Atyabi Weblog/وب نگاری اطیابی

این وب نگاری درمورد موضوعات گوناگون می باشد.

Atyabi Weblog/وب نگاری اطیابی

این وب نگاری درمورد موضوعات گوناگون می باشد.

گزیده ای ازسخنان علی(ع)

گزیده هایی ازسخنان گهربارحضرت علی(ع)

یاد خدا

بهترین حالت و جلوه انسان، ذکر و یاد خداست. روح همه طاعات و عبادات و ارزش‏های اسلامی را، یاد خدا تشکیل می‏دهد. از نظر اسلام، بزرگ‏ترین قدرت روحی و معنوی انسان و تنها عامل سعادت و کمال او، توجه به خدا و اشتغال به یاد اوست سکوت و خاموشیِ‏مؤمن باعث افزایش تفکر و اندیشه‏اش می‏شود حضرت امیرامؤمنین(ع) در مدح گروهی از مؤمنان فرموده‏اند:

اگر سخن بگویند یاد خدا و ذکر بر زبان جاری می‏سازند و اگر سکوت کنند، به تفکّر و اندیشه می‏پردازند

عمل نکوهیده

امام علی(ع) در پاسخ مردی که تقاضای اندرز و موعظه کرد اعمال انسان را مورد نکوهش قرار داد و فرمود: اگر به زراعت و کسب و کار دنیا او را خوانند کار می‏کند، و اگر به زراعت آخرت او را دعوت کنند، تنبلی و سستی می‏کند و اگر خود را توانگر و بی‏نیاز ببیند، سرمست و به فتنه دچار می‏شود

نافرمانی رعیّت

علی(ع) در دوران امامت و سرتاسر زندگی خود، مظلومانه زیست چرا که کمتر کسی قادر به شناخت گوهرِوجود وی بود. همواره مورد آزار و اذیت نزدیکان نادان و دشمنان کوردل قرار می‏گرفت. سپاهیان و سرداران‏اش در بسیاری از جنگ‏ها، آن طور که شایسته مقام آن حضرت بود، اطاعت امر نمی‏کردند. انسان‏هایی بودند که قدرت فهم و درک قرآن ناطق را نداشتند و جاهلانه از امیرمؤمنان(ع) نافرمانی می‏کردند. امام علی(ع) همواره از آن قوم جفاکار در ستوه بود، چنانکه در حدیثی می‏فرمایند: اگر رعایای پیش از من از ستم زمامداران خویش شکایت می‏کردند، من امروز از ستم رعیتم، شکایت دارم. گویا من پیروم و آنها زمامدار؛ و من فرمانبردار و محکوم و آنها فرمانده و حاکم.

زهد و بی رغبتی به دنیا

حبّ دنیا انسان را از توجّه به خدا و آخرت، باز می‏دارد تا آنجا که در غفلت و سستی غوطه‏ور می‏شود. انسان‏های زاهد و وارسته، دل به زیبایی‏ها و خوشی‏های زودگذر دنیا نبسته‏اند. زیرا زیبایی‏های این دنیایِ‏دون، انسان را فریب می‏دهد و از آخرت و یاد خدا غافل می‏سازد. حضرت امیرامؤمنین،(ع)، کسانی را که خواهان کرامت نفس خویش و حب خدایند، به خارج کردن حبّ دنیا از دل‏هایشان امر می‏کنند و می‏فرمایند: اگر کار خود را دریافته‏ای و به شناخت نفس خویش رسیده‏ای، از دنیا روی بگردان و نسبت به آن بی رغبت باش که به راستی دنیا خانه بدبختان است و سرای نیکبختان نیست. شادابی آن دروغ و باطل و زیور آن فریب است. ابرهایش پراکنده و بخشش‏هایش بازستانده خواهد شد.

عمل مؤثر

بشر در این دنیا ناچار به کار کردن است، پس چه بهتر که کارهایش را برای آباد ساختن آخرتش انجام دهد؛ زیرا این دنیا مزرعه‏ای است برای آخرت. سزاوار است که انسان اعمال و رفتارش را در جهت سعادت و نیکبختی قرار دهد به گونه‏ای رفتار کند که عاقبت به خیر شود. امام اول شیعیان می‏فرمایند: اگر به راستی مرد، عمل‏اید، پس برای آنچه شما را در روز قیامت نجات بخشد عمل کنید.

