Atyabi Weblog/وب نگاری اطیابی

این وب نگاری درمورد موضوعات گوناگون می باشد.

Atyabi Weblog/وب نگاری اطیابی

این وب نگاری درمورد موضوعات گوناگون می باشد.

عیدفطرمبارک

عید فطر

عیدفطر-انگلیسی-(Eid-ul-Fetr)، روز اول ماه شوال و در پایان ماه رمضان است. عید فطر از مهم‌ترین جشن ها و اعیاد مسلمانان است. در کشورهای اسلامی، عید فطر از جمله اعیاد بسیار مهم محسوب می‌شود و معمولاً با تعطیلی رسمی همراه است.در این روز، روزه حرام است و مسلمانان نماز عید برگزار می‌کنند. [۲] پرداخت زکات فطره در این روز بر مسلمانان واجب است.

منبع: سایت ویکیپدیادانشنامه آزادبه نشانی: http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D8%B7%D8%B1

عید نو

 صدای پای عیدکه می آید دل مومن برسر دو راهی آمدن عید رمضان و رفتن ماه رمضان بلا تکلیف است. از آمدن آن یک دل شاد باشد یا از رفتن این یک محزون ؟ عید فطر پاک ترین و عیدترین عیدهاست چرا که پاداش یک ماه عبادت و شست وشوی جان درنهر پاک رمضان است.

عید فطر، عید پایان یافتن رمضان نیست ، عید برآمدن انسانی نو از خاکسترهای خویشتن خویش است، چونان ققنوس که ازخاکستر خویش دوباره متولد می شود. رمضان کوره ایی است که هستی انسان را می سوزاند و آدمی نوبا جانی تازه از آن سر بر می آورد . فطر شادی و دست افشانی بر رفتن رمضان نیست ، بر آمدن روز نو، روزی نو و انسانی نو است . بناست که رمضان با سحرها و افطارهایش ، با شبهای قدر و مناجاتهایش از ما آدمی دیگر بسازد . اگر درعید فطر درنیابیم که از نو متولد شده ایم، اگر تازگی را درروح خود احساس نکنیم، عید فطرعید ما نیست . از اینروست که در دعای قنوت نماز عید فطر می خوانیم :

اسئلک بحق هذاالیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و اله ذخراً و مزیداً

"از تو خواهم به حق این روز که آن را برای مسلمانان عید قرار دادی وبرای محمد و آل او ذخیره و فزونی ساختی ."

" مولاناجلال الدین محمدبلخی برخلاف دیگر شاعران که رمضان را به سوگ می نشستند ، آن را جشن می گرفت واینک در عید فطرهم به جشن می نشیند اما نه از آنروی که روزه تمام شده است بل از آنروکه یک حیات جدید در جهانی جدید و جانی جدید آغاز شده است "1

از نظر گاه مولانا درطول ماه رمضان منِ حقیقی انسان که درسایه من های دروغین وی قرار گرفته بود ، مجال می یابد که از سایه برون آمده و خویشتنِ انسان شود ؛ و با عید فطر این من برآمده که از مذبح  من های دروغین ( من هایی که آلوده به نام و نان و شهوت اند. من هایی که نه سربرآسمان که دل درگرو زمین دارند ) باز می گردد ، فرصت عروج می یابد . در نظر گاه مولانا عید فطر عید عاشقی است که اسماعیلِ خویشتن را ابراهیم وار به مذبح برده است و در پاداش فطر و شادی آن را دریافت داشته است :

" عید بر عاشقان مبارک باد       عاشقان   عیـدتان   مبارک باد

بر تو  ای ماه  آسمان وزمین       تا  به هفت  آسمان  مبارک باد

عید آمد  به کف نشان وصال       عاشقان  این  نشان  مبارک باد

روزه مگشای جزبه قند لبش       قنـــد  او  در  دهان  مبارک باد

عید  آمد که  بـر  سبکروحان      رطلهای  گــــــران  مبارک باد "2

" عید فطر درنگاه مولانا روز کمال است و وصال ، روز مشاهده و رویت ، ماه فائق آمدن برتضادها ... عید فطر روز اجابت است و شگفتا ازشگفتی دریافتهای مولوی دراین روز:

بگذشت  مه   روزه ، عید  آمد  و   عید  آمد               بگذشت  شب  هجـــران  معشوق  پدید آمد

آن صبح چو صادق شد عذرای تو  وامق شد               معشوق  تو عاشق  شد  شیخ تو مرید آمد

شد جنگ و ظفر  آمد  شد  زهر  و  شکر آمد               شد  سنگ وگهـــــر آمد شد قفل و کلید آمد

جان  از تن  آلوده  هم   پاک  به  پاکی  رفت               هر چند  چو خورشیدی   بر پاک و پلید آمد

از  لذت  جــــــــام  تو  دل  مانده  به  دام  تو                جان  نیز  چو  واقف  ش  او  نیز دوید آمد

بس  توبه  شایسته  بر سنگ  تو  بشکسته                  بس  زاهـــد و بس عابد کو خرقه درید آمد

باغ  از دی  نامحـــرم  سه ماه  نمی  زد  دم               بر  بوی  بهــــــار تو  از غیب  رسید  آمد" 3

شگفت که دراین ماه، سنگ درون به گوهر، زهرجان به شکرو قفل دل به کلید تبدیل می شود و مولانا درعید فطر برتمام این گشایش ها دست افشان و سپاس گویان است .

در غزلی مولانا رمضان را به " مریم " و عید فطر را به " عیسی " تشبیه می کند:

نومیــــــد   مشو  جانا   کُامّید  پدید  آمد                امیـــــد  همه  جان ها  از  غیب  رسید آمد

نومید  مشو  گر چه مریم  بشد از دستت                کان نور که عیســــی را بر چرخ کشید آمد...

ای شب به سحر برده دریارب و یارب تو               آن  یارب  و  یارب  را رحمت به شنید آمد

ای درد  کهن  گشته ! بخ بخ  که شفا آمد               وین  قفل  فرو  بسته  بگشـــا  که کلید آمد

ای  روزه  گرفته  تو   از مائـــــــــده  بالا               روزه بگشا خوش خوش کان غُرّه عید آمد ... "4

" از هر طرف دیوان مولانا که می روی جز حیرتت نمی افزاید وافزایش این حیرت ره آوردی جز شوق وشور" لا یدرک ولا یوصف" چیزی نیست ." 5

انتخاب غزلی از مولانا بعنوان فصل الخطاب این گفتار دشوار است که هرچه او درستایش رمضان و پی آمد آن عید فطر دارد همه شور است و شیدایی ، مولانا در رمضانِ احیاء کننده ، زنده شده و دست افشان و پا کوبان می سراید:

عید  آمد و عیــــد آمد و آن بخت سعید آمد         برگیــــــــر و دهـــــــل  می زن  کان  ماه  پدید آمد

عید  آمد  ای  مجنون، غلغل شنواز گردون          کان  معتمــــــــد  سدره  از  عــــــــرش  مجید آمد

عید آمد ره جویان ، رقصان  و غزل گویان          کان قیصر مه رویان  زان " قصر مشید"(6) آمد

صد  معدن  دانایی  مجنون  شد  و سودایی          کان  خوبـــــــی  و  زیبایــــــی  بی مثل و ندید آمد

زان  قدرت  پیوستش،  داوود  نبی  مستش          تا   موم  کند  دستش ، گـــــــر  سنگ و حدید آمد

عیـــــد  آمد و  ما  بی  او  عیدیم  بیا  تا ما           بر عیــــــد زنیم  این دم کان خوان و ثرید (7)آمد؟

زو  زهر  شکــر گردد، زو  ابر قمــر  گردد           زو  تازه  و تـــــــــر گردد هر جا که  قدید(8) آمد

برخیز و به میدان  رو، در حلقه  رندان رو           رو  جانب  مهمـــــــان  رو کـــــــــز  راه بعید آمد

غمهاش همـــــــه شادی، بندش همه آزادی           یک  دانــه  بدو  دادی ، صـــــــــد  باغ  مزید آمد

من بنـــــده  آن شرقم ، در نعمت آن  غرقم            جـــــــــز نعمت  پاک  او منحــــــــوس و پلید آمد

بربندلب وتن زن چون غنچه وچون سوسن           رو  صبــــــر کن  از  گفتن  چون  صبر  کلید آمد "9

1- امیری اسفندقه . مرتضی . این شرح شرحه شرحه ( تجلی و بررسی اجمالی رمضان در ادوارشعرپارسی ) انتشارات سفیرصبح 1378ص150

2- همان ص 150

3- همان ص 154

4- همان صص6و155

5- همان ص160

6- قصر مشید : مشید:برافراشته ،مرتفع. قصرمشید اشاره به " بروج مشیده"(سوره نسا آیه 78)

7- قدید : گوشت کفانیده پاره کرده یا گوشت به درازا بریده خشک کرده . استعاره از هلال ماه شوال

8- ثرید : معرب ترید . تلیت و تریت عامیانه : نوعی از طعام که پاره های نان را در شوربای گوشت تر کنند.

