Atyabi Weblog/وب نگاری اطیابی

این وب نگاری درمورد موضوعات گوناگون می باشد.

Atyabi Weblog/وب نگاری اطیابی

این وب نگاری درمورد موضوعات گوناگون می باشد.

دوستی درکلام امام علی(ع)

دوستی درکلام علی(ع)

اهمیّت دوستی

ـ التَّودُّدُ یُمَنٌ. دوستی [مایه] برکت است.

ـ بالتّودُّدِ تَکوُنُ المَحَبَّة. با دوستی، محبت و مهربانی به وجود می‏آید.

ـ المَودَّةُ رَحِمٌ. دوستی، خویشاوندی است.

ـ المودَّةُ اقربُ رَحِمٍ. دوستی نزدیک‏ترین خویشاوندی است.

ـ التّودُدُ اِلی النّاسِ رأسُ العَقْلِ. با مردم دوستی کردن، اوج خردمندی است.

ـ المَوَدَّةُ تَعاطُفُ القُلُوبِ و ایتلافُ الاَرواحِ. دوستی، گرایش دل‏ها به یکدیگر و انس گرفتن روح‏ها به همدیگر است.

ـ التَّودُّدُ نِصْفَ العَقْلِ. دوستی کردن، نیمی از خردمندی است.

ـ اشرفُ الشِّیمِ رِعایةُ الوُدِّ. برترین خصلت‏ها، رعایت دوستی است

ـ اَفْضَلُ النَّاسِ مِنَّةً مَنْ بَدَأَ بالمَوَدَّةِ. کسی که دوستی را آغاز کند، برای منّت گذاشتن سزاوارترین است.

ـ مَنْ اَحَبَّ قوما حُشِرَ مَعَهُمْ. هر کس قومی را دوست بدارد، در قیامت با آنها محشور می‏شود.

ـ خیرُ الاختیارِ مُوادّةُ الاَخْیارِ. بهترین گزینش، دوستی با نیکان است.

ارزش و جایگاه دوست

ـ مَنْ لا صدیقَ لَهُ لا ذُخْرَ لَهُ. کسی که دوستی ندارد[مثل آنست که]، سرمایه ندارد.

ـ الصّدیق انسانٌ هو اَنْتَ الاّ انّه غیرُک. دوست انسانی است که او خودِ توست، الا اینکه غیر تو است [تعبیر دیگر دوستان جان همدیگرند].

ـ مِنْ النِّعمِ الصَّدیقُ الصَّدوُقُ. از جمله نعمت‏ها، دوست صادق است.

ـ فَقْدُ الاَحبَّةِ غُربةٌ. از دست دادن دوستان، غربت است.

ـ الغریبُ مَنْ لیس لَهُ حبیبٌ. غریب کسی است که دوست ندارد.

ـ الصَّدیقُ اَقْربُ الاقاربِ. دوست، نزدیک‏ترین خویشاوندان است.

ـ الصَّدیقُ اَفْضَلُ عُدَّةٍ و اَبْقی مَوَدَةً. دوست بهترین سرمایه و پشت گرمی و پاینده‏ترین مودت‏هاست.

ـ اَفْضَلُ العُدَدِ ... شفیقٌ زکیٌ. برترین سرمایه ... دوست پاکیزه و خوب است.

ـ خَلیلُ المرءِ دلیلٌ عَلی عَقْلِهِ. دوست انسان، نشان دهنده میزان عقل اوست.

ویژگیهای دوست خوب

ـ الصَّدیقُ من صَدَقَ غَیبُهُ. دوست واقعی کسی است که باطن او صاف و سالم باشد.

ـ لا یَحوُلُ الصَّدیقُ الصَّدوُقُ عَنْ المَوَدةِ و ان جُفِیَ. دوست واقعی از دوستی بر نمی‏گردد، هر چند به او جفا شود.

ـ الصّدیقُ الصَّدوُقُ مَنْ نَصَحَکَ فی عَیبِکَ و حَفِظَکَ فی غَیبِکَ و آثَرکَ عَلی نفسِهِ.

دوست واقعی کسی است که در مورد عیب‏ات تو را نصیحت کند و در پشت سرت مواظب تو باشد و تو را بر خود مقدم بدارد.