خوش خلقی

با توّجه به آثار سازنده اخلاق نیک در زندگی انسان، در تعالیم اسلامی سفارش فراوانی نسبت به این فضیلت شده است. خوش خلقی از ارکان ایمان است و آثار بسیار سازنده‏ای در رشد و تقویت ایمان دارد. حسن خلق، از موهبت‏های بزرگ الهی و باعث افزایش نعمت‏های الهی می‏شود. اخلاق نیکو به زندگی رنگ شادی و نشاط می‏بخشد و زندگی را شیرین می‏سازد. از اینها گذشته، اخلاق نیک بر رفتار و گفتار انسان تاثیر مثبت می‏گذارد و آن کس که خوش‏خلق‏تر باشد، گفتارش زیباتر و دلنشین‏تر است.

امام علی(ع) در غررالحکم می‏فرمایند:«شما که خواه نا خواه با یکدیگر رقابت می‏کنید، پس بیایید در آراسته شدن به خصلت‏های نیک و خُلق و خوی کریمانه با هم رقابت کنید»

پاکسازی دلها

پاکیزه ساختن جان و دل، از آلودگی گناهان، بسیار مهم‏تر از پاکیزه ساختن جسم است. انسان که این گونه در پرهیز از آلودگی‏ها و تطهیر و پاکیزگی جسم خود کوشا است، چرا از گناهان پرهیز و پروا ندارد؟ قلب‏ها را باید از آثار گناه و عصیان، پاک کرد و با یاد خدا و دوست داشتن اهل بیت(ع)، پاک و آراسته ساخت، که پاکی و طهارت جان بر سلامت جسم هم مؤثر است. حضرت علی،(ع)، می‏فرمایند: اگر ناچار از تطهیر و پاک کردن خودید، بیایید خود را از چرک عیب‏ها و گناهان پاک کنید

زهد ورزیدن

مروری کوتاه بر زندگانی حضرت امیرمؤمنان هر انسانی را دچار حیرت و شگفتی می‏کند آن حضرت نسبت به لذّات دنیوی، کاملاً بی اعتنا بود و با وجود کار سنگین روزانه، شب‏ها و ساعت‏های متوالی به نماز می‏ایستاد و به مناجات و راز و نیاز با پروردگار خود می‏پرداخت. تنها به جامه کهنه اکتفا می‏کردند و غذای او دو قرص نان جو بوده است از دیدن تنگدستی تهیدستان، اندوهگین می‏شد. و راضی نبود که سیر باشد و در قلمرو او کسی گرسنه به سر برد. آن حضرت بعد از پیامبر، در زهد و بی‏رغبتی به این دنیای فانی از همه انسان‏ها پرهیزکارتر بود. حضرت در برخی کلمات خویش در مورد زهد می‏فرمایند: اگر به راستی به ماندن و بقا علاقه‏مند و راغب اید، پس بیایید نسبت به دنیای فانی زهد ورزید

دنیا سرای بدبختی

وارستگان و صالحان همواره در مذمت دنیا سخن گفته‏اند و آن را محل رنج و محنت و زیان خوانده‏اند هر کس که طالب نعمت‏های پایدار و فراوان اخروی است، باید نفس خویش را از چنگال حرص و طمع این دنیا برهاند. هر چه در این دنیا نصیب انسان می‏شود، فانی و ناپایدار است و خلاصه اینکه دنیا شایستگی آن را ندارد که بر آن حرص ورزند.

حضرت علی،(ع)، سعادت جاودانه انسان را در دل نبستن به این دنیا می‏داند

و می‏فرماید:«اگر براستی نعمتهای الهی را می‏خواهید، پس جان خود را از سرای بدبختی برهایند [و به دنیا دل نبندید].

شرط رستگاری اخروی

دنیا محل گذر است و انسان برای رسیدن به آخرت و سرای جاوید آفریده شده است. شایسته است که در این دنیای فانی، توشه و عمل صالح برگیرد و مرارت و سختی این دنیا را برای رسیدن به آخرتِ‏شیرین و جاودانه تحمل کند. مؤمنان و برگزیدگان خداوند، با بریدن از تعلقات و دل نبستن به این دنیا، عزت و کرامت اخروی را برگزیده‏اند. امیر و سرور مؤمنان،حضرت علی(ع)، می‏فرمایند: اگر به رستگاری و بزرگواری در جهان آخرت میل و رغبت دارید، در این سرای فانی توشه‏ای برای سرای جاویدان برگیرید

شرط دوستی خدا

در تعالیم دینی، دنیا به سرگرمی و بازیچه‏ای تشبیه شده است که انسان را به خود مشغول داشته، از توجّه به خدا و آخرت باز می‏دارد اگر توجه و گرایش نفس انسان به امور دنیوی رو به فزونی گذارد، رفته رفته بر غفلت او از خدا افزوده می‏شود. حضرت علی‏بن‏ابیطالب(ع) به معارض بودن دوستی دنیا و حب الهی اشاره فرموده و تمام کسانی را که خواهان حب خدا و انس به درگاه رحمت اویند، به خارج کردن حب دنیا از دل هایشان امر فرموده‏اند: اگر به راستی خدا را دوست می‏دارید، دوستی و محبت دنیا را از دل هایتان بیرون کنید»

بزرگ‏ترین عیب

حکم عقل سلیم آن است که انسان ابتدا عیوب خود را اصلاح کند، سپس به اصلاح عیوب دیگران بپردازد؛ چرا که بسیار ناپسند و زشت است که دیگران را از کاری باز داری یا به عیبی نکوهش کنی در حالی که خود آن عیب و ایراد را داری امام علی،(ع)، می‏فرمایند: اگر قصد کردی به اصلاح مردم بپردازی، اصلاح را از خود آغاز کن؛ زیرا اقدام کردن‏ات برای اصلاح دیگران، در حالی که خود اصلاح نشده‏ای، بزرگ‏ترین عیب است.

از دست دادن دنیا و آخرت

انسانهای گمراه که لذت دنیوی دلشان را تاریک و سیاه کرده و ایمان و اعتقادشان را متزلزل ساخته است، از توجه به خدا و آخرت خویش باز می‏مانند و در وادی گمراهی و ضلالت غرق می‏شوند. آن کس که اعتقادات خود را تابع هوس‏های زودگذر دنیوی کند، دین خود را در معرض تباهی قرار داده است. چنین کسی به مجازات اعمالش، دنیا نیز از او سلب می‏شود به طوری که در هر دو جهان زیانکار خواهد بود.

امام علی،(ع)، می‏فرمایند اگر دین خود را فرع و پیرو دینای خود قرار دادی، هم دین خود را نابود کرده‏ای و هم دنیای خود را و در آخرت نیز از زیانکاران خواهی بود.

سعادت دنیا و آخرت

دل‏های روشن به نور ایمان و علم و معرفت در توجه به خدا، پشتوانه بسیار محکم و قدرت معنوی نامحدودی دارند. لذات زودگذر مادی و اهداف و مقاصد پست دنیوی هرگز نمی‏توانند بر نور معنوی دل آنها غلبه کند. آنها در سایه بصیرت و معرفت دامن همت برکمر زده، توجه به خدا و آخرت را به جای دنیا برگزیده‏اند. از این روست که به تعبیر حضرت امیرالمؤمنین(ع) خداوند دنیای آنها را نیز آباد و آنها را در هر دو جهان سعادتمند می‏سازد. آن حضرت می‏فرمایند: اگر دنیای خود را فرع و پیرو بر دین خود قرار دادی، هم به دین رسیده‏ای و هم به دینا و در آخرت نیز از رستگاران خواهی بود.

پرهیزکاری

تقوی و پرهیزکاری سپری در برابر بلاهای دنیوی است آن کس که از محرمات الهی پرهیز کند، در خانه امنیت الهی قرار می‏گیرد. تقوی نهایت عبودیت است و موجب خوشنودی خداوند می‏شود. اگر کسی این فضیلت را در خود به وجود نیاورد، دنیا و خواسته‏های نفسانی بر وی چیزه می‏شود و به هلاکت می‏رسد. امام علی(ع) می‏فرمایند: اگر از خدا بترسی، خدا تو را نگه می‏دارد.

طمع

حرص و ولع نسبت به مال دنیا انسان را برده خویش می‏سازد. اگر این صفت پست در کسی به وجود آمد، روز به روز افزون‏تر خواهد شد و هرگز فروکش نمی‏کند.از این روست که طمع منشاء بسیاری از رذایل اخلاقی دیگر از قبیل: تملّق، نفاق و دورویی، تحمل تحقیر و نکوهش دیگران و مساعدت بر باطل برای رسیدن به هدف می‏شود. به تعبیر امام علی(ع) طمع انسان را به هلاکت می‏کشاند و دین و دنیایش را نابود می‏سازد. حضرت می‏فرمایند: اگر فرمانبردار طمع گشتی، تو را به نابودی می‏کشاند .

بخشش

بزرگ‏ترین بزرگواری و کرم، بخشش است. اگر به مردم احسان نیکی کنید، قدر منزلتتان در نزد آنها افزون می‏شود و همواره مورد احترام و تجلیل مردم قرار خواهید گرفت. انسانی که خود انتظار بخشش و احسان خدای تبارک و تعالی را دارد باید به زیردستان رحم و به آنها نیکی کند. حضرت امام علی(ع) می‏فرمایند: اگر بخشش کنی خدمتت می‏کنند.

وقار

متانت و وقار، که زیور و زینت انسان است در مقابل عجله و شتابکاری، که منشاء بسیاری از آفات است، قرار می‏گیرد. وقار، تأمل در امور و درنگ و تأنّی در گفتار و کردار، و نتیجه توانایی و بزرگی روح انسان است و بر هیبت و جمال انسان می‏افزاید. امیرالمؤمنین،علی(ع)، در سخنان انسان ساز خود می‏فرمایند: اگر وقار داشته باشی، بزرگوار خواهی بود.

قناعت

قناعت از فضایل والای انسانی است. انسان قانع همواره غنی و توانگر، و از آفت‏های حرص و طمع، آسوده خاطر است. از طرفی اگر انسان، نسبت به رزق و روزیش قانع باشد و اطاعت حق‏تعالی کند در پیشگاه خداوند، عزیز و گرامی خواهد بود.

انسان قانع همواره نسبت به دیگران بی‏نیاز، و در نزد آنها عزیز و گرانقدر است. حضرت امیرالمؤمنین(ع)، می‏فرمایند: اگر قناعت کنی، عزیز می‏شوی.

اخلاص

اخلاص ملکه‏ای است که در سایه پاکسازی قلب از علایق غیر خدایی و مقاصد دنیوی در دل، پدیدار می‏شود و با مداومت بر طاعت و پافشاری در فکر و ذکر استواری می‏یابد. برترین درجه اخلاص، مخصوص پاکان و خاصّان درگاه الهی است. آنان پاک شدگان از هر نوع آلودگی، در عقیده و فکر، و اعمال و رفتار، هستند و قدم در راه رستگاری نهاده‏اند. امام علی(ع) در مورد اخلاص می‏فرمایند: اگر خلوص داشته باشی، به رستگاری می‏رسی.

حبّ الهی

تنها راه جلب خشنودی خداوند، بندگی خدا و اطاعت محض از فرمان او و پرهیز از گناهان است. هر چه انسان در ترک گناهان و پاکیزگی و طهارت جان و دل خویش استقامت و مداومت به خرج دهد، همان اندازه، آتش حبّ الهی در نهان‏خانه قلب او شعله‏ورتر می‏شود و ذات حق نیز او را مورد محبت و توجه قرار می‏دهد از این رو امام علی(ع) فرموده‏اند: اگر از گناهان پرهیز نمایید محبوب خداوند می‏شوید.

فضائل امیرالمؤمنین

حضرت امام علی(ع) از کودکی در دامان و تحت تعلیمات پیغمبر رشد کرد. یار و یاور پیغمبر و برادر و حامی او و اولین کسی بود که به دعوت اسلام لبیک گفت. پیغمبر در روز دوشنبه به پیامبری مبعوث شد و علی(ع) روز سه شنبه به رسالت پیامبر خدا(ص) ایمان آورد. آن حضرت تنها کسی بود که افتخار پانهادن بر دوش پیغمبر و نابود کردن بتها را داشت. در شجاعت وی همین بس که سرور کائنات، رسول خدا(ص) می‏فرمایند: یک ضربت امام علی(ع) از عبادت جنّ و انس بهتر و با فضیلت‏تر است دشمن او، معاویه، با شنیدن خبر شهادتش گفت: شیری که هنگام جنگ، چنگال‏های خود را بر زمین می‏گستراند، جهان را وداع گفت. در وصف کمالات الهی امام، زبان قاصر و قلم عاجز است. امیرالمؤمنین(ع) خود می‏فرمایند: منم که با رسول خدا از یک شاخه‏ایم، و منم سبقت گیرنده به اسلام و شکننده بتها و جهاد کننده با کفّار و سرکوب کننده دشمنان.

امیر دلهای مؤمنان

گناه کاران و دنیاپرستان تنها توجهّ و دلخوشی‏شان به مال و جاه دنیاست و نفسشان همواره مشغول امور مادی است. حتی اگر خدا را پذیرفته باشند، آمادگی لازم برای توجه به خدا و عشقِ‏اولیایش را ندارد. اما پادشاه قلوب مؤمنان‏ـ حضرت علی(ع) است، در هر دلی که نور ایمان و معرفت الهی تابیده باشد، حب علی(ع) وجود دارد. شاعر پارسی در عشق علی چه نیکو گفته است:

علی ای حقیقت حق، علی ای ولی مطلق

تو تجلّــــی خدایی، تو ظهور کبـــــــریایی

بشناختــــم خدا را، چو شناختم علـــی را

به خدا نبرده‏ای ره، اگر از علــی جدایی

پیشوای متقیان، وحبیب قلوب مؤمنان چه نیکو حق مطلب را ادا کرده و فرموده‏اند: من فرمانروا و امیر مؤمنان و مال [دنیا] امیر گنهکاران است.

چراغ هدایت (علی(ع))

سخنان حضرت علی(ع) در اوج شیوایی بلاغت قرار دارد. خطبه‏ها و سخنان حضرت علی(ع) راه و روش خوب زیستن و بر مسیر حق و هدایت بودن را به انسان می‏آموزد.

به جز از علی  نباشد  به  جهان گره گشایی

طلبِ ‏مدد از او کن چو رسد غــــــم  و بلایی

چو  به کار خویش مانی در رحمت علی زن

که جز او به زخم  دل‏ها  ننهد  کسی  دوایی

مولی‏الموحدین، علی(ع) می‏فرمایند: «من دعوت کننده شما به فرمانبرداری پروردگار و هدایت کننده شما به واجبات دینتان و راهنمای شما به سوی نجات و رستگاری‏ام.

بندگی اصیل

امیرالمؤمنین(ع) از قهرمانان وادی عبودیت است. چنان به قرب الی الله رسیده که میان او و پروردگارش جایی باقی نمانده است. آن حضرت خالصانه و با تمام وجود در مسیر بندگی خدا گام نهاده و با این مفتاح باب سعادت ملکوتی را به روی خود گشوده و به عزّت حقیقی رسیده است. حضرت در این‏باره می‏فرمایند: من بر نشانه و دلیلی روشن از پروردگار خویشم، و بینایی کاملی در دین و یقین استواری در کار خود دارم.

علی(ع) و دفاع از حق و حقیقت

مولای متقیان و وارستگان عالم هرگز از راستی جدا نبود، آن قدر که پیامبر درباره ایشان می‏فرمایند: الحَقُّ مَعَ عَلی و عَلیٌّ مَعَ‏الحق؛ حق همواره با علی و علی پیوسته با حق همراه است و این دو هرگز از هم جدا نیستند هر جا امیرالمؤمنین(ع) بود، رنگ حق و راستی و عبودیت آن جا مشاهده می‏شد.

سخنان شیوا و ستایش و جهاد دشمن شکن‏اش همه برای خشنودی حق بود.حضرت در این باره می‏فرمایند: به راستی من به منظور بر پا داشتن حق گفتگو می‏کنم و برای یاری دین خدا، به مجاهدت و پیکار می‏پردازم.

آرزوی وصال

مرتبه کامل عبادت آن است که بنده جز پروردگار به هیچ امر دیگری متعلّق نباشد؛ تمامی تعلّقات از صفحه دل محو شود و تنها یک تعلق بر جای ماند و آن هم متعلق به خداست. بندگان خالص خدا چشم از آرزوی‏های دور و دراز دنیوی بسته و در راه رضای معبود مرارت‏های فراوان به جان خریده‏اند این سخن ناب از حضرت امیرالمؤمنین(ع) است که می‏فرمایند من با آرزوهای خود در ستیز و جنگم و چشم به راه اجل خویش‏ام.

برگرفته ازسایت حوزه به نشانی:  http://www.hawzah.net/Hawzah/Magazines/MagArt.aspx?MagazineNumberID=5139&id=46676

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد