دعاهای صحیفهء سجّادیّه
دعاهای شماره۱تا۲۰
(1)
وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا ابْتَدَأَ بِالدُّعَاءِ بَدَأَ بِالتَّحْمِیدِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الثَّنَاءِ عَلَیْهِ، فَقَالَ
الْحَمْدُ لِلَّهِ الْأَوَّلِ بِلَا أَوَّلٍ کَانَ قَبْلَهُ، وَ الْآخِرِ بِلَا آخِرٍ یَکُونُ بَعْدَهُ الَّذِی قَصُرَتْ عَنْ رُؤْیَتِهِ أَبْصَارُ النَّاظِرِینَ، وَ عَجَزَتْ عَنْ نَعْتِهِ أَوْهَامُ الْوَاصِفِینَ. ابْتَدَعَ بِقُدْرَتِهِ الْخَلْقَ ابْتِدَاعاً، وَ اخْتَرَعَهُمْ عَلَى مَشِیَّتِهِ اخْتِرَاعاً. ثُمَّ سَلَکَ بِهِمْ طَرِیقَ إِرَادَتِهِ، وَ بَعَثَهُمْ فِی سَبِیلِ مَحَبَّتِهِ، لَا یَمْلِکُونَ تَأْخِیراً عَمَّا قَدَّمَهُمْ إِلَیْهِ، وَ لَا یَسْتَطِیعُونَ تَقَدُّماً إِلَى مَا أَخَّرَهُمْ عَنْهُ. وَ جَعَلَ لِکُلِّ رُوحٍ مِنْهُمْ قُوتاً مَعْلُوماً مَقْسُوماً مِنْ رِزْقِهِ، لَا یَنْقُصُ مَنْ زَادَهُ نَاقِصٌ، وَ لَا یَزِیدُ مَنْ نَقَصَ مِنْهُمْ زَائِدٌ. ثُمَّ ضَرَبَ لَهُ فِی الْحَیَاةِ أَجَلًا مَوْقُوتاً، وَ نَصَبَ لَهُ أَمَداً مَحْدُوداً، یَتَخَطَّى إِلَیْهِ بِأَیَّامِ عُمُرِهِ، وَ یَرْهَقُهُ بِأَعْوَامِ دَهْرِهِ، حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَقْصَى أَثَرِهِ، وَ اسْتَوْعَبَ حِسَابَ عُمُرِهِ، قَبَضَهُ إِلَى مَا نَدَبَهُ إِلَیْهِ مِنْ مَوْفُورِ ثَوَابِهِ، أَوْ مَحْذُورِ عِقَابِهِ، لِیَجْزِیَ الَّذِینَ أَسَاءُوا بِمَا عَمِلُوا وَ یَجْزِیَ الَّذِینَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى. عَدْلًا مِنْهُ، تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُهُ، وَ تَظاَهَرَتْ آلَاؤُهُ، لَا یُسْأَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَ هُمْ یُسْأَلُونَ. وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَوْ حَبَسَ عَنْ عِبَادِهِ مَعْرِفَةَ حَمْدِهِ عَلَى مَا أَبْلَاهُمْ مِنْ مِنَنِهِ الْمُتَتَابِعَةِ، وَ أَسْبَغَ عَلَیْهِمْ مِنْ نِعَمِهِ الْمُتَظَاهِرَةِ، لَتَصَرَّفُوا فِی مِنَنِهِ فَلَمْ یَحْمَدُوهُ، وَ تَوَسَّعُوا فِی رِزْقِهِ فَلَمْ یَشْکُرُوهُ. وَ لَوْ کَانُوا کَذَلِکَ لَخَرَجُوا مِنْ حُدُودِ الْإِنْسَانِیَّةِ إِلَى حَدِّ الْبَهِیمِیَّةِ فَکَانُوا کَمَا وَصَفَ فِی مُحْکَمِ کِتَابِهِ «إِنْ هُمْ إِلَّا کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلًا.» وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا عَرَّفَنَا مِنْ نَفْسِهِ، وَ أَلْهَمَنَا مِنْ شُکْرِهِ، وَ فَتَحَ لَنَا مِنْ أَبْوَابِ الْعِلْمِ بِرُبُوبِیَّتِهِ، وَ دَلَّنَا عَلَیْهِ مِنَ الْإِخْلَاصِ لَهُ فِی تَوْحِیدِهِ، وَ جَنَّبَنَا مِنَ الْإِلْحَادِ وَ الشَّکِّ فِی أَمْرِهِ. حَمْداً نُعَمَّرُ بِهِ فِیمَنْ حَمِدَهُ مِنْ خَلْقِهِ، وَ نَسْبِقُ بِهِ مَنْ سَبَقَ إِلَى رِضَاهُ وَ عَفْوِهِ. حَمْداً یُضِیءُ لَنَا بِهِ ظُلُمَاتِ الْبَرْزَخِ، وَ یُسَهِّلُ عَلَیْنَا بِهِ سَبِیلَ الْمَبْعَثِ، وَ یُشَرِّفُ بِهِ مَنَازِلَنَا عِنْدَ مَوَاقِفِ الْأَشْهَادِ، یَوْمَ تُجْزَى کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ وَ هُمْ لَا یُظْلَمُونَ، یَوْمَ لَا یُغْنِی مَوْلًى عَنْ مَوْلًى شَیْئاً وَ لَا هُمْ یُنْصَرُونَ. حَمْداً یَرْتَفِعُ مِنَّا إِلَى أَعْلَى عِلِّیِّینَ فِی کِتَابٍ مَرْقُومٍ یَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ. حَمْداً تَقَرُّ بِهِ عُیُونُنَا إِذَا بَرِقَتِ الْأَبْصَارُ، وَ تَبْیَضُّ بِهِ وُجُوهُنَا إِذَا اسْوَدَّتِ الْأَبْشَارُ. حَمْداً نُعْتَقُ بِهِ مِنْ أَلِیمِ نَارِ اللَّهِ إِلَى کَرِیمِ جِوَارِ اللَّهِ. حَمْداً نُزَاحِمُ بِهِ مَلَائِکَتَهُ الْمُقَرَّبِینَ، وَ نُضَامُّ بِهِ أَنْبِیَاءَهُ الْمُرْسَلِینَ فِی دَارِ الْمُقَامَةِ الَّتِی لَا تَزُولُ، وَ مَحَلِّ کَرَامَتِهِ الَّتِی لَا تَحُولُ. وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی اخْتَارَ لَنَا مَحَاسِنَ الْخَلْقِ، وَ أَجْرَى عَلَیْنَا طَیِّبَاتِ الرِّزْقِ. وَ جَعَلَ لَنَا الْفَضِیلَةَ بِالْمَلَکَةِ عَلَى جَمِیعِ الْخَلْقِ، فَکُلُّ خَلِیقَتِهِ مُنْقَادَةٌ لَنَا بِقُدْرَتِهِ، وَ صَائِرَةٌ إِلَى طَاعَتِنَا بِعِزَّتِهِ. وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَغْلَقَ عَنَّا بَابَ الْحَاجَةِ إِلَّا إِلَیْهِ، فَکَیْفَ نُطِیقُ حَمْدَهُ أَمْ مَتَى نُؤَدِّی شُکْرَهُ لَا، مَتَى. وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی رَکَّبَ فِینَا آلَاتِ الْبَسْطِ، وَ جَعَلَ لَنَا أَدَوَاتِ الْقَبْضِ، وَ مَتَّعَنَا بِأَرْوَاحِ الْحَیَاةِ، وَ أَثْبَتَ فِینَا جَوَارِحَ الْأَعْمَالِ، وَ غَذَّانَا بِطَیِّبَاتِ الرِّزْقِ، وَ أَغْنَانَا بِفَضْلِهِ، وَ أَقْنَانَا بِمَنِّهِ. ثُمَّ أَمَرَنَا لِیَخْتَبِرَ طَاعَتَنَا، وَ نَهَانَا لِیَبْتَلِیَ شُکْرَنَا، فَخَالَفْنَا عَنْ طَرِیقِ أَمْرِهِ، وَ رَکِبْنَا مُتُونَ زَجْرِهِ، فَلَمْ یَبْتَدِرْنَا بِعُقُوبَتِهِ، وَ لَمْ یُعَاجِلْنَا بِنِقْمَتِهِ، بَلْ تَأَنَّانَا بِرَحْمَتِهِ تَکَرُّماً، وَ انْتَظَرَ مُرَاجَعَتَنَا بِرَأْفَتِهِ حِلْماً. وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی دَلَّنَا عَلَى التَّوْبَةِ الَّتِی لَمْ نُفِدْهَا إِلَّا مِنْ فَضْلِهِ، فَلَوْ لَمْ نَعْتَدِدْ مِنْ فَضْلِهِ إِلَّا بِهَا لَقَدْ حَسُنَ بَلَاؤُهُ عِنْدَنَا، وَ جَلَّ إِحْسَانُهُ إِلَیْنَا وَ جَسُمَ فَضْلُهُ عَلَیْنَا فَمَا هَکَذَا کَانَتْ سُنَّتُهُ فِی التَّوْبَةِ لِمَنْ کَانَ قَبْلَنَا، لَقَدْ وَضَعَ عَنَّا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ، وَ لَمْ یُکَلِّفْنَا إِلَّا وُسْعاً، وَ لَمْ یُجَشِّمْنَا إِلَّا یُسْراً، وَ لَمْ یَدَعْ لِأَحَدٍ مِنَّا حُجَّةً وَ لَا عُذْراً. فَالْهَالِکُ مِنَّا مَنْ هَلَکَ عَلَیْهِ، وَ السَّعِیدُ مِنَّا مَنْ رَغِبَ إِلَیْهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بِکُلِّ مَا حَمِدَهُ بِهِ أَدْنَى مَلَائِکَتِهِ إِلَیْهِ وَ أَکْرَمُ خَلِیقَتِهِ عَلَیْهِ وَ أَرْضَى حَامِدِیهِ لَدَیْهِ حَمْداً یَفْضُلُ سَائِرَ الْحَمْدِ کَفَضْلِ رَبِّنَا عَلَى جَمِیعِ خَلْقِهِ. ثُمَّ لَهُ الْحَمْدُ مَکَانَ کُلِّ نِعْمَةٍ لَهُ عَلَیْنَا وَ عَلَى جَمِیعِ عِبَادِهِ الْمَاضِینَ وَ الْبَاقِینَ عَدَدَ مَا أَحَاطَ بِهِ عِلْمُهُ مِنْ جَمِیعِ الْأَشْیَاءِ، وَ مَکَانَ کُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهَا عَدَدُهَا أَضْعَافاً مُضَاعَفَةً أَبَداً سَرْمَداً إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ. حَمْداً لَا مُنْتَهَى لِحَدِّهِ، وَ لَا حِسَابَ لِعَدَدِهِ، وَ لَا مَبْلَغَ لِغَایَتِهِ، وَ لَا انْقِطَاعَ لِأَمَدِهِ حَمْداً یَکُونُ وُصْلَةً إِلَى طَاعَتِهِ وَ عَفْوِهِ، وَ سَبَباً إِلَى رِضْوَانِهِ، وَ ذَرِیعَةً إِلَى مَغْفِرَتِهِ، وَ طَرِیقاً إِلَى جَنَّتِهِ، وَ خَفِیراً مِنْ نَقِمَتِهِ، وَ أَمْناً مِنْ غَضَبِهِ، وَ ظَهِیراً عَلَى طَاعَتِهِ، وَ حَاجِزاً عَنْ مَعْصِیَتِهِ، وَ عَوْناً عَلَى تَأْدِیَةِ حَقِّهِ وَ وَظَائِفِهِ. حَمْداً نَسْعَدُ بِهِ فِی السُّعَدَاءِ مِنْ أَوْلِیَائِهِ، وَ نَصِیرُ بِهِ فِی نَظْمِ الشُّهَدَاءِ بِسُیُوفِ أَعْدَائِهِ، إِنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیدٌ
نیایش یکم
.چون به دعا آغاز مىکرد نخست خداى عز و جل را با چنین عبارتهاى حمد و ثنا مىگفت
حمد و سپاس خداى را،آن نخستین بى پیشین را و آن آخرین بى پسین را،خداوندى را که دیده بینایان از دیدارش قاصر آید و اندیشه واصفان از نعت او فروماند.آفریدگان را به قدرت خود ابداع کرد و به مقتضاى مشیت خویش جامه هستى پوشید و به همان راه که ارادت او بود روان داشت و رهسپار طریق محبت خویش گردانید.
چون ایشان را به پیش راند،کس را یاراى واپس گراییدن نبود،و چون واپس دارد،کس را یاراى پیش تاختن نباشد.
هر زنده جانى را از رزق مقسوم خویش توشهاى معلوم نهاد؛آن سان که کس نتواند از آن که افزونش داده،اندکى بکاهد و بر آن که اندکش عنایت کرده،چیزى بیفزاید.
سپس هر یک از آدمیان را عمرى معین مقرر کرد و مدتى محدود که با گامهاى روزها و سالهایش مىپیماید،تا آنگاه که به سر آردش؛آن سان که چون آخرین گامها را بر دارد و پیمانه عمرش لبریز شود،او را فرو گیرد:یا به ثواب فراوانش بنوازد،یا به ورطه عقابى خوفناکش اندازد،تا بدکاران را به کیفر عمل خویش برساند و نیکوکاران را به پاداش کردار نیک خویش و این خود عین عدالت اوست.
منزه و پاک است نامهاى او و ناگسستنى است نعمتهاى او.کس را نرسد که او را در برابر اعمالش باز خواست کند و اوست که همگان را به باز خواست کشد.#(1) حمد و سپاس خداوندى را که اگر معرفت حمد خویش را از بندگان خود دریغ مىداشت،در برابر آن همه نعمتها که از پس یکدیگر بر آنان فرو مىفرستاد،آن نعمتها به کار مىداشتند و لب به سپاسش نمىگشادند،به رزق او فراخ روزى مىجستند و شکرش نمىگفتند.و اگر چنین مىبودند از دایره انسانیت برون مىافتادند و در زمره چارپایان در مىآمدند.چنان مىشدند که خداى تعالى در محکم تنزیل خود گفته است:«چون چارپایانند،بل از چارپایان هم گمراهتر.»#(2)
حمد و سپاس خداوندى را که خود را به ما شناسانید و شیوه سپاسگزارىاش را به ما الهام کرد و ابواب علم ربوبیت خویش را به روى ما بگشاد و ما را به اخلاص در توحید او راه نمود و از الحاد و تردید در امر وى به دور داشت.او را سپاس گوییم،چنان سپاسى که چون در میان سپاسگزارانش زیستن گیریم،همواره با ما باشد و به یارى آن از همه آنان که خواستار خشنودى و بخشایش او هستند گوى سبقت بربایم.آن چنان سپاسى که تابشش تاریکى وحشت افزاى گور بر ما روشن گرداند و راه رستاخیر براى ما هموار سازد و در آن روز که هر کس به جزاى عمل خویش رسد و بر کس ستم نرود و هیچ دوستى از دوست خویش دفع مضرت نتواند و کس به کس یارى نرساند،چون در موقف بازخواست ایستیم،منزلت ما برافرازد و بر مرتبت ما بیفزاید .
حمد و سپاسى آنچنان که نوشته در نامه عمل ما به اعلى علیین فرا رود و فرشتگان مقرب بر آن گواهى دهند.
حمد و سپاسى آنچنان که در آن روز که دیدگان را پرده حیرت فرو گیرد،دیدگان ما بدان روشنى گیرد و در آن روز که گروهى سیهروى شوند،ما سپیدروى گردیم.
حمد و سپاسى آنچنان که ما را از آتش دردناک خداوندى برهاند و در جوار کرمش بنشاند.
حمد و سپاسى آنچنان که ما را با فرشتگان مقرب او همنشین سازد و در آن سراى جاوید که جایگاه کرامت همیشگى اوست با پیامبران مرسل همدوش گرداند.
حمد خداوندى را که سیرتها و صورتهاى پسندیده را براى ما برگزید و روزیهاى خوش و نیکو را به ما ارزانى داشت.خداوندى که ما را آن گونه برترى داد که بر همه آفریدگان سلطه یابیم،چندان که به قدرت او هر آفریده فرمانبردار ماست و به عزت او در ربقه طاعت ما.
سپاس خداوندى را که جز به خود،در نیاز را به روى ما فرو بست.
چگونه از حمد او بر آییم؟کى سپاسش توانیم گفت؟نمىتوانیم،کى توانیم؟
حمد خداوندى را که در پیکر ما ابزارهایى نهاد که توان بست و گشادمان باشد و به نعمت روح،زندگیمان عنایت فرمود و اندامهایى داد که به نیروى آنها کارها توانیم ساخت و ما را از هر چه خوش و گوارنده است روزى داد و به فضل خویش بىنیاز گردانید و به من و کرم خود سرمایه بخشید.و تا فرمانبردارى و سپاسگزاریمان بیازماید،به کارهایى فرمان داد و از کارهایى نهى فرمود.چون از فرمانش سر برتافتیم و بر مرکب عصیان برنشستیم،به عقوبت ما نشتافت و در انتقام از ما تعجیل روا نداشت،بلکه به رحمت و کرامت خویش ما را زمان داد و به رأفت و حلم خود مهلت عطا فرمود،باشد که بازگردیم.
حمد و سپاس خداوندى را که ما را به توبه راه نمود.و اگر پرتو فضل او نبود،هرگز بدان راه نمىیافتیم.و اگر از فضل او تنها به همین یک نعمت بسنده مىکردیم،بازهم دهش او به ما نیکو و احسان او در حق ما جلیل و فضل و کرمش بس کرامند مىبود،که روش او در قبول توبه پیشینیان نه چنین بود.ما را از هر چه فراتر از تاب و توانمان بود معاف داشت و جز به اندازه توانمان تکلیف نفرمود و جز به اعمال سهل و آسانمان وا نداشت،تا هیچ یک از ما را عذرى و حجتى نماند.
هر که از ما سر از فرمانش برتابد،کارش به شقاوت کشد و آن که به درگاه او روى کند،تاج سعادت بر سر نهد.
حمد و سپاس خداى را،بدان سان که مقربترین فرشتگانش و گرامىترین آفریدگانش و ستودهترین ستایندگانش مىستایند.
حمدى برتر از هر حمد دیگر،آن سان که پروردگار ما از همه آفریدگان خود برتر است.
حمد باد او را به جاى هر نعمتى که بر ما و بر دیگر بندگان در گذشته و زنده خود دارد،به شمار همه چیزها که در علم بىانتهاى او گنجد و چند برابر نعمتهایش،حمدى بىآغاز و بىانجام و تا روز رستاخیز،حمدى که حدى و مرزى نشناسد و حسابش به شمار در نیاید و پایانش نبود و زمانش در نگسلد.حمدى که ما را به فرمانبردارى و بخشایش او رساند و خشنودىاش را سبب گردد و آمرزش او را وسیله باشد و راهى بود به بهشت او پناهگاهى بود از عذاب او و آسایشى بود از خشم او و یاورى بود بر طاعت او و مانعى بود از معصیت او و مددى بود بر اداى حق و تکالیف او.حمدى که ما را در میان دوستان سعادتمندش کامروا کند و به زمره آنان که به شمشیر دشمنانش به فوز شهادت رسیدهاند درآورد.انه ولى حمید.
پىنوشتها
1.اشاره است به این آیه: «لا یسئل عما یفعل و هم یسئلون (سوره 21/آیه 23)
.2 ان هم الا کالانعام بل هم اضل سبیلا (سوره 25/آیه 44)
(2)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ بَعْدَ هَذَا التَّحْمِیدِ فِی الصَّلَاةِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ)
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی مَنَّ عَلیْنَا بِمُحَمَّدٍ نَبِیِّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ دُونَ الْأُمَمِ الْمَاضِیَةِ وَ الْقُرُونِ السَّالِفَةِ، بِقُدْرَتِهِ الَّتِی لَا تَعْجِزُ عَنْ شَیْءٍ وَ إِنْ عَظُمَ، وَ لَا یَفُوتُهَا شَیْءٌ وَ إِنْ لَطُفَ. فَخَتَمَ بِنَا عَلَى جَمِیعِ مَنْ ذَرَأَ، وَ جَعَلَنَا شُهَدَاءَ عَلَى مَنْ جَحَدَ، وَ کَثَّرَنَا بِمَنِّهِ عَلَى مَنْ قَلَّ. اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ أَمِینِکَ عَلَى وَحْیِکَ، وَ نَجِیبِکَ مِنْ خَلْقِکَ، وَ صَفِیِّکَ مِنْ عِبَادِکَ، إِمَامِ الرَّحْمَةِ، وَ قَائِدِ الْخَیْرِ، وَ مِفْتَاحِ الْبَرَکَةِ. کَمَا نَصَبَ لِأَمْرِکَ نَفْسَهُ وَ عَرَّضَ فِیکَ لِلْمَکْرُوهِ بَدَنَهُ وَ کَاشَفَ فِی الدُّعَاءِ إِلَیْکَ حَامَّتَهُ وَ حَارَبَ فِی رِضَاکَ أُسْرَتَهُ وَ قَطَعَ فِی إِحْیَاءِ دِینِکَ رَحِمَهُ. وَ أَقْصَى الْأَدْنَیْنَ عَلَى جُحُودِهِمْ وَ قَرَّبَ الْأَقْصَیْنَ عَلَى اسْتِجَابَتِهِمْ لَکَ. وَ وَالَى فِیکَ الْأَبْعَدِینَ وَ عَادَى فِیکَ الْأَقْرَبِینَ و أَدْأَبَ نَفْسَهُ فِی تَبْلِیغِ رِسَالَتِکَ وَ أَتْعَبَهَا بِالدُّعَاءِ إِلَى مِلَّتِکَ. وَ شَغَلَهَا بِالنُّصْحِ لِأَهْلِ دَعْوَتِکَ وَ هَاجَرَ إِلَى بِلَادِ الْغُربَةِ، وَ مَحَلِّ النَّأْیِ عَنْ مَوْطِنِ رَحْلِهِ، وَ مَوْضِعِ رِجْلِهِ، وَ مَسْقَطِ رَأْسِهِ، وَ مَأْنَسِ نَفْسِهِ، إِرَادَةً مِنْهُ لِإِعْزَازِ دِینِکَ، وَ اسْتِنْصَاراً عَلَى أَهْلِ الْکُفْرِ بِکَ. حَتَّى اسْتَتَبَّ لَهُ مَا حَاوَلَ فِی أَعْدَائِکَ وَ اسْتَتَمَّ لَهُ مَا دَبَّرَ فِی أَوْلِیَائِکَ. فَنَهَدَ إِلَیْهِمْ مُسْتَفْتِحاً بِعَوْنِکَ، وَ مُتَقَوِّیاً عَلَى ضَعْفِهِ بِنَصْرِکَ فَغَزَاهُمْ فِی عُقْرِ دِیَارِهِمْ. وَ هَجَمَ عَلَیْهِمْ فِی بُحْبُوحَةِ قَرَارِهِمْ حَتَّى ظَهَرَ أَمْرُکَ، وَ عَلَتْ کَلِمَتُکَ، وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ. اللَّهُمَّ فَارْفَعْهُ بِمَا کَدَحَ فِیکَ إِلَى الدَّرَجَةِ الْعُلْیَا مِنْ جَنَّتِکَ حَتَّى لَا یُسَاوَى فِی مَنْزِلَةٍ، وَ لَا یُکَافَأَ فِی مَرْتَبَةٍ، وَ لَا یُوَازِیَهُ لَدَیْکَ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ، وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ. وَ عَرِّفْهُ فِی أَهْلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ أُمَّتِهِ الْمُؤْمِنِینَ مِنْ حُسْنِ الشَّفَاعَةِ أَجَلَّ مَا وَعَدْتَهُ یَا نَافِذَ الْعِدَةِ، یَا وَافِیَ الْقَوْلِ، یَا مُبَدِّلَ السَّیِّئَاتِ بِأَضْعَافِهَا مِنَ الْحَسَنَاتِ إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ.
نیایش دوم
.دعاى آن حضرت است.پس از حمد و سپاس خداوندى،بر محمد رسول الله(ص) درود مىفرستد
حمد و سپاس خداوندى را که بر ما منت نهاد و پیامبر خود محمدصلى الله علیه و آله را به رسالت بر ما فرستاد.این نعمت ویژه ما بود وامتهاى گذشته که در قرنهاى پیشین مىزیستند بىبهره از آن بودند.
این همه برآمده از قدرت اوست که ناتوان نبود در هر کار هر چند سترگبود و فرو نگذارد هیچ کارى را هر چند خرد بود.
پس ما را خاتم همه آفریدگان قرار داد و گواهان بر منکران.و بهکرم خود شمار ما را از آنان که شمارشان فرو کاست فزونى بخشید.
بار خدایا،بر محمد که امین وحى توست،برگزیده از میانآفریدگان توست،دوست مخلص از میان همه بندگان توست،آن امامرحمت و پیشواى خیر و کلید برکات،درود بفرست،آنسان که او جانخویش در فرمان تو نهاد و جسم خویش به راه تو هدف تیر بلا گردانید ودر دعوت به دین تو با خویشاوندان خود آشکارا خصومت ورزیدو براى خشنودى تو با خاندان خویش به پیکار برخاست و تا دین تو رازنده دارد،پیوند از خویش و پیوند ببرید.نزدیکان انکارپیشه را از خوددور داشت و دوران دعوتپذیر را به خود نزدیک ساخت.در راه تو بابیگانگان دوستى ورزید و با نزدیکان دشمنى .و تا حق رسالت تو بگزارد،خویشتن را به رنج افکند.جان خویش در بوته تعب نهاد تا به کیش تودعوت کند.خویشتن به کار داشت تا امت را اندرز دهد.به دیار غربترخت کشید و موطن مألوف و زادبوم و سراى انس خود رها کرد،تا دینتو را نصرت دهد و بر آنان که بر تو کفر مىورزیدند غلبه جوید،تا بههر چه در حق دشمنان تو خواسته بود به تمام دست یافت و هر چه در بارهدوستان تو اندیشیده بود،به کمال حاصل آمد.پس بدان هنگام که بهیارى تو پیروزى مىطلبید و به نیروى نصرت تو بر ناتوانى خویشچیره مىگشت،آهنگ جنگ ایشان کرد.با آنان در دل خانههایشان غزاکرد و به ناگاه در میان منازلشان بر سرشان تاخت،تا دین تو آشکارگردید و کلمه تو برتر شد،اگر چه مشرکان را ناخوش افتاد.
بار خدایا محمد را به پاداش رنجى که در راه تو کشید به عالىتریندرجات بهشت خود فرابر،آن سان که هیچ کس را نرسد تا به منزلت بااو برابرى جوید و به مرتبت با او همبرى کند و هیچ ملک مقرب و پیامبرمرسلى در نزد تو با او برابرى نتواند.
بار خدایا،افزون از آنچه او را وعده دادهاى که شفاعتش را در حقاهل بیت پاک و امت با ایمانش بپذیرى،عطا فرماى.
اى خداوندى که هیچ وعدهاى خلاف نکنى و به هر چه گویى وفاکنى.
اى دگرگون کننده بدیها به چند برابر نیکیها انک ذو الفضل العظیمو الجواد الکریم.
(3)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الصَّلَاةِ عَلَى حَمَلَةِ الْعَرْشِ وَ کُلِّ مَلَکٍ مُقَرَّبٍ)
اللَّهُمَّ وَ حَمَلَةُ عَرْشِکَ الَّذِینَ لَا یَفْتُرُونَ مِنْ تَسْبِیحِکَ، وَ لَا یَسْأَمُونَ مِنْ تَقْدِیسِکَ، وَ لَا یَسْتَحْسِرُونَ مِنْ عِبَادَتِکَ، وَ لَا یُؤْثِرُونَ التَّقْصِیرَ عَلَى الْجِدِّ فِی أَمْرِکَ، وَ لَا یَغْفُلُونَ عَنِ الْوَلَهِ إِلَیْکَ وَ إِسْرَافِیلُ صَاحِبُ الصُّورِ، الشَّاخِصُ الَّذِی یَنْتَظِرُ مِنْکَ الْإِذْنَ، وَ حُلُولَ الْأَمْرِ، فَیُنَبِّهُ بِالنَّفْخَةِ صَرْعَى رَهَائِنِ الْقُبُورِ. وَ مِیکَائِیلُ ذُو الْجَاهِ عِنْدَکَ، وَ الْمَکَانِ الرَّفِیعِ مِنْ طَاعَتِکَ. وَ جِبْرِیلُ الْأَمِینُ عَلَى وَحْیِکَ، الْمُطَاعُ فِی أَهْلِ سَمَاوَاتِکَ، الْمَکِینُ لَدَیْکَ، الْمُقَرَّبُ عِنْدَکَ وَ الرُّوحُ الَّذِی هُوَ عَلَى مَلَائِکَةِ الْحُجُبِ. وَ الرُّوحُ الَّذِی هُوَ مِنْ أَمْرِکَ، فَصَلِّ عَلَیْهِمْ، وَ عَلَى الْمَلَائِکَةِ الَّذِینَ مِنْ دُونِهِمْ مِنْ سُکَّانِ سَمَاوَاتِکَ، وَ أَهْلِ الْأَمَانَةِ عَلَى رِسَالَاتِکَ وَ الَّذِینَ لَا تَدْخُلُهُمْ سَأْمَةٌ مِنْ دُءُوبٍ، وَ لَا إِعْیَاءٌ مِنْ لُغُوبٍ وَ لَا فُتُورٌ، وَ لَا تَشْغَلُهُمْ عَنْ تَسْبِیحِکَ الشَّهَوَاتُ، وَ لَا یَقْطَعُهُمْ عَنْ تَعْظِیمِکَ سَهْوُ الْغَفَلَاتِ. الْخُشَّعُ الْأَبْصَارِ فَلَا یَرُومُونَ النَّظَرَ إِلَیْکَ، النَّوَاکِسُ الْأَذْقَانِ، الَّذِینَ قَدْ طَالَتْ رَغْبَتُهُمْ فِیمَا لَدَیْکَ، الْمُسْتَهْتَرُونَ بِذِکْرِ آلَائِکَ، وَ الْمُتَوَاضِعُونَ دُونَ عَظَمَتِکَ وَ جَلَالِ کِبْرِیَائِکَ وَ الَّذِینَ یَقُولُونَ إِذَا نَظَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ تَزْفِرُ عَلَى أَهْلِ مَعْصِیَتِکَ سُبْحَانَکَ مَا عَبَدْنَاکَ حَقَّ عِبَادَتِکَ. فَصَلِّ عَلَیْهِمْ وَ عَلَى الرَّوْحَانِیِّینَ مِنْ مَلَائِکَتِکَ، وَ أَهْلِ الزُّلْفَةِ عِنْدَکَ، وَ حُمَّالِ الْغَیْبِ إِلَى رُسُلِکَ، وَ الْمُؤْتَمَنِینَ عَلَى وَحْیِکَ وَ قَبَائِلِ الْمَلَائِکَةِ الَّذِینَ اخْتَصَصْتَهُمْ لِنَفْسِکَ، وَ أَغْنَیْتَهُمْ عَنِ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ بِتَقْدِیسِکَ، وَ أَسْکَنْتَهُمْ بُطُونَ أَطْبَاقِ سَمَاوَاتِکَ. وَ الَّذِینَ عَلَى أَرْجَائِهَا إِذَا نَزَلَ الْأَمْرُ بِتَمَامِ وَعْدِکَ وَ خُزَّانِ الْمَطَرِ وَ زَوَاجِرِ السَّحَابِ وَ الَّذِی بِصَوْتِ زَجْرِهِ یُسْمَعُ زَجَلُ الرُّعُودِ، وَ إِذَا سَبَحَتْ بِهِ حَفِیفَةُ السَّحَابِ الْتَمَعَتْ صَوَاعِقُ الْبُرُوقِ. وَ مُشَیِّعِی الثَّلْجِ وَ الْبَرَدِ، وَ الْهَابِطِینَ مَعَ قَطْرِ الْمَطَرِ إِذَا نَزَلَ، وَ الْقُوَّامِ عَلَى خَزَائِنِ الرِّیَاحِ، وَ الْمُوَکَّلِینَ بِالْجِبَالِ فَلَا تَزُولُ وَ الَّذِینَ عَرَّفْتَهُمْ مَثَاقِیلَ الْمِیَاهِ، وَ کَیْلَ مَا تَحْوِیهِ لَوَاعِجُ الْأَمْطَارِ وَ عَوَالِجُهَا وَ رُسُلِکَ مِنَ الْمَلَائِکَةِ إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ بِمَکْرُوهِ مَا یَنْزِلُ مِنَ الْبَلَاءِ وَ مَحْبُوبِ الرَّخَاءِ وَ السَّفَرَةِ الْکِرَامِ الْبَرَرَةِ، وَ الْحَفَظَةِ الْکِرَامِ الْکَاتِبِینَ، وَ مَلَکِ الْمَوْتِ وَ أَعْوَانِهِ، وَ مُنْکَرٍ وَ نَکِیرٍ، وَ رُومَانَ فَتَّانِ الْقُبُورِ، وَ الطَّائِفِینَ بِالْبَیْتِ الْمَعْمُورِ، وَ مَالِکٍ، وَ الْخَزَنَةِ، وَ رِضْوَانَ، وَ سَدَنَةِ الْجِنَانِ. وَ الَّذِینَ لَا یَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ، وَ یَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ وَ الَّذِینَ یَقُولُونَ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ وَ الزَّبَانِیَةِ الَّذِینَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ ابْتَدَرُوهُ سِرَاعاً، وَ لَمْ یُنْظِرُوهُ. وَ مَنْ أَوْهَمْنَا ذِکْرَهُ، وَ لَمْ نَعْلَمْ مَکَانَهُ مِنْکَ، و بِأَیِّ أَمْرٍ وَکَّلْتَهُ. وَ سُکَّانِ الْهَوَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ الْمَاءِ وَ مَنْ مِنْهُمْ عَلَى الْخَلْقِ فَصَلِّ عَلَیْهِمْ یَومَ یَأْتِی کُلُّ نَفْسٍ مَعَهَا سَائِقٌ وَ شَهِیدٌ وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ صَلَاةً تَزِیدُهُمْ کَرَامَةً عَلَى کَرَامَتِهِمْ وَ طَهَارَةً عَلَى طَهَارَتِهِمْ اللَّهُمَّ وَ إِذَا صَلَّیْتَ عَلَى مَلَائِکَتِکَ وَ رُسُلِکَ وَ بَلَّغْتَهُمْ صَلَاتَنَا عَلَیْهِمْ فَصَلِّ عَلَیْنَا بِمَا فَتَحْتَ لَنَا مِنْ حُسْنِ الْقَوْلِ فِیهِمْ، إِنَّکَ جَوَادٌ کَرِیمٌ.
نیایش سوم
.از دعاهاى آن حضرت است در درود بر حاملان عرش و هر ملک مقرب دیگر
بار خدایا،درود بفرست بر حاملان عرش خود،فرشتگانى کهدر تسبیح تو سسستى نپذیرند و از تقدیس تو ملال نگیرند و از پرستش تودر نمانند و فرمانبردارى تو را آن گونه به جد در ایستند که چشم بر همزدنى کوتاهى نورزند و از عشق و شیفتگى تو ذرهاى غفلت نکنند.
بار خدایا،درود بفرست بر اسرافیل،آن فرشته صاحب صور کهچشم گشوده منتظر فرمان توست،تا در صور خود بدمد و خفتگان گور رابرانگیزاند.
بار خدایا،درود بفرست بر میکائیل،آن فرشتهاى که در نزد تواشمقامى ارجمند است و در فرمانبردارى تواش مکانتى رفیع.
بار خدایا،درود بفرست بر جبرئیل،آن فرشتهاى که امین وحىتوست و ساکنان آسمانهایت را مطاع است و در آستان تواش مرتبتىعظیم است و خود مقرب درگاه توست.
و درود بفرست،بر روح،آن فرشتهاى که فرمانرواى فرشتگانمأمور بر حجابهاست،و بر روح که از عالم امر توست.
بر آنها درود بفرست و برفرشتگانى که فروتر از آنهایند:آنان کهساکنان آسمانهاى تواند و امینان رسالتهاى تو.هر چه کوشش کنند،خستگى بر خود نبینند و هر چه تحمل رنج کنند،درماندگى و سستىنپذیرند.خواهشهاى دل از تسبیح تو بازشان ندارد و سهوها و غفلتها ازتعظیم تو رویگردانشان نسازد.از خشوع دیده بر هم نهادهاند و یاراىنگریستن در تو را ندارند.
سر فرو داشتهاند و رغبتشان به چیزهایى که درنزد توست بسیار است.
همه آزمندیشان یاد نعیم توست و در برابرعظمت تو و جلال کبریاى تو به تواضع سر به زیر افکندهاند.و چون بهلهیب دوزخ تو بنگرند و نهیبش را بر گنهکاران بشنوند،گویند کهپروردگارا منزهى تو،تو را آنچنان که سزاوار پرستش توستنپرستیدهایم.
خداوندا،بر ایشان درود بفرست و بر ملائکه رحمت خویش،و آنانکه مقرب درگاه تواند،و آنها که حاملان غیب به پیامبران تواند،و آنانکه امینان وحى تواند،و بر فرشتگانى که خاص خود گردانیدهاى و بهتقدیس خود از خوردن و آشامیدنشان بىنیاز ساختهاى و در درونطبقات آسمانهایت جاى دادهاى.و درود بفرست بر آن گروه ازفرشتگان که در اطراف آسمانها ایستادهاند،آن هنگام که فرمان اتماموعده خداوندى فرا رسد.
درود بفرست بر خازنان باران و روان کنندگان ابرها که چون برابرها بانگ زنند،آواز تندرها به گوش رسد و چون ابرها از آن نهیب بهراه افتند،آذرخشها از درونشان بدرخشد.و بر آن فرشتگان که دانههاىبرف و تگرگ را از پى مىآیند و با هر قطره باران که فرو مىشود،فرودمىآیند .و بر آن فرشتگان که نگهبانان خزاین بادهایند و آنان کهموکلان بر کوههایند تا فرو نریزند و آن فرشتگان که میزان و مقدار آبها وپیمانه بارانها را به ایشان آموختهاى.
درود بفرست بر آن فرشتگان که رسولان تو به ساکنان زمینند:یا بلایى ناخوش فرو مىآورند یا آسایشى خوش.و آن سفیران گرانقدرنیکوکار و آن بزرگواران که نویسنده و نگهدارنده اعمال ما هستند.ودرود بفرست بر فرشته مرگ و یارانش و نکیر و منکر و رومان#(1) کهآزماینده ساکنان گورهاست.و آن فرشتگان که بر گرد بیت المعمور#(2) طواف مىکنند.و بر مالک و خازنان دوزخ و بر رضوان و خادمان بهشت.
و بر فرشتگانى که از فرمان خداى سر بر نمىتابند و هر چه فرمان یابندهمان کنند.
درود فرست بر آن فرشتگان که به ما مىگویند:«سلام بر شما بهخاطر آن همه شکیبایى که ورزیدهاید.سراى آخرت چه سرایىنیکوست.»#(3) و درود فرست بر فرشتگان زبانى#(4) که چون فرمانشان رسد که«بگیریدش و در زنجیرش کشید و به دوزخش در افکنید»#(5) ،بىدرنگ وبىآنکه مهلتش دهند،او را فروگیرند.
و درود فرست بر فرشتگانى که نام آنها در وهم ما نگنجید و مقام ومرتبت آنها را در نزد تو ندانستیم و ندانستیم به چه کارى مأمورند.
و درود بفرست بر فرشتگان ساکن هوا و زمین و آب و آنها که برآفریدگان گماشتهاند.
بار خدایا،بر آنان درود بفرست در روزى که هر کس آید با اوفرشتهاى است که مىراندش و فرشتهاى است که بر اعمال او گواهى مىدهد.
بار خدایا،بر آنان درود بفرست،آن سان درودى که بر کرامت وپاکیشان،کرامت و پاکى دیگر افزاید.
بار خدایا،در آن هنگام که بر فرشتگان و رسولانت درود مىفرستىو درود ما نیز به آنان مىرسانى،به آنکه زبان ما به ثناى ایشان گشادهاىبر ما نیز رحمت فرست.انک جواد کریم .
پىنوشتها
1.رومان نام ملکى است که پیش از نکیر و منکر به قبر مىآید و سخن مىپرسد
2.بیت المعمور:خانه آبادان.خانهاى است در آسمان ششم برابر کعبه که مطاففرشتگان است .
3.اشاره است به این آیه: سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبى الدار. (سوره 13/آیه 24)
4.زبانیها فرشتگان عذابند.
5.اشاره به آیههاى «خذوه فغلوه ثم الجحیم صلوه.» (سوره 69/آیههاى 30 و 31)
(4)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الصَّلَاةِ عَلَى أَتْبَاعِ الرُّسُلِ وَ مُصَدِّقِیهِمْ)
اللَّهُمَّ وَ أَتْبَاعُ الرُّسُلِ وَ مُصَدِّقُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْأَرْضِ بِالْغَیْبِ عِنْدَ مُعَارَضَةِ الْمُعَانِدِینَ لَهُمْ بِالتَّکْذِیبِ وَ الِاشْتِیَاقِ إِلَى الْمُرْسَلِینَ بِحَقَائِقِ الْإِیمَانِ فِی کُلِّ دَهْرٍ وَ زَمَانٍ أَرْسَلْتَ فِیهِ رَسُولًا وَ أَقَمْتَ لِأَهْلِهِ دَلِیلًا مِنْ لَدُنْ آدَمَ إِلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مِنْ أَئِمَّةِ الْهُدَى، وَ قَادَةِ أَهْلِ التُّقَى، عَلَى جَمِیعِهِمُ السَّلَامُ، فَاذْکُرْهُمْ مِنْکَ بِمَغْفِرَةٍ وَ رِضْوَانٍ. اللَّهُمَّ وَ أَصْحَابُ مُحَمَّدٍ خَاصَّةً الَّذِینَ أَحْسَنُوا الصَّحَابَةَ وَ الَّذِینَ أَبْلَوُا الْبَلَاءَ الْحَسَنَ فِی نَصْرِهِ، وَ کَانَفُوهُ، وَ أَسْرَعُوا إِلَى وِفَادَتِهِ، وَ سَابَقُوا إِلَى دَعْوَتِهِ، وَ اسْتَجَابُوا لَهُ حَیْثُ أَسْمَعَهُمْ حُجَّةَ رِسَالَاتِهِ. وَ فَارَقُوا الْأَزْوَاجَ وَ الْأَوْلَادَ فِی إِظْهَارِ کَلِمَتِهِ، وَ قَاتَلُوا الْآبَاءَ وَ الْأَبْنَاءَ فِی تَثْبِیتِ نُبُوَّتِهِ، وَ انْتَصَرُوا بِهِ. وَ مَنْ کَانُوا مُنْطَوِینَ عَلَى مَحَبَّتِهِ یَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ فِی مَوَدَّتِهِ. وَ الَّذِینَ هَجَرَتْهُمْ الْعَشَائِرُ إِذْ تَعَلَّقُوا بِعُرْوَتِهِ، وَ انْتَفَتْ مِنْهُمُ الْقَرَابَاتُ إِذْ سَکَنُوا فِی ظِلِّ قَرَابَتِهِ. فَلَا تَنْسَ لَهُمُ اللَّهُمَّ مَا تَرَکُوا لَکَ وَ فِیکَ، وَ أَرْضِهِمْ مِنْ رِضْوَانِکَ، وَ بِمَا حَاشُوا الْخَلْقَ عَلَیْکَ، وَ کَانُوا مَعَ رَسُولِکَ دُعَاةً لَکَ إِلَیْکَ. وَ اشْکُرْهُمْ عَلَى هَجْرِهِمْ فِیکَ دِیَارَ قَوْمِهِمْ، وَ خُرُوجِهِمْ مِنْ سَعَةِ الْمَعَاشِ إِلَى ضِیقِهِ، وَ مَنْ کَثَّرْتَ فِی إِعْزَازِ دِینِکَ مِنْ مَظْلُومِهِمْ. اللَّهُمَّ وَ أَوْصِلْ إِلَى التَّابِعِینَ لَهُمْ بِإِحْسَانٍ، الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ خَیْرَ جَزَائِکَ. الَّذِینَ قَصَدُوا سَمْتَهُمْ، وَ تَحَرَّوْا وِجْهَتَهُمْ، وَ مَضَوْا عَلَى شَاکِلَتِهِمْ. لَمْ یَثْنِهِمْ رَیْبٌ فِی بَصِیرَتِهِمْ، وَ لَمْ یَخْتَلِجْهُمْ شَکٌّ فِی قَفْوِ آثَارِهِمْ، وَ الِائْتِمَامِ بِهِدَایَةِ مَنَارِهِمْ. مُکَانِفِینَ وَ مُوَازِرِینَ لَهُمْ، یَدِینُونَ بِدِینِهِمْ، وَ یَهْتَدُونَ بِهَدْیِهِمْ، یَتَّفِقُونَ عَلَیْهِمْ، وَ لَا یَتَّهِمُونَهُمْ فِیمَا أَدَّوْا إِلَیْهِمْ. اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى التَّابِعِینَ مِنْ یَوْمِنَا هَذَا إِلَى یَوْمِ الدِّینِ وَ عَلَى أَزْوَاجِهِمْ وَ عَلَى ذُرِّیَّاتِهِمْ وَ عَلَى مَنْ أَطَاعَکَ مِنْهُمْ. صَلَاةً تَعْصِمُهُمْ بِهَا مِنْ مَعْصِیَتِکَ، وَ تَفْسَحُ لَهُمْ فِی رِیَاضِ جَنَّتِکَ، وَ تَمْنَعُهُمْ بِهَا مِنْ کَیْدِ الشَّیْطَانِ، وَ تُعِینُهُمْ بِهَا عَلَى مَا اسْتَعَانُوکَ عَلَیْهِ مِنْ بِرٍّ، وَ تَقِیهِمْ طَوَارِقَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ إِلَّا طَارِقاً یَطْرُقُ بِخَیْرٍ. وَ تَبْعَثُهُمْ بِهَا عَلَى اعْتِقَادِ حُسْنِ الرَّجَاءِ لَکَ، وَ الطَّمَعِ فِیمَا عِنْدَکَ وَ تَرْکِ التُّهَمَةِ فِیمَا تَحْوِیهِ أَیْدِی الْعِبَادِ لِتَرُدَّهُمْ إِلَى الرَّغْبَةِ إِلَیْکَ وَ الرَّهْبَةِ مِنْکَ، وَ تُزَهِّدَهُمْ فِی سَعَةِ الْعَاجِلِ، وَ تُحَبِّبَ إِلَیْهِمُ الْعَمَلَ لِلْآجِلِ، وَ الِاسْتِعْدَادَ لِمَا بَعْدَ الْمَوْتِ وَ تُهَوِّنَ عَلَیْهِمْ کُلَّ کَرْبٍ یَحِلُّ بِهِمْ یَوْمَ خُرُوجِ الْأَنْفُسِ مِنْ أَبْدَانِهَا وَ تُعَافِیَهُمْ مِمَّا تَقَعُ بِهِ الْفِتْنَةُ مِنْ مَحْذُورَاتِهَا، وَ کَبَّةِ النَّارِ وَ طُولِ الْخُلُودِ فِیهَا وَ تُصَیِّرَهُمْ إِلَى أَمْنٍ مِنْ مَقِیلِ الْمُتَّقِینَ.
نیایش چهارم
.دعاى آن حضرت است در درود بر پیروان پیامبران و تصدیق کنندگان ایشان
بارخدایا،به آمرزش و خشنودى خود،آن گروه از مردم روى زمینرا یاد کن که پیروان پیامبران بودند و نادیده به پیامبریشان گواهى دادند،به هنگامى که معاندان به دروغشان نسبت مىدادند .آنان در هر زماناز عهد آدم تا محمد صلى الله علیه و آلهـکه پیامبرانى مبعوث داشتى وراهنمایانى برانگیختى که پیشوایان هدایت بودند و سرداران اهلتقوىـبر آنان به تمامى سلام و درود بادـبه پرتو حقایق ایمان شوقیارى رسولان داشتند.
بار خدایا،به آمرزش و خشنودى خود،اصحاب محمد را یاد کن،بویژه آنان که حق صحبتش نیکو ادا کردند و در نصرتش دلیریها نمودندو به یارى او بر خاستند و به دیدار او شتافتند و اجابت دعوتش را بریکدیگر پیشى گرفتند.چون حجت رسالت خویش به گوششانرسانید،پاسخ قبول دادند و از زن و فرزند خویش براى اظهار دعوت اوبریدند و در تثبیت نبوتش با فرزندان و پدران خود پیکار کردند،تا بهوجود او پیروز شدند.
بار خدایا،به آمرزش و خشنودى خود،آن کسان را یاد کن که محبتاو در دل داشتند و در بازار مودت او به تجارتى امید بستند که در آن زیان وکساد راه نیابد.و آن کسان را که چون چنگ در ریسمان ولاى او زدند،خاندان و عشیرت از ایشان بگسست و چون در سایه پیوند او آرمیدند،خویشان پیوند از ایشان ببریدند.
بار خدایا،آنچه را که آنان براى تو و در راه تو واگذاشتند فراموشمنماى و به خشنودى خویش خشنودشان فرماى،زیرا که مردم را براىاعتلاى دین تو گرد آوردند و همراه با رسول تو براى رواج آیین تو خلقرا به سوى تو فرا خواندند.و به سزاى آنکه از شهر و دیار خود و از میانقوم خویش مهاجرت کردند و امن و راحت خود به عسرت و تنگى بدلکردند،پاداش نیکشان عطا فرماى.و نیز پاداش ده آن گروه ازستمدیدگان را که در راه نصرت دین خود بر شمارشان افزودهاى. بار خدایا،تابعان اصحاب محمد را بهترین پاداش ارزانى دار؛آنانکه به نیکى در پى اصحاب رفتند و مىگویند:«پروردگار ما،ما را وبرادران ما را که در ایمان بر ما پیشى گرفتند بیامرز.»#(1) آنها به جانبایشان آهنگ کردند و مقصد و مقصود آنان جستند و به شیوه آنان رفتندو در دلشان شائبه تردید پدید نیامد تا از راهشان منحرف سازد یا درپیروى آثار ایشان خلل آورد و از اقتدا به فروغ تابناک هدایتشانبازدارد،بلکه همواره پشتیبان و یاور آنان باشند،آیین ایشان را پیروىکنند و به فروغ هدایتشان راه جویند و همرأى و همپیمانشان بوند وآنچه از ایشان بشنوند به دروغ نسبت نکنند.
بار خدایا،بر تابعان و زنان و فرزندانشان و هر که از ایشان مطیعفرمان تو باشد،از امروز تا روز باز پسین درود بفرست؛درودى که بهبرکت آن،ایشان را از نافرمانى خود بازدارى و باغهاى بهشت بهرویشان گشاده گردانى و از کید شیطانشان نگهدارى.
و چون در کارى نیک از تو مدد خواهند،یاریشان کنى و از حوادثروزان و شبانـمگر آنچه خیرشان در آن باشدـحفظ کنى و امید بهلطف و کرم خویش در دل آنان پدید آورى و چنان کنى که به آنچه در نزدتوست آزمند گردند و در آنچه دیگر بندگان در دست دارند تهمت رواندارند.تا آنان را چنان بازگردانى که به سوى تو بگروند و از تو بیمکنند،و به فراخیها و خواستههاى این جهان زودگذر بىمیلشان کنى وشوق عمل براى ثواب آن جهانى و آمادگى براى پس از مرگ را دردلشان اندازى و سختى و تلخکامى روزى را که جانها از بدنهاشانبیرون مىآید بر آنها آسان کنى و از حوادث وحشتزاى قیامت و سختىآتش دوزخ و عذاب جاوید آن معاف دارى و به جایگاه امن و آرامش کهپرهیزگاران راست روانه گردانى.
پىنوشتها
1.اشاره است به این آیه: و الذین جاؤا من بعدهم،یقولون ربنا اغفر لنا و لاخواننا الذینسبقونا بالایمان و لا تجعل فى قلوبنا غلا للذین آمنوا،ربنا انک رؤوف رحیم (سوره 59/آیه 10)
(5)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ لِنَفْسِهِ و لِأَهْلِ وَلَایَتِهِ)
یَا مَنْ لَا تَنْقَضِی عَجَائِبُ عَظَمَتِهِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْجُبْنَا عَنِ الْإِلْحَادِ فِی عَظَمَتِکَ وَ یَا مَنْ لَا تَنْتَهِی مُدَّةُ مُلْکِهِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعْتِقْ رِقَابَنَا مِنْ نَقِمَتِکَ. وَ یَا مَنْ لَا تَفْنَى خَزَائِنُ رَحْمَتِهِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اجْعَلْ لَنَا نَصِیباً فِی رَحْمَتِکَ. وَ یَا مَنْ تَنْقَطِعُ دُونَ رُؤْیَتِهِ الْأَبْصَارُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَدْنِنَا إِلَى قُرْبِکَ وَ یَا مَنْ تَصْغُرُ عِنْدَ خَطَرِهِ الْأَخْطَارُ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ کَرِّمْنَا عَلَیْکَ. وَ یَا مَنْ تَظْهَرُ عِنْدَهُ بَوَاطِنُ الْأَخْبَارِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَفْضَحْنَا لَدَیْکَ. اللَّهُمَّ أَغْنِنَا عَنْ هِبَةِ الْوَهَّابِینَ بِهِبَتِکَ، وَ اکْفِنَا وَحْشَةَ الْقَاطِعِینَ بِصِلَتِکَ حَتَّى لَا نَرْغَبَ إِلَى أَحَدٍ مَعَ بَذْلِکَ، وَ لَا نَسْتَوْحِشَ مِنْ أَحَدٍ مَعَ فَضْلِکَ. اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ کِدْ لَنَا وَ لَا تَکِدْ عَلَیْنَا، وَ امْکُرْ لَنَا وَ لَا تَمْکُرْ بِنَا، وَ أَدِلْ لَنَا وَ لَا تُدِلْ مِنَّا. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ قِنَا مِنْکَ، وَ احْفَظْنَا بِکَ، وَ اهْدِنَا إِلَیْکَ، وَ لَا تُبَاعِدْنَا عَنْکَ إِنَّ مَنْ تَقِهِ یَسْلَمْ وَ مَنْ تَهْدِهِ یَعْلَمْ، وَ مَنْ تُقَرِّبْهُ إِلَیْکَ یَغْنَمْ. ] اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اکْفِنَا حَدَّ نَوَائِبِ الزَّمَانِ، وَ شَرَّ مَصَایِدِ الشَّیْطَانِ، وَ مَرَارَةَ صَوْلَةِ السُّلْطَانِ. اللَّهُمَّ إِنَّمَا یَکْتَفِی الْمُکْتَفُونَ بِفَضْلِ قُوَّتِکَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اکْفِنَا، وَ إِنَّمَا یُعْطِی الْمُعْطُونَ مِنْ فَضْلِ جِدَتِکَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعْطِنَا، وَ إِنَّمَا یَهْتَدِی الْمُهْتَدُونَ بِنُورِ وَجْهِکَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اهْدِنَا. اللَّهُمَّ إِنَّکَ مَنْ وَاَلَیْتَ لَمْ یَضْرُرْهُ خِذْلَانُ الْخَاذِلِینَ، وَ مَنْ أَعْطَیْتَ لَمْ یَنْقُصْهُ مَنْعُ الْمَانِعِینَ، وَ مَنْ هَدَیْتَ لَمْ یُغْوِهِ إِضْلَالُ الْمُضِلِّینَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ امْنَعْنَا بِعِزِّکَ مِنْ عِبَادِکَ، وَ أَغْنِنَا عَنْ غَیْرِکَ بِإِرْفَادِکَ، وَ اسْلُکْ بِنَا سَبِیلَ الْحَقِّ بِإِرْشَادِکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ سَلَامَةَ قُلُوبِنَا فِی ذِکْرِ عَظَمَتِکَ، وَ فَرَاغَ أَبْدَانِنَا فِی شُکْرِ نِعْمَتِکَ، وَ انْطِلَاقَ أَلْسِنَتِنَا فِی وَصْفِ مِنَّتِکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْنَا مِنْ دُعَاتِکَ الدَّاعِینَ إِلَیْکَ، وَ هُدَاتِکَ الدَّالِّینَ عَلَیْکَ، وَ مِنْ خَاصَّتِکَ الْخَاصِّینَ لَدَیْکَ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
نیایش پنجم
.دعاى آن حضرت است در حق خود و دوستانش.
اى خداوندى که عجایب عظمت تو پایان نپذیرد،درود بفرست برمحمد و خاندانش و ما را از سرگرایى در برابر عظمت خود بازدار.
اى خداوندى که زمان فرمانرواییت را نهایتى نیست،درود بفرستبر محمد و خاندانش و ما را از مکافات عقوبت خویش رهایى بخش.
اى خداوندى که خزاین رحمتت فنا نشود،درود بفرست بر محمد وخاندانش و ما را از رحمت خویش نصیبى ده.
اى خداوندى که دیدگان از دیدارت فرومانند،درود بفرست برمحمد و خاندانش و ما را به مقام قرب خود نزدیک ساز.
اى خداوندى که در برابر عظمت تو هر عظمتى حقیر نماید،درودبفرست بر محمد و خاندانش و ما را در نزد خود گرامى بدار.
اى خداوندى که هر نهانى پیش تو آشکار است،درود بفرست برمحمد و خاندانش و ما را در پیشگاه خود رسوا مگردان.
خداوندا،ما را به عطاى خویش از عطاى هر بخشندهاى بىنیازگردان.به پیوند خویش وحشت تنهایى از ما دور بدار تا به بخشش تو بهکس جز تو نگراییم و در پناه جود و احسان تو از کس نهراسیم .
بار خدایا درود بفرست بر محمد و خاندانش و به سود ما تدبیر کن نهبر زیان ما.به سود ما مکر نما نه به زیان ما.ما را پیروزى ده و پیروزى ازما مستان.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و ما را از خشم خوددور نگهدار و در پناه خود بدار.ما را به خود راه نماى و از خود دور مدار،که هر کرا از خشم خود دور نگهدارى سلامت به دست آرد و هر کرا راهنمایى به دانش رسد و هر کرا به خود نزدیک گردانى سود برد.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و ما را از سطوتحوادث زمان و شر دامهاى شیطان و تلخى قهر سلطان حفظ فرماى.
بار خدایا،هر که بىنیازى یافته تنها به فضل و قوت تو یافته،پسدرود بفرست بر محمد و خاندان او و ما را بىنیاز گردان.بخشندگانچون دست سخا گشایند،تنها از فضل انعام تو بخشند،پس بر محمد وخاندانش درود بفرست و بر ما عطا ببخشاى.هدایتیافتگان تنها بهنور وجه تو هدایت یافتهاند،پس بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما راهدایت فرماى.
خداوندا،آن را که تو یارى کنى به خذلان کس زیان نبیند و آن را کهتو بر او ببخشایى به منع کس نقصان نگیرد و آن را که تو راه بنمایى بهگمراهى کس از راه نرود.
پس درود بفرست بر محمد و خاندانش و ما را به عزت خویش ازآسیب بندگانت در امان دار و به بخشایش خویش از هر کس،جز خود،بىنیاز فرماى و به راهنمایى خویش راه ما به حق بگشاى .
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و سلامت دلهاى ما رادر یاد کرد عظمتت،آسایش ابدان ما را در شکر نعمتت و گشادگى زبانما را در وصف احسانت قرار ده.
بار خدایا درود بفرست بر محمد و خاندان او و ما را در زمره داعیانى درآور که به تو دعوت مىکنند و در شمار راهنمایانى که به تو راهمىنمایند و ما را از خاصترین خاصان درگاه خود گردان.یا ارحم الراحمین.
(6)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ)
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَ اللَّیْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ وَ مَیَّزَ بَیْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ وَ جَعَلَ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً، وَ أَمَداً مَمْدُوداً یُولِجُ کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِی صَاحِبِهِ، وَ یُولِجُ صَاحِبَهُ فِیهِ بِتَقْدِیرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِیمَا یَغْذُوهُمْ بِهِ، وَ یُنْشِئُهُمْ عَلَیْهِ فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّیْلَ لِیَسْکُنُوا فِیهِ مِنْ حَرَکَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِیَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ، فَیَکُونَ ذَلِکَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً، وَ لِیَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصِراً لِیَبْتَغُوا فِیهِ مِنْ فَضْلِهِ، وَ لِیَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ، وَ یَسْرَحُوا فِی أَرْضِهِ، طَلَباً لِمَا فِیهِ نَیْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْیَاهُمْ، وَ دَرَکُ الْآجِلِ فِی أُخْرَاهُمْ بِکُلِّ ذَلِکَ یُصْلِحُ شَأْنَهُمْ، وَ یَبْلُو أَخْبَارَهُمْ، وَ یَنْظُرُ کَیْفَ هُمْ فِی أَوْقَاتِ طَاعَتِهِ، وَ مَنَازِلِ فُرُوضِهِ، وَ مَوَاقِعِ أَحْکَامِهِ، لِیَجْزِیَ الَّذِینَ أَسَاءُوا بِمَا عَمِلُوا، وَ یَجْزِیَ الَّذِینَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى. اللَّهُمَّ فَلَکَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَلَقْتَ لَنَا مِنَ الْإِصْبَاحِ، وَ مَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ، وَ بَصَّرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ، وَ وَقَیْتَنَا فِیهِ مِنْ طَوَارِقِ الْآفَاتِ. أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْیَاءُ کُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَکَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا، وَ مَا بَثَثْتَ فِی کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا، سَاکِنُهُ وَ مُتَحَرِّکُهُ، وَ مُقِیمُهُ وَ شَاخِصُهُ وَ مَا عَلَا فِی الْهَوَاءِ، وَ مَا کَنَّ تَحْتَ الثَّرَى أَصْبَحْنَا فِی قَبْضَتِکَ یَحْوِینَا مُلْکُکَ وَ سُلْطَانُکَ، وَ تَضُمُّنَا مَشِیَّتُکَ، وَ نَتَصَرَّفُ عَنْ أَمْرِکَ، وَ نَتَقَلَّبُ فِی تَدْبِیرِکَ. لَیْسَ لَنَا مِنَ الْأَمْرِ إِلَّا مَا قَضَیْتَ، وَ لَا مِنَ الْخَیْرِ إِلَّا مَا أَعْطَیْتَ. وَ هَذَا یَوْمٌ حَادِثٌ جَدِیدٌ، وَ هُوَ عَلَیْنَا شَاهِدٌ عَتِیدٌ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ، وَ إِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ، وَ اعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِکَابِ جَرِیرَةٍ، أَوِ اقْتِرَافِ صَغِیرَةٍ أَوْ کَبِیرَةٍ وَ أَجْزِلْ لَنَا فِیهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ، وَ أَخْلِنَا فِیهِ مِنَ السَّیِّئَاتِ، وَ امْلَأْ لَنَا مَا بَیْنَ طَرَفَیْهِ حَمْداً وَ شُکْراً وَ أَجْراً وَ ذُخْراً وَ فَضْلًا وَ إِحْسَاناً. اللَّهُمَّ یَسِّرْ عَلَى الْکِرَامِ الْکَاتِبِینَ مَئُونَتَنَا، وَ امْلَأْ لَنَا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا، وَ لَا تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا. اللَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا فِی کُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادِکَ، وَ نَصِیباً مِنْ شُکْرِکَ وَ شَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِکَتِکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْفَظْنَا مِنْ بَیْنِ أَیْدِینَا وَ مِنْ خَلْفِنَا وَ عَنْ أَیْمَانِنَا وَ عَنْ شَمَائِلِنَا وَ مِنْ جَمِیعِ نَوَاحِینَا، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِیَتِکَ، هَادِیاً إِلَى طَاعَتِکَ، مُسْتَعْمِلًا لِمَحَبَّتِکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا وَ لَیْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِی جَمِیعِ أَیَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَیْرِ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ، وَ شُکْرِ النِّعَمِ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ، وَ حِیَاطَةِ الْإِسْلَامِ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ، وَ نُصْرَةِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ، وَ مُعَاوَنَةِ الضَّعِیفِ، وَ إِدْرَاکِ اللَّهِیفِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْهُ أَیْمَنَ یَوْمٍ عَهِدْنَاهُ، وَ أَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ، وَ خَیْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِیهِ وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ مَرَّ عَلَیْهِ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِکَ، أَشْکَرَهُمْ لِمَا أَوْلَیْتَ مِنْ نِعَمِکَ، وَ أَقْوَمَهُمْ بِمَا شَرَعْتَ مِنْ شرَائِعِکَ، وَ أَوْقَفَهُمْ عَمَّا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْیِکَ. اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ وَ کَفَى بِکَ شَهِیداً، وَ أُشْهِدُ سَمَاءَکَ وَ أَرْضَکَ وَ مَنْ أَسْکَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِکَتِکَ وَ سَائِرِ خَلْقِکَ فِی یَوْمِی هَذَا وَ سَاعَتِی هَذِهِ وَ لَیْلَتِی هَذِهِ وَ مُسْتَقَرِّی هَذَا، أَنِّی أَشْهَدُ أَنَّکَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ، عَدْلٌ فِی الْحُکْمِ، رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ، مَالِکُ الْمُلْکِ، رَحِیمٌ بِالْخَلْقِ. وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ و خِیَرَتُکَ مِنْ خَلْقِکَ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَکَ فَأَدَّاهَا، وَ أَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهَا اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، أَکْثَرَ مَا صَلَّیْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ، وَ آتِهِ عَنَّا أَفْضَلَ مَا آتَیْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِکَ، وَ اجْزِهِ عَنَّا أَفْضَلَ وَ أَکْرَمَ مَا جَزَیْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِیَائِکَ عَنْ أُمَّتِهِ إِنَّکَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِیمِ، الْغَافِرُ لِلْعَظِیمِ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ کُلِّ رَحِیمٍ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ الْأَخْیَارِ الْأَنْجَبِینَ.
نیایش ششم
.دعاى آن حضرت است به هنگام پگاه و شامگاه.
حمد و سپاس خداوندى را که به قوت خود شب و روز را بیافرید و بهقدرت خویش آن دو را از یکدیگر فرق نهاد و هر یک را حدى محدود وزمانى معین قرار داد.به تقدیر خویش از یکى مىکاهد و بر دیگرىمىافزاید و بر یکى مىافزاید و از دیگرى مىکاهد،تا بندگانش را توانبه دست آوردن قوت باشد و امکان پرورش.شب را بیافرید تا بندگانشدر آن از رنج و تلاش بیاسایند و آن را به مثابه پوششى گردانید تا در آن بهخواب راحت روند:تنشان بدان آسوده شود و نیرو گیرد و خود به لذت وکامیابى رسند.روز را بیافرید تا در روشنایى آن به طلب فضل و نعمت.
خداوندى پردازند و رزق او را فرا چنگ آرند و در زمین خدا به سیرو سفر روند،تا هم از نعم این جهان عاجل برخوردار شوند و هم در آنجهان به سعادت آجل رسند.به همه اینها کارشان به صلاح مىآورد و ازکردارهایشان آگاه مىشود و مىنگرد که در اوقات فرمانبردارىاشچگونهاند و اعمال واجب چسان به جاى مىآورند و احکام او چسانمجرى مىدارند،تا بدکاران را به کیفر بد رساند و نیکوکاران را پاداشنیک دهد.
بار خدایا،حمد و سپاس تو را که پرتو بامدادى آشکار ساختى و ما رااز فروغ روز بهرهمند گردانیدى و جایهایى را که روزى خود از آنجافراچنگ مىآوریم به ما نمودى و از پیشامدهاى آفات در امان داشتى.
ما و همه چیزها جملگى صبح کردیم و همه از آن توایم:از آسمان و زمین وهر چه در آن دو نهادهاى از آرمیده و جنبنده و ایستاده و رونده و هر چه برهواست و هر چه درون زمین است .صبح کردیم و همه در قبضه قدرتتوایم،در چنبر ملک و سلطه توایم،مشیت تو ما را در بر گرفته و هر چهکنیم به مشیت تو کنیم و به هر حال که باشیم بسته تدبیر تو باشیم.ما راکارى نیست جز آنچه تو ما را مقرر داشتهاى و ما را بهرهاى نیست جزآنچه تو ما را عطا کردهاى.این بامدادى است نو دمیده و روزى استتازه فرا رسیده.بر اعمال ما گواه است.اگر نیکى کنیم،ما را وداع کند بهستایش و اگر بدى کنیم،از ما جدا شود به نکوهش.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و روزى ما چنان کنکه این روز را مصاحبى شایسته باشیم و ما را از آن نگهدار که ترکشگوییم در حالى که مرتکب گناهى کوچک یا بزرگ شده باشیم.
خداوندا،ما را در این روز از حسنات پاداشى جزیل عنایت کن و ازسیئات دور بدار.بامداد و شامگاهش را براى ما پر از سپاس و ستایش وپاداش و ثواب و بخشش و نیکى گردان.
بار خدایا،چنان کن که فرشتگانى که اعمال ما را مىنویسند ازنوشتن اعمال بد ما در رنج نیفتند.نامههاى عمل ما را از حسنات پر ساز وما را به اعمال ناپسندمان در نزد آنان خوار مگردان.
بار خدایا،در هر ساعت از ساعتهاى روز،از سوى بندگانت براى ماحظى قرار ده و از سپاسگزارى نصیبى و از فرشتگانت گواه راستینى.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را از پیش رو وپشت سر و جانب راست و جانب چپ و از هر طرف حفاظت فرماى،آن سان که از معصیت تو در امان مانیم و به اطاعت تو راه یابیم و هر چه کنیمدر طریق محبت تو باشد.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را در این روز و اینشب و هر روز به انجام دادن کارهاى نیک و دورى از کارهاى ناپسندتوفیق ده و به شکر نعمتها و پیروى از سنتها و دورى از بدعتها و امر بهمعروف و نهى از منکر و پاسداشت اسلام و نکوهش باطل و خوار داشتآن،و نصرت حق و عزیز داشتن آن وراهنمایى گمگشتگان و یارىنا توانان و فریادرسى ستمدیدگان،توفیق ده.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و این روز را براى مامبارکترین روزى گردان که دیدهایم و نیکوترین مصاحبى که بهصحبت داشتهایم و بهترین وقتى که بسر آوردهایم .از میان بندگانت کهشب و روز بر آنان مىگذرد،ما را خرسندترین آنان گردان وسپاسگزارترین بهرهگیران از نعمتهایت و پایدارترین رهسپاران بروفق آیینت و حذر کنندهترین کسان از آنچه به ترک آن فرمان دادهاى.
بار خدایا،تو را به شهادت مىگیرم و تو شهادت را بسندهاى،وآسمان تو را و ساکنانش را و زمین تو را و ساکنانش را از فرشتگانت وهمه آفریدگانت،در این روز و در این ساعت و در این شب و در اینمکان،به شهادت مىگیرم که گواهى دهم که تو خداى یکتایى و جز توخدایى نیست،تویى آن که بر پاى دارنده عدالت بود و در داورى دادگربود و به بندگان مهربان بود و فرمانرواى جهان بود و بر همه آفریدگانرحمت آورد.
شهادت مىدهم که محمد بنده توست و پیامآور توست وبرگزیدهترین آفریدگان توست،او را به ابلاغ رسالت خویشبرانگیختى،آن را ابلاغ کرد،فرمانش دادى که امت خود اندرز دهد،اندرز داد. بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست،بیشترین درودى که بهیکى از آفریدگان خویش فرستادهاى.و از سوى ما او را بهترین چیزىعطا کن که به یکى از بندگان خویش عطا کردهاى و برترین وکرامندترین پاداشى ارزانى دار که بر پیامبران خود از سوى امتشانارزانى داشتهاى .
تو هستى که نعمتهاى کرامند مىدهى و تویى که گناهان بزرگ رامىآمرزى و تویى از هر مهربانى مهربانتر.پس درود بفرست برمحمد و خاندان طیب و طاهر او،آن نیکان برگزیدگان.
(7)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا عَرَضَتْ لَهُ مُهِمَّةٌ أَوْ نَزَلَتْ بِهِ، مُلِمَّةٌ وَ عِنْدَ الْکَرْبِ)
یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکَارِهِ، وَ یَا مَنْ یَفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ یَا مَنْ یُلْتَمَسُ مِنْهُ الْمَخْرَجُ إِلَى رَوْحِ الْفَرَجِ. ذَلَّتْ لِقُدْرَتِکَ الصِّعَابُ، وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِکَ الْأَسْبَابُ، وَ جَرَى بِقُدرَتِکَ الْقَضَاءُ، وَ مَضَتْ عَلَى إِرَادَتِکَ الْأَشْیَاءُ. فَهِیَ بِمَشِیَّتِکَ دُونَ قَوْلِکَ مُؤْتَمِرَةٌ، وَ بِإِرَادَتِکَ دُونَ نَهْیِکَ مُنْزَجِرَةٌ. أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ، وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ، لَا یَنْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ، وَ لَا یَنْکَشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کَشَفْتَ وَ قَدْ نَزَلَ بِی یَا رَبِّ مَا قَدْ تَکَأَّدَنِی ثِقْلُهُ، وَ أَلَمَّ بِی مَا قَدْ بَهَظَنِی حَمْلُهُ. وَ بِقُدْرَتِکَ أَوْرَدْتَهُ عَلَیَّ وَ بِسُلْطَانِکَ وَجَّهْتَهُ إِلَیَّ. فَلَا مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ، وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ، وَ لَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ، وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ، وَ لَا مُیَسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ، وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ. فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْتَحْ لِی یَا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِکَ، وَ اکْسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِکَ، وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا شَکَوْتُ، وَ أَذِقْنِی حَلَاوَةَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ، وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنِیئاً، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِکَ مَخْرَجاً وَحِیّاً. وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالِاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِکَ، وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِکَ. فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بِی یَا رَبِّ ذَرْعاً، وَ امْتَلَأْتُ بِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَیَّ هَمّاً، وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَى کَشْفِ مَا مُنِیتُ بِهِ، وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِیهِ، فَافْعَلْ بِی ذَلِکَ وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْکَ، یَا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ.
نیایش هفتم
.دعاى آن حضرت است به هنگامى که براى او مهمى پیش مىآمد یا حادثهاى رخمىداد و به هنگام اندوه.
اى خداوندى که گره کارهاى فرو بسته به تو گشوده مىشود وسختیها به تو آسان مىگردد،اى خداوندى که از تو خواهند رهایى ازتنگناها را و یافتن آسودگى را به قدرت تو دشوارى خوارمایه گردد و بهلطف تو اسباب کارها ساخته آید.قضا به قدرت تو جارى است و هر چیزىبر وفق اراده تو پدید آمده است:به مشیت تو فرمانبر است و به گفتارآمرانهاش نیاز نیست،به اراده تو بازداشتنى است و به گفتاربازدارندهاش نیاز نیست.
تویى آن که در مهمات بخوانند و در سختیها به او پناه جویند.هیچبلایى از سرما نرود جز آنکه تواش برانى و هیچ اندوهى از دل ما رختنبندد مگر آنکه تواش از میان بردارى.
اى پروردگار من،بر من محنتى رسیده که بار گرانش مرا از پاىدر آورده است و به رنجى در افتادهام که بر خود هموار نتوانم کرد.توخود به قدرت خویش آن محنت و رنج بر من وارد آوردهاى و به سوى منروانه داشتهاى.آنچه را تو وارد آوردهاى کس بازگرداندن نتواند وآنچه را تو روانه داشتهاى کس دفع نتواند و آن در را که تو بستهاى کسگشادن نتواند و آن در را که تو گشادهاى کس بستن نتواند.چون کسىرا به رنج افکنى کس راحتش نرساند و چون کسى را خوار دارى کسعزیز نگرداند.پس درود بفرست بر محمد و خاندانش.اى پروردگارمن،به فضل خویش در آسایش بر من بگشاى و به قدرت خویشسطوت اندوه را بر من بشکن و در آنچه زبان شکایت گشودهام بهرحمت نظر کن و مرا حلاوت استجابت در هر چه خواستهام بچشان و ازنزد خویش رحمتى و گشایشى خوشگوار بر من ارزانى دار و راه رهایىدر پیش پاى من بگشاى.چنان مکن که به سبب اندوه از انجام دادنفرایض و مستحبات تو بازمانم،که من اى پروردگار،در برابر اینمحنت که بر من وارد آمده بىطاقتم و پیمانه شکیباییم از آن اندوه کهنصیب من گردیده اینک لبریز است.تنها تویى که توانى آن اندوه را ازمیان بردارى و آن بلا را که بدان گرفتار آمدهام دفع کنى.پس مرا از بندبلا وارهان اگر چه شایسته آن نباشم.یا ذا العرش العظیم.
(8)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الِاسْتِعَاذَةِ مِنَ الْمَکَارِهِ وَ سَیِّئِ الْأَخْلَاقِ وَ مَذَامِّ الْأَفْعَالِ)
اللَّهُمَّ إِنیِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَیَجَانِ الْحِرْصِ، وَ سَوْرَةِ الْغَضَبِ، وَ غَلَبَةِ الْحَسَدِ، وَ ضَعْفِ الصَّبْرِ، وَ قِلَّةِ الْقَنَاعَةِ، وَ شَکَاسَةِ الْخُلُقِ، وَ إِلْحَاحِ الشَّهْوَةِ، وَ مَلَکَةِ الْحَمِیَّةِ وَ مُتَابَعَةِ الْهَوَى، وَ مُخَالَفَةِ الْهُدَى، وَ سِنَةِ الْغَفْلَةِ، وَ تَعَاطِی الْکُلْفَةِ، وَ إِیثَارِ الْبَاطِلِ عَلَى الْحَقِّ، وَ الْإِصْرَارِ عَلَى الْمَأْثَمِ، وَ اسْتِصْغَارِ الْمَعْصِیَةِ، وَ اسْتِکْبَارِ الطَّاعَةِ. وَ مُبَاهَاةِ الْمُکْثِرِینَ، وَ الْإِزْرَاءِ بِالْمُقِلِّینَ، وَ سُوءِ الْوِلَایَةِ لِمَنْ تَحْتَ أَیْدِینَا، وَ تَرْکِ الشُّکْرِ لِمَنِ اصْطَنَعَ الْعَارِفَةَ عِنْدَنَا أَوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِماً، أَوْ نَخْذُلَ مَلْهُوفاً، أَوْ نَرُومَ مَا لَیْسَ لَنَا بِحَقٍّ، أَوْ نَقُولَ فِی الْعِلْمِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ نَعُوذُ بِکَ أَنْ نَنْطَوِیَ عَلَى غِشِّ أَحَدٍ، وَ أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا، وَ نَمُدَّ فِی آمَالِنَا وَ نَعُوذُ بِکَ مِنْ سُوءِ السَّرِیرَةِ، وَ احْتِقَارِ الصَّغِیرَةِ، وَ أَنْ یَسْتَحْوِذَ عَلَیْنَا الشَّیْطَانُ، أَوْ یَنْکُبَنَا الزَّمَانُ، أَوْ یَتَهَضَّمَنَا السُّلْطَانُ وَ نَعُوذُ بِکَ مِنْ تَنَاوُلِ الْإِسرَافِ، وَ مِنْ فِقْدَانِ الْکَفَافِ وَ نَعُوذُ بِکَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ، وَ مِنَ الْفَقْرِ إِلَى الْأَکْفَاءِ، وَ مِنْ مَعِیشَةٍ فِی شِدَّةٍ، وَ مِیتَةٍ عَلَى غَیْرِ عُدَّةٍ. وَ نَعُوذُ بِکَ مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَى، وَ الْمُصِیبَةِ الْکُبْرَى، وَ أَشْقَى الشَّقَاءِ، وَ سُوءِ الْمَآبِ، وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ، وَ حُلُولِ الْعِقَابِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنِی مِنْ کُلِّ ذَلِکَ بِرَحْمَتِکَ وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
نیایش هشتم
.دعاى آن حضرت است در پناه بردن به خدا از ناگواریها و بدخوییها و کارهاى نکوهیده.
بار خدایا،به تو پناه مىبرم از شر و شور آزمندى و شدت خشم و غلبهحسد و ناتوانى شکیبایى و اندک بودن قناعت و بدى خلق و خوى واصرار شهوت و چیرگى عصبیت.
بار خدایا،به تو پناه مىبرم از پیروى از هواى نفس و مخالفت باهدایت و فرو رفتن به خواب غفلت و اختیار تکلف و برترى دادن باطلبر حق و اصرار بر گناه و خرد شمردن گناه و بزرگ شمردن طاعت.
بار خدایا،به تو پناه مىبرم از به خود بالیدن توانگران و خوار داشتندرویشان و بد رفتارى با زیردستان و ناسپاسى در حق کسى که به ما نیکىکرده است.
بار خدایا،به تو پناه مىبرم از اینکه ستمگرى را یارى کنیم،یاستمدیدهاى را خوار بداریم،یا قصد چیزى کنیم که ما را در آن حقىنباشد،یا از روى بىدانشى سخن در دانش گوییم.
بار خدایا،به تو پناه مىبریم،از اینکه در دل خیال فریب کسى رابپروریم و از کردار خویش دستخوش خودپسندى شویم یا به آرزوهاىدور و دراز مبتلا گردیم.
بار خدایا،به تو پناه مىبریم از بدى باطن و حقیر شمردن گناهانخرد و از اینکه شیطان بر ما چیره شود یا روزگار ما را واژگون بختگرداند یا پادشاه بر ما ستم ورزد.
بار خدایا،به تو پناه مىبریم از اسرافکارى و هم از بینوایى.
به تو پناه مىبریم از شادکامى دشمنان و نیازمند شدن به اقران و ازتنگناى معیشت و از مردن بى آنکه ساز رفتن مهیا کرده باشیم.
بار خدایا،به تو پناه مىبریم از بزرگترین حسرت و گرانترینمصیبت و بدترین شوربختیها و بد سرانجامى و محروم شدن از ثوابآخرت و گرفتار شدن به عقاب روز رستخیز.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و به رحمت خویشمرا و همه مردان و زنان مؤمن را از آنچه گفته شد پناه ده،یا ارحمالراحمین.
(9)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الِاشْتِیَاقِ إِلَى طَلَبِ الْمَغْفِرَةِ مِنَ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ)
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ صَیِّرْنَا إِلَى مَحْبُوبِکَ مِنَ التَّوْبَةِ، و أَزِلْنَا عَنْ مَکْرُوهِکَ مِنَ الْإِصْرَارِ اللَّهُمَّ وَ مَتَى وَقَفْنَا بَیْنَ نَقْصَیْنِ فِی دِینٍ أَوْ دُنْیَا، فَأَوْقِعِ النَّقْصَ بِأَسْرَعِهِمَا فَنَاءً، وَ اجْعَلِ التَّوْبَةَ فِی أَطْوَلِهِمَا بَقَاءً وَ إِذَا هَمَمْنَا بِهَمَّیْنِ یُرْضِیکَ أَحَدُهُمَا عَنَّا، وَ یُسْخِطُکَ الْآخَرُ عَلَیْنَا، فَمِلْ بِنَا إِلَى مَا یُرْضِیکَ عَنَّا، وَ أَوْهِنْ قُوَّتَنَا عَمَّا یُسْخِطُکَ عَلَیْنَا وَ لَا تُخَلِّ فِی ذَلِکَ بَیْنَ نُفُوسِنَا وَ اخْتِیَارِهَا، فَإِنَّهَا مُخْتَارَةٌ لِلْبَاطِلِ إِلَّا مَا وَفَّقْتَ، أَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمْتَ اللَّهُمَّ وَ إِنَّکَ مِنَ الضُّعْفِ خَلَقْتَنَا، وَ عَلَى الْوَهْنِ بَنَیْتَنَا، وَ مِنْ مَاءٍ مَهِینٍ ابْتَدَأْتَنَا، فَلَا حَوْلَ لَنَا إِلَّا بِقُوَّتِکَ، وَ لَا قُوَّةَ لَنَا إِلَّا بِعَوْنِکَ فَأَیِّدْنَا بِتَوْفِیقِکَ، وَ سَدِّدْنَا بِتَسْدِیدِکَ، وَ أَعْمِ أَبْصَارَ قُلُوبِنَا عَمَّا خَالَفَ مَحَبَّتَکَ، وَ لَا تَجْعَلْ لِشَیْءٍ مِنْ جَوَارِحِنَا نُفُوذاً فِی مَعْصِیَتِکَ اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ هَمَسَاتِ قُلُوبِنَا، وَ حَرَکَاتِ أَعْضَائِنَا وَ لَمَحَاتِ أَعْیُنِنَا، وَ لَهَجَاتِ أَلْسِنَتِنَا فِی مُوجِبَاتِ ثَوَابِکَ حَتَّى لَا تَفُوتَنَا حَسَنَةٌ نَسْتَحِقُّ بِهَا جَزَاءَکَ، وَ لَا تَبْقَى لَنَا سَیِّئَةٌ نَسْتَوْجِبُ بِهَا عِقَابَکَ.
نیایش نهم
.دعاى آن حضرت است در اشتیاق به طلب مغفرت از خداى جل جلاله.
خداوندا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و ما را به توبهاى کهپسند مىدارى راه بر و از اصرار بر گناه که ناپسند مىدارى دور فرماى.
خداوندا،چون میان دو نقصان،یکى در دین و یکى در دنیا،قرارگرفتیم،نقصان را در آن قرار ده که زود گذر است و توبه را در آن قرار دهکه بقایش بیشتر است.و چون آهنگ دو کار کردیم که یکى تو را خشنودمىسازد و دیگرى تو را به خشم مىآورد،ما را بدان سوى که سببخشنودى توست روانه دار و عزم ما را در آنچه سبب خشم توست سستنماى.و در آن هنگام نفسهاى ما را به اختیار خود وامگذار،که نفسهاىما اگر توفیق خویش رفیق آنها نگردانى راه باطل گزینند و نفس آدمىرا به بدى فرمان دهد مگر آنکه تو رحمت آورى.#(1)بار خدایا،ما را از ناتوانى آفریدهاى و بنیان ما بر سستى نهادهاى واز آبى پست و بىارج صورت بستهاى.ما را هیچ جنبشى نیست مگر بهتوانى که تو ارزانى دارى و نیرویى نیست مگر به مددى که تو رسانى.
پس به توفیق خود یاریمان بخش و به راه راست خویش ارشاد فرماى ودیده دل ما را از آنچه خلاف دوستى توست کور گردان و چنان کن کهنافرمانى را در هیچ یک از اعضاى ما راه نباشد .
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و رازهاى دلهاى ما را وجنبشهاى اندامهاى ما را و نگاههاى دیدگان ما را و سخن زبانهاى ما راچنان گردان که موجب ثواب تو باشد،تا حسنهاى که سزاوار پاداشنیک توست از دست نشود وسیلهاى که موجب کیفر بد توست بر جاى نماند.
پىنوشتها
1.اشاره است به آیه «ان النفس لامارة بالسوء الا ما رحم ربى.» (سوره 12/آیه 53)
(10)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی اللَّجَإِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى)
اللَّهُمَّ إِنْ تَشَأْ تَعْفُ عَنَّا فَبِفَضْلِکَ، وَ إِنْ تَشَأْ تُعَذِّبْنَا فَبِعَدْلِکَ فَسَهِّلْ لَنَا عَفْوَکَ بِمَنِّکَ، وَ أَجِرْنَا مِنْ عَذَابِکَ بِتَجَاوُزِکَ، فَإِنَّهُ لَا طَاقَةَ لَنَا بِعَدْلِکَ، وَ لَا نَجَاةَ لِأَحَدٍ مِنَّا دُونَ عَفْوِکَ یَا غَنِیَّ الْأَغْنِیَاءِ، هَا، نَحْنُ عِبَادُکَ بَیْنَ یَدَیْکَ، وَ أَنَا أَفْقَرُ الْفُقَرَاءِ إِلَیْکَ، فَاجْبُرْ فَاقَتَنَا بِوُسْعِکَ، وَ لَا تَقْطَعْ رَجَاءَنَا بِمَنْعِکَ، فَتَکُونَ قَدْ أَشْقَیْتَ مَنِ اسْتَسْعَدَ بِکَ، وَ حَرَمْتَ مَنِ اسْتَرْفَدَ فَضْلَکَ فَإِلَى مَنْ حِینَئِذٍ مُنْقَلَبُنَا عَنْکَ، وَ إِلَى أَیْنَ مَذْهَبُنَا عَنْ بَابِکَ، سُبْحَانَکَ نَحْنُ الْمُضْطَرُّونَ الَّذِینَ أَوْجَبْتَ إِجَابَتَهُمْ، وَ أَهْلُ السُّوءِ الَّذِینَ وَعَدْتَ الْکَشْفَ عَنْهُمْ وَ أَشْبَهُ الْأَشْیَاءِ بِمَشِیَّتِکَ، وَ أَوْلَى الْأُمُورِ بِکَ فِی عَظَمَتِکَ رَحْمَةُ مَنِ اسْتَرْحَمَکَ، وَ غَوْثُ مَنِ اسْتَغَاثَ بِکَ، فَارْحَمْ تَضَرُّعَنَا إِلَیْکَ، وَ أَغْنِنَا إِذْ طَرَحْنَا أَنْفُسَنَا بَیْنَ یَدَیْکَ اللَّهُمَّ إِنَّ الشَّیْطَانَ قَدْ شَمِتَ بِنَا إِذْ شَایَعْنَاهُ عَلَى مَعْصِیَتِکَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تُشْمِتْهُ بِنَا بَعْدَ تَرْکِنَا إِیَّاهُ لَکَ، وَ رَغْبَتِنَا عَنْهُ إِلَیْکَ.
نیایش دهم
.دعاى آن حضرت است در التجا به خداى تعالى.
اى خداوند،اگر مشیت تو بر آن قرار گیرد و ما را عفو کنى،از فضلتوست و اگر مشیت تو بر آن قرار گیرد و ما را عقوبت کنى،از عدلتوست.بر ما منت بنه و عفو خود نصیب ما کن و به بخشایش خویش ازعذابت نجات بخش،که ما را طاقت آن نیست که به عدل خود با ما رفتارکنى و اگر بخشایش تو نباشد،هیچ یک از ما را نجات نباشد.
اى بىنیاز بىنیازان،اینک ما بندگان تو در دست توایم،و منمحتاجترین محتاجان به درگاه تو هستم.به گشایشى که در کار ما دهىبینوایى ما جبران کن و ما را از درگه خود مران که نومید گردیم.و هرگاهچنین شود،آن را که به امید نیکبختى روى به سوى تو نهاده بدبختساختهاى و آن را که از فضل تو بخشایش طلبیده محروم داشتهاى.دراین حالت،ما راندگان درگاه توبه که روى آوریم و از در تو به کجا رویم؟
اى خداوند،تو منزهى.ما همان بیچارگان هستیم که اجابتشانواجب داشتهاى و همان بدحالان که وعده بهروزیشان دادهاى.
شبیهترین چیزها به خواست و اراده تو و سزاوارترین کارها درعرصه عز و جلال تو،رحمت آوردن تو بر کسى است که از تو رحمتطلبد و فریاد رسیدن تو کسى را که از تو فریاد خواهد.پس بر زارى ما بهدرگاهت،رحمت آورى.و چون خویشتن بر آستان تو افکندهایمبىنیازمان فرما .
اى خداوند،چون بر معصیت تو از پى شیطان رفتیم شیطان بر ماشماتت کرد.پس درود بفرست بر محمد و خاندانش و اکنون که شیطانرا به خاطر فرمانبردارى تو واگذاشتهایم و از او دل برکندهایم و به سوىتو آمدهایم،هرگز مباد که او را بر ما مجال شماتت باشد.
(11)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ بِخَوَاتِمِ الْخَیْرِ)
یَا مَنْ ذِکْرُهُ شَرَفٌ لِلذَّاکِرِینَ، وَ یَا مَنْ شُکْرُهُ فَوْزٌ لِلشَّاکِرِینَ، وَ یَا مَنْ طَاعَتُهُ نَجَاةٌ لِلْمُطِیعِینَ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اشْغَلْ قُلُوبَنَا بِذِکْرِکَ عَنْ کُلِّ ذِکْرٍ، وَ أَلْسِنَتَنَا بِشُکْرِکَ عَنْ کُلِّ شُکْرٍ، وَ جَوَارِحَنَا بِطَاعَتِکَ عَنْ کُلِّ طَاعَةٍ. فَإِنْ قَدَّرْتَ لَنَا فَرَاغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَرَاغَ سَلَامَةٍ لَا تُدْرِکُنَا فِیهِ تَبِعَةٌ، وَ لَا تَلْحَقُنَا فِیهِ سَأْمَةٌ، حَتَّى یَنْصَرِفَ عَنَّا کُتَّابُ السَّیِّئَاتِ بِصَحِیفَةٍ خَالِیَةٍ مِنْ ذِکْرِ سَیِّئَاتِنَا، وَ یَتَوَلَّى کُتَّابُ الْحَسَنَاتِ عَنَّا مَسْرُورِینَ بِمَا کَتَبُوا مِنْ حَسَنَاتِنَا وَ إِذَا انْقَضَتْ أَیَّامُ حَیَاتِنَا، وَ تَصَرَّمَتْ مُدَدُ أَعْمَارِنَا، وَ اسْتَحْضَرَتْنَا دَعْوَتُکَ الَّتِی لَا بُدَّ مِنْهَا وَ مِنْ إِجَابَتِهَا، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ خِتَامَ مَا تُحْصِی عَلَیْنَا کَتَبَةُ أَعْمَالِنَا تَوْبَةً مَقْبُولَةً لَا تُوقِفُنَا بَعْدَهَا عَلَى ذَنْبٍ اجْتَرَحْنَاهُ، وَ لَا مَعْصِیَةٍ اقْتَرَفْنَاهَا. وَ لَا تَکْشِفْ عَنَّا سِتْراً سَتَرْتَهُ عَلَى رُءُوسِ الْأَشْهَادِ، یَوْمَ تَبْلُو أَخْبَارَ عِبَادِکَ. إِنَّکَ رَحِیمٌ بِمَنْ دَعَاکَ، وَ مُسْتَجِیبٌ لِمَنْ نَادَاکَ.
نیایش یازدهم
.دعاى آن حضرت است در طلب عاقبت خیر.
اى خداوندى که ذکر تو گویندگان ذکر را شرف و بزرگى است،اىخداوندى که شکر تو شکرگزاران را رستگارى و پیروزى است،اىخداوندى که فرمانبردارى از تو فرمانبرداران را سعادت رهایى است،درود بفرست بر محمد و خاندانش و دلهاى ما را از یاد هر چیز دیگر به یادخود و زبانهاى ما را از شکر هر کس دیگر به شکر خود و اعضاى ما را ازفرمانبردارى از هر کس دیگر به فرمانبردارى خود مشغول دار.
خداوندا،اگر ما را آسایشى مقدر فرمودهاى،چنان کن که به هنگامآسایش در امان مانیم:نه گناهى ما را گرفتار سازد و نه ملالتى به ما رسد،تا فرشتگانى که گناهان ما را مىنویسند،با صحیفه اعمال ما بىآنکه درآن گناهى نوشته شده باشد از نزد ما بازگردند و فرشتگانى که ثوابهاىما را مىنویسند،شادمان با صحیفهاى نوشته از اعمال نیک ما به نزد توآیند.
چون روزهاى زندگى ما سپرى شد و مدت عمر ما سر آمد و صلاىدعوت تو ما را فراخواندـهمان دعوتى که از آن گریزى و از اجابتآن گریزى نیستـبر محمد و خاندانش درود بفرست و سرانجامآنچه را که کاتبان اعمال ما براى ما رقم زدهاند توبهاى پذیرفته شدهقرار ده که زان پس ما را به کیفر گناهى که مرتکب شدهایم یا پادافرهمعصیتى که کردهایم باز ندارى.و در آن روز که بندگانت را مىآزمایى،پردهاى را که بر گناه ما کشیدهاى در برابر همگنان بر مگیر.تویى که برهر کس که تو را بخواند مهربانى و تویى که به هر کس که تو را ندا دهدپاسخ مىگویى.
(12)
وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الِاعْتِرَافِ وَ طَلَبِ التَّوْبَةِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى
اللَّهُمَّ إِنَّهُ یَحْجُبُنِی عَنْ مَسْأَلَتِکَ خِلَالٌ ثَلَاثٌ، وَ تَحْدُونِی عَلَیْهَا خَلَّةٌ وَاحِدَةٌ یَحْجُبُنِی أَمْرٌ أَمَرْتَ بِهِ فَأَبْطَأْتُ عَنْهُ، وَ نَهْیٌ نَهَیْتَنِی عَنْهُ فَأَسْرَعْتُ إِلَیْهِ، وَ نِعْمَةٌ أَنْعَمْتَ بِهَا عَلَیَّ فَقَصَّرْتُ فِی شُکْرِهَا. وَ یَحْدُونِی عَلَى مَسْأَلَتِکَ تَفَضُّلُکَ عَلَى مَنْ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ إِلَیْکَ، وَ وَفَدَ بِحُسْنِ ظَنِّهِ إِلَیْکَ، إِذْ جَمِیعُ إِحْسَانِکَ تَفَضُّلٌ، وَ إِذْ کُلُّ نِعَمِکَ ابْتِدَاءٌ فَهَا أَنَا ذَا، یَا إِلَهِی، وَاقِفٌ بِبَابِ عِزِّکَ وُقُوفَ الْمُسْتَسْلِمِ الذَّلِیلِ، وَ سَائِلُکَ عَلَى الْحَیَاءِ مِنِّی سُؤَالَ الْبَائِسِ الْمُعِیلِ مُقِرٌّ لَکَ بِأَنِّی لَمْ أَسْتَسْلِمْ وَقْتَ إِحْسَانِکَ إِلَّا بِالْإِقْلَاعِ عَنْ عِصْیَانِکَ، وَ لَمْ أَخْلُ فِی الْحَالَاتِ کُلِّهَا مِنِ امْتِنَانِکَ. فَهَلْ یَنْفَعُنِی، یَا إِلَهِی، إِقْرَارِی عِنْدَکَ بِسُوءِ مَا اکْتَسَبْتُ وَ هَلْ یُنْجِینِی مِنْکَ اعْتِرَافِی لَکَ بِقَبِیحِ مَا ارْتَکَبْتُ أَمْ أَوْجَبْتَ لِی فِی مَقَامِی هَذَا سُخْطَکَ أَمْ لَزِمَنِی فِی وَقْتِ دُعَایَ مَقْتُکَ. سُبْحَانَکَ، لَا أَیْأَسُ مِنْکَ وَ قَدْ فَتحْتَ لِی بَابَ التَّوْبَةِ إِلَیْکَ، بَلْ أَقُولُ مَقَالَ الْعَبْدِ الذَّلِیلِ الظَّالِمِ لِنَفْسِهِ الْمُسْتَخِفِّ بِحُرْمَةِ رَبِّهِ.) 8) الَّذِی عَظُمَتْ ذُنُوبُهُ فَجَلَّتْ، وَ أَدْبَرَتْ أَیَّامُهُ فَوَلَّتْ حَتَّى إِذَا رَأَى مُدَّةَ الْعَمَلِ قَدِ انْقَضَتْ وَ غَایَةَ الْعُمُرِ قَدِ انْتَهَتْ، وَ أَیْقَنَ أَنَّهُ لَا مَحِیصَ لَهُ مِنْکَ، وَ لَا مَهْرَبَ لَهُ عَنْکَ، تَلَقَّاکَ بِالْإِنَابَةِ، وَ أَخْلَصَ لَکَ التَّوْبَةَ، فَقَامَ إِلَیْکَ بِقَلْبٍ طَاهِرٍ نَقِیٍّ، ثُمَّ دَعَاکَ بِصَوْتٍ حَائِلٍ خَفِیٍّ. قَدْ تَطَأْطَأَ لَکَ فَانْحَنَى، وَ نَکَّسَ رَأْسَهُ فَانْثَنَى، قَدْ أَرْعَشَتْ خَشْیَتُهُ رِجْلَیْهِ، وَ غَرَّقَتْ دُمُوعُهُ خَدَّیْهِ، یَدْعُوکَ بِیَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، وَ یَا أَرْحَمَ مَنِ انْتَابَهُ الْمُسْتَرْحِمُونَ، وَ یَا أَعْطَفَ مَنْ أَطَافَ بِهِ الْمُسْتَغْفِرُونَ، وَ یَا مَنْ عَفْوُهُ أَکْثرُ مِنْ نَقِمَتِهِ، وَ یَا مَنْ رِضَاهُ أَوْفَرُ مِنْ سَخَطِهِ. وَ یَا مَنْ تَحَمَّدَ إِلَى خَلْقِهِ بِحُسْنِ التَّجَاوُزِ، وَ یَا مَنْ عَوَّدَ عِبَادَهُ قَبُولَ الْإِنَابَةِ، وَ یَا مَنِ اسْتَصْلَحَ فَاسِدَهُمْ بِالتَّوْبَةِ وَ یَا مَنْ رَضِیَ مِنْ فِعْلِهِمْ بِالْیَسِیرِ، وَ مَنْ کَافَى قَلِیلَهُمْ بِالْکَثِیرِ، وَ یَا مَنْ ضَمِنَ لَهُمْ إِجَابَةَ الدُّعَاءِ، وَ یَا مَنْ وَعَدَهُمْ عَلَى نَفْسِهِ بِتَفَضُّلِهِ حُسْنَ الْجَزَاءِ. مَا أَنَا بِأَعْصَى مَنْ عَصَاکَ فَغَفَرْتَ لَهُ، وَ مَا أَنَا بِأَلْوَمِ مَنِ اعْتَذَرَ إِلَیْکَ فَقَبِلْتَ مِنْهُ، وَ مَا أَنَا بِأَظْلَمِ مَنْ تَابَ إِلَیْکَ فَعُدْتَ عَلَیْهِ. أَتُوبُ إِلَیْکَ فِی مَقَامِی هَذَا تَوْبَةَ نَادِمٍ عَلَى مَا فَرَطَ مِنْهُ، مُشْفِقٍ مِمَّا اجْتَمَعَ عَلَیْهِ، خَالِصِ الْحَیَاءِ مِمَّا وَقَعَ فِیهِ. عَالِمٍ بِأَنَّ الْعَفْوَ عَنِ الذَّنْبِ الْعَظِیمِ لَا یَتَعَاظَمُکَ، وَ أَنَّ التَّجَاوُزَ عَنِ الْإِثْمِ الْجَلِیلِ لَا یَسْتَصْعِبُکَ، وَ أَنَّ احْتِمَالَ الْجِنَایَاتِ الْفَاحِشَةِ لَا یَتَکَأَّدُکَ، وَ أَنَّ أَحَبَّ عِبَادِکَ إِلَیْکَ مَنْ تَرَکَ الِاسْتِکْبَارَ عَلَیْکَ، وَ جَانَبَ الْإِصْرَارَ، وَ لَزِمَ الِاسْتِغْفَارَ. وَ أَنَا أَبْرَأُ إِلَیْکَ مِنْ أَنْ أَسْتَکْبِرَ، وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ أَنْ أُصِرَّ، وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِمَا قَصَّرْتُ فِیهِ، وَ أَسْتَعِینُ بِکَ عَلَى مَا عَجَزْتُ عَنْهُ. 15) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لِی مَا یَجِبُ عَلَیَّ لَکَ، وَ عَافِنِی مِمَّا أَسْتَوْجِبُهُ مِنْکَ، وَ أَجِرْنِی مِمَّا یَخَافُهُ أَهْلُ الْإِسَاءَةِ، فَإِنَّکَ مَلِیءٌ بِالْعَفْوِ، مَرْجُوٌّ لِلْمَغْفِرَةِ، مَعْرُوفٌ بِالتَّجَاوُزِ، لَیْسَ لِحَاجَتِی مَطْلَبٌ سِوَاکَ، وَ لَا لِذَنْبِی غَافِرٌ غَیْرُکَ، حَاشَاکَ وَ لَا أَخَافُ عَلَى نَفْسِی إِلَّا إِیَّاکَ، إِنَّکَ أَهْلُ التَّقْوَى وَ أَهْلُ الْمَغْفِرَةِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اقْضِ حَاجَتِی، وَ أَنْجِحْ طَلِبَتِی، وَ اغْفِرْ ذَنْبِی، وَ آمِنْ خَوْفَ نَفْسِی، إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ، وَ ذَلِکَ عَلَیْکَ یَسِیرٌ، آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.
نیایش دوازدهم
.دعاى آن حضرت است در اعتراف و طلب توبه از خداى تعالى.
اى خداوند،سه خصلت است که مرا باز مىدارد تا از تو چیزىخواهم و تنها یک خصلت است که مرا بر آن مىدارد.
آن سه:یکى فرمانى که دادهاى و من در گزاردن آن درنگ کردهام،دیگر،کارى که مرا از آن نهى فرمودهاى و من در به جا آوردن آنشتابیدهام؛سه دیگر،نعمتى که مرا ارزانى داشتهاى و من در سپاس آنقصور ورزیدهام.
و اما آن یک خصلت که مرا وا مىدارد تا از تو چیزى خواهم تفضلتوست به کسى که روى به درگاه تو آرد و با امیدى نیکو به سوى تو آید،که هر احسان که کنى از روى تفضل است و هر نعمت که دهى بىهیچسابقه.
و این منم،اى خداوند من،که بر درگاه عز تو ایستادهام،آن سان کهتسلیم شونده به مذلت نشستهاى.در عین شرمزدگى،چون بینوایانعیالمند دست سؤال دراز کردهام.اقرار مىکنم که به تسلیم در برابراحسان تو کارى نکردهام جز آن که از عصیان تو چشم پوشیدهام و درهمه حال از نعمتهاى تو بىبهره نبودهام.
آیا،اى خداوند من،همین که به درگاه تو به اعمال ناپسند خود اقرارکنم مرا سودمند است؟و آیا همین که به درگاه تو به زشتى کردار خویشمعترف آیم،رهایى خواهم یافت؟یا در همین جا که ایستادهام خشم خودبر من گماشتهاى،یا در همین هنگام که دست دعا به سوى تو بر داشتهام،غضب خود قرین من ساختهاى؟
اى خداوند،از تو نومید نمىشوم،زیرا در توبه به روى منگشودهاى،بلکه به درگاه تو مىنالم :به سان بندهاى ذلیل و بر خود ستمکرده و حرمت پروردگار خود شکسته،آن که گناهانش افزون است وافزونتر نماید و روزگارش روى به ادبار نهاده و در گذشته است،چندانکه زمان عمل را پایان یافته بیند و عمر را به نهایت رسیده،و یقین کند کهجز تواش پناهى نیست و از تو گریختن نتواند اینک دست انابت بهسوى تو برداشته و از روى اخلاص به درگاه تو توبه مىکند و با دلى پاکدر مقام قرب تو ایستاده است و با آوازى نجواگونه و آهسته با تو رازمىگوید.به تواضع قامت خم کرده و سر فرو داشته و پیکر چنبر نمودهاست.از بیم،پاهایش مىلرزد و سرشکش گونههایش را غرقه ساختهاست.تو را ندا مىدهد که:اى مهربانترین مهربانان،اىمهربانترین کسى که مقصد جویندگان رحمتى و اى صاحب عطوفتىکه مقصود پویندگان استغفارى،اى خداوندى که عفوت از انتقام بیشاست و خشنودیت از خشم افزون،اى خداوندى که از گناهان خلق نیکودر مىگذرى و از این رو زیر بار منت تو هستند،اى خداوندى که بندگان خویش را به پذیرش توبه خوگر کردهاى و ناصالحانشان را به توبه بهصلاح مىآورى،اى خداوندى که به اندکى از اعمال نیک آنان خشنودمىگردى و عملى اندکشان را پاداشى گران عنایت مىکنى،اىخداوندى که اجابت دعاى ایشان را التزام کردهاى و به تفضل خویشجزاى نیکشان وعده دادهاى،من گناهکارترین گناهکارانى کهآمرزیدهاى نیستم،من نکوهیدهترین عذرخواهانى که از تو پوزشخواستهاند و تو پذیرفتهاى نیستم،من ستمکارترین ستمکارانى که بهدرگاه تو توبه کردهاند و به احسانشان نواختهاى نیستم.در این مکان کهایستادهام به درگاه تو توبه مىکنم؛توبه کسى که از افراط در گناه نادمشده و از آن بار گران معاصى که بر گردن دارد ترسان است و از ورطهاىکه در آن افتاده سخت شرمنده است.مىداند که تو عفو کردن از گناهانبزرگ را بزرگ نمىشمارى و گذشت از خطاى عظیم دشوارتنمىنماید و تحمل خطاهاى فاحش ما بر تو گران نمىآید ومحبوبترین بندگان تو بندهاى است که در برابر تو گردنکشى فروهلدو از اصرار بر گناه دورى جوید و همواره از تو آمرزش خواهد.
اى خداوند،از گردنکشى در برابر تو بیزارى مىجویم و از اصراردر گناه به تو پناه مىآورم و از هر قصور که ورزیدهام آمرزش مىخواهمو در هر خدمت که فرومانم از تو یارى مىطلبم .
اى خداوند درود بفرست بر محمد و خاندانش و هر حقى را که اداىآن بر من واجب است بر من ببخش،هر خطایى را که مستوجب عقوبتتوست بر من ببخشاى و مرا از آنچه گناهکاران را وحشت است پناه ده،زیرا تو همه عفو و بخشایشى،در تو امید مغفرت است و خود به گذشت وبخشایش شناختهاى.جز تو به کس حاجت نبرم و گناهانم را جز توآمرزندهاى نیست.نه،هرگز.بر خود بیمناکم و این بیم جز از تو نیست،که تنها تویى که باید از تو ترسید و تنها تویى که باید از تو آمرزش طلبید. اى خداوند،بر محمد و خاندانش او درود بفرست و حاجت من برآور،خواهش من روا فرماى،گناه من بیامرز،مرا از ترس ایمن گردان،که توبر هر چیزى توانایى و این بر تو آسان است.آمین رب العالمین.
(13)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی طَلَبِ الْحَوَائِجِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى)
اللَّهُمَّ یَا مُنْتَهَى مَطْلَبِ الْحَاجَاتِ وَ یَا مَنْ عِنْدَهُ نَیْلُ الطَّلِبَاتِ وَ یَا مَنْ لَا یَبِیعُ نِعَمَهُ بِالْأَثْمَانِ وَ یَا مَنْ لَا یُکَدِّرُ عَطَایَاهُ بِالِامْتِنَانِ وَ یَا مَنْ یُسْتَغْنَى بِهِ وَ لَا یُسْتَغْنَى عَنْهُ وَ یَا مَنْ یُرْغَبُ إِلَیْهِ وَ لَا یُرْغَبُ عَنْهُ وَ یَا مَنْ لَا تُفْنِی خَزَائِنَهُ الْمَسَائِلُ وَ یَا مَنْ لَا تُبَدِّلُ حِکْمَتَهُ الْوَسَائِلُ وَ یَا مَنْ لَا تَنْقَطِعُ عَنْهُ حَوَائِجُ الْمُحْتَاجِینَ وَ یَا مَنْ لَا یُعَنِّیهِ دُعَاءُ الدَّاعِینَ. تَمَدَّحْتَ بِالْغَنَاءِ عَنْ خَلْقِکَ وَ أَنْتَ أَهْلُ الْغِنَى عَنْهُمْ وَ نَسَبْتَهُمْ إِلَى الْفَقْرِ وَ هُمْ أَهْلُ الْفَقْرِ إِلَیْکَ. فَمَنْ حَاوَلَ سَدَّ خَلَّتِهِ مِنْ عِنْدِکَ، وَ رَامَ صَرْفَ الْفَقْرِ عَنْ نَفْسِهِ بِکَ فَقَدْ طَلَبَ حَاجَتَهُ فِی مَظَانِّهَا، وَ أَتَى طَلِبَتَهُ مِنْ وَجْهِهَا. وَ مَنْ تَوَجَّهَ بِحَاجَتِهِ إِلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ أَوْ جَعَلَهُ سَبَبَ نُجْحِهَا دُونَکَ فَقَدْ تَعَرَّضَ لِلْحِرْمَانِ، وَ اسْتَحَقَّ مِنْ عِنْدِکَ فَوْتَ الْإِحْسَانِ. اللَّهُمَّ وَ لِی إِلَیْکَ حَاجَةٌ قَدْ قَصَّرَ عَنْهَا جُهْدِی، وَ تَقَطَّعَتْ دُونَهَا حِیَلِی، وَ سَوَّلَتْ لِی نَفْسِی رَفْعَهَا إِلَى مَنْ یَرْفَعُ حَوَائِجَهُ إِلَیْکَ، وَ لَا یَسْتَغْنِی فِی طَلِبَاتِهِ عَنْکَ، وَ هِیَ زَلَّةٌ مِنْ زَلَلِ الْخَاطِئِینَ، وَ عَثْرَةٌ مِنْ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِینَ. ثُمَّ انْتَبَهْتُ بِتَذْکِیرِکَ لِی مِنْ غَفْلَتِی، وَ نَهَضْتُ بِتَوْفِیقِکَ مِنْ زَلَّتِی، وَ رَجَعْتُ وَ نَکَصْتُ بِتَسْدِیدِکَ عَنْ عَثْرَتِی. وَ قُلْتُ سُبْحَانَ رَبِّی کَیْفَ یَسْأَلُ مُحْتَاجٌ مُحْتَاجاً وَ أَنَّى یَرْغَبُ مُعْدِمٌ إِلَى مُعْدِمٍ فَقَصَدْتُکَ، یَا إِلَهِی، بِالرَّغْبَةِ، وَ أَوْفَدْتُ عَلَیْکَ رَجَائِی بِالثِّقَةِ بِکَ. وَ عَلِمْتُ أَنَّ کَثِیرَ مَا أَسْأَلُکَ یَسِیرٌ فِی وُجْدِکَ، وَ أَنَّ خَطِیرَ مَا أَسْتَوْهِبُکَ حَقِیرٌ فِی وُسْعِکَ، وَ أَنَّ کَرَمَکَ لَا یَضِیقُ عَنْ سُؤَالِ أَحَدٍ، وَ أَنَّ یَدَکَ بِالْعَطَایَا أَعْلَى مِنْ کُلِّ یَدٍ. اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْمِلْنِی بِکَرَمِکَ عَلَى التَّفَضُّلِ، وَ لَا تَحْمِلْنِی بِعَدْلِکَ عَلَى الِاسْتِحْقَاقِ، فَمَا أَنَا بِأَوَّلِ رَاغِبٍ رَغِبَ إِلَیْکَ فَأَعْطَیْتَهُ وَ هُوَ یَسْتَحِقُّ الْمَنْعَ، وَ لَا بِأَوَّلِ سَائِلٍ سَأَلَکَ فَأَفْضَلْتَ عَلَیْهِ وَ هُوَ یَسْتَوْجِبُ الْحِرْمَانَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ کُنْ لِدُعَائِی مُجِیباً، وَ مِنْ نِدَائِی قَرِیباً، وَ لِتَضَرُّعِی رَاحِماً، وَ لِصَوْتِی سَامِعاً. وَ لَا تَقْطَعْ رَجَائِی عَنْکَ، وَ لَا تَبُتَّ سَبَبِی مِنْکَ، وَ لَا تُوَجِّهْنِی فِی حَاجَتِی هَذِهِ وَ غَیْرِهَا إِلَى سِوَاکَ 23) وَ تَوَلَّنِی بِنُجْحِ طَلِبَتِی وَ قَضَاءِ حَاجَتِی وَ نَیْلِ سُؤْلِی قَبْلَ زَوَالِی عَنْ مَوْقِفِی هَذَا بِتَیْسِیرِکَ لِیَ الْعَسِیرَ وَ حُسْنِ تَقْدِیرِکَ لِی فِی جَمِیعِ الْأُمُورِ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، صَلَاةً دَائِمَةً نَامِیَةً لَا انْقِطَاعَ لِأَبَدِهَا وَ لَا مُنْتَهَى لِأَمَدِهَا، وَ اجْعَلْ ذَلِکَ عَوْناً لِی وَ سَبَباً لِنَجَاحِ طَلِبَتِی، إِنَّکَ وَاسِعٌ کَرِیمٌ. وَ مِنْ حَاجَتِی یَا رَبِّ کَذَا وَ کَذَا [وَ تَذْکُرُ حَاجَتَکَ ثُمَّ تَسْجُدُ وَ تَقُولُ فِی سُجُودِکَ] فَضْلُکَ آنَسَنِی، وَ إِحْسَانُکَ دَلَّنِی، فَأَسْأَلُکَ بِکَ وَ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِمْ، أَن لَا تَرُدَّنِی خَائِباً.
نیایش سیزدهم
.دعاى آن حضرت است به هنگام طلب حاجت از خداى تعالى.
بار خدایا،اى آنکه درگاه تو آخرین مقصد حاجات است و تنها درنزد توست که به خواستها توان رسید.اى خداوندى که در برابرنعمتهایت بهایى نستانى.اى خداوندى که زلال عطایت را به منت تیرهنگردانى.اى خداوندى که همگان به تو بىنیاز شوند و کس را از توبىنیازى نیست.اى خداوندى که همگان را به تو رغبت است و کس رارخ تافتن از تو میسر نیست.اى خداوندى که هر چه خواهندگان از توخواهند،خزاین نعمتت فنا نپذیرد.اى خداوندى که ناموس حکمتت راهیچ وسیلهاى و سببى دگرگون نسازد.اى خداوندى که حاجتحاجتمندان از تو منقطع نشود.اى خداوندى که دعاى دعاکنندگانت بهرنج نیفکند.به بىنیازى از آفریدگانت خود را ستودهاى و تو سزاوارىکه از آنان بىنیازى گزینى.آفریدگانت را به نیازمندى وصف کردهاى وآنان را سزاست که به تو نیازمند باشند.پس هر که بخواهد نیازمندىخویش را به خواهش از درگاه تو رفع کند و گرد بینوایى از چهره خودبیفشاند،حاجت خود از جایى خواسته که بایدش خواست و به دریافتمقصود از راهى رفته است که بایدش رفت.
خداوندا،هر کس که حاجت به یکى از بندگان تو برد یا یکى ازبندگانت را سبب روا شدن حاجت خود پندارد،جز حرمان نصیبىحاصل نکند و سزاوار است که تو احسان از او بازگیرى.
بار خدایا،مرا به تو حاجتى است که کوشش من از دست یافتن به آنقاصر آمده بود و راههاى چاره به روى من بسته شده بود.نفس من مراواداشت که برآوردن آن نیاز،از کسى خواهم که او خود به روا شدنحاجت نیازمند توست و براى دست یافتن به خواستهایش از تو بىنیازنیست .و این خود خطایى بود از خطاهاى خطاکاران و لغزشى ازلغزشهاى گنهکاران.سپس به هشدار تو از خواب غفلت بیدار شدم و بهتوفیق تو پس از لغزش بر پاى خاستم و چون به صوابم راه نمودى دیگربه سر در نیامدم و باز گردیدم.گفتم:منزه است پروردگار من،چگونهنیازمندى دست نیاز به سوى نیازمند دیگر برد و چسان بینوایى بهبینواى دیگر روى کند؟پس،اى خداوند من،با رغبتى تمام آهنگ توکردم و با اعتماد به تو روى امید به درگاهت آوردم و دریافتم که هر چهفراوانتر از تو خواهم باز هم در برابر توانگریت نا چیز است و بخششرا هر چه فزونتر خواهم در برابر گشادگى باب عطایت باز هم حقیراست و کرم تو از سؤال هیچ سائلى به تنگنا نمىافتد و دست عطاى توفراتر از هر دست دیگر است.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و با من از کرم و عدلخود آن کن که فضل تو را در خور است نه استحقاق مرا.من نخستینکسى نیستم که سزاوار منع و طرد بودن و اکنون به تو رغبت یافت و تو بهعطاى خود او را نواختى.من نخستین کسى نیستم که مستوجب حرماناز درگاه تو بود و دست طلب به سوى تو دراز کرد و تو نومیدش نساختى.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و دعاى مرا اجابت کنو به ندایم پاسخ گوى و به زاریهاى من رحمت آور و آوازم را بشنو.مرا ازخود نومید مکن،رشته پیوندم را با خود مگسل و در این نیاز که اکنونمراست،یا هر نیاز دیگر،به درگاه دیگرم مران.یاریم نماى که مطلبمبرآید و حاجتم روا شود و به خواستهام برسم،پیش از آنکه این مکان راترک گویم بدان سان که سختیها را بر من آسان سازى و در هر کار آنچهرا خیر من در آن نهفته است مقدر دارى.
بر محمد و خاندان او درود بفرست،درودى پیوسته و دم افزون و بى انقطاع و ابدى.و این درود را یاور من ساز و وسیله برآمدن حاجتمگردان،که تو فراخ نعمت و بخشندهاى.
اى پروردگار من،حاجت من این است...(حاجت خود یاد کن وسر به سجده بگذار و بگوى)فضل تو آسوده خاطرم گردانید و احسانتو مرا به سوى تو راه نمود،تو را به تو و به محمد و آل محمد(ص)
سوگند مىدهم که مرا نومید باز نگردانى.
(14)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا اعْتُدِیَ عَلَیْهِ أَوْ رَأَى مِنَ الظَّالِمِینَ مَا لَا یُحِبُّ)
یَا مَنْ لَا یَخْفَى عَلَیْهِ أَنْبَاءُ الْمُتَظَلِّمِینَ وَ یَا مَنْ لَا یَحْتَاجُ فِی قَصَصِهِمْ إِلَى شَهَادَاتِ الشَّاهِدِینَ. وَ یَا مَنْ قَرُبَتْ نُصْرَتُهُ مِنَ الْمَظْلُومِینَ وَ یَا مَنْ بَعُدَ عَوْنُهُ عَنِ الظَّالِمِینَ قَدْ عَلِمْتَ، یَا إِلَهِی، مَا نَالَنِی مِنْ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ مِمَّا حَظَرْتَ وَ انْتَهَکَهُ مِنِّی مِمَّا حَجَزْتَ عَلَیْهِ، بَطَراً فِی نِعْمَتِکَ عِنْدَهُ، وَ اغْتِرَاراً بِنَکِیرِکَ عَلَیْهِ. اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ خُذْ ظَالِمِی وَ عَدُوِّی عَنْ ظُلْمِی بِقُوَّتِکَ، وَ افْلُلْ حَدَّهُ عَنِّی بِقُدْرَتِکَ، وَ اجْعَلْ لَهُ شُغْلًا فِیمَا یَلِیهِ، وَ عَجْزاً عَمَّا یُنَاوِیهِ 7) اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تُسَوِّغْ لَهُ ظُلْمِی، وَ أَحْسِنْ عَلَیْهِ عَوْنِی، وَ اعْصِمْنِی مِنْ مِثْلِ أَفْعَالِهِ، وَ لَا تَجْعَلْنِی فِی مِثْلِ حَالِهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَعْدِنِی عَلَیْهِ عَدْوَى حَاضِرَةً، تَکُونُ مِنْ غَیْظِی بِهِ شِفَاءً، وَ مِنْ حَنَقِی عَلَیْهِ وَفَاءً. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ عَوِّضْنِی مِنْ ظُلْمِهِ لِی عَفْوَکَ، وَ أَبْدِلْنِی بِسُوءِ صَنِیعِهِ بِی رَحْمَتَکَ، فَکُلُّ مَکْرُوهٍ جَلَلٌ دُونَ سَخَطِکَ، وَ کُلُّ مَرْزِئَةٍ سَوَاءٌ مَعَ مَوْجِدَتِکَ. اللَّهُمَّ فَکَمَا کَرَّهْتَ إِلَیَّ أَنْ أُظْلَمَ فَقِنِی مِنْ أَنْ أَظْلِمَ. اللَّهُمَّ لَا أَشْکُو إِلَى أَحَدٍ سِوَاکَ، وَ لَا أَسْتَعِینُ بِحَاکِمٍ غَیْرِکَ، حَاشَاکَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ صِلْ دُعَائِی بِالْإِجَابَةِ، وَ اقْرِنْ شِکَایَتِی بِالتَّغْیِیرِ. اللَّهُمَّ لَا تَفْتِنِّی بِالْقُنُوطِ مِنْ إِنْصَافِکَ، وَ لَا تَفْتِنْهُ بِالْأَمْنِ مِنْ إِنْکَارِکَ، فَیُصِرَّ عَلَى ظُلْمِی، وَ یُحَاضِرَنِی بِحَقِّی، وَ عَرِّفْهُ عَمَّا قَلِیلٍ مَا أَوْعَدْتَ الظَّالِمِینَ، وَ عَرِّفْنِی مَا وَعَدْتَ مِنْ إِجَابَةِ الْمُضْطَرِّینَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنِی لِقَبُولِ مَا قَضَیْتَ لِی وَ عَلَیَّ وَ رَضِّنِی بِمَا أَخَذْتَ لِی وَ مِنِّی، وَ اهْدِنِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ، وَ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا هُوَ أَسْلَمُ. اللَّهُمَّ وَ إِنْ کَانَتِ الْخِیَرَةُ لِی عِنْدَکَ فِی تَأْخِیرِ الْأَخْذِ لِی وَ تَرْکِ الِانْتِقَامِ مِمَّنْ ظَلَمَنِی إِلَى یَوْمِ الْفَصْلِ وَ مَجْمَعِ الْخَصْمِ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَیِّدْنِی مِنْکَ بِنِیَّةٍ صَادِقَةٍ وَ صَبْرٍ دَائِمٍ وَ أَعِذْنِی مِنْ سُوءِ الرَّغْبَةِ وَ هَلَعِ أَهْلِ الْحِرْصِ، وَ صَوِّرْ فِی قَلْبِی مِثَالَ مَا ادَّخَرْتَ لِی مِنْ ثَوَابِکَ، وَ أَعْدَدْتَ لِخَصْمِی مِنْ جَزَائِکَ وَ عِقَابِکَ، وَ اجْعَلْ ذَلِکَ سَبَباً لِقَنَاعَتِی بِمَا قَضَیْتَ، وَ ثِقَتِی بِمَا تَخَیَّرْتَ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ، إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.
نیایش چهاردهم
.دعاى آن حضرت است به هنگامى که از ستمکاران بد و ستمى یا مکروهى مىرسید.
اى خداوندى که از درد و رنج دادخواهان آگاهى.
اى خداوندى که در دادخواهیشان به گواهى گواهانت نیاز نیست.
اى خداوندى که ستمدیدگان را یاوریت نزدیک است و از ستمکارانجانبداریت دور.
تو مىدانىـاى خداوند منـکه فلان فرزند فلان در حق منمرتکب چه کارهایى شده که تو خود از آن منع فرمودهاى و او رادر بىحرمتى به من چه اعمالى است که تو خود از آن نهى کردهاى .واین همه از سر مستى اوست به سبب نعمتى که تواش عنایت کردهاى واز بىباکى اوست در برابر کیفرى که تواش مقرر داشتهاى.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و به نیروى خود آن راکه بر من ستم مىکند یا دشمنى مىورزد فرو گیر و به قدرت خود از تیزىسطوتش بکاه و به درماندگیهاى خود مشغولش نماى و در پیکار با آن کهبه خلافش برخاسته است عاجزش گردان.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و خصم مرا رخصتمده که بر من ستم روا دارد.نیک یاریم کن که در برابرش پایدارى کنم ومرا از ارتکاب اعمالى چون اعمال او و گرفتار آمدن به حالتى چونحال او،نگهدار.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و در حال مرا بر ضد اوچنان یاورى کن که خشم مرا فرو نشاند و انتقام من از او بستاند.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و به جاى آن ستم کهآن ستمکار بر من روا داشته است تو عفو و بخشایش خود بر من ارزانىدار و به جاى سوء رفتار او رحمت خود بر من عطا فرماى،کههر مکروهى در برابر خشم تو ناچیز است و هر مصیبتى در برابر غضبتو سهل.
اى خداوند،آن سان که در دل من ستمدیدگى را نکوهیده داشتهاىمرا نیز توفیق ده که به کس ستم نکنم.
اى خداوند،شکایت جز به تو به دیگر کس نبرم و از دیگرى جز توداورى نجویم.هرگز مباد که چنین کنم.پس بر محمد و خاندانش درودبفرست و دعاى مرا به اجابت پیوند و دادخواهى مرا با دگرگون ساختنستمگر قرین فرماى.
اى خداوند،مرا به نومیدى از انصاف دادن خویش میازماى.و آن راکه بر من ستم روا مىدارد آن چنان ایمن مگردان که کیفر تو از یاد ببرد،تا در ستم بر من پاى فشرده و بر حق من دست تطاول دراز کند.به زودىآن وعده که به ستمکاران دادهاى در حق او روا دار و آن وعده اجابت کهبیچارگان را دادهاى در باره من به جاى آر.
اى خداوند،بر محمد و خاندانش درود فرست و مرا توفیق ده کههر چه بر من مقدر نمودهاى،خواه مرا سودمند افتد یا زیانمند،به آسانى بپذیرم و به هر چه مرا دادهاى یا از من گرفتهاى خرسند گردان و بهراستترین راهها هدایتم نماى و به سالمترین کاریم بر گمار.
اى خداوند،اگر خیر من در آن است که گرفتن حق من و انتقام مناز آن کس که بر من ستم روا داشته است تا روز باز پسینـروزى کهحق و باطل از یکدیگر جدا شوند و خصمان براى داورى در یک جاىگرد آیندـبه تأخیر افتد،پس بر محمد و خاندانش درود بفرست و مرابه نیتى صادق و صبر دایم مدد فرماى.و از امیال نکوهیده و آزمندىحریصان در پناه خود دار و پاداش نیکى را که براى من اندوختهاى و آنکیفر و عقاب را که براى خصم من مهیا ساختهاى در آینه دل من عیانکن و سبب خرسندى منش گردان،در برابر آنچه براى من مقدرساختهاى و باعث اطمینان من است به آنچه براى من اختیار کردهاى.
آمین رب العالمین،انک ذو الفضل العظیم و انک على کل شىء قدیر.
(15)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا مَرِضَ أَوْ نَزَلَ بِهِ کَرْبٌ أَوْ بَلِیَّةٌ)
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى مَا لَمْ أَزَلْ أَتَصَرَّفُ فِیهِ مِنْ سَلَامَةِ بَدَنِی، وَ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى مَا أَحْدَثْتَ بِی مِنْ عِلَّةٍ فِی جَسَدِی فَمَا أَدْرِی، یَا إِلَهِی، أَیُّ الْحَالَیْنِ أَحَقُّ بِالشُّکْرِ لَکَ، وَ أَیُّ الْوَقْتَیْنِ أَوْلَى بِالْحَمْدِ لَکَ أَ وَقْتُ الصِّحَّةِ الَّتِی هَنَّأْتَنِی فِیهَا طَیِّبَاتِ رِزْقِکَ، وَ نَشَّطْتَنِی بِهَا لِابْتِغَاءِ مَرْضَاتِکَ وَ فَضْلِکَ، وَ قَوَّیْتَنِی مَعَهَا عَلَى مَا وَفَّقْتَنِی لَهُ مِنْ طَاعَتِکَ أَمْ وَقْتُ الْعِلَّةِ الَّتِی مَحَّصْتَنِی بِهَا، وَ النِّعَمِ الَّتِی أَتْحَفْتَنِی بِهَا، تَخْفِیفاً لِمَا ثَقُلَ بِهِ عَلَیَّ ظَهْرِی مِنَ الْخَطِیئَاتِ، وَ تَطْهِیراً لِمَا انْغَمَسْتُ فِیهِ مِنَ السَّیِّئَاتِ، وَ تَنْبِیهاً لِتَنَاوُلِ التَّوْبَةِ، وَ تَذْکِیراً لِمَحْوِ الْحَوْبَةِ بِقَدِیمِ النِّعْمَةِ وَ فِی خِلَالِ ذَلِکَ مَا کَتَبَ لِیَ الْکَاتِبَانِ مِنْ زَکِیِّ الْأَعْمَالِ، مَا لَا قَلْبٌ فَکَّرَ فِیهِ، وَ لَا لِسَانٌ نَطَقَ بِهِ، وَ لَا جَارِحَةٌ تَکَلَّفَتْهُ، بَلْ إِفْضَالًا مِنْکَ عَلَیَّ، وَ إِحْسَاناً مِنْ صَنِیعِکَ إِلَیَّ. اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ حَبِّبْ إِلَیَّ مَا رَضِیتَ لِی، وَ یَسِّرْ لِی مَا أَحْلَلْتَ بِی، وَ طَهِّرْنِی مِنْ دَنَسِ مَا أَسْلَفْتُ، وَ امْحُ عَنِّی شَرَّ مَا قَدَّمْتُ، وَ أَوْجِدْنِی حَلَاوَةَ الْعَافِیَةِ، وَ أَذِقْنِی بَرْدَ السَّلَامَةِ، وَ اجْعَلْ مَخْرَجِی عَنْ عِلَّتِی إِلَى عَفْوِکَ، وَ مُتَحَوَّلِی عَنْ صَرْعَتِی إِلَى تَجَاوُزِکَ، وَ خَلَاصِی مِنْ کَرْبِی إِلَى رَوْحِکَ، وَ سَلَامَتِی مِنْ هَذِهِ الشِّدَّةِ إِلَى فَرَجِکَ 7) إِنَّکَ الْمُتَفَضِّلُ بِالْإِحْسَانِ، الْمُتَطَوِّلُ بِالِامْتِنَانِ، الْوَهَّابُ الْکَرِیمُ، ذُو الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ.
نیایش پانزدهم
.دعاى آن حضرت است به هنگام بیمارى و محنت و بلا.
اى خداوند،حمد باد تو را،به سبب آن مایه از تندرستى که همچناناز آن بر خوردارم.و نیز حمد باد تو را به سبب این بیمارى که در تن منپدید آوردهاى.
اى خداوند،ندانم کدام یک از این دو حالت سزاوارتر بهسپاسگزارى توست و کدام یک از این دو وقت به شکر تو اولى است،آیاآن روزگاران تندرستى که مرا از نعم پاکیزه و گواراى خود روزىمن ساختى و به طلب خشنودى و فضل خویش به تلاش وا مىداشتى وبراى فرمانبردارى خود توفیق مىدادى و نیرو مىبخشیدى،یا اکنونکه بیمارم و مرا به این بیمارى آزمودهاى و این دردها را چونان نعمتى برمن ارمغان داشتهاى،تا بار گناهانم را که بر پشتم سنگینى مىکند سبکگردانى و از گناهانى که در آن غرقه گشتهام پاکیزه سازى و مرا به توبههشدار دهى و یاد کرد نعمت قدیم را سبب زدودن گناهان کنى؟
اى خداوند،در خلال این احوال بسا اعمال پسندیده است که آن دوفرشته در نامه عمل من نوشتهاند،اعمالى که نه هیچ دلى در آن اندیشیدهو نه هیچ زبانى از آن سخن گفته و نه هیچ اندامى براى آن تحمل رنجىکرده است،بلکه همه اینها فضل و بخشایش تو بوده است در حق من واحسان و انعام تو بوده است براى من.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و در دل من بیاراىآنچه را که تو خود براى من خواستهاى و بر من آسان ساز آنچه را که توخود بر سر من فرستادهاى.مرا از لوث گناهان پیشین پاک گردان وبدیهایى را که زین پیش مرتکب شدهام از من بزداى و حلاوت عافیت رادر من پدید آور و خنکى سلامت را به من بچشان و اکنون که مرا شفاعنایت مىکنى بهبود مرا با عفو خویش دمساز کن و برخاستن از بسترمرا با اغماض و گذشت خویش توأم فرماى و بیرون شدن از چنبراندوهم را با رحمت خود قرین گردان و رهاییم را از این محنت باگشایش خویش همراه کن.تویى تو که به فضل خویش احسان مىکنىو نعمتهاى بىکران مىبخشى.تویى تو بخشاینده کریم و صاحب جلالو بزرگوارى.
(16)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا اسْتَقَالَ مِنْ ذُنُوبِهِ، أَوْ تَضَرَّعَ فِی طَلَبِ الْعَفْوِ عَنْ عُیُوبِهِ)
اللَّهُمَّ یَا مَنْ بِرَحْمَتِهِ یَسْتَغیثُ الْمُذْنِبُونَ وَ یَا مَنْ إِلَى ذِکْرِ إِحْسَانِهِ یَفْزَعُ الْمُضْطَرُّونَ وَ یَا مَنْ لِخِیفَتِهِ یَنْتَحِبُ الْخَاطِئُونَ یَا أُنْسَ کُلِّ مُسْتَوْحِشٍ غَرِیبٍ، وَ یَا فَرَجَ کُلِّ مَکْرُوبٍ کَئِیبٍ، وَ یَا غَوْثَ کُلِّ مَخْذُولٍ فَرِیدٍ، وَ یَا عَضُدَ کُلِّ مُحْتَاجٍ طَرِیدٍ أَنْتَ الَّذِی وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً وَ أَنْتَ الَّذِی جَعَلْتَ لِکُلِّ مَخْلُوقٍ فِی نِعَمِکَ سَهْماً وَ أَنْتَ الَّذِی عَفْوُهُ أَعْلَى مِنْ عِقَابِهِ وَ أَنْتَ الَّذِی تَسْعَى رَحْمَتُهُ أَمَامَ غَضَبِهِ. وَ أَنْتَ الَّذِی عَطَاؤُهُ أَکْثَرُ مِنْ مَنْعِهِ. وَ أَنْتَ الَّذِی اتَّسَعَ الْخَلَائِقُ کُلُّهُمْ فِی وُسْعِهِ. وَ أَنْتَ الَّذِی لَا یَرْغَبُ فِی جَزَاءِ مَنْ أَعْطَاهُ. وَ أَنْتَ الَّذِی لَا یُفْرِطُ فِی عِقَابِ مَنْ عَصَاهُ. وَ أَنَا، یَا إِلَهِی، عَبْدُکَ الَّذِی أَمَرْتَهُ بِالدُّعَاءِ فَقَالَ لَبَّیْکَ وَ سَعْدَیْکَ، هَا أَنَا ذَا، یَا رَبِّ، مَطْرُوحٌ بَیْنَ یَدَیْکَ. أَنَا الَّذِی أَوْقَرَتِ الْخَطَایَا ظَهْرَهُ، وَ أَنَا الَّذِی أَفْنَتِ الذُّنُوبُ عُمُرَهُ، وَ أَنَا الَّذِی بِجَهْلِهِ عَصَاکَ، وَ لَمْ تَکُنْ أَهْلًا مِنْهُ لِذَاکَ. 15) هَلْ أَنْتَ، یَا إِلَهِی، رَاحِمٌ مَنْ دَعَاکَ فَأُبْلِغَ فِی الدُّعَاءِ أَمْ أَنْتَ غَافِرٌ لِمَنْ بَکَاکَ فَأُسْرِعَ فِی الْبُکَاءِ أَمْ أَنْتَ مُتَجَاوِزٌ عَمَّنْ عَفَّرَ لَکَ وَجْهَهُ تَذَلُّلًا أَمْ أَنْتَ مُغْنٍ مَنْ شَکَا إِلَیْکَ، فَقْرَهُ تَوَکُّلًا إِلَهِی لَا تُخَیِّبْ مَنْ لَا یَجِدُ مُعْطِیاً غَیْرَکَ، وَ لَا تَخْذُلْ مَنْ لَا یَسْتَغْنِی عَنْکَ بِأَحَدٍ دُونَکَ. إِلَهِی فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تُعْرِضْ عَنِّی وَ قَدْ أَقْبَلْتُ عَلَیْکَ، وَ لَا تَحْرِمْنِی وَ قَدْ رَغِبْتُ إِلَیْکَ، وَ لَا تَجْبَهْنِی بِالرَّدِّ وَ قَدِ انْتَصَبْتُ بَیْنَ یَدَیْکَ. أَنْتَ الَّذِی وَصَفْتَ نَفْسَکَ بِالرَّحْمَةِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْحَمْنِی، وَ أَنْتَ الَّذِی سَمَّیْتَ نَفْسَکَ بِالْعَفْوِ فَاعْفُ عَنِّی قَدْ تَرَى یَا إِلَهِی، فَیْضَ دَمْعِی مِنْ خِیفَتِکَ، وَ وَجِیبَ قَلْبِی مِنْ خَشْیَتِکَ، وَ انْتِقَاضَ جَوَارِحِی مِنْ هَیْبَتِکَ کُلُّ ذَلِکَ حَیَاءٌ مِنْکَ لِسُوءِ عَمَلِی، وَ لِذَاکَ خَمَدَ صَوْتِی عَنِ الْجَأْرِ إِلَیْکَ، وَ کَلَّ لِسَانِی عَنْ مُنَاجَاتِکَ. یَا إِلَهِی فَلَکَ الْحَمْدُ فَکَمْ مِنْ عَائِبَةٍ سَتَرْتَهَا عَلَیَّ فَلَمْ تَفْضَحْنِی، وَ کَمْ مِنْ ذَنْبٍ غَطَّیْتَهُ عَلَیَّ فَلَمْ تَشْهَرْنِی، وَ کَمْ مِنْ شَائِبَةٍ أَلْمَمْتُ بِهَا فَلَمْ تَهْتِکْ عَنِّی سِتْرَهَا، وَ لَمْ تُقَلِّدْنِی مَکْرُوهَ شَنَارِهَا، وَ لَمْ تُبْدِ سَوْءَاتِهَا لِمَنْ یَلْتَمِسُ مَعَایِبِی مِنْ جِیرَتِی، وَ حَسَدَةِ نِعْمَتِکَ عِنْدِی ثُمَّ لَمْ یَنْهَنِی ذَلِکَ عَنْ أَنْ جَرَیْتُ إِلَى سُوءِ مَا عَهِدْتَ مِنِّی فَمَنْ أَجْهَلُ مِنِّی، یَا إِلَهِی، بِرُشْدِهِ وَ مَنْ أَغْفَلُ مِنِّی عَنْ حَظِّهِ وَ مَنْ أَبْعَدُ مِنِّی مِنِ اسْتِصْلَاحِ نَفْسِهِ حِینَ أُنْفِقُ مَا أَجْرَیْتَ عَلَیَّ مِنْ رِزْقِکَ فِیمَا نَهَیْتَنِی عَنْهُ مِنْ مَعْصِیَتِکَ وَ مَنْ أَبْعَدُ غَوْراً فِی الْبَاطِلِ، وَ أَشَدُّ إِقْدَاماً عَلَى السُّوءِ مِنِّی حِینَ أَقِفُ بَیْنَ دَعْوَتِکَ وَ دَعْوَةِ الشَّیْطَانِ فَأَتَّبِعُ دَعْوَتَهُ عَلَى غَیْرِ عَمًى مِنِّی فِی مَعْرِفَةٍ بِهِ وَ لَا نِسْیَانٍ مِنْ حِفْظِی لَهُ 24) وَ أَنَا حِینَئِذٍ مُوقِنٌ بِأَنَّ مُنْتَهَى دَعْوَتِکَ إِلَى الْجَنَّةِ، وَ مُنْتَهَى دَعْوَتِهِ إِلَی النَّارِ. سُبْحَانَکَ مَا أَعْجَبَ مَا أَشْهَدُ بِهِ عَلَى نَفْسِی، وَ أُعَدِّدُهُ مِنْ مَکْتُومِ أَمْرِی. وَ أَعْجَبُ مِنْ ذَلِکَ أَنَاتُکَ عَنِّی، وَ إِبْطَاؤُکَ عَنْ مُعَاجَلَتِی، وَ لَیْسَ ذَلِکَ مِنْ کَرَمِی عَلَیْکَ، بَلْ تَأَنِّیاً مِنْکَ لِی، وَ تَفَضُّلًا مِنْکَ عَلَیَّ لِأَنْ أَرْتَدِعَ عَنْ مَعْصِیَتِکَ الْمُسْخِطَةِ، وَ أُقْلِعَ عَنْ سَیِّئَاتِیَ الْمُخْلِقَةِ، وَ لِأَنَّ عَفْوَکَ عَنِّی أَحَبُّ إِلَیْکَ مِنْ عُقُوبَتِی بَلْ أَنَا، یَا إِلَهِی، أَکْثَرُ ذُنُوباً، وَ أَقْبَحُ آثَاراً، وَ أَشْنَعُ أَفْعَالًا، وَ أَشَدُّ فِی الْبَاطِلِ تَهَوُّراً، وَ أَضْعَفُ عِنْدَ طَاعَتِکَ تَیَقُّظاً، وَ أَقَلُّ لِوَعِیدِکَ انْتِبَاهاً وَ ارْتِقَاباً مِنْ أَنْ أُحْصِیَ لَکَ عُیُوبِی، أَوْ أَقْدِرَ عَلَى ذِکْرِ ذُنُوبِی. وَ إِنَّمَا أُوَبِّخُ بِهَذَا نَفْسِی طَمَعاً فِی رَأْفَتِکَ الَّتِی بِهَا صَلَاحُ أَمْرِ الْمُذْنِبِینَ، وَ رَجَاءً لِرَحْمَتِکَ الَّتِی بِهَا فَکَاکُ رِقَابِ الْخَاطِئِینَ. اللَّهُمَّ وَ هَذِهِ رَقَبَتِی قَدْ أَرَقَّتْهَا الذُّنُوبُ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعْتِقْهَا بِعَفْوِکَ، وَ هَذَا ظَهْرِی قَدْ أَثْقَلَتْهُ الْخَطَایَا، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ خَفِّفْ عَنْهُ بِمَنِّکَ یَا إِلَهِی لَوْ بَکَیْتُ إِلَیْکَ حَتَّى تَسْقُطَ أَشْفَارُ عَیْنَیَّ، وَ انْتَحَبْتُ حَتَّى یَنْقَطِعَ صَوْتِی، وَ قُمْتُ لَکَ حَتَّى تَتَنَشَّرَ قَدَمَایَ، وَ رَکَعْتُ لَکَ حَتَّى یَنْخَلِعَ صُلْبِی، وَ سَجَدْتُ لَکَ حَتَّى تَتَفَقَّأَ حَدَقَتَایَ، وَ أَکَلْتُ تُرَابَ الْأَرْضِ طُولَ عُمُرِی، وَ شَرِبْتُ مَاءَ الرَّمَادِ آخِرَ دَهْرِی، وَ ذَکَرْتُکَ فِی خِلَالِ ذَلِکَ حَتَّى یَکِلَّ لِسَانِی، ثُمَّ لَمْ أَرْفَعْ طَرْفِی إِلَى آفَاقِ السَّمَاءِ اسْتِحْیَاءً مِنْکَ مَا اسْتَوْجَبْتُ بِذَلِکَ مَحْوَ سَیِّئَةٍ وَاحِدَةٍ مِنْ سَیِّئَاتِی. 31) وَ إِنْ کُنْتَ تَغْفِرُ لِی حِینَ أَسْتَوْجِبُ مَغْفِرَتَکَ، وَ تَعْفُو عَنِّی حِینَ أَسْتَحِقُّ عَفْوَکَ فَإِنَّ ذَلِکَ غَیْرُ وَاجِبٍ لِی بِاسْتِحْقَاقٍ، وَ لَا أَنَا أَهْلٌ لَهُ بِاسْتِیجَابٍ، إِذْ کَانَ جَزَائِی مِنْکَ فِی أَوَّلِ مَا عَصَیْتُکَ النَّارَ، فَإِنْ تُعَذِّبْنِی فَأَنْتَ غَیْرُ ظَالِمٍ لِی. إِلَهِی فَإِذْ قَدْ تَغَمَّدْتَنِی بِسِتْرِکَ فَلَمْ تَفْضَحْنِی، وَ تَأَنَّیْتَنِی بِکَرَمِکَ فَلَمْ تُعَاجِلْنِی، وَ حَلُمْتَ عَنِّی بِتَفَضُّلِکَ فَلَمْ تُغَیِّرْ نِعْمَتَکَ عَلَیَّ، وَ لَمْ تُکَدِّرْ مَعْرُوفَکَ عِنْدِی، فَارْحَمْ طُولَ تَضَرُّعِی وَ شِدَّةَ مَسْکَنَتِی، وَ سُوءَ مَوْقِفِی. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ قِنِی مِنَ الْمَعَاصِی، وَ اسْتَعْمِلْنِی بِالطَّاعَةِ، وَ ارْزُقْنِی حُسْنَ الْإِنَابَةِ، وَ طَهِّرْنِی بِالتَّوْبَةِ، وَ أَیِّدْنِی بِالْعِصْمَةِ، وَ اسْتَصْلِحْنِی بِالْعَافِیَةِ، وَ أَذِقْنِی حَلَاوَةَ الْمَغْفِرَةِ، وَ اجْعَلْنِی طَلِیقَ عَفْوِکَ، وَ عَتِیقَ رَحْمَتِکَ، وَ اکْتُبْ لِی أَمَاناً مِنْ سُخْطِکَ، وَ بَشِّرْنِی بِذَلِکَ فِی الْعَاجِلِ دُونَ الْآجِلِ، بُشْرَى أَعْرِفُهَا، وَ عَرِّفْنِی فِیهِ عَلَامَةً أَتَبَیَّنُهَا. إِنَّ ذَلِکَ لَا یَضِیقُ عَلَیْکَ فِی وُسْعِکَ، وَ لَا یَتَکَأَّدُکَ فِی قُدْرَتِکَ، وَ لَا یَتَصَعَّدُکَ فِی أَنَاتِکَ، وَ لَا یَئُودُکَ فِی جَزِیلِ هِبَاتِکَ الَّتِی دَلَّتْ عَلَیْهَا آیَاتُکَ، إِنَّکَ تَفْعَلُ مَا تَشَاءُ، وَ تَحْکُمُ مَا تُرِیدُ، إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.
نیایش شانزدهم
.دعاى آن حضرت است در طلب بخشش و تضرع در طلب عفو از عیبهاى خود.
بار خدایا،اى که گناهکاران به امید رحمت تو به فریاد رسیتمىخوانند.اى خداوندى که بیچارگان در پناه احسان تو مىآرامند.اىخداوندى که خطاکاران از خوف تو مىنالند و مىگریند.اى انیسآزردگان دور از خان و مان.اى غمزداى اندوهگنان و شکستهدلان.اىفریادرس خوارشدگان و بى کسان.اى یاور نیازمندان و رانده شدگان.
تویى که رحمت تو و علم تو همه چیز را در برگرفته است.تویى که ازنعمتهاى خویش هر آفریده را بهرهاى دادهاى.تویى که عفوت را ازعقابت بیشى است.تویى که رحمتت را بر غضبت پیشى است.تویى کهعطاى تو بیشتر از منع توست.تویى که همه آفریدگان در حیطه قدرتتو جاى دارند .تویى که چون کسى را نعمتى ارزانى دارى،پاداشى از اونجویى.تویى که چون عصیانگرى را عقوبت کنى،راه افراط نپویى.
و من اى پروردگار من،بنده تو هستم،بندهاى که به دعایش فرماندادهاى و او دست انابت به درگاه تو برداشته است،گوید:لبیک وسعدیک.این منم اى پروردگار من،بر پیشگاهت افتاده .این منم که بارگناهانم بر پشتم سنگینى مىکند و گناهان عمرم را تباه ساخته است.
این منم که از روى جهالت تو را عصیان کردهام در حالى که تو سزاوارعصیان من نبودى.
آیا تو اى خداوند،بر کسى که به درگاهت دست به دعا برداردرحمت مىآوردى،تا من در دعا مبالغت ورزم؟آیا تو اى خداوند،کسى راکه به درگاهت اشک ریزد مىآمرزى،تا من به اشکبارى شتابم؟آیا تواى خداوند،کسى را که به خوارى روى بر خاک درت نهد مىبخشایى؟
آیا تو اى خداوند،کسى را که شکایت بینوایى خویش به درگاه تو آرد درحالى که به تو توکل کرده است بىنیاز مىسازى؟
اى خداوند،آن را که جز تو بخشندهاى نمىیابد نومید مکن،و آن راکه جز تو از دیگرى بىنیازى نجوید فرومگذار.
اى خداوند،بر محمد و خاندان او درود بفرست و از من اعراضمکن که روى به تو آوردهام،و مرا محروم مدار که دل به تو سپردهام،ودست رد به رویم مزن که بر درگاهت ایستادهام.
تویى که خود را به رحمت وصف کردهاى.پس بر محمد و خاندانشدرود بفرست و بر من رحمت آورد .تویى که خود را بخشنده نامیدهاى،پس گناهان من بر من ببخشاى.
بار خدایا،مىبینى که چسان از خوف تو سر شکم روان است.
چسان از خشیت تو دلم لرزان است.چسان از هیبت تو اعضایم درهمشکسته است.چگونه چنین نباشم که از کردارهاى ناپسند خودشرمندهام و آوازم به تضرع بر نمىآید و زبانم نمىجنبد که آهسته آهسته راز و نیاز کنم.
اى خداوند من،حمد باد تو را،بسا پرده بر عیبهاى من کشیدهاى ورسوایم نساختهاى،بسا گناهان من نهان داشتهاى و مرا شهره شهرنکردهاى،بسا آلودگیها که مرا هست و تواش فاش نساختهاى و نشانبدنامى به گردنم نیاویختهاى و از همسایگان من،عیبجویان مرا وکسانى را که بر نعمتى که بر من عنایت کردهاى حسد مىبرند،از عیب وعار من آگاه نکردهاى.این همه مرا از آن باز نداشت که از ادامت اعمالناپسند خودـکه تو بر آنها آگاهىـندامت جویم.
پس اى خداوند من،چه کسى است نادانتر از من به رستگارىخویش؟چه کسى است غافلتر از من به نصیب خود؟چه کسى استدورتر از من به اصلاح نفس امارهاش به هنگامى که آن نعمت بىکرانتو را در راه معصیتى که مرا از آن بازداشتهاى تباه مىکنم؟چه کسى بیشاز من در گرداب باطل غوطهور و به بدى گرایندهتر است چون میاندعوت تو و دعوت شیطان مخیر آیم و در عین بینایى و هشیارى،نه ازروى بىخبرى و فراموشى در پى دعوت او مىروم؟در حالى که یقیندارم که دعوت تو به بهشت نعیم مىانجامد و دعوت شیطان به آتشجحیم.
منزهى تو!چه شگفت است که من به زیان خود گواهى مىدهم واعمال نهان خویش بر مىشمارم .و شگفتآورتر از این بردبارىتوست در برابر من و درنگ توست در مؤاخذت سریع من.و این نه بدانسبب است که مرا در نزد تو آبرویى است،بلکه به سبب مداراى توستبا من و احسان تو در حق من.باشد که از معصیتى که تو را به خشم آوردباز ایستم و از گناهانى که مرا فرسوده است دست بدارم،که عفو وبخشایش مرا از عقوبت و عذاب من دوستتر دارى.
