روزسی ام آذرماه وشب اول دیماه شب یَلدا است. شب یَلدا یا شب چِلّه بلندترین شب سال در نیمکره شمالی زمین است. این شب به زمان غروب آفتاب از ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب در ۱ دیماه اطلاق میشود، که برابر با ۲۱ دسامبر یا ۲۲ دسامبر است.
این شب در نیمکره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن شب به بعد طول روز بیشتر و طول شب کوتاهتر میشود.
ایرانیان باستان با این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر میشوند و تابش نور ایزدی افزونی مییابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید میخواندند و برای آن جشن بزرگی بر پا میکردند.
بنابر باور پیشینیان، در پایان این شب دراز ، که اهریمنی و نامبارکش می دانستند ( و می دانند )، تاریکی شکست می خورد، روشنایی پیروز و خورشید زاده می شود و روزها رو به بلندی می نهد، و : « ... نام این روز میلاد اکبر است، مقصود از آن انقلاب شتوی(زمستانی) است. گویند در این روز نور از حد نقصان به حد زیادت خارج می شود، و آدمیان نشو و نما آغاز می کنند و "پری" ها به زوال و فنا روی می آورند. »
یلدا لغت سُریانی است به معنی میلاد عربی یا ولادت ، ولادت خورشید ( مهر، میترا ) و رومیان آن را ناتالیس انویکتوس یعنی روز تولد ( مهر ) شکست ناپذیر نامند. و چون شب یلدا را با میلاد مسیح تطبیق می کرده اند، از این رو، بدین نام نامیده اند. باید توجه داشت که جشن میلاد مسیح که در 25 دسامبر تثبیت شده، طبق تحقیق، در اصل جشن ظهور میترا بوده که مسیحیان در قرن چهارم میلادی آن را روز تولد مسیح قرار دادند. یلدا اول زمستان و شب آخر پاییز است که درازترین شب های سال است. و در آن شب، یا نزدیک بدان، آفتاب به برج جَدی تحویل می کند و قدما آن را سخت شوم و نامبارک می انگاشتند. در بیشتر نقاط ایران در این شب مراسمی انجام می شود. شاعران زلف یار و همچنین روز هجران را از حیث سیاهی و درازی بدان تشبیه کنند. و از شعرهای برخی از شاعران مانند سنائی، معزی، خاقانی و سیف اسفرنگی، رابطه بین مسیح و یلدا ادراک می شود. یلدا برابر با شب اول جَدی و شب هفتم دی ماه جلالی و شب بیست و یکم دسامبر فرانسوی است.
ازقدیم مردم ایران در این شب دورکُرسی کنارهم جمع می شدندوتا پاسی از شب با صرف میوه وآجیل شادمانی میکردند.هم اکنون نیز که درشهرهای بزرگ کُرسی متروک شده وشایددربعضی روستاها هنوزبرقرارباشد ،معمولا" افراد خانواده واقوام وخویشان در این شب دورهم جمع میشوندوبا صرف میوه های گوناگون ازقبیل هندوانه ، انار، پرتقال ، انگور ، سیب، خیار، ومیوه هایی از این دست وهمچنین آجیل وخشکبار تاپاسی ازشب به گفتگو وشادی پرداخته و بعضا" فال حافظ می گیرند.برخی درباره این شب ؛ اشعارفکاهی هم سروده یا می سرایند.
"الْیَوْمَ یَئِسَ الََّذِینَ کَفَرُوا مِن دِینِکُمْ فَلا تخْشوْهُمْ وَ اخْشوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْت لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتى وَ رَضِیتُ لَکُمُ الاسلَامَ دِیناً "(قرآن کریم سوره مائده آیه3)
"امروز کافران از دین شما مأیوس شدند. پس از آنان نهراسید و از من (پروردگار) بترسید. امروز دین شما را برایتان کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام داشتم و اسلام را به عنوان دینتان پسندیدم".
15 آذرماه برابرباهجدهم ذیحجه روز عید غدیرخم است. غدیر خم نام ناحیهای است بین مکه و مدینه که براساس احادیث معتبر که به حدیث غدیر معروف است .پیامبر اسلام(ص) در حجة الوداع علی (ع) را «ولی» پس از خود اعلام کرد. ۱۸ ذیالحجه، سالروز این واقعه میان شیعیان به عید غدیر خم شهرت دارد.که این عید یکی از بزرگترین اعیاد اسلامی است.
معمولا" در روز عیدغدیرخم مردم لباس نو می پوشندواین روز را جشن گرفته به دیدارخانواده های سادات می روندو بین مردم این عید به عید سادات هم معروف است.در روز عیدغدیر مستحب است دو رکعت نماز بنام نماز عیدغدیر خوانده شود که بهتر است قبل از زوال ظهر باشد.
حضرت محمد پیامبر اسلام(ص) در بازگشت از آخرین حج خود طی مراسمی تمام مسلمانانی که در حج شرکت داشتند را در محلی به نام غدیرخم جمع کرده و علی بن ابی طالب(ع) را به عنوان وصی، برادر و جانشین خود از جانب خدا معرفی کرد. عبارت معروف " مَن کُنتُ مَولاهُ فَهذا عَلِیٌّ مَولاهُ " «هر آنکس که من مولای او هستم، پس علی مولای اوست» قسمتی از خطابه بلند غدیر است که مورد تایید شیعیان و اهل تسنن است. گرچه در تفسیر «ولی» بین شیعه و سنی اختلاف وجود دارد. در فرهنگ لغت عرب ولی به دو معنی آمده: ۱- دوست؛ ۲- صاحب اختیار به معنای جانشین و امام پس از پیامبر .
بدین مناسبت این عید بزرگ اسلامی را به همه مسلمانان بویژه شیعیان حضرت علی (ع) تبریک وتهنیت میگوییم.
روز12آذرماه برابربا15ذیحجه سالروز ولادت حضرت امام علی النقی(ع)(امام هادی) دهمین پیشوای شیعیان جهان است .بدین مناسبت میلادآنحضرت رابه همه شیعیان وپیروان اهل بیت عصمت وطهارت تبریک می گوییم.
امام ابوالحسن علی النقی هادی (ع) ملقب به امام" هادی" ، دهمین پیشوای شیعیان در نیمه ذیحجه سال 212 هجری در اطراف مدینه در محلی به نام " صریا" متولد گشت. آن حضرت و فرزند گرامی ایشان امام حسن علیهما السلام به عسکریین شهرت یافتند، زیرا خلفای بنی عباس آنها را از سال 233 به سامرا ( عسکر) برده و تا آخر عمر پر برکتشان در آنجا، آنها را تحت نظر قرار دادند. امام هادی (ع) به لقبهای دیگری مانند: نقی، عالم، فقیه، امین و طیب شهرت داشت و کنیه مبارک ایشان ابوالحسن است. از آنجا که کنیه امام موسی کاظم(ع) و امام رضا (ع) نیز ابوالحسن بود، لذا برای اجتناب از اشتباه، ابوالحسن اول به امام کاظم (ع) ، ابوالحسن ثانی به امام رضا(ع) و ابوالحسن ثالث به حضرت هادی (ع) اختصاص یافته است.
پدر بزرگوارش امام جواد (ع) و مادرش بانوی گرامی سمانه است که بانویی با فضیلت و با تقوا بود. امام هادی (ع) در سن 6 یا 8 سالگی یعنی در سال 220 هجری، پس از شهادت امام جواد (ع) به امامت رسید. مدت 33 ساله امامت امام هادی (ع) با خلفای معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعن و معتز معاصر بود.
نهم آذرماه روز بزرگداشت شیخ مفید است.او یکی از بزرگان علمای تشیع است. شیخ مفید که نامش محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام و کنیه اش ابو عبدالله است دریازدهم ذیقعده (سالروز میلاد حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه السلام)درسال 336 ه .ق.درنزدیکی بغداد(کشورعراق) دیده به جهان گشود. او در کلیه فنون و علوم اسلامی تألیف و تصنیف دارد، و تقریباً از همه موضوعات علمی و دینی سخن به میان آورده و به تجزیه و تحلیل و نقض و ابرام و تخطئه و تصویب آنها پرداخته است. که اغلب آنها پاسخ سوالات گوناگون علمی بوده که از شهرها و کشورهای اسلامی از وی نموده اند، و ردّ عقاید و نظریات دانشمندان نامی عصر از فرقه های غیرشیعه بوده است. گفتهاند لقب « مفید» را علی بن عیسی معتزلی در عهد جوانی، در نتیجه مباحثه با وی به او داد. شیخ مفید در شب جمعه ۳ رمضان ۴۱۳ در بغداد، در سن ۷۵ سالگی درگذشت.
او دارای شاگردان بسیاری بود که معروفترین آنان عبارتاند از:
او آثارزیادی درزمینه های علم کلام و عقاید، درعلم فقه،اخلاق اسلامی وحدیث وسایرعلوم اسلامی تألیف نموده است.یاداین روحانی شیعی گرامی باد.
هفتم آذرماه برابربادهم ذیحجه روز عیدقربان روزقربانی نفس امّاره دربرابرفرمان حقتعالی است.این روز که یکی ازبزرگترین اعیاد اسلامی است برهمه مسلمانان مبارک باد.
عید قُربان (در عربی: عید الأضحی) یکی از روزهای فرخنده در تقویم اسلامی است.روز دهم ماه قمری ذی الحجه، مصادف با عید قربان از گرامیترین عیدهای مسلمانان است که به یاد ابراهیم و فرزندش اسماعیل، توسط بسیاری از مسلمانان جشن گرفته میشود.عید قربان که از جمله تعطیلات رسمی مسلمانان است، از یک تا چهار روز جشن گرفته میشود و در طی آن مردم با پوشیدن بهترین پوشاک خود، پس از انجام عبادات، به دید و بازدید و جشن و سرور میپردازند.
قربان از ریشه قُرب (نزدیک شدن)است.وقربانی عبارت از کارهای نیکی است که انسان بوسیله آن بخواهد خود را به رحمت خداوند نزدیک کند، بنابراین عمل نیکی که انسان انجام دهد تا بدان وسیله خویشتن را به رحمت حق تعالی نزدیک سازد آن کار را قربان گویند؛ مانند فرمایش رسول اکرم(ص) که فرمود: نماز موجب تقرّب و نزدیکی هر پرهیزکار به رحمت پروردگار است.چون حضرت ابراهیم(ع) دراین روزبرای گردن نهادن به امرخدا (که در رؤیا ازاوخواسته بود که فرزندش اسماعیل را که درسن پیری خدا به اوعطا کرده بودوبشدت به اوعلاقه مندبود ذبح کند) وابراهیم(ع) پس ازکشمکش با خواسته های درون سرانجام برخواسته های نفسانی فائق آمد و دستورخدا را برتمایلات نفسانی ترجیح داد وحاضرشد برای قرب به خدا فرزند دلبندش را ذبح کند از این رو این روز یعنی دهم ذیحجه بنام عید قربان یعنی عید اقدام جهت نزدیک شدن به خدا نامگذاری شده است. و از آن جهت که این عبادت در ساعت ضحی که به معنای ارتفاع روز و انبساط نور آفتاب است (چاشتگاه) واقع می شود روز عید قربان را عید اضحی نیز می نامند. وحجاج دراین روز درسرزمین منی باقربانی کردن گوسفند و گاو یا شتر این سنت ابراهیمی رابجا می آورندوبدین ترتیب ازاحرام خارج می شوند.
ششم آذرماه۸۸ روزعرفه است. روزعرفه روزنهم ذیحجه هرسال ویک روز قبل از عیدقربان است.روزی است که حاجیان درصحرای عرفات به راز ونیاز با خدامی پردازندوشب را درمشعرمی گذرانندوبامقدمه ای ازرازونیاز درعرفات وکسب آگاهی درمشعربرای قربانی کردن تمنیات نفسانی خود به سرزمین منی می روند وپس ازقربانی کردن وخارج شدن ازاحرام برای طردشیطان به رمی جمرات می پردازند.
در روز عرفه ، حاجیان از ظهر تا بعد از غروب آفتاب، باید در سرزمین عرفات بمانند و در آن سرزمین دعا کنند، نماز بخوانند و با خدا به راز و نیاز بپردازند. بسیاری از گناهان در روز عرفه بخشیده می شوند. روز عرفه ، روز بزرگی است. روزی که امام سوم ما، حضرت امام حسین علیه السلام در آن روز و در سرزمین عرفات دست به دعا برداشته و در جبل الرحمه درسرزمین عرفات دعای عرفه راخوانده و با اشک و ناله و زاری، با خدای خود مناجات کرده بود. امام پنجم ما، حضرت امام محمدباقر علیه السلام ، نیز در عرفات و روز عرفه ، دو دست خود را به سوی آسمان بلند کرده و از ظهر تا غروب آفتاب با خدا راز و نیاز کرده بود
روزچهارم آذرماه برابربا هفتم ذیحجه سالروز شهادت حضرت امام محمد باقر(ع) پنجمین
پیشوای شیعیان جهان است.بهمین مناسبت شهادت آن بزرگواررا به همه پیروان اهلبیت
عصمت وطهارت تسلیت می گوییم.آن بزرگواردرهفتم ذیحجه سال 114هجری قمری درسن
57 سالگی درمدینه منوره بوسیله هشام مسموم ودارفانی را وداع گفت.پیکر پاک آنحضرت
در قبرستان بقیع درکنارپدربزرگوارش حضرت امام زین العابدین(ع) به خاک سپرده شد.