الاستبصار
| |
اصول دین | |
توحید • معاد • عدل | |
فروع دین | |
نماز • روزه • خمس • زکات | |
چهارده معصوم | |
محمد • فاطمه زهرا • علی | |
حوادث | |
غدیر خم • عاشورا • کربلا | |
صحابه | |
سلمان فارسی | |
کتابهای مرجع | |
قرآن • نهجالبلاغه | |
دیدگاه | |
علمای شیعه | |
مکانهای مقدس | |
مکه • مدینه | |
شاخهها | |
دوازدهامامی • اسماعیلی • زیدی |
اَلاِْسْتِبْصار فیما اختلف من الأخبار؛ کتابی روایی از شیخ طوسی و چهارمین کتاب از کتب اربعه.
استبصار اولین کتاب فقهالحدیثی است که به مبحث تعارض در اخبار پرداختهاست. این کتاب یکی از کتب اربعه شیعه بوده و همچنان مورد بحث و مطالعه دانشمندان اسلامی است. مؤلف کتاب پس از نقل اخبار متعارض با استفاده از روشهایی به جمع و تالیف اخبار متعارض پرداختهاست.
محتوا
این کتاب مجموعهای است از اخبار اختلافی که از اهل بیت روایت شدهاست. شیخ طوسی در این کتاب کلیه روایاتی را که در مباحث گوناگون فقهی وارد شده و روایتی نیز بر خلاف آن آمده، جمع کردهاست.
شیخ طوسی برای نگارش این کتاب از دو کتابخانه بزرگ آن زمان در شهر بغداد که مملو از کتابهای معتبر و نسخههای اصلی بوده استفاده کرده:
شیخ طوسی در بخش اول و دوم کتاب تمام سند را آورده، ولی در بخش سوم فقط به نام راوی که روایت را از کتاب او نقل کرده اکتفا میکند و در پایان کتاب سند خود را به آن راوی آورده تا روایات از ارسال خارج شده و به روایات مسند ملحق گردند. اصطلاحاً این بخش را «مشیخه» مینامند، یعنی اساتید و مشایخ.
اعتبار
آقا بزرگ تهرانی در کتاب «الذریعة إلی تصانیف الشیعة» میگوید:
" | کتاب استبصار یکی از کتابهای چهارگانه و یکی از مجموعههای روایی است که وسیله استنباط احکام شرعی در میان فقهای شیعه دوازده امامی از زمان مؤلف تا این زمان بودهاست. | " |
ابن ادریس در کتاب سرائر میگوید:
" | کتاب استبصار را شیخ طوسی برای جمع آوری روایات مخالف نگاشتهاست.وی در این کتاب روایات و احادیث مخالف را به هم نزدیک کرده و میان آنان توافق در معنا ایجاد میکند. | " |
شرحها بر کتاب
۱. کتاب جامع الأخبار فی إیضاح الاستبصار نوشته «شیخ عبداللطیف بن علی بن احمد بن ابی جامع حارثی شامی عاملی» شاگرد شیخ بهائی.
۲. نکت الإرشاد در شرح استبصار نوشته شهید اول، محمد بن مکی.
۳. شرح استبصار نوشته سید میرزا حسن بن عبد الرسول حسینی زنوزی خوئی (۱۱۷۲ - ۱۲۲۳ هجری).
۴. شرح استبصار نوشته «امیر محمد بن امیر عبد الواسع خاتون آبادی» داماد علامه مجلسی (درگذشت ۱۱۱۶ هجری).
۵. شرح استبصار نوشته «شیخ عبد الرضا طفیلی نجفی».
۶. شرح استبصار نوشته «فقیه قاسم بن محمد جواد» معروف به ابن الوندی و فقیه کاظمی، درگذشت بعد از سال ۱۱۰۰ هجری و معاصر با شیخ حر عاملی.
۷. شرح استبصار نوشته «علامه سید محسن بن حسن اعرجی کاظمی» (درگذشت ۱۱۲۷ هجری).
منابع
جستارهای وابسته
پیوند به بیرون
منبع:سایت ویکی پدیا به نشانی : http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A8%D8%B5%D8%A7%D8%B1