منـاى خداوند منـگناهم بیشتر است و اعمالم زشتتر و کردارهایم ناپسندتر.در ارتکاب باطل بىباکترم و به هنگام طاعت تودر خواب غفلتم و در برابر هشدارهاى تو آگاهى و مراقبتم کمتر است.بااین حال چگونه مىتوانم عیبهاى خود را بر شمارم و از گناهان خویشیاد کنم .
اى خداوند،اگر زبان به نکوهش خویش گشودهام،بدان سبباست که طمع در رأفت تو دارم که اصلاح حال گنهکاران بدان باز بستهاست،و امید به رحمت تو دارم که آزاد ساختن خطا کاران را وسیلتاست.
اى خداوند،این گردن من است در زیر بار گناهان باریک شده،پسبر محمد و خاندانش درود بفرست و به عفو خود آزادش کن.و این پشتمن است در زیر بار خطاها خمیده،پس بر محمد و خاندانش درودبفرست و به فضل خود بار خطاى من بکاه.
اى خداوند،اگر چندان بگریم که مژگانم فرو ریزد و مویه کنم تاآوازم منقطع شود و بر آستان جلال تو بایستم تا پاهایم آماس کند ورکوع کنم تا استخوانهاى پشتم از جاى بر آید و سر به سجده نهم تاچشمانم از چشمخانه به در شود و همه عمر جز خاک زمین هیچ نخورم وتا پایان حیات جز آب خاکستر هیچ ننوشم و در خلال این احوال چندانذکر تو گویم تا زبانم از گفتن بازماند و از شرم تو دیده به سوى آسمانبر نکنم،شایسته آن نیستم که حتى یک گناه از گناهانم را از نامه عملممحو کنى.
اگر مرا به هنگامى که مستوجب آمرزش تو شوم بیامرزى و هنگامىکه مستحق عفو تو گردم عفو کنى،باز هم نه به سبب شایستگى مناست،زیرا کیفر من در همان آغاز که سر به عصیان تو برداشتم آتشجهنم بوده است و اگر مرا عذاب کنى در حق من ستم نکردهاى.
اى خداوند،اکنون که بر گناه من پرده کشیدهاى و رسوایم نساختهاى،اکنون که به کرم خود با من مدارا ورزیدهاى و به مؤاخذتمن نشتابیدهاى،اکنون که از فضل و احسان خویش مرا به بردبارىنواختهاى و نعمت خود بر من دیگرگون نساختهاى و زلال احسان خودتیره نکردهاى،پس بر این زاریهاى دراز من رحمت آور و بر شدتمسکنتم ببخشاى و بر نابسامانیم ترحم فرماى .
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و مرا از معاصى نگهدارو به فرمانبردارى خود برگمار و نعمت انابت نصیب من کن و به آب توبهپاکیزه گردان و یاریم ده که گرد گناه نگردم و به تندرستى،نیکحالىامبخش و حلاوت مغفرت به من بچشان و مرا آزاد کرده عفو و رحمت خودگردان و از خشم خود نامه امانم ده و بشارت این نعمتها در این جهان،پیش از فرا رسیدن آن جهان به من ده،بشارتى که آن را بشناسم و نشانآن را به من بشناسان.
اى خداوند،اینها در برابر گشادگى عرصه توان تو بر تو دشوارنباشد و تو را در حیطه قدرتت به رنج نیفکند و با آن همه بردبارى کهتو راست دشوارت نیاید و در بخششهاى کرامندت که آیات کتاب توبر آن دلیل است،گران ننماید،که تو کنى هر چه خواهى و فرمان رانى بههر گونه که اراده نمایى.انک على کل شىء قدیر.
(17)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا ذُکِرَ الشَّیْطَانُ فَاسْتَعَاذَ مِنْهُ وَ مِنْ عَدَاوَتِهِ وَ کَیْدِهِ)
اللَّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِکَ مِنْ نَزَغَاتِ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ وَ کَیْدِهِ وَ مَکَایِدِهِ، وَ مِنَ الثِّقَةِ بِأَمَانِیِّهِ وَ مَوَاعِیدِهِ وَ غُرُورِهِ وَ مَصَایِدِهِ. وَ أَنْ یُطْمِعَ نَفْسَهُ فِی إِضْلَالِنَا عَنْ طَاعَتِکَ، وَ امْتِهَانِنَا بِمَعْصِیَتِکَ، أَوْ أَنْ یَحْسُنَ عِنْدَنَا مَا حَسَّنَ لَنَا، أَوْ أَنْ یَثْقُلَ عَلَیْنَا مَا کَرَّهَ إِلَیْنَا. اللَّهُمَّ اخْسَأْهُ عَنَّا بِعِبَادَتِکَ، وَ اکْبِتْهُ بِدُءوبِنَا فِی مَحَبَّتِکَ، وَ اجْعَلْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُ سِتْراً لَا یَهْتِکُهُ، وَ رَدْماً مُصْمِتاً لَا یَفْتُقُهُ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اشْغَلْهُ عَنَّا بِبَعْضِ أَعْدَائِکَ، وَ اعْصِمْنَا مِنْهُ بِحُسْنِ رِعَایَتِکَ، وَ اکْفِنَا خَتْرَهُ، وَ وَلِّنَا ظَهْرَهُ، وَ اقْطَعْ عَنَّا إِثْرَهُ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَمْتِعْنَا مِنَ الْهُدَى بِمِثْلِ ضَلَالَتِهِ، وَ زَوِّدْنَا مِنَ الْتَّقْوَى ضِدَّ غَوَایَتِهِ، وَ اسْلُکْ بِنَا مِنَ التُّقَى خِلَافَ سَبِیلِهِ مِنَ الرَّدَى. اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْ لَهُ فِی قُلُوبِنَا مَدْخَلًا وَ لَا تُوطِنَنَّ لَهُ فِیمَا لَدَیْنَا مَنْزِلًا. اللَّهُمَّ وَ مَا سَوَّلَ لَنَا مِنْ بَاطِلٍ فَعَرِّفْنَاهُ، وَ إِذَا عَرَّفْتَنَاهُ فَقِنَاهُ، وَ بَصِّرْنَا مَا نُکَایِدُهُ بِهِ، وَ أَلْهِمْنَا مَا نُعِدُّهُ لَهُ، وَ أَیْقِظْنَا عَنْ سِنَةِ الْغَفْلَةِ بِالرُّکُونِ إِلَیْهِ، وَ أَحْسِنْ بِتَوْفِیقِکَ عَوْنَنَا عَلَیْهِ. اللَّهُمَّ وَ أَشْرِبْ قُلُوبَنَا إِنْکَارَ عَمَلِهِ، وَ الْطُفْ لَنَا فِی نَقْضِ حِیَلِهِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ حَوِّلْ سُلْطَانَهُ عَنَّا، وَ اقْطَعْ رَجَاءَهُ مِنَّا، وَ ادْرَأْهُ عَنِ الْوُلُوعِ بِنَا. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ آبَاءَنَا وَ أُمَّهَاتِنَا وَ أَوْلَادَنَا وَ أَهَالِیَنَا وَ ذَوِی أَرْحَامِنَا وَ قَرَابَاتِنَا وَ جِیرَانَنَا مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنْهُ فِی حِرْزٍ حَارِزٍ، وَ حِصْنٍ حَافِظٍ، وَ کَهْفٍ مَانِعٍ، وَ أَلْبِسْهُمْ مِنْهُ جُنَناً وَاقِیَةً، وَ أَعْطِهِمْ عَلَیْهِ أَسْلِحَةً مَاضِیَةً. اللَّهُمَّ وَ اعْمُمْ بِذَلِکَ مَنْ شَهِدَ لَکَ بِالرُّبُوبِیَّةِ، وَ أَخْلَصَ لَکَ بِالْوَحْدَانِیَّةِ، وَ عَادَاهُ لَکَ بِحَقِیقَةِ الْعُبُودِیَّةِ، وَ اسْتَظْهَرَ بِکَ عَلَیْهِ فِی مَعْرِفَةِ الْعُلُومِ الرَّبَّانِیَّةِ. 12) اللَّهُمَّ احْلُلْ مَا عَقَدَ، وَ افْتُقْ مَا رَتَقَ، وَ افْسَخْ مَا دَبَّرَ، وَ ثَبِّطْهُ إِذَا عَزَمَ، وَ انْقُضْ مَا أَبْرَمَ. اللَّهُمَّ وَ اهْزِمْ جُنْدَهُ، وَ أَبْطِلْ کَیْدَهُ وَ اهْدِمْ کَهْفَهُ، وَ أَرْغِمْ أَنْفَهُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا فِی نَظْمِ أَعْدَائِهِ، وَ اعْزِلْنَا عَنْ عِدَادِ أَوْلِیَائِهِ، لَا نُطِیعُ لَهُ إِذَا اسْتَهْوَانَا، وَ لَا نَسْتَجِیبُ لَهُ إِذَا دَعَانَا، نَأْمُرُ بِمُنَاوَأَتِهِ، مَنْ أَطَاعَ أَمْرَنَا، وَ نَعِظُ عَنْ مُتَابَعَتِهِ مَنِ اتَّبَعَ زَجْرَنَا. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ، وَ أَعِذْنَا وَ أَهَالِیَنَا وَ إِخْوَانَنَا وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِمَّا اسْتَعَذْنَا مِنْهُ، وَ أَجِرْنَا مِمَّا اسْتَجَرْنَا بِکَ مِنْ خَوْفِهِ وَ اسْمَعْ لَنَا مَا دَعَوْنَا بِهِ، وَ أَعْطِنَا مَا أَغْفَلْنَاهُ، وَ احْفَظْ لَنَا مَا نَسِینَاهُ، وَ صَیِّرْنَا بِذَلِکَ فِی دَرَجَاتِ الصَّالِحِینَ وَ مَرَاتِبِ الْمُؤْمِنِینَ، آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.
نیایش هفدهم
.دعاى آن حضرت است هنگامى که ذکر شیطان مىرفت و او از عداوت و مکرش به خدا پناه مىبرد .
بار خدایا،به تو پناه مىبریم از وسوسههاى شیطان رجیم و کیدها وفریبهاى او.و به تو پناه مىبریم از دل بستن به تمناهاى او و وعدههاى اوو فریبها و دامهاى او.
بار خدایا،به تو پناه مىبریم،هر گاه شیطان طمع در آن ورزد که ما رااز طاعت تو منحرف دارد و از براى خواریمان به راه معصیت تو کشاند وگناهانى که در دیده ما بیاراسته است ما را خوشایند بود و طاعاتى که دردل ما ناخوش فرا نموده است بر ما گران آید.
بار خدایا،ما را نیروى عبادت ده و بدان،شیطان را از ما بر آن.برسعى ما در راه محبت خود بیفزاى و به آن،شیطان را خوار گردان.میانما و او حجابى قرار ده که بر افکندنش را نتواند و سدى چنان استوار کهاز رخنه کردنش عاجز آید.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و شیطان را از ما بهدشمنانت مشغول دار و ما را نیک نگهدار و از او در پناه خود دار و مکر او ازما دفع فرماى و چنان کن که پشت کرده از ما بگریزد و نشان پاى او اززمین ما برخیزد.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و در برابر ضلالتشیطان ما را از هدایت خود بهرهمند گردان و در برابر تلاش او بهگمراهى ما،ما را از پرهیزگارى رهتوشه ساز.اگر او ما را به راه تباهىمىکشد،تو ما را به راه تقوى راه نماى.
بار خدایا،راه شیطان به دلهاى ما مگشاى و جایگاه او در آنچه از آنماست قرار مده.
بار خدایا،حقیقت هر باطل را که شیطان در چشم ما مىآراید به مابشناسان.و چون شناساندى،ما را از ارتکاب آن بازدار.و به ما بیاموزکه چسان فریبش دهیم و ما را آگاه کن که با چه آلت و عدت با او جدالکنیم و از خواب غفلت بیدارمان ساز که بدو نگرویم و توفیق خود رفیقما گردان و در پیکار به خلاف او یاریمان نماى.
بار خدایا،دلهاى ما را از انکار اعمال او لبریز کن و لطف خویش همراه ما کن تا رشته حیلههاى او از هم بگسلیم.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و شیطان را بر ما چیرهمگردان و از ما نومیدش گردان و طمع او از ما ببر.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست،و پدران ما را و مادرانما را و فرزندان ما را و خاندان ما را و خویشاوندان ما را و نزدیکان ما را وهمسایگان ما مردان مؤمن و زنان مؤمنه را از گزند شیطان در ملاذى منیع وملجأى رفیع و پناهگاهى استوار جاى ده و براى پیکار با او سپرهایىنگهدارنده و شمشیرهایى برنده عطا فرما.
بار خدایا،همه کسانى را که به پروردگاریت گواهى مىدهند ویگانگیت را از روى اخلاص پذیرفتهاند و در عین عبودیت با شیطاندر ستیزند و در معرفت علوم ربانى بر ضد او به تو استظهار دارند،از ایندعا بهرهاى رسان.
بار خدایا،در هر کار که شیطان گره افکند گرهگشایى کن،و هر در راکه بر بندد تو باز کن،و هر تدبیر که کند گسسته گردان،و هر آهنگ کهکند بر هم زن،و هر رشته که محکم بر تابد پنبه نماى.
بار خدایا،لشکرش بشکن،کیدش باطل نماى،پناهگاهش ویرانساز و بینىاش بر خاک مال.
بار خدایا،ما را در شمار دشمنان شیطان قرار ده و از زمره دوستانشدور دار.چنان کن که چون آهنگ فریبمان کند،فرمانش اطاعت نکنیمو چون بخواند،اجابتش ننماییم.هر کرا که تابع امر ماست به خصومتبا او فرمان دهیم و هر که را تابع نهى ماست از متابعتش باز داریم .
بار خدایا،بر محمد خاتم پیغمبران و سرور فرستادگان و بر خاندانطیبین و طاهرینش درود بفرست.و ما را و کسان ما را و برادران ما را وهمه مردان و زنان مؤمن را،از هر چه از شر آن به تو پناه آوردهایم پناه ده وما را از آنچه از بیم آن از تو زنهار خواستهایم زنهار ده. اى خداوند،آنچه را به دعا خواستهایم روا ساز و هر چه را از ذکر آنغفلت ورزیدهایم به ما عطا کن و هر چه را به فراموشى سپردهایم براىما محفوظ دار و بدان سان که ما را به درجات صالحان و مراتب مؤمنانفرابر.آمین رب العالمین.
(18)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا دُفِعَ عَنْهُ مَا یَحْذَرُ، أَوْ عُجِّلَ لَهُ مَطْلَبُهُ)
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى حُسْنِ قَضَائِکَ، وَ بِمَا صَرَفْتَ عَنِّی مِنْ بَلَائِکَ، فَلَا تَجْعَلْ حَظِّی مِنْ رَحْمَتِکَ مَا عَجَّلْتَ لِی مِنْ عَافِیَتِکَ فَأَکُونَ قَدْ شَقِیتُ بِمَا أَحْبَبْتُ وَ سَعِدَ غَیْرِی بِمَا کَرِهْتُ. وَ إِنْ یَکُنْ مَا ظَلِلْتُ فِیهِ أَوْ بِتُّ فِیهِ مِنْ هَذِهِ الْعَافِیَةِ بَیْنَ یَدَیْ بَلَاءٍ لَا یَنْقَطِعُ وَ وِزْرٍ لَا یَرْتَفِعُ فَقَدِّمْ لِی مَا أَخَّرْتَ، وَ أَخِّرْ عَنِّی مَا قَدَّمْتَ. 3) فَغَیْرُ کَثِیرٍ مَا عَاقِبَتُهُ الْفَنَاءُ، وَ غَیْرُ قَلِیلٍ مَا عَاقِبَتُهُ الْبَقَاءُ، وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ.
نیایش هجدهم
.دعاى آن حضرت است به هنگامى که چیزى که از آن بیمناک بود از او دور مىشد یا نیازى که داشت روا مىگردید.
اى خداوند،حمد باد تو را بر آن حسن تقدیر که نصیب من ساختهاى و آن بلاها که از من بگردانیدهاى.چنان مباد که این تندرستى که اکنون مرا ارزانى داشتهاى،همه بهره من از رحمت تو باشد،تا آنچه دوست مىداشتهام سبب شوربختى من شود و دیگرى،از آنچه من ناخوش مىداشتهام به سعادت رسد.
اى خداوند،اگر این تندرستى که مرا نصیب کردهاى و من شب و روزم را در آن به سر مىآورم نشانه بلایى باشد بر دوام یا وبالى پایدار، پس آنچه را که واپس داشتهاى پیش افکن و آنچه را که پیش افکندهاى واپس دار.زیرا چیزى که به فنا انجامد بس ناچیز است هر چند فراوان بود،و چیزى که به بقا انجامد بسیارى است هر چند اندک نماید.و بر محمد و خاندانش درود بفرست.
(19)
(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ، عَلَیْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الِاسْتِسْقَاءِ بَعْدَ الْجَدْبِ)
اللَّهُمَّ اسْقِنَا الْغَیْثَ، وَ انْشُرْ عَلَیْنَا رَحْمَتَکَ بِغَیْثِکَ الْمُغْدِقِ مِنَ السَّحَابِ الْمُنْسَاقِ لِنَبَاتِ أَرْضِکَ الْمُونِقِ فِی جَمِیعِ الْآفَاقِ. وَ امْنُنْ عَلَى عِبَادِکَ بِإِینَاعِ الثَّمَرَةِ، وَ أَحْیِ بِلَادَکَ بِبُلُوغِ الزَّهَرَةِ، وَ أَشْهِدْ مَلَائِکَتَکَ الْکِرَامَ السَّفَرَةَ بِسَقْیٍ مِنْکَ نَافِعٍ، دَائِمٍ غُزْرُهُ، وَاسِعٍ دِرَرُهُ، وَابِلٍ سَرِیعٍ عَاجِلٍ. تُحْیِی بِهِ مَا قَدْ مَاتَ، وَ تَرُدُّ بِهِ مَا قَدْ فَاتَ وَ تُخْرِجُ بِهِ مَا هُوَ آتٍ، وَ تُوَسِّعُ بِهِ فِی الْأَقْوَاتِ، سَحَاباً مُتَرَاکِماً هَنِیئاً مَرِیئاً طَبَقاً مُجَلْجَلًا، غَیْرَ مُلِثٍّ وَدْقُهُ، وَ لَا خُلَّبٍ بَرْقُهُ. اللَّهُمَّ اسْقِنَا غَیْثاً مُغِیثاً مَرِیعاً مُمْرِعاً عَرِیضاً وَاسِعاً غَزِیراً، تَرُدُّ بِهِ النَّهِیضَ، وَ تَجْبُرُ بِهِ الْمَهِیضَ اللَّهُمَّ اسْقِنَا سَقْیاً تُسِیلُ مِنْهُ الظِّرَابَ، وَ تَمْلَأُ مِنْهُ الْجِبَابَ، وَ تُفَجِّرُ بِهِ الْأَنْهَارَ، وَ تُنْبِتُ بِهِ الْأَشْجَارَ، وَ تُرْخِصُ بِهِ الْأَسْعَارَ فِی جَمِیعِ الْأَمْصَارِ، وَ تَنْعَشُ بِهِ الْبَهَائِمَ وَ الْخَلْقَ، وَ تُکْمِلُ لَنَا بِهِ طَیِّبَاتِ الرِّزْقِ، و تُنْبِتُ لَنَا بِهِ الزَّرْعَ وَ تُدِرُّ بِهِ الضَّرْعَ وَ تَزِیدُنَا بِهِ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِنَا. 6) اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْ ظِلَّهُ عَلَیْنَا سَمُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ بَرْدَهُ عَلَیْنَا حُسُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ صَوْبَهُ عَلَیْنَا رُجُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ مَاءَهُ عَلَیْنَا أُجَاجاً. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ ارْزُقْنَا مِنْ بَرَکَاتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ، إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ.
نیایش نوزدهم
.دعاى آن حضرت است به هنگام طلب باران در خشکسالى.
اى خداوند،باران بفرست و سیرابمان ساز و همراه با بارانىفزاینده و ریزنده،از ابرى در آفاق رونده و گیاهان زیبا رویاننده،رحمتخود بر ما ارزانى دار.
اى خداوند،میوهها را برسان و بر بندگانت احسان فرماى،گلها راشکفته گردان و زمین خود زنده نماى.فرشتگان خود،آن فرستادگانبزرگوار را بفرماى تا از سوى تو،بارانى سودمند و پیوسته و فراوان وگسترده و تند بار بیاورند و همه جا را سیراب سازند،تا زمین مرده را زندهنمایى و هر چه را از دست رفته است بازگردانى و آنچه روییدنى استبرویانى و در روزى مردم گشایش دهى،با چنان ابرى انبوه،گرانبار،خوش و بىزیان و از کران تا کران،که از آن آواز تندر آید و بارانش ملایمو پر دوام بود و برقش فریبناک نبود.
اى خداوند،ما را از بارانى که به فریاد رسنده،قحط زداینده،گیاهرویاننده،فراگیرنده و فراوان بارنده سیراب نماى،تا گیاهان ایستاده راطراوت تازه دهى و گیاهان بر زمین خفته را بر پاى دارى.
اى خداوند،بارانى برسان آن سان که آبها از تپهها روان دارى وچاهها از آبها پر سازى و رودها به خروش آرى و نباتات برویانى و درهمه شهرها ارزانى پدید آرى و چارپایان و مردمان به تن و توش آرى وبراى ما خوردنیهاى خوش و گوارا کامل گردانى و کشتههاى مابرویانى و پستانهاى ستوران پر شیر سازى و بر نیروى ما نیرویى دیگرافزایى.
اى خداوند،سایه ابر بر ما باد سموم مگردان و خنکىاش را شوممنماى.چنان مباد که به جاى باران بر سر ما سنگ ببارد و به جاى آبشیرین و گوارا آب تلخ و شور.
بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را از برکات زمین وآسمانها روزى ده.انک على کل شىء قدیر.
(20)
وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ وَ مَرْضِیِّ الْأَفْعَالِ)
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ بَلِّغْ بِإِیمَانِی أَکْمَلَ الْإِیمَانِ، وَ اجْعَلْ یَقِینِی أَفْضَلَ الْیَقِینِ، وَ انْتَهِ بِنِیَّتِی إِلَى أَحْسَنِ النِّیَّاتِ، وَ بِعَمَلِی إِلَى أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ. اللَّهُمَّ وَفِّرْ بِلُطْفِکَ نِیَّتِی، وَ صَحِّحْ بِمَا عِنْدَکَ یَقِینِی، وَ اسْتَصْلِحْ بِقُدْرَتِکَ مَا فَسَدَ مِنِّی. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اکْفِنِی مَا یَشْغَلُنِی الِاهْتِمَامُ بِهِ، وَ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا تَسْأَلُنِی غَداً عَنْهُ، وَ اسْتَفْرِغْ أَیَّامِی فِیمَا خَلَقْتَنِی لَهُ، وَ أَغْنِنِی وَ أَوْسِعْ عَلَیَّ فِی رِزْقِکَ، وَ لَا تَفْتِنِّی بِالنَّظَرِ، وَ أَعِزَّنِی وَ لَا تَبْتَلِیَنِّی بِالْکِبْرِ، وَ عَبِّدْنِی لَکَ وَ لَا تُفْسِدْ عِبَادَتِی بِالْعُجْبِ، وَ أَجْرِ لِلنَّاسِ عَلَى یَدِیَ الْخَیْرَ وَ لَا تَمْحَقْهُ بِالْمَنِّ، وَ هَبْ لِی مَعَالِیَ الْأَخْلَاقِ، وَ اعْصِمْنِی مِنَ الْفَخْرِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَرْفَعْنِی فِی النَّاسِ دَرَجَةً إِلَّا حَطَطْتَنِی عِنْدَ نَفْسِی مِثْلَهَا، وَ لَا تُحْدِثْ لِی عِزّاً ظَاهِراً إِلَّا أَحْدَثْتَ لِی ذِلَّةً بَاطِنَةً عِنْدَ نَفْسِی بِقَدَرِهَا. 5) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ مَتِّعْنِی بِهُدًى صَالِحٍ لَا أَسْتَبْدِلُ بِهِ، وَ طَرِیقَةِ حَقٍّ لَا أَزِیغُ عَنْهَا، وَ نِیَّةِ رُشْدٍ لَا أَشُکُّ فِیهَا، وَ عَمِّرْنِی مَا کَانَ عُمُرِی بِذْلَةً فِی طَاعَتِکَ، فَإِذَا کَانَ عُمُرِی مَرْتَعاً لِلشَّیْطَانِ فَاقْبِضْنِی إِلَیْکَ قَبْلَ أَنْ یَسْبِقَ مَقْتُکَ إِلَیَّ، أَوْ یَسْتَحْکِمَ غَضَبُکَ عَلَیَّ. اللَّهُمَّ لَا تَدَعْ خَصْلَةً تُعَابُ مِنِّی إِلَّا أَصْلَحْتَهَا، وَ لَا عَائِبَةً أُوَنَّبُ بِهَا إِلَّا حَسَّنْتَهَا، وَ لَا أُکْرُومَةً فِیَّ نَاقِصَةً إِلَّا أَتْمَمْتَهَا. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَبْدِلْنِی مِنْ بِغْضَةِ أَهْلِ الشَّنَآنِ الْمَحَبَّةَ، وَ مِنْ حَسَدِ أَهْلِ الْبَغْیِ الْمَوَدَّةَ، وَ مِنْ ظِنَّةِ أَهْلِ الصَّلَاحِ الثِّقَةَ، وَ مِنْ عَدَاوَةِ الْأَدْنَیْنَ الْوَلَایَةَ، وَ مِنْ عُقُوقِ ذَوِی الْأَرْحَامِ الْمَبَرَّةَ، وَ مِنْ خِذْلَانِ الْأَقْرَبِینَ النُّصْرَةَ، وَ مِنْ حُبِّ الْمُدَارِینَ تَصْحِیحَ الْمِقَةِ، وَ مِنْ رَدِّ الْمُلَابِسِینَ کَرَمَ الْعِشْرَةِ، وَ مِنْ مَرَارَةِ خَوْفِ الظَّالِمِینَ حَلَاوَةَ الْأَمَنَةِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ لِی یَداً عَلَى مَنْ ظَلَمَنِی، وَ لِسَاناً عَلَى مَنْ خَاصَمَنِی، وَ ظَفَراً بِمَنْ عَانَدَنِی، وَ هَبْ لِی مَکْراً عَلَى مَنْ کَایَدَنِی، وَ قُدْرَةً عَلَى مَنِ اضْطَهَدَنِی، وَ تَکْذِیباً لِمَنْ قَصَبَنِی، وَ سَلَامَةً مِمَّنْ تَوَعَّدَنِی، وَ وَفِّقْنِی لِطَاعَةِ مَنْ سَدَّدَنِی، وَ مُتَابَعَةِ مَنْ أَرْشَدَنِی. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ سَدِّدْنِی لِأَنْ أُعَارِضَ مَنْ غَشَّنِی بِالنُّصْحِ، وَ أَجْزِیَ مَنْ هَجَرَنِی بِالْبِرِّ، وَ أُثِیبَ مَنْ حَرَمَنِی بِالْبَذْلِ، وَ أُکَافِیَ مَنْ قَطَعَنِی بِالصِّلَةِ، وَ أُخَالِفَ مَنِ اغْتَابَنِی إِلَى حُسْنِ الذِّکْرِ، وَ أَنْ أَشْکُرَ الْحَسَنَةَ، وَ أُغْضِیَ عَنِ السَّیِّئَةِ. 10) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ حَلِّنِی بِحِلْیَةِ الصَّالِحِینَ، وَ أَلْبِسْنِی زِینَةَ الْمُتَّقِینَ، فِی بَسْطِ الْعَدْلِ، وَ کَظْمِ الغَیْظِ، وَ إِطْفَاءِ النَّائِرَةِ، وَ ضَمِّ أَهْلِ الْفُرْقَةِ، وَ إِصْلَاحِ ذَاتِ الْبَیْنِ، وَ إِفْشَاءِ الْعَارِفَةِ، وَ سَتْرِ الْعَائِبَةِ، وَ لِینِ الْعَرِیکَةِ، وَ خَفْضِ الْجَنَاحِ، وَ حُسْنِ السِّیرَةِ، وَ سُکُونِ الرِّیحِ، وَ طِیبِ الْمُخَالَقَةِ، وَ السَّبْقِ إِلَى الْفَضِیلَةِ، وَ إِیثَارِ التَّفَضُّلِ، وَ تَرْکِ التَّعْیِیرِ، وَ الْإِفْضَالِ عَلَى غَیْرِ الْمُسْتَحِقِّ، وَ الْقَوْلِ بِالْحَقِّ وَ إِنْ عَزَّ، وَ اسْتِقْلَالِ الْخَیْرِ وَ إِنْ کَثُرَ مِنْ قَوْلِی وَ فِعْلِی، وَ اسْتِکْثَارِ الشَّرِّ وَ إِنْ قَلَّ مِنْ قَوْلِی وَ فِعْلِی، وَ أَکْمِلْ ذَلِکَ لِی بِدَوَامِ الطَّاعَةِ، وَ لُزُومِ الْجَمَاعَةِ، وَ رَفْضِ أَهْلِ الْبِدَعِ، وَ مُسْتَعْمِلِ الرَّأْیِ الْمُخْتَرَعِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ أَوْسَعَ رِزْقِکَ عَلَیَّ إِذَا کَبِرْتُ، وَ أَقْوَى قُوَّتِکَ فِیَّ إِذَا نَصِبْتُ، وَ لَا تَبْتَلِیَنِّی بِالْکَسَلِ عَنْ عِبَادَتِکَ، وَ لَا الْعَمَى عَنْ سَبِیلِکَ، وَ لَا بِالتَّعَرُّضِ لِخِلَافِ مَحَبَّتِکَ، وَ لَا مُجَامَعَةِ مَنْ تَفَرَّقَ عَنْکَ، وَ لَا مُفَارَقَةِ مَنِ اجْتَمَعَ إِلَیْکَ. اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی أَصُولُ بِکَ عِنْدَ الضَّرُورَةِ، وَ أَسْأَلُکَ عِنْدَ الْحَاجَةِ، وَ أَتَضَرَّعُ إِلَیْکَ عِنْدَ الْمَسْکَنَةِ، وَ لَا تَفْتِنِّی بِالِاسْتِعَانَةِ بِغَیْرِکَ إِذَا اضْطُرِرْتُ، وَ لَا بِالْخُضُوعِ لِسُؤَالِ غَیْرِکَ إِذَا افْتَقَرْتُ، وَ لَا بِالتَّضَرُّعِ إِلَى مَنْ دُونَکَ إِذَا رَهِبْتُ، فَأَسْتَحِقَّ بِذَلِکَ خِذْلَانَکَ وَ مَنْعَکَ وَ إِعْرَاضَکَ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ. اللَّهُمَّ اجْعَلْ مَا یُلْقِی الشَّیْطَانُ فِی رُوعِی مِنَ التَّمَنِّی وَ التَّظَنِّی وَ الْحَسَدِ ذِکْراً لِعَظَمَتِکَ، وَ تَفَکُّراً فِی قُدْرَتِکَ، وَ تَدْبِیراً عَلَى عَدُوِّکَ، وَ مَا أَجْرَى عَلَى لِسَانِی مِنْ لَفْظَةِ فُحْشٍ أَوْ هُجْرٍ أَوْ شَتْمِ عِرْضٍ أَوْ شَهَادَةِ بَاطِلٍ أَوِ اغْتِیَابِ مُؤْمِنٍ غَائِبٍ أَوْ سَبِّ حَاضِرٍ وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِکَ نُطْقاً بِالْحَمْدِ لَکَ، وَ إِغْرَاقاً فِی الثَّنَاءِ عَلَیْکَ، وَ ذَهَاباً فِی تَمْجِیدِکَ، وَ شُکْراً لِنِعْمَتِکَ، وَ اعْتِرَافاً بِإِحْسَانِکَ، وَ إِحْصَاءً لِمِنَنِکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا أُظْلَمَنَّ وَ أَنْتَ مُطِیقٌ لِلدَّفْعِ عَنِّی، وَ لَا أَظْلِمَنَّ وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَى الْقَبْضِ مِنِّی، وَ لَا أَضِلَّنَّ وَ قَدْ أَمْکَنَتْکَ هِدَایَتِی، وَ لَا أَفْتَقِرَنَّ وَ مِنْ عِنْدِکَ وُسْعِی، وَ لَا أَطْغَیَنَّ وَ مِنْ عِنْدِکَ وُجْدِی. اللَّهُمَّ إِلَى مَغْفِرَتِکَ وَفَدْتُ، وَ إِلَى عَفْوِکَ قَصَدْتُ، وَ إِلَى تَجَاوُزِکَ اشْتَقْتُ، وَ بِفَضْلِکَ وَثِقْتُ، وَ لَیْسَ عِنْدِی مَا یُوجِبُ لِی مَغْفِرَتَکَ، وَ لَا فِی عَمَلِی مَا أَسْتَحِقُّ بِهِ عَفْوَکَ، وَ مَا لِی بَعْدَ أَنْ حَکَمْتُ عَلَى نَفْسِی إِلَّا فَضْلُکَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَفَضَّلْ عَلَیَّ. اللَّهُمَّ وَ أَنْطِقْنِی بِالْهُدَى، وَ أَلْهِمْنِی التَّقْوَى، وَ وَفِّقْنِی لِلَّتِی هِیَ أَزْکَى، وَ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا هُوَ أَرْضَى. اللَّهُمَّ اسْلُکْ بِیَ الطَّرِیقَةَ الْمُثْلَى، وَ اجْعَلْنِی عَلَى مِلَّتِکَ أَمُوتُ وَ أَحْیَا. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ مَتِّعْنِی بِالِاقْتِصَادِ، وَ اجْعَلْنِی مِنْ أَهْلِ السَّدَادِ، وَ مِنْ أَدِلَّةِ الرَّشَادِ، وَ مِنْ صَالِحِ الْعِبَادِ، وَ ارْزُقْنِی فَوْزَ الْمَعَادِ، وَ سلَامَةَ الْمِرْصَادِ. اللَّهُمَّ خُذْ لِنَفْسِکَ مِنْ نَفْسِی مَا یُخَلِّصُهَا، وَ أَبْقِ لِنَفْسِی مِنْ نَفْسِی مَا یُصْلِحُهَا، فَإِنَّ نَفْسِی هَالِکَةٌ أَوْ تَعْصِمَهَا. اللَّهُمَّ أَنْتَ عُدَّتِی إِنْ حَزِنْتُ، وَ أَنْتَ مُنْتَجَعِی إِنْ حُرِمْتُ، وَ بِکَ اسْتِغَاثَتِی إِنْ کَرِثْتُ، وَ عِنْدَکَ مِمَّا فَاتَ خَلَفٌ، وَ لِمَا فَسَدَ صَلَاحٌ، وَ فِیمَا أَنْکَرْتَ تَغْیِیرٌ، فَامْنُنْ عَلَیَّ قَبْلَ الْبَلَاءِ بِالْعَافِیَةِ، وَ قَبْلَ الْطَّلَبِ بِالْجِدَةِ، وَ قَبْلَ الضَّلَالِ بِالرَّشَادِ، وَ اکْفِنِی مَئُونَةَ مَعَرَّةِ الْعِبَادِ، وَ هَبْ لِی أَمْنَ یَوْمِ الْمَعَادِ، وَ امْنَحْنِی حُسْنَ الْإِرْشَادِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ادْرَأْ عَنِّی بِلُطْفِکَ، وَ اغْذُنِی بِنِعْمَتِکَ، وَ أَصْلِحْنِی بِکَرَمِکَ، وَ دَاوِنِی بِصُنْعِکَ، وَ أَظِلَّنِی فِی ذَرَاکَ، وَ جَلِّلْنِی رِضَاکَ، وَ وَفِّقْنِی إِذَا اشْتَکَلَتْ عَلَیَّ الْأُمُورُ لِأَهْدَاهَا، وَ إِذَا تَشَابَهَتِ الْأَعْمَالُ لِأَزْکَاهَا، وَ إِذَا تَنَاقَضَتِ الْمِلَلُ لِأَرْضَاهَا. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَوِّجْنِی بِالْکِفَایَةِ، وَ سُمْنِی حُسْنَ الْوِلَایَةِ، وَ هَبْ لِی صِدْقَ الْهِدَایَةِ، وَ لَا تَفْتِنِّی بِالسَّعَةِ، وَ امْنَحْنِی حُسْنَ الدَّعَةِ، وَ لَا تَجْعَلْ عَیْشِی کَدّاً کَدّاً، وَ لَا تَرُدَّ دُعَائِی عَلَیَّ رَدّاً، فَإِنِّی لَا أَجْعَلُ لَکَ ضِدّاً، وَ لَا أَدْعُو مَعَکَ نِدّاً. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ امْنَعْنِی مِنَ السَّرَفِ، وَ حَصِّنْ رِزْقِی مِنَ التَّلَفِ، وَ وَفِّرْ مَلَکَتِی بِالْبَرَکَةِ فِیهِ، وَ أَصِبْ بِی سَبِیلَ الْهِدَایَةِ لِلْبِرِّ فِیمَا أُنْفِقُ مِنْهُ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اکْفِنِی مَئُونَةَ الِاکْتِسَابِ، وَ ارْزُقْنِی مِنْ غَیْرِ احْتِسَابٍ، فَلَا أَشْتَغِلَ عَنْ عِبَادَتِکَ بِالطَّلَبِ، وَ لَا أَحْتَمِلَ إِصْرَ تَبِعَاتِ الْمَکْسَبِ. اللَّهُمَّ فَأَطْلِبْنِی بِقُدْرَتِکَ مَا أَطْلُبُ، وَ أَجِرْنِی بِعِزَّتِکَ مِمَّا أَرْهَبُ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ صُنْ وَجْهِی بِالْیَسَارِ، وَ لَا تَبْتَذِلْ جَاهِی بِالْإِقْتَارِ فَأَسْتَرْزِقَ أَهْلَ رِزْقِکَ، وَ أَسْتَعْطِیَ شِرَارَ خَلْقِکَ، فَأَفْتَتِنَ بِحَمْدِ مَنْ أَعْطَانِی، و أُبْتَلَى بِذَمِّ مَنْ مَنَعَنِی، وَ أَنْتَ مِنْ دُونِهِمْ وَلِیُّ الْإِعْطَاءِ وَ الْمَنْعِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْزُقْنِی صِحَّةً فِی عِبَادَةٍ، وَ فَرَاغاً فِی زَهَادَةٍ، وَ عِلْماً فِی اسْتِعْمَالٍ، وَ وَرَعاً فِی إِجْمَالٍ. اللَّهُمَّ اخْتِمْ بِعَفْوِکَ أَجَلِی، وَ حَقِّقْ فِی رَجَاءِ رَحْمَتِکَ أَمَلِی، وَ سَهِّلْ إِلَى بُلُوغِ رِضَاکَ سُبُلِی، وَ حَسِّنْ فِی جَمِیعِ أَحْوَالِی عَمَلِی. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ نَبِّهْنِی لِذِکْرِکَ فِی أَوْقَاتِ الْغَفْلَةِ، وَ اسْتَعْمِلْنِی بِطَاعَتِکَ فِی أَیَّامِ الْمُهْلَةِ، وَ انْهَجْ لِی إِلَى مَحَبَّتِکَ سَبِیلًا سَهْلَةً، أَکْمِلْ لِی بِهَا خَیْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ. اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، کَأَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ قَبْلَهُ، وَ أَنْتَ مُصَلٍّ عَلَى أَحَدٍ بَعْدَهُ، وَ آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً، وَ قِنِی بِرَحْمَتِکَ عَذَابَ النَّارِ.
نیایش بیستم
.دعاى آن حضرت است در طلب اخلاق ستوده و افعال پسندیده.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و ایمان مرا بهکاملترین درجات ایمان و یقین مرا به برترین مراتب یقین و نیت مرا بهنیکوترین نیتها و عمل مرا به بهترین اعمال فرا بر.
اى خداوند،به لطف خود نیت مرا از هر شائبه مصون دار و به رحمتخود یقین مرا استوار گردان،و به قدرت خود فساد مرا به صلاح بدلنماى.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا از هر کار کهپرداختن به آن از پرداختنم به تو باز مىدارد،بىنیاز گردان و به کارىبر گمار که در روز باز پسین از من خواهى و روزهاى عمر مرا در کارى کهمرا براى آن آفریدهاى مصروف دار و مرا بىنیاز فرماى و در روزى برمن بگشاى و به نگریستن به حسرت در مال و جاه کسان گرفتار مساز وعزیزم دار و به خود پسندى دچارم مکن.مرا به بندگى خودگیر و عبادتمرا به عجب و غرور تباه مکن.و بر دست من،در حق مردم کارهاى خیرجارى کن و کارهاى خیر من به شائبه منت نهادن بر خلق خداى میامیز واز اخلاق متعالى بهرهورم دار و از نازش بر خویش در امان.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و هر گاه مرا درنظر مردم به درجتى فرا مىبرى به همان قدر در نفس خود خوارم گردانو هر گاه مرا به عزتى آشکار مىنوازى به همان قدر در نفس خود ذلیلگردان.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا به راه شایستههدایت راه بنماى و چنان کن که راه دیگرگون نکنم،و طریق حق پیشپاى من بگشاى و چنان کن که به راه باطل نگرایم،و نیتى صوابم ده وچنان کن که در آن تردید روا ندارم،و عمر مرا دراز نماى و چنان کن که درطاعت تو به سر شود و چون مرتع عمر من چراگاه اهریمن گردد،پیشاز آنکه خصومت تو بر من تازد یا خشم تو مرا به سر در اندازد،جان منبستان.
اى خداوند،هر خصلت بد که در من است به صلاح آور و هر زشتىکه با من است و موجب نکوهش من،به زیبایى بدل نماى و هر کرامتکمال نایافته که در من است کامل فرماى.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و بدل بفرماىکینهتوزى دشمنان مرا به محبت و حسد حسودان مرا به مودت وبدگمانى صالحان را در حق من به اعتماد و دشمنى نزدیکان را به دوستىو کژتابى خویشاوندان را به نیکخواهى و فرو گذاشتن اقرباى مرا بهیاریگرى و دوستى ناپایدار مجاملهگران را به دوستى پایدار وناسازگارى معاشران را به معاشرتى کریمانه و تلخى بیم از ستمکارانرا به شیرینى ایمنى از تجاوز ایشان.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا در برابر آن که برمن ستم مىکند،تنى توانا ده و در برابر آن که با من به بحث و جدالبرخاسته،زبانى گویا ده و در برابر کسى که با من دشمنى مىورزد،پیروزى ده و در برابر کسى که بر من حیله مىکند،مکر ارزانى دار و دربرابر کسى که مرا مقهور خود خواهد،قدرت عطا فرماى و دروغ کسىرا که مرا دشنام مىدهد آشکار ساز و از آن که تهدیدم مىکند مرا بهسلامت دار و توفیقم ده که فرمانبردار کسى باشم که مرا به راه راست بردو تابع آن که مرا به طریق رشاد مىکشد.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و رستگارى بخش مراتا کسى را که با من ناراستى کند به اخلاص پاسخ دهم و کسى را که از من دورى گزیند به نیکویى جزا دهم و کسى را که مرا محروم مىدارد به بذلو احسان بنوازم و با آن کس که رشته مودت بریده است بپیوندم و کسىرا که از من به بدى یاد کرده به نیکى یاد کنم و خوبى را سپاس گویم و ازبدى چشم فرو بندم.
اى خداوند،مرا سیماى صالحان ده و جامه پرهیزگاران:در گستردنعدل و فرو خوردن خشم و خاموش کردن آتش دشمنى و به هم پیوستنتفرقه جویان و آشتى دادن خصمان و فاش کردن نیکى و پوشیدن عیبهاو نرمخویى و فروتنى و نیک سیرتى و بیرون راندن باد غرور از سر وخوشخویى و سبقت در فضیلت و ایثار در بخشش و دم فرو بستن از عیبدیگران و ترک افضال در حق کسى که در خور افضال نباشد و گفتنسخن حق،هر چند دشوار بود و اندک شمردن نیکیهاى خود در کردار وگفتار هر چند بسیار بود و بسیار شمردن بدیهاى خود در کردار و گفتارهر چند اندک بود .اى خداوند،این صفات را در من به کمال رسان به دوامطاعت خود و همسویى با جماعت مقبول و دورى از بدعت جویانو پیروان باورهاى مجعول.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و فراخترینروزىات را به هنگام پیرى به من ارزانى دار و نیرومندترین نیرویت رابه هنگام درماندگى.در عبادت دچار کاهلیم مگردان و چنان مکن کهدیدگانم از دیدن راه تو نابینا بود یا به خلاف محبت تو گام بردارم،یا بهآنان که از تو بریدهاند پیوندم،یا از آنان که به تو پیوستهاند بریده شوم.
اى خداوند،چنان کن که به هنگام ضرورت به نیروى تو بتازم و بههنگام نیاز از تو یارى خواهم و به هنگام مسکنت به درگاه تو تضرع کنم.
و مرا میازماى که به هنگام اضطرار از جز تویى یارى جویم و به هنگامبینوایى به پیشگاه جز تویى خاضع شوم و به هنگام ترس در برابر جزتویى تضرع کنم،تا آنگاه مستحق خذلان و منع و اعراض تو گردم.اى مهربانترین مهربانان.
اى خداوند،هر آرزو و گمان و حسد که اهریمن در دل من افکند توآن را به ذکر عظمتت و تفکر در قدرتت و تدبیر بر ضد دشمنت بدل نماى.
هر ناسزا و لغو و دشنام در آبرو،یا شهادت باطل،یا غیبت مؤمن غایب یاناسزا به حاضران و از این گونه که اهریمن بر زبان من مىافکند تو آن را بهحمد و سپاس خود و افزونى در ثناى خود و بیان مجد و عظمت خود وسپاس نعمت خود و اعتراف به احسان خود و شمارش نعم خود بدلفرماى.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش.کس بر من ستم رواندارد،زیرا تو را توان دفع ستم از من هست و من بر کس ستم نکنم،زیراتو قادرى که مرا از ستمگرى باز دارى.هرگز گمراه نخواهم شد زیراتو مىتوانى مرا به راه هدایت اندازى.هرگز فقیر نشوم،زیرا کهتوانگرىام از توست و هرگز گردنکشى نکنم که قدرت و توان مناز توست.
اى خداوند،بر آستان مغفرت تو فرود آمدهام و به امید عفو توآهنگ کردهام و به بخشایش تو دل بستهام و به فضل و احسان تو اعتمادکردهام و مرا آنچه سبب آمرزش تو شود،در دست نیست و کارىنکردهام که به پاداش آن شایسته عفو تو باشم و چون بدین سانخویشتن را محکوم کردهام دیگر جز فضل و احسان تو پناهى ندارم.
پس درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرا به فضل خویش بنواز.
اى خداوند،زبانم به هدایت بگشاى و پرهیزگارى را به من الهام کنو مرا به هر کارى که پاکیزهتر است توفیق ده و به هر چه خشنودى تو درآن است برگمار.
اى خداوند،مرا به طریقت اعلى رهبرى کن و چنان کن که بر دین توبمیرم و بر دین تو زنده شوم. بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا از میانهروىبهرهمند ساز و در زمره اهل صواب در آور.مرا از راهنمایان طریق حققرار ده و در شمار بندگان صالح.در قیامت رستگارى را نصیب منفرماى و از آتش دوزخم در امان دار.
اى خداوند،هر خصلتى را که خلاص نفس من در آن نیست،از منبستان و هر خصلتى را که اصلاح نفس مرا سبب است براى من باقىگذار.زیرا نفس اگر تواش در امان خود ندارى هلاک شونده است.
اى خداوند،چون محزون شوم تویى ساز و برگ من و چونمحرومم دارند طلب روزى را به سوى تو آیم.هر گاه مصیبتى به من رسدبه درگاه تو استغاثه کنم و هر چه از دست رود تواش جبران مىکنى وهر چه تباه شود تواش به صلاح مىآورى و هر چه تو را ناپسند افتدتواش دگرگون توانى کرد.پس اى خداوند،پیش از در رسیدن بلا،نعمت عافیتم ده و پیش از آنکه دست طلب فرا کنم،توانگریم بخش وپیش از آنکه کارم به گمراهى کشد،راه هدایتم بنماى.رنج عیبجویىمردم از من دور بدار و ایمنى روز رستاخیز نصیب من فرماى و ارشاد نیکدیگران را به من ببخش .
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و به لطف خود آسیبحوادث از من دور دار و به نعمت خود مرا بپروران و به کرم خود اصلاحفرماى و درد من دوا نماى و مرا در سایه امن خود جاى ده و پیکر من بهجامه خشنودى خود بیاراى و چون کارها بر من آشوبد به گزاردندرستترین آنها توفیقم ده و چون امور به یکدیگر مشتبه شوند بهپاکیزهترین آنها راه نماى و چون میان عقاید خلاف بر خیزد،تو مرا بهآن مذهب رهبرى کن که بیشتر مورد رضاى توست.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و تاج بىنیازى بر سرمن نه و بر آنم دار که هر کار که مىکنم نیکو به انجامش رسانم و هدایت صادقم آموز و مفتون مال و جاهم مساز و آسودگیم عنایت کن و زندگىمن به رنج میامیز و دعاى من اجابت ناکرده بر سر من مزن که من تو راهمتایى نشناسم و با وجود تو از دیگرى چیزى نخواهم.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا از اسرافکارىباز دار و روزى من از تلف و تباهى برهان و بر دارایى من به برکت بیفزاىو چون انفاق مىکنم راه درست را به من بنماى.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا از رنج تحصیلمعاش بىنیازى ده و بى حساب روزىام ده،تا از عبادت تو به طلبروزى نپردازم و بار گران عواقب کسب و کار بر دوش نگیرم .
اى خداوند،آنچه را از تو طلب مىکنم به قدرت خود روا گردان واز هر چه بیمناکم به عزت خویش پناه ده.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و آبرویم به توانگرىمصون دار و جاه و منزلتم را به بینوایى مکاه،آن سان که از دیگرروزى خوارانت روزى بطلبم و دست پیش بندگان شریر تو دراز کنم،آنگاه به ستایش کسى که به من بخشیده است فریفته شوم و به نکوهشکسى که دست منع فرا روى من داشته مبتلى گردم،و حال آنکه کسى کهتوان بخشیدن و منعش هست تنها تویى و بس.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا تندرستى ده که تورا پرستش کنم و آسایش عطا کن تا دامن از جهان در چینم و علم مرا باعمل همراه فرماى و پرهیزگاریم را با میانهروى قرین نماى.
اى خداوند،عمر من با عفو خود به پایان بر و آرزویم را با امید بهرحمت خویش مقرون دار و راه مرا در رسیدن به خشنودیت آسانگردان و در هر حال که هستم کار من نیکو کن.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و در اوقات غفلتم به یادخود آگاهى ده و در ایام فرصتم به طاعت خود برگمار و براى وصول به آستان محبت خود راهى هموار پیش پاى من گشاى و در آن راه خیر دنیاو آخرت را به تمامى ارزانیم دار.
بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش،بهترین درودهایى کهپیش از او به یکى از آفریدگانت فرستادهاى،یا بعد از او به یکى ازآفریدگانت خواهى فرستاد.و ما را در این جهان و هم در آن جهان نیکىعطا کن و به حرمت خویش مرا از عذاب آتش نگهدار.
منبع: برگرفته ازسایت حوزه به نشانی:
http://www.hawzah.net/per/k/sahi/sahi.htm