ـ الصَّدیقُ مَنْ کانَ ناهیا عَنْ الظُّلم و العُدْوانِ مُعینا علی البِرِّ و الاِحسانِ. دوست واقعی کسی است که از ظلم و دشمنی انسان را باز دارد و در احسان و نیکی یاور و کمک کار او باشد.

ـ مَنْ بَصَّرَکَ عیبَکَ و حَفِظَکَ فی غَیبکَ فَهُو الصَّدیقُ فَاحْفَظهُ. کسی که تو را به عیبت بینا سازد و در غیاب تو مواظبت باشد، او دوست توست، حفظش کن.

ـ فی الضّیقِ و الشَّدَّةِ تَظْهَرُ حُسنَ المَوَدَّة. در تنگی و سختی ارزش دوستی آشکار می‏شود.

ـ انّما یُحبُک مَنْ لا یتَملَّقُکَ و یُثْنی علیک مَنْ لا یُسْمِعُکَ . کسی که نسبت به تو تملّق نمی‏کند و بدون اینکه به گوش تو برساند ستایش‏ات بگوید، تو را دوست دارد.

ـ خیرُ مَنْ صاحَبْتَ ذووا العِلْم و الحِلم. بهترین دوستانت دانایان و بردباران‏اند.

ـ خیرُ مَنْ صَحِبْتَ مَنْ ولَّهَکَ بالاُخْری و زَهَّدَکَ فی الدُّنیا و اَعانَکَ عَلی طاعَةِ المَولی. بهترین دوست تو کسی است که تو را به آخرت علاقمند سازد و نسبت به دنیا بی رغبت کند و تو را در اطاعت از خداوند یاری کند.

ـ مَنْ دعاکَ الی الدَّارِ الباقیةِ و اَعانَکَ علی العَمَلِ لَها فَهُوَ الصَّدیقُ الشَّفیقُ. کسی که تو را به سرای آخرت بخواند و تو را در عمل کردن برای آخرت یاری کند، دوست مهربان و خوبی است.

ـ مَنْ اَبانَ لَکَ عیبَکَ فَهُو وَدوُدُکَ. هر که عیب تو را برایت آشکار سازد، دوست تو است.

ـ مَنْ اِهْتَمَّ بکَ فَهُوَ صدیقُکَ. هر کس که برای تو غمخواری کند، دوست تو است.

ـ المُعینُ علی الطاعَةِ خیرُ الاصحابِ. بهترین دوستان کسی است که در اطاعت [از خداوند[ کمک کار باشد.

ـ مَنْ صاحَبَ العُقَلا وُقِّرَ. هر که با خردمندان دوستی کند، با وقار می‏شود (وقار ثمره دوستی با خردمندان است).

ویژگیهای دوستی نامناسب و آثار آن

ـ شَرُّ اَصْدِقائِکَ مَنْ تتکلَّفُ لَهُ. بدترین دوستان تو کسی است که برایش به زحمت می‏افتی.

ـ شَرَّ الاصحابِ السَّریعُ الانقلابِ. بدترین دوستان کسی است که زود تغییر پیدا کند (یعنی در دوستی ثبات نداشته باشد).

ـ صاحِبُ السوِءِ قِطعةٌ مِنْ النّار. دوست بد، پاره‏ای از آتش است.

ـ بِئسَ الصَّدِیقُ المَلولُ. بدترین دوستْ، انسان زود رنج است.

ـ ایّاکَ و مُصادَقَةَ الکذّابِ فَاِنَّهُ یُقَرِّبُ علیک البعیدَ و یُبَعِّدُ عَلَیْکَ القریبَ. از دوستی با دروغگو دوری کن؛ زیرا او دور را در نگاهت نزدیک و نزدیک را دور می‏نمایاند.

ـ ایّاکَ و صُحبَةَ مَنْ الهاک و اَغراکَ فِانَّه یَخْذُلُک و یُوبِقُکَ. از دوستی با کسی که تو را غافل ساخته، فریب می‏دهد پرهیز کن زیرا او سرانجام تو را خوار ساخته، نابود می‏کند.

ـ احقُ‏النّاس ان‏یُخْذَرَ... الصدیقُ‏الغادِرُ. سزاوارترین مردم برای دوری... دوست فریب‏کار است.

ـ بئسَ الرفیقُ الحَسوُدُ. انسان حسود، دوست بدی است.

ـ مَنْ دَنَتْ هِمَّتُهُ فلا تَصْحَبْهُ. کسی که همت والا ندارد، با او دوستی نکن.

ـ صحبةُ الاشرارِ تُوجِبُ سوءَ الظَّنِ بالاَخیارِ. دوستی با افراد بد، سبب پیدایش بدبینی نسبت به نیکان است.

ـ مَنْ صَحِبَ الاشرارَ لَمْ یَسْلَمْ. هر کس که با بدان دوستی کند، سلامت نمی‏ماند.

ـ شرُّ مَنْ صاحَبْتَ الجاهِلُ. نادان بدترین کسی است که با او دوستی می‏کنی.

ـ اِذا اَحْبَبْتَ السَّلامَةَ فَأجْتَنِبْ مُصاحَبَةَ الجَهوُلِ. اگر جویای سلامتی، از دوستی با نادان پرهیز کن.

ـ ایّاکَ و مَصادَقَةَ الاَحْمَقِ فاِنَّهُ یُریدُ اَنْ ینفَعَکَ فَیَضُرَّکَ. از دوستی با احمق و کم خرد پرهیز کن؛ چون او می‏خواهد به تو سود برساند ولی بر اثر نادانی زیان می‏رساند.

دوستی دنیا و آثار آن

ـ اَعْظمُ الخطایا حُبُّ الدنیا. بزرگترین اشتباه، دوستی دنیاست.

ـ سَبَبُ الشِقاء حُبُّ الدّنیا. حبّ دنیا باعث بدبختی است.

ـ مَنْ اَحَبَّ لقاءَ اللّهِ سُبْحانَهُ سَلاعن الدنیا. کسی که دیدار پروردگار عالم را دوست دارد، از دنیا دوستی، پرهیز می‏کند.

ـ اِنْ کُنْتُمْ تُحِبّوُنَ اللّهَ فأخْرِجوُا مِنْ قُلوبِکُمْ حُبَّ الدنیا. اگر خدا را دوست دارید، محبت دنیا از دل‏هایتان بیرون کنید.

ـ کیف یَدَّعی حُبَّ اللّهِ مَنْ سَکَنَ قَلْبَهُ حُبُّ الدنیا. کسی که در دل خود محبّت دنیا را جای داده است، چگونه ادعای دوستی خدا دارد؟

ـ کَما اَنَّ الشَّمسَ و اللَّیْلَ لایَجْتَمِعانِ کذلکَ حُبَّ اللّهِ وحُبُّ الدنیا لاَیَجْتَمِعانِ. همانگونه خورشید و شب با همدیگر جمع نمی‏شوند، همینطور دوستی خدا، با دوستی دنیا در یک جا جمع نمی‏شود.

ـ حبُّ الدنیا رأسُ کلُّ خطیئةٍ. محبّت و دوستی دنیا، اساس همه خطاهاست.

ـ حبُّ الدنیا یُوجِبُ الطَمَِعَ. دوستی دنیا، سبب طمع‏ورزی می‏شود.

ـ شرُّ المِحَنِ حبُّ الدنیا. بدترین غصه‏ها و سختیها، دنیا دوستی است.

ـ حرامٌ علی کلِّ قلبٍ مُتَوَّلهٍ بالدُّنیا اَنْ یَسْکُنَهُ التَّقوی. تقوا بر قلبی که شیفته دنیاست، حرام است (قلبی که شیفته دنیاست از تقوا محروم است).

ـ لِحُبِّ الدُّنیا صُمَّتِ الاسماعُ عَنْ سَماعِ الحِکْمَةِ و عَمِیَتِ القُلوُبُ عَنْ نورِ البَصیِرَةِ. در پی دنیادوستی، گوش‏ها از شنیدن حکمت و اندرز، و دل‏ها از دیدن نور بصیرت محروم شده است.

دوستی‏های پایدار و ناپایدار

ـ وُدُّ ابناء الآخِرة یَدوُمُ. دوستی اهلِ‏آخرت، پایدار است.

ـ اِخوانُ الدنیا تَنْقَطعُ مَوَدَّتُهُم. دوستی کسانی که به انگیره‏های دنیوی با هم دوست شده‏اند، از بین می‏رود.

ـ اَسْرَعُ المَوَدّاتِ اِنْقِطاعا مَوّداتُ الاَشْرار. ناپایدارترین دوستی‏ها، دوستی افراد شرور است.

ـ مَنْ وادَّکُ لِأَمرٍ وَلّی عِنْدَ اِنقِطائِهِ. هر کسی که تو را برای چیزی دوست بدارد، به محض پایان یافتن آن از تو روی بر می‏گرداند.

ـ مَوَدَةُ ذوی الدِّینِ بَطِیئةُ الانقطاعِ، دائِمَةُ الاثبات و البقاءِ. دوستی افراد دین‏دار، دیرتر از بین می‏رود و ثبات و بقایش بیشتر است.

ـ مودَّةُ الأحْمَقِ کشَجَرة اِلنّارِ یأکُل بعضُها بعضا. دوستی افراد کم خرد و احمق مانند آتش است که اجزایش همدیگر را می‏سوزاند و از بین می‏برد.

ـ مودّةُ الحَمْقی تزولُ کما یزوُلُ السَّرابُ و تُقْشِعُ کما تُقْشِعُ الضَّبابُ. دوستی نادان همانند سراب به سرعت از بین می‏رود و مانند مه به سرعت نابود می‏شود.

ـ مَوَدَّةُ الجُهّالِ مُتَغَیِّرةُ الاحوالِ وَشیکَةُ الانتقال. دوستی افراد جاهل ثبات ندارد و زود از بین می‏رود.

ـ مَوَدَّةُ العَوامِ تَنْقطِعُ کاِنْقِطاعِ السَّحابِ و تَنْقشِعُ کما یَنْقشِعُ السَّراب. دوستی عوام مثل ابر زود از بین می‏رود، همان گونه که سراب زود از بین می‏رود.

ـ ودُّ اَبْناءِ الدُّنیا یَنْقَطِعُ لِانقِطاعِ أَسبابه. دوستی دنیاپرستان، با از بین رفتن اسباب و عوامل آن از بین می‏رود.

ـ لاتدومُ علی عدمِ الاِنْصافِ المَوَدَّةُ. با بی‏انصافی دوستی دوام پیدا نمی‏کند.

ـ اِخْوانُ الدّین ابقی مَوَدَّةً. دوستی برادران دینی پایدارتر است.

آداب و آثار دوستی اهلبیت(ع)

ـ مَنْ اَحَبَّنا بِقَلبِهِ و کان مَعَنا بلسانِهِ و قاتَلَ عَدَّونا بسیفِهِ فهو مَعَنا فی الجنَّة فی دَرَجَتا. کسی که واقعا ما را دوست بدارد و زبانش با ما باشد و با دشمنان ما با شمشیرش بجنگد در بهشت در کنار ما خواهد بود.

ـ مَنْ اَحَبّنا فَلْیَعْمَلْ بِعِلْمِنا وَ لْیَتَجَلبَبِ الوَرَعَ. هر کس که ما را دوست می‏دارد، باید به روش ما عمل کند و تقوا و پارسایی را پیشه خود سازد،

ـ مَنْ اَحَبَّنا فَلْیُعِدَ لِلْبلاءِ جِلْبابا. هر کس که ما را دوست دارد باید تن‏پوش بلا و گرفتاری آماده کند.

ـ هَلَکَ فِیَّ رَجُلانِ: مُحِبَّ غالٍ و مبغضٌ قالٍ. در نسبت با من دو طایفه به هلاکت رسیدند: دوست غلوکننده و دشمن دشنام دهنده.

ـ لو ضَرَبْتُ خَیْشُومُ المُؤمنِ بسیفی هذا علی ان یُبْغضنی ما اَبْغَضَنی و لو صَبَبْتُ الدنیا بجمّاتِها علی المُنافِق علی ان یُحبَّنی ما اَحَبَّنی. اگر با شمشیرم بر صورت مؤمن بزنم که دشمن من بشود، با من دشمنی نخواهد شد و اگر تمام دنیا را به منافق بدهم که مرا دوست بدارد، هرگز مرا دوست نخواهد داشت.

ـ من اَحَبَّنا اهلَ البَیتِ فَلْیَسْتَعِدْ لِلْفَقْرِ جَلْبابا. هر کسی ما اهلبیت پیامبر(ص) را دوست دارد، باید فقر را پذیرا شود.

ـ اُوْلَی النّاس بِنا من والانا و عادا مَنْ عادانا. نزدیکترین و محبوبترین مردم نزد ما کسی است که ما را دوست بدارد و دشمنان ما را دشمن بدارد.

ـ علیکم بِحُبِّ آلِ نَبْیِّکُمْ فَاِنّه حقّ اللّه علیکم . و ....دوستی خاندان پیامبر(ص) را لازم بدانید به راستی که دوستی آن خاندان حق خداوند است که بر عهده شماست.

ویژگیهای دوستان خدا

علی(ع) درباره خصوصیات دوستان خدا می‏فرمایند: دوستان خدا کسانی‏اند که وقتی مردم به ظاهر دنیا نگاه می‏کنند، آنها به حقیقت و باطن آن توجّه پیدا می‏کنند و هم چنین، وقتی مردم به امروز دنیا سرگرم‏اند، آنها به آینده آن مشغول می‏شوند. اموری که می‏ترسند موجب هلاکتشان شود، از میان بر می‏دارند و هر چه را که می‏دانند سرانجام آنان را ترک خواهد کرد، به دست فراموشی می‏سپارند، آنچه دیگران بسیار می‏بینند، آنها کم می‏شمارند و با آنچه مردم دنیاپرست با آن در صلح‏اند، دشمن‏اند. قرآن را آنان می‏فهمند و فهمشان به سبب قرآن است. قرآن به وسیله آنها پابرجاست، همان گونه که آن ها به سبب قرآن پابرجایند. بالاتر از امید خود، یعنی خوشنودی خدا، امیدی نمی‏بینند و برتر از خشم خدا مایه ترسی سراغ ندارند و تنها از آن می‏ترسند.

ضرورت میانه‏روی در دوستی

حضرت علی(ع) درباره حد و اندازه دوستی و دشمنی می‏فرمایند: دوست خود را در حد اعتدال دوست بدار؛ چرا که ممکن است روزی دشمن تو شود و همین طور در دشمنی با دشمنت میانه‏رو باش؛ زیرا امکان دارد که روزی دوست تو شود. پس نه در دوستی افراط کنید و تمام اسرار زندگی‏تان را در اختیار دوست قرار دهید، که اگر روزی دشمن شما شد برای شما مشکل ایجاد نشود و نه در دشمنی افراط کنید که اگر روزی دشمنی شما به دوستی تبدیل شد از کرده خود شرمنده شود.

دوستان و دشمنان انسان

علی بن‏ابیطالب(ع) در یکی از سخنان نورانی شان دوستان و دشمنان انسان را این گونه توصیف می‏کنند: دوستان و دشمنان تو هر یک سه دسته‏اند. دوستانت عبارتند از: دوستِ‏دوستت و دشمن‏دشمنت اما دشمنان تو عبارتند از: دشمن دوستت و دوست دشمنت.

حقوق دوستان

حضرت علی(ع) در وصیّتی به امام حسن(ع) حقوق دوستان را این گونه می‏شمارد: وقتی که دوست و برادر دینی‏ات با تو قطع رابطه کرد، تو پیوند دوستی با او بر قرار کن؛ اگر او روی برگرداند تو مهربانی کن؛ اگر او بخل ورزید تو بذل و بخشش کن؛ وقتی او دوری می‏کند، تو به او نزدیک شو؛ چون او سخت گرفت، تو آسان بگیر؛ وقتی گناهی و تقصیری از او سر زد، تو عذر او را بپذیر. مبادا این رهنمودها را در مورد غیر دوستانت و کسانی که شایستگی ندارند، به کار ببندی. هرگز دشمنِ‏دوستت را به دوستی انتخاب نکن؛ چرا که با این کار، با دوستت دشمنی کرده‏ای. در پند دادن به دوست خود، چه خوب باشد یا بد، کوتاهی مکن. خشم خود را کنترل کن؛ چرا که این کاری پایانی نیک و شیرین دارد. با کسی که با تو به تندی و خشونت رفتار کرد، با نرمی و مدارا رفتار کن؛ زیرا این کار او را نرم خواهد ساخت اگر خواستی پیوند دوستی را قطع کنی، به طور کلی آن را قطع نکن تا اگر خواست دوستان با تو دوست شود، زمینه‏ای برای این کار فراهم باشد... .

برگرفته ازسایت حوزه به نشانی:  http://www.hawzah.net/Hawzah/Magazines/MagArt.aspx?MagazineNumberID=5139&id=46676

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد