عاشورای حسینی

۲۵آذرماه 89 برابربا دهم محرم روز عاشورا است. منظور از عاشورا روز دهم ماه محرم سال ۶۱ هجری قمری است. با گاهشماری هجری خورشیدی این روز مطابق است با ۲۱ مهر سال ۵۹ هجری خورشیدی. شهرت این روز به خاطر آن است که امام حسین(ع) - امام سوم شیعیان - و یاران وی در واقعه کربلا به فرمان یزید ابن معاویه وعبیدالله ابن زیاد شهید شدند و مسلمانان در آن روز برای آنحضرت ویاران باوفایش سوگواری می‌کنند. در مناطق شیعه نشین مراسم عزاداری برگزار می‎‏‌شود.   روزقبل از عاشورا یعنی نهم محرم-تاسوعا-خوانده می شود.روزتاسوعا .یکی ازجلوه های ایثاروفداکاری حضرت اباالفضل العباس در رد امان نامه شمرودیگری درخودداری ازنوشیدن آب علیرغم تشنگی وحضوراوبرلب شریعه فرات بدلیل تشنگی اهل حرم امام حسین(ع)نمایان شد. درزبان عرب به معنای روز نهم است.و منظور روزنهم محرم سال 61 هجری قمری است.این روز بدلیل ایثارها،فداکاریها وازخودگذشتگیهای حضرت اباالفضل العباس برادرباوفای حضرت امام حسین(ع)با نام آن حضرت همراه شده است ودراین روز به نام آن بزرگوار سوگواری میشود امام حسین(ع) بعد از امتناع از بیعت با یزید ابن معاویه،که (بعد از مرگ  پدرش معاویه پسر ابی سفیان خودراخلیفه مسلمانان می دانست وحاکمی لاابالی وشرابخوار ومیمون باز بود) مدینه را به قصد مکه ترک و در روز سوم شعبان به همراه خانواده‏ وارد مکه ‏شدند. در مکه نامه هایی از کوفیان  عراق به امام حسین(ع) رسید که ازاودعوت نموده بودند تا به کوفه برود وعلیه یزید قیام کند. امام حسین(ع) مسلم بن عقیل پسرعموی خود را به عنوان نماینده خود در نیمه رمضان جهت اطلاع ازوضعیت کوفه وطرفدارانش راهی کوفه ‏نمودند.    در روز هشتم ذی الحجه، امام حسین(ع) حج خود را تبدیل به عمره کرده و راهی کوفه ‏شدند،(امام حسین(ع) درتوجیه حرکت وقیام خود علیه یزیدابن معاویه فرمودند"من به قصد اصلاح دربین امت جدم قیام کرده ام.) اما در بین راه خبر شهادت مسلم و بی‏وفایی مردم کوفه به امام حسین(ع) ‏رسید. قبل از اینکه امام حسین(ع) به کوفه برسند، حُرِّ بن یزید ریاحی ازطرف عبیدالله ابن زیاد باسپاه خود مانع حرکت امام حسین(ع)به سوی کوفه ‏شدند و نهایتا توافق شد که کاروان حسینی به راهی برود که نه راه مدینه باشد نه راه کوفه. حضرت ابا عبدالله(ع) روز دوم محرم به کربلا رسید، و روز سوم محرم عمر ابن سعد با چهار هزار نفر در کربلا اردو زد، بعد از این هر روز بر تعداد لشکر دشمن افزوده می‏شد.    روز هفتم محرم آب رود فرات را بر امام حسین(ع) و اهل بیت او بستند. روز نهم شِمر با چهار هزار نفر و نامه‏ای از عُبید الله بن زیاد وارد کربلا شد، او در این نامه به عمر ابن سعد گفته بود، کار حسین(ع) را یکسره کند و با او بجنگد و اگر این کار را نمی‏تواند انجام دهد، فرماندهی را به شمر واگذار کند. روز دهم امام حسین(ع) با 32 نفرسواره نظام و 40نفر پیاده و دشمن با هزاران نفر، در مقابل هم قرار گرفتند، جنگی نا برابر و ناجوانمردانه آغاز شد و امام حسین(ع) و یارانش رابه طرز فجیعی به شهادت رساندند. یاران امام حسین(ع) در راه پیشوای خود از هرگونه فداکاری و جانبازی دریغ نکردند. تا اینک همگی جان خود را فدا کردند. دشمن، اجساد مطهر شهدای کربلا را در بیابان رها کرد و این اجساد بعد از سه روز توسط قوم بنی‏اسد دفن شدند.   عصر روز یازدهم محرم اسرای کربلا را که در بین آنان امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) قافله سالار بودند، بر مرکبهای با پالان چوبین و بی‏پارچه، سوار کردند و آنها را از کنار قتلگاه عبور داده به سمت کوفه بردند.  (اَلا لَعنَةُ الله عَلَی القَومِ الظّالِمین وَسَیَعلَمُ الّذینَ ظَلَموُا اَیَّ مُنقَلَبٍ یَنقَلِبوُن.)   شیعیان و آزادگان همه ساله در سالگرد عاشورا با پوشیدن لباس سیاه و با به راه انداختن دسته های سینه زنی و زنجیرزنی و عَلَم وکُتل برای آنحضرت ویارانش عزاداری میکنند.خواندن زیارت عاشورا  و زیارت وارث در این روز ثواب زیادی دارد.دعای عرفه  از جمله  دعاهای معروف امام حسین(ع) است که آنحضرت در صحرای عرفات و برسر کوه معروف به جبل الرحمه با خواندن آن با خدای خود راز ونیاز می نموده است.  از سال 61 هجری تا قیامت حرم مطهر آنحضرت و برادر با وفایش حضرت اباالفضل العباس(ع) در کربلا زیارتگاه مسلمانان جهان وبویژه شیعیان است.

زندگینامه شیخ عطارنیشابوری

شیخ فریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری (۵۴۰ - ۶۱۸ قمری) یکی از عارفان و شاعران بلندآوازه ادبیات فارسی ایرانی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم هجری قمری است. او در سال ۵۴۰ هجری برابر با ۱۱۴۶ میلادی در نیشابور زاده شد. 

نام او «محمّد»، لقبش «فرید الدّین» و کنیه‌اش «ابوحامد» بود و در شعرهایش بیشتر عطّار و گاهی نیز فرید تخلص کرده‌است. نام پدرش ابراهیم (با کنیهٔ ابوبکر) و نام مادرش رابعه بود.

شیخ عطار به کار عطاری و درمان بیماران می‌پرداخت. او را از اهل سنت دانسته‌اند اما در دوران معاصر، شیعیان با استناد به برخی شعرهایش بر این باورند که وی پس از چندی به تشیع گرویده یا دوست‌دار اهل بیت بوده است. او بی توجه به اموال دنیوی و اهل زهد، گوشه‌گیری و تقوا بوده است.

گفته اند وی بیش از ۱۸۰ اثر مختلف به جای گذاشته که حدود ۴۰ اثر از آنان به شعر و بقیه به نثر است.ازجمله مهمترین آثار او منطق‌الطیر، تذکرة الاولیا ، الهی نامه،اسرارنامه، مصیبت‌نامه وغیره است.داستانهای زیبای سیمرغ ، شیخ صنعان و هفت شهرعشق ازموضوعات پرمعنای کتاب منطق الطیر است. 

ابیات زیرنمونه ای از اشعار عرفانی اوست:

جانا، حدیث  حسنت ، در داستان  نگنجد          رمزی ز  راز عشقت ، در صد زبان نگنجد

سودای  زلف  و  خالت ، در هر خیال ناید           اندیشهٔ  وصالت ، جز  در  گـــمان  نگنجد

هرگز نشان  ندادند، از کوی  تو کسی را            زیرا  که  راه  کــویت ، اندر  نشان نگنجد

آهی  که عاشقانت ، از عمق جان برآرند           هم در زمان  نیاید ، هم  در مکان نگنجد

آنجا  که  عاشقانت ، یک دم  حضور یابند           دل در حساب ناید ، جان در میان نگنجد

اندر  ضمیر  دلها ، گنجـــی  نهان  نهادی            کــز  دل  اگــــر  بر آید، در  آسمان نگنجد

عطّار  وصف عشقت ، چون در عبارت آرد            زیرا  که وصف عشقت ، اندر بیان نگنجد

چندغزل دیگر عطار از اینجا قابل مطالعه است.

 عطار در سال ۶۱۸ یا ۶۱۹ و یا ۶۲۶ هجری قمری در حملهٔ مغولان، به شهادت رسید.آرامگاه او هم اکنون درمحله شادیاخ نیشابورزیارتگاه عاشقان علم وادب وعرفان درنزدیکی آرامگاه خیام قراردارد. مجسمه هلموت ریتر خاورشناس وعطارشناس آلمانی هم درهمین محل واقع است.

عیدسعیدغدیرخم

 

چهارم آذرماه برابرباهجدهم ذی الحجه روز عیدغدیرخم است.این عیدبه نظربسیاری بزرگترین عیداسلامی است.این عیدبزرگ که بنام عیدولایت نیزنامیده می شودبرهمه مسلمانان بویژه شیعیان علی(ع) مبارک باد.  

درسال دهم هجرت ودر بازگشت ازآخرین حج پیامبربزرگ اسلام(ص) که معروف به حجة‌الوداع است ، رسول اکرم(ص) تمام مسلمانانی که در حج شرکت داشتند را در محلی به نام غدیرخم جمع کرده و علی بن ابی طالب را به عنوان وصی ، برادر و جانشین خود از جانب خدا معرفی کرد. عبارت معروف «مَن کُنتُ مَولاهُ فَهذاعَلِِّیٍ مَولاهُ - هر آنکس که من مولای او هستم، پس علی مولای اوست» قسمتی از خطابه بلند غدیر است که حدیث آن مورد تایید شیعیان و اهل تسنن است. گرچه در تفسیر «ولی» بین شیعه و سنی اختلاف وجود دارد. در فرهنگ لغت عرب ولی به دو معنی آمده: ۱- دوست ۲- صاحب اختیار وسرپرست به معنای جانشین و امام پس از پیامبر(ص) .   

از آغاز ذی القعده سال دهم هجری که مقارن با آخرین سال زندگانی پیامبر(ص) بود، به تمام مناطق مسلمان نشین و طوائف و قبائل مسلمان عربستان خبر داد که وی در این ماه به مکه معظمه خواهد رفت و مراسم عمره و حج را به جای خواهد آورد و بدین ترتیب بزرگترین اجتماع مسلمانان شکل گرفت، که معروف به حَجة‌الوداع است.  

با پایان حج حضرت محمد(ص) به سرعت دستور حرکت جهت اجتماع در غدیر خم را دادند. حتی دوازده هزارنفر از اهل یمن - که برای رفتن به وطن خود باید مسیر دیگری را می‏رفتند - به دستور او با کاروان مسلمانان همراه شدند. در میان راه مکه و مدینه در غدیر خم، آیه 67 سوره مائده قرآن نازل گردید:" یَاایّهَا الرَّسولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْک مِن رَّبِّک وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یهْدِى الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ"یعنی:«ای پیامبر! آن چه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده (به مردم) برسان. اگر این کار را نکنی، رسالت الهی را به انجام نرسانده‏ای و خداوند از مردم نگاهت خواهد داشت. در پی نزول این آیه، رسول خدا(ص) بااجرای مراسم غدیر در همان جا خطابه‏ ای طولانی که به نام خطبه غدیر معروف است ایراد فرمودند.یکی ازمفاداصلی واساسی خطابه بلندغدیر معرفی حضرت علی(ع) به عنوان جانشین وخلیفه رسول خدا(ص) بود.  

 

بدین ترتیب با نزول آیه فوق وآیه ۳سوره مائده وایراد خطابه بلندغدیر جانشینی حضرت علی(ع) قطعی شد.اگرچه پس از رحلت پیامبرعظیم الشأن(ص) وبااجرای توطَِِِئه سقیفه بنی ساعده دنیاپرستان وریاست طلبان باناجوانمردی روزغدیر و متن خطبه غدیرپیامبر(ص) رابه فراموشی سپردندومسیرخلافت رسول الله(ص)رامنحرف کرده باعث اختلاف وفتنه بین مسلمانان گردیدندکه تاکنون نیزادامه دارد. 

غدیر خم نام ناحیه‌ای است در میان مکه و مدینه که بر سر راه حجاج قرار دارد. غدیر خم نام محلی است که به خاطر وجود برکه‌ای در این محل، که در آن آب باران جمع می‎‌شده‌است، به این نام  شهرت یافته‌است. غدیر در ۳ - ۴ کیلومتری جُحفه واقع شده و جُحفه در ۶۴ کیلومتری مکه قرار دارد که یکی از میقاتهای پنجگانه می‌باشد. در جُحفه راه اهالی مصر، مدینه، عراق و شام از یکدیگر جدا می‌شود. غدیر خم به علت وجود مقداری آب و چندین درخت کهنسال، محل توقف و استراحت کاروانیان واقع می‌شد اما دارای گرمایی طاقت فرسا و شدید بود.   

 

در روز عیدغدیر خواندن نمازعیدغدیر مستحب است. نماز روز عیدغدیر دو رکعت و وقت آن حدودنیم ساعت به زوال خورشید (ظهرشرعی ) است... و چنانچه قبل از نماز در خطبه‏اى از حمد و ثناى الهى، درود بر پیامبر(ص)، دوستى اهل بیت علیهم السلام ،فضیلت آن روز و آنچه خدا به ولیش اختصاص داده مانند امامت و تشرف به ولایتى که همه امت به پذیرش آن سفارش شده‏اند یاد کند، از فضیلتى والا و پاداشى بزرگ برخوردار است. دراین روز انجام آداب عیدغدیر نیز مستحب است. 

بعد از پایان خطابه غدیر ، این آیه بر پیامبراکرم(ص) فروفرستاده شد:" الْیَوْمَ یَئِسَ الََّذِینَ کَفَرُوا مِن دِینِکُمْ فَلا تخْشوْهُمْ وَ اخْشوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْت لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتى وَ رَضِیتُ لَکُمُ الاسلَامَ دِیناً "(سوره مائده آیه3) یعنی :امروز کافران از دین شما مأیوس شدند. پس از آنان نهراسید و از من (پروردگار) بترسید. امروز دین شما را برایتان کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام داشتم و اسلام را به عنوان دینتان پسندیدم.