9- همان ص7و156

منبع : سایت تبیان به نشانی: http://www.tebyan.net/religion_thoughts/articles/ramadhan/2003/11/26/20456.html

عید فطر؛ عید پیروزى برطاغوت نفس

عید فطر؛ یعنى بازگشت‏ به فطرت و سرشت. بازگشت ازاین نظر که آیا رابطه ما با فطرت پاک انسانى به طورصحیح برقراراست‏ یا نه؟ آیا آن اعماق روح و فطرت پاکى که خداوند به ما داده و براثرحجاب‏هاى ‏جهل، انحراف و گناه، زنگار بر رویش نشسته، درکلاس ماه رمضان زنگارها زدوده‏ شده‏اند یا نه؟ که اگر چنین است ‏باید ابتداى نجات وآغاز پیروزى برطاغوت نفس را در نماز عید فطراعلام بدارند و جشن بگیرند. به عنوان این که: آن چه را در ماه‏ رمضان آموخته‏اند و در راه خودسازى و بهسازى به کار برده‏اند ابراز بدارند، با کلمات و حرکات، بلکه درقلب و درون، با تمام وجود و احساس، و با شعارآمیخته با شعوروفریاد برون و درون که: «الله اکبر، الله اکبر، لا اله الا الله و الله اکبر ولله الحمد والحمدلله على ما هدانا وله الشکرعلى ما اولانا؛( خدا بزرگتراز آن است که توصیف ‏گردد. آرى چنین است، معبودى جزخداى یکتا و بى‏همتا نیست، وخدا بزرگترازآن ‏است که وصف شود، حمد و سپاس اختصاص به ذات پاک خدا دارد به خاطرآن که ما را درراستاى پاکسازى و بهسازى هدایت کرده، و شکراو را که جمعیت ما وامت ما را برترین جمعیت وامت قرار داده است).

رمضان پایان مى‏پذیرد و به ‏انتهاى خود مى‏رسد، مسلمانان درمکتب رمضان، در پرتو آیات قرآن و نیایش‏ها و تقویت صبر و اراده، پس از فراگیرى به خودسازى پرداخته‏اند؛ اینک جشن ‏مى‏گیرند که در جهاد اکبر، با گام‏هاى استوار عبور کرده‏اند و به ‏مقصود رسیده‏اند.

فلسفه اعیاد اسلامی

چها رعید دراسلام به طوررسمى وجود دارد که عبارت‏اند از: عید قربان، عید غدیر، عید جمعه و عید فطر. عید قربان جشن ایثار و فداکارى است، و مسلمان دراین رابطه به خویشتن بازمى‏گردد که آیا به باطن و ماهیت چنین عیدى ‏رسیده است ‏یا نه. آن گونه که ابراهیم خلیل(ع) قهرمان توحید رسید، و حسین بن‏على علیهماالسلام آن را درکربلا تکمیل کرد. عید غدیر جشن ولایت و امامت است و انسان مسلمان‏ با ژرف‏اندیشى به خویشتن مى‏نگرد که آیا انتخاب او در مسئله بسیارمهم رهبرى، صحیح بوده است‏ یا نه؟ که دربینش اسلام ناب، مسئله بسیارعمیقى است، و از ارکان‏ زیربنایى نظام اسلام است، که اگراو نباشد هیچ یک ازمفاهیم اسلام، ارزش واصالت ‏خود را نمى‏توانند نشان دهند. عید جمعه بازگشت ‏به خویشتن است که نقش اساسى درپیشبرد اهداف، و وصول به مقصود دارد، و به راستى که برقرارى اتحاد و یک ‏رنگى وهمدلى مسلمانان، وسیعترین و ژرف ‏ترین برکات را براى آنها به ارمغان خواهد آورد.

ولى آیا مى‏دانید که اگرعید فطرت و خودسازى نباشد، عیدهاى دیگرتکمیل نخواهد شد. اگرچنین عیدى درزندگى انسان تحقق یابد همه روز، روزعید است؛ چنان‏ که ‏امیرمومنان على(ع) فرمود: «انما هوعید لمن قبل الله صیامه و شکر قیامه، وکل ‏یوم لا یعصى الله فیه فهو عید؛(1)امروزتنها عید کسانى است که روزه آنها درپیشگاه ‏خدا پذیرفته شود، و عبادت‏هاى شبانه آنها مورد پذیرش خداوند واقع شده باشد، و هر روزى ‏که گناه نکنى روزعید تو است.» حضرت على(ع) این سخن را ازسرچشمه وحى گرفته‏ بود، چرا که وقتى خطبه رسول خدا(ص) را درمسجد پیرامون فضایل ماه رمضان شنید، ازآن حضرت پرسید: «بهترین کاردرماه رمضان چیست؟» پیامبر(ص) پاسخ داد: «الورع عن محارم الله عزوجل؛ (2)ورع و پرهیزکارى ازآن چه خداوند حرام نموده است ‏مى‏باشد؛ یعنى همان خودسازى و بازگشت ‏به فطرت پاک توحیدى‏.»

مسئله عید و فطرت در قرآن

در قرآن مجید کلمه عید یک بار آمده، که در رابطه با حضرت عیسى علیه السلام و شاگردان مخصوص اوست، شاگردان براى تکمیل ایمان خود گفتند: «آیا پروردگار تو مى‏تواند غذایى ازآسمان (مائده) براى ما بفرستد؟» حضرت از این تقاضا که بوى شک و تردید مى‏داد، نگران شد و به‏ آنها فرمود:

«از خدا بترسید اگرایمان دارید.» ولى به زودى دریافت که‏ مقصود آنها مشاهده معجزه بزرگ از عیسى است، تا در پرتو دیدار آن، قلبشان پاک ‏و سرشار از یقین گردد، از این رو به خدا عرض کرد:

«اللهم ربنا انزل‏علینا مائده من السماء تکون لنا عیدا لاولنا وآخرنا وآیه منک؛ خداوندا مائده‏اى ازآسمان برما بفرست تا عیدى براى اول و آخرما باشد و نشانه‏اى ازتو.» (3)

از آن جا که روز نزول مائده روز بازگشت ‏به پیروزى و پاکى و ایمان به خدا بوده است، حضرت مسیح (ع) آن را «عید» نامیده است، نتیجه این که درقرآن کلمه «عید» به عنوان تکمیل مطرح شده است.

عید فطر وقتى براى ما عید واقعى است که درمسیرخودسازى، پیروزشده باشیم، و تحول عمیقى درما پدیدارشده باشد.

قرآن با صراحت، خداشناسى و دین را مسئله‏اى فطرى مى‏شمرد.ازجمله درآیه 30سوره  روم مى‏خوانیم:

«فاقم وجهک للدین حنیفا فطرة الله التى فطرالناس علیها لاتبدیل لخلق الله ذلک الدین القیم؛ اى پیامبر! روى خود را متوجه آیین خالص ‏پروردگارکن، این فطرتى است که خداوند انسان‏ها را برآن آفریده، دگرگونى درآفرینش خدا نیست.» این آیه بیان کننده آن است که دین اسلام بر اساس ‏فطرت و سرشت انسان مى‏باشد و دستورهاى آن هماهنگ با درون ذات ‏وجود انسان است و اگر فطرت از دستبرد جهل، خرافات، تبلیغات غلط و تربیت‏هاى ‏ناسالم، محفوظ باشد، همان را مى‏خواهد که آیین ناب اسلام آن را مى‏خواهد و خداوند آئینش را براساس نیازهاى فطرى بشر تدوین نموده است و اگرانسان داراى فطرت ‏نخستین، به دور از حجاب‏ها و زنگارها باشد، بدون هیچ‏گونه تردید، راه‏ توحید و دستورهاى صحیح الهى را مى‏پسندد و برمى‏گزیند،

انواع فطرت

فطرت بر دوگونه است: فطرت عقل و فطرت دل.

فطرت عقل یعنى استدلال روشن عقلى، که انسان بعد ازرسیدن به کمال عقل با مشاهده نظام جهان و دقت در اسرار هستى، به این حقیقت منتقل مى‏شود که ‏محال است این نظام معلول مبدئى فاقد عقل و شعور باشد و این‏«عقل فطرى‏» بدون نیاز به معلم به مقصود مى‏رسد، ولى فطرت مفهوم دیگرى ‏نیز دارد که ازآن تعبیر به «فطرت دل‏» مى‏شود، که تفسیر فطرى بودن دین با این ‏تعبیر، صحیح‏تر و مناسب‏تر به نظر مى‏رسد و منظور از آن این است که انسان وقتى به ‏اعماق جانش مى‏نگرد، نور حق را مى‏بیند و ندایى را با گوش دل مى‏شنود، ندایى که‏او را به سوى مبدا علم و قدرت بى‏نظیر هستى دعوت مى‏کند، که گاهى ازآن تعبیر به ‏«درک وجدانى‏» مى‏شود، مانند آن که وقتى انسان یک گل زیبا را مى‏بیند، بدون‏ استدلال به زیبایى آن پى مى‏برد و از آن لذت مى‏برد.  «عید فطر» به معناى بازگشت ‏به فطرت است، یعنى ‏مساله خودسازى درماه رمضان، انسان را به مقامى مى‏رساند که ‏پرده‏هاى جهل، هواپرستى و هرگونه موانع ضد فطرت، از سر راه فطرت‏ برداشته مى‏شود و انسان مسلمان در این هنگام به فط‏رت ناب خود که ازدرون ذات ‏وجودش مى‏جوشد بازمى‏گردد، همان فطرتى که آیینه صاف خدانما و حق نماست؛ همان ‏پیامبر باطن که اگر ازاسارت زنجیرهاى جهل و هواپرستى آزاد گردد، راهنماى کامل ‏و دقیق انسان به سوى کمالات است.

هرگاه انسان در پرتو برکات ماه رمضان به این درجه‏ رسید، به حقیقت مفهوم عید فطر رسیده است و آغاز ماه رمضان در واقع براى او عید است.

شواهد متعددى وجود دارد که نشان ‏دهنده فطرى‏ بودن ایمان به حق است؛ مانند واقعیت‏هاى تاریخى که نشان مى‏دهد در میان هر ملتى ‏در هر دوره‏اى اعتقاد به خداشناسى و مذهب وجود داشته است، چنان‏که شواهد باستان ‏شناسى و آثار به جا مانده از دوره‏هاى قبل از تاریخ بیان کننده این ‏واقعیت است.

مطالعات روانى و اکتشافات روان‏کاوى درابعاد روح انسان نیز شاهد دیگرى بر فطرى بودن اعتقادات دینى است، روان‏شناسان چهار تمایل عالى و اصیل را به عنوان ‏ابعاد چهارگانه روح معرفى مى‏کنند که عبارتند ازحس دانایى، حس زیبایى، حس‏نیکى، و حس مذهبى. که این خود نیز دریچه دیگرى برفطرى بودن دین است. (4)

----------------------------------------------------------------------------------------------------

 حجة‏الاسلام والمسلمین محمد محمدى اشتهاردى

پى‏نوشت‏ها:

1- سید رضى، نهج البلاغه، حکمت‏428.

2- شیخ صدوق، عیون اخبارالرضا، ج‏1، ص‏295.

3- مائده / آیه 114.

4- برای اطلاع بیشتربه کتاب «حس مذهبى یا بعد چهارم روح انسانى‏» ترجمه مهندس ‏بیانى رجوع نمایید.

منبع: سایت تبیان به نشانی: http://www.tebyan.net/religion_thoughts/articles/ramadhan/2003/11/26/20457.html

عید سعید فطر؛ روزپاداش

عید فطر یکى از دوعید بزرگ در سنت اسلامى است که درباره آن، احادیث و روایات بی شمار وارد شده است. مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را به روزه دارى به پا داشته و از خوردن وآشامیدن و بسیارى از کارهاى مباح دیگرامتناع ورزیده اند، اکنون پس ازگذشت ماه رمضان درنخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند مى‏طلبند، اجر و پاداشى که خود خداوند به آنان وعده داده است.

امیرالمؤمنین على علیه السلام دریکى ازاعیاد فطر خطبه‏اى خوانده‏اند و درآن مؤمنان را بشارت و مبطلان را بیم داده‏اند.

" خطب امیرالمومنین على بن ابى طالب علیه السلام یوم الفطر فقال: ایها الناس! ان یومکم هذا یوم یثاب فیه المحسنون و یخسر فیه المبطلون وهو اشبه بیوم قیامکم، فاذکروا بخروجکم من منازلکم الى مصلاکم خروجکم من الاجداث الى ربکم واذکروا بوقوفکم فى مصلاکم و وقوفکم بین یدى ربکم، واذکروا برجوعکم الى منازلکم، رجوعکم الى منازلکم فى الجنه.

عباد الله! ان ادنى ما للصائمین والصائمات ان ینادیهم ملک فى آخر یوم من شهر رمضان، ابشروا عباد الله فقد غفر لکم ما سلف من ذنوبکم فانظروا کیف تکونون فیما تستانفون."(1)

اى مردم! این روز، روزى است که نیکوکاران درآن پاداش مى‏گیرند و زیانکاران و تبهکاران درآن مایوس و نا امید مى‏گردند واین شباهتى زیاد به روزقیامتتان دارد، پس با خارج شدن ازمنازل و رهسپار جایگاه نمازعید شدن به یاد آورید خروجتان از قبرها و رفتنتان را به سوى پروردگار، و با ایستادن درجایگاه نماز، به یاد آورید ایستادن در برابر پروردگارتان را. و با بازگشت ‏به سوى منازل خود، متذکر شوید بازگشتتان را به سوى منازلتان در بهشت ‏برین. اى بندگان خدا، کمترین چیزى که به زنان و مردان روزه ‏دار داده مى‏شود این است که فرشته‏اى درآخرین روز ماه رمضان به آنان ندا مى‏دهد و مى‏گوید:

«هان! بشارتتان باد، اى بندگان خدا که گناهان گذشته ‏تان آمرزیده شد، پس به فکر آینده خویش باشید که چگونه بقیه ایام را بگذرانید.»

عارف وارسته ملکى تبریزى درباره عید فطر آورده است: «عید فطر روزى است که خداوند آن را از میان دیگر روزها برگزیده است و ویژه هدیه بخشیدن و جایزه دادن به بندگان خویش ساخته و آنان را اجازه داده است تا دراین روز نزد حضرت او گرد آیند و برخوان کرم او بنشینند وادب بندگى بجاى آرند، چشم امید به درگاه او دوزند واز خطاهاى خویش پوزش خواهند، نیازهاى خویش به نزد او آرند و آرزوهاى خویش از او خواهند ونیزآنان را وعده و مژده داده است که هر نیازى به او آرند، برآورد و بیش ازآنچه چشم دارند به آنان ببخشند و ازمهربانى و بنده ‏نوازى، بخشایش و کارسازى در حق آنان روا دارد که گمان نیز نمى‏برند.» (2)

روز اول ماه شوال را بدین سبب عید فطر خوانده‏اند که دراین روز، امرامساک و صوم از خوردن و آشامیدن برداشته شده و رخصت داده شد که مؤمنان در روزافطارکنند و روزه خود را بشکنند فطر و فطور به معناى خوردن و آشامیدن، ابتداى خوردن و آشامیدن است و نیزگفته شده است که به معناى آغاز خوردن و آشامیدن است پس از مدتى از نخوردن و نیاشامیدن. ابتداى خوردن و آشامیدن را افطار مى‏نامند و ازاین رو است که پس ازاتمام روز و هنگامى که مغرب شرعى در روزهاى ماه رمضان، شروع مى‏شود انسان افطار مى‏کند یعنى اجازه خوردن پس ازامساک از خوردن به او داده مى‏شود.

میوه های فطرت

رمضان، دعوتی است به بازیافتن «خود گمشده»، ندایی است برای توجه به خدای فراموش شده، ضیافتی است برای تناول از مائده تقوا و پایان این مهمانیِ خدایی، عید فطر است؛ عید توفیق بر طاعت و اطاعت، عید توبه و تهذیب نفس، عید ذکر و یاد محرومان و گرسنگان. فطر، چیدن میوه هایی است که از فطرت می جوشد. فطر، سپاس نعمتی است که در رمضان نازل شده است. پیروزی بر خصم درون، جشنی روحانی دارد به نام عید فطر که میثاق بستن با فطرت را از سوی روزه داران مجاهده گر اعلام می دارد. عید فطر، پاداش افطارهای خالصانه و به جاست، مُهر قبولی انفاق های با قصد قربت و پایان نامه دوره ایثار و گذشت در مسایل مالی است. فطر، عید خداجویی و خداترسی و خداپرستی است.

عید زیبایی های معنوی

عید فطر ؛ عیدی است که زمین و زمان را غرق شادی و سرور می کند. ساکنان زمین به شکرانه یک ماه عبادت و نیایش، عید می گیرند و ساکنان آسمان نیز مأمور می شوند که جوایز و پاداش هایی را از سوی عرش الهی برای ساکنان این کره خاکی بیاورند و به راستی که در این روز بزرگ، زمین، زمان و آسمان در جوش و خروش اند.

عید فطر، روزی است که فطرت آدمی به واسطه سی روز اخلاص، شکوفا شده و به معطر کردن فضای زندگی انسان می پردازد. به راستی که فطرت، چه عطر دل انگیز و روح افزایی دارد و زندگی در پرتوی فطرت چه زیباست! عیدفطر، عید زیبایی های معنوی است. عید فطر، عید بشارت و عید سعادت است. این عید سعید، بر تمامی فطرت های بیدار مبارک باد.

عید وحدت و یکپارچگی مسلمانان

عید فطر، روزی است که همه مسلمانان جهان در کنار یکدیگر به نماز می ایستند و به عبادت خداوند متعال می پردازند و کام خویش را با حلاوت ذکر او شیرین می کنند. عیدفطر، نمادی از وحدت مسلمانان است ؛ وحدتی که سبب ذلت و ناامیدی شیطان و نیز خواری استکبار و دشمنان اسلام می شود. آنها با دیدن صف های به هم پیوسته مسلمانان در نماز عید فطر، می فهمند که دیگر جایی برای آنان نخواهد بود و نمی توانند اهداف شوم خود را در جوامع اسلامی پیاده کنند.

عید پاکیزگی

در پایان ماه مبارک رمضان و پس از یک ماه عبادت و روزه داری، اسلام روز اول ماه شوّال را عید قرار داده است؛ زیرا در این روز، انسان ها به فطرت خود بازمی گردند و متوجه عظمت خداوند متعال می شوند. در این روز، مسلمانان، جسم را به وسیله غسل کردن پاکیزه کرده و با پوشیدن لباس های تمییز و خوشبوکردن خود، آن را کامل می نمایند. پاکیزگی روح و جانشان نیز به وسیله دعا و مناجات و نماز صورت خواهد گرفت و سرانجام، پاکیزگی اموال و دارایی های آنها به وسیله فطریه دادن و کمک کردن به انسان های فقیر و نیازمند صورت می پذیرد. به راستی عید فطر، عید پاکیزگی و طهارت انسان هاست تا از این رهگذر، به فطرت اصلی و حقیقی خویش بازگردند.

عید فطر داراى اعمال وعباداتى است که در روایات معصومین علیهم السلام به آنها پرداخته شده و ادعیه خاصى نیزآمده است.

از سخنان معصومین علیهم السلام چنین مستفاد مى‏شود که روزعید فطر، روزگرفتن مزد است. و لذا دراین روز مستحب است که انسان بسیار دعا کند و به یاد خدا باشد و روز خود را به بطالت و تنبلى نگذراند و خیر دنیا و آخرت را بطلبد.

و در قنوت نماز عید مى‏خوانیم:

اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکِبْرِیاَّءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوى وَالْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذَا الْیَومِ الَّذى جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ ذُخْراً وَشَرَفاً وَکَرامَة وَمَزِیْداً اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تُدْخِلَنى فى کُلِّ خَیْرٍ اَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تُخْرِجَنى مِنْ کُلِّ سُوَّءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ خَیْرَ ما سَئَلَکَ مِنْهُ عِبادُکَ الصّالِحُونَ وَاَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْمُخلُصُونَ .

خدایا اى اهل بزرگى و عظمت و اى شایسته بخشش و قدرت و سلطنت و اى شایسته عفوو رحمت و اى شایسته تقوى و آمرزش ، به حق این روزى که آن را براى مسلمانان عید و براى محمد(ص) ذخیره و شرافت و کرامت و فضیلت قرار دادى از تو مى‏خواهم که برمحمد وآل محمد درود بفرستى و مرا درهرخیرى وارد کنى که محمد و آل محمد را درآن وارد کردى و ازهر سوء و بدى خارج سازى که محمد وآل محمد را خارج ساختى، درود و صلوات تو براو وآنها، خداوندا، ازتو مى‏طلبم آنچه بندگان شایسته‏ات ازتو خواستند و به تو پناه مى‏برم از آنچه بندگان خالصت ‏به تو پناه بردند.

در صحیفه سجادیه نیزدعایى ازامام سجاد(ع) به مناسبت وداع ماه مبارک رمضان واستقبال عید سعید فطر وارد شده است:

«اللهم صل على محمد و آله و اجبر مصیبتنا بشهرنا و بارک لنا فى یوم عیدنا و فطرنا و اجعله من خیر یوم مرّ علینا، اجلبه لعفو و امحاه لذنب واغفرلنا ما خفى من ذنوبنا وما علن ... اللهم انا نتوب الیک فى یوم فطرنا الذى جعلته للمؤمنین عیدا و سرورا و لاهل ملتک مجمعا و محتشدا، من کل ذنب اذنبناه او سوء اسلفناه او خاطر شرّ اضمرناه توبة من لا ینطوى على رجوع الى.»

پروردگارا! بر محمد وآل محمد درود فرست و مصیبت ما را دراین ماه جبران کن و روز فطر را بر ما عیدى مبارک و خجسته بگردان و آن را از بهترین روزهایى قرار ده که برما گذشته است که دراین روز بیشتر ما را مورد عفو قرار دهى و گناهانمان را بشوئى و خداوندا برما ببخشایى آنچه درپنهان وآشکارا گناه گردانیم ... خداوندا! دراین روزعید فطرمان که براى مؤمنان روزعید و خوشحالى و براى مسلمانان روزاجتماع و گردهمائى قراردادى؛ ازهرگناهى که مرتکب شده‏ایم وهر کار بدى که کرده‏ایم وهر نیت ناشایسته‏اى که در ضمیرمان نقش بسته است ‏به سوى تو باز مى‏گردیم و توبه مى‏کنیم، توبه‏اى که درآن بازگشت ‏به گناه هرگز نباشد و بازگشتى که درآن هرگز روى آوردن به معصیت نباشد. بارالها! این عید را بر تمام مؤمنان مبارک گردان و دراین روز، ما را توفیق بازگشت ‏به سویت و توبه ازگناهان عطا فرما.» (3)

پى‏نوشت‏ها:

1- محمدى رى شهرى، میزان الحکمة،ج 7،صص131 -132.

2- میرزا جواد آقا ملکى تبریزى، المراقبات فى اعمال السنه، تبریز، ص 167.

3- ماهنامه پاسداراسلام، شماره 101، اردیبهشت ماه 1369 صص 10- 11، 50 .

 واستفاده ازکتاب رمضان، تجلى معبود (ره توشه راهیان نور) صفحه 248 .

منبع: 1- سایت تبیان به نشانی: http://www.tebyan.net/religion_thoughts/articles/ramadhan/2003/11/26/20459.htm

2- سایت حوزه به نشانی: http://www.hawzah.net/Hawzah/Magazines/MagArt.aspx?MagazineNumberID=4623&id=34266

تعیین روز عید فطر

از آن‌جایی که شرط اعلام ماه شوال با رویت هلال ماه به وقوع می‌پیوندد. همواره در کشورهای مسلمان، بر حسب موقعیت مکانی آن کشور، رویت هلال ماه اول ماه شوال و روز عید فطر متغیر است به صورتی که ممکن است به طور مثال در عربستان سعودی روز دوشنبه روز عید اعلام شود اما در ایران روز سه شنبه روز عید فطر اعلام شود. تعیین عید فطر بر عهده حاکم شرع است و پیروی از آن طبق نظر اکثریت مراجع تقلید [۳] و علمای شیعه بر تمام شیعیان حتی مراجعی که نسبت به آن علم ندارند(رؤیت ماه جدید برای آنها ثابت نشده) لازم است. هر چند اگر فردی مطمئن شود که آن روز آخر ماه رمضان و یا دوم ماه شوال است شرعا نمی‌توان او را از عمل به علم خود بازداشت.[۴]

منبع: سایت ویکیپدیادانشنامه آزادبه نشانی: http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D8%B7%D8%B1

رویت هلال ماه رمضان ، رویت  هلال شوال

موضوع رویت هلال ماه های رمضان و شوال در سال های اخیر از مباحث مهم جامعه ما بوده است و از اهمیت خاصی برخوردار است با نزدیک شدن ماه مبارک رمضان  راصدین مشتاقانه به دیدار  این هلال می روند . رویت هلال این ماه به خاطر جنبه های دینی و مذهبی آن دو چندان می شود زیرا این ماه به شهر الله  معروف است و مسلمین میهمان خداوند سبحان هستند وشبی در این ماه قرار دارد که خیر من الف شهر است یعنی برتر از هزار ماه است .

تعیین ماه قمری مبتنی بر رویت هلال است و ناظران در آغاز  هر ماه می کوشند تاهلال را رصد نمایند ولی دیدن هلال در اولین شب پس از خارج شدن از محاق کار دشواری است.

ماه شب اول به صورت هلال باریکی در غرب آسمان در نزدیکی افق برای مدت کوتاهی نمایان می شود و رویت پذیری آن به شرایط  متعددی بستگی دارد .

اگر چه ماه تقریباٌ هر 5/29 روز یکبار به دور زمین گردش می کند ولی به خاطر پیچیدگی های مدار آن تعیین دقیق زمان ظاهر شدن هلال بسیار مشکل است علاوه بر آن ممکن است وجودغبار ابر یا محدود بودن افق ناظرسبب شود  تا راصدین نتوانند هلال را به آسانی شکار کنند .

 

اسلام و شمارش ایام

 بناء اسلام بر سال و ماه قمری است .

خداوند سبحان در آیه کریمه « ان عدة الشهور  عندالله  اثناعشر شهراٌ فی کتاب الله یوم خلق السموات والارض منها اربعه حرم ذلک الدین القیم »   تعداد ماه ها را 12 عدد معرفی نموده است و ترتیب آنها را منوط به خلقت و آفرینش دانسته و همگام با فطرت انسانی دانسته است .

اهل شرع ماه های قمری  را از رویت هلال تا رویت هلال دیگر محاسبه می کنند .بیرونی یکی از منجمین بر این  نظر است که امکان دارد دو ماه پیوسته تمام باشد و تا سه ماه پیوسته ناقص رویت شود ولی صاحب   زیج بهادری پس از محاسبه ای دقیق می نویسد : ممکن است چهار ماه متوالی هر ماه سی روز و سه ماه متوالی هر کدام بیست و نه روز واقع شود .

اهمیت ماه های قمری به این جهت است که بسیاری از اعمال عبادی همچون روزه ، حج و ... با رویت هلال  ارتباط تام دارد و لذا  تاریخ هجری قمری نخستین تاریخی است که مورد استفاده دنیای اسلام ومسلمانان جهان قرارگرفته  و در آن اعیاد و سوگواری های مذهبی به کمال و تمام یاد شده است .

تاریخ هجری  قمری که مبنایش هجرت  پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله ازمکه به مدینه است با ماه محرم  آغاز می شود و با ماه ذی الحجه پایان می پذیرد .

 هلال از منظر قرآن کریم

قرآن کریم از هلال ماه ، منازل  ماه و ... بارها سخن به میان آورده و ذیل آیات اهدافی را دنبال نموده است .

در آیه  5 سوره  یونس می فرمایند :

« هوالذی جعل الشمس ضیاء و القمر نوراٌ و قدره منازل لتعلموا عدد السنین  و الحساب ما خلق الله ذلک  الا بالحق »

« او کسی است که خورشید  را روشنایی و ماه را نور قرار داد و برای آن منزلگاه هایی مقدر کرد تا عدد سال ها و حساب کارها را بدانید ، خداوند این را جز به حق نیافریده است .»

معلوم می شودکه از اشکال مختلف ماه در آسمان همچون هلال ، تربیع ، تثلیث ، تسدیس و بدر و سپس  رو به نقصان گذاردن  آن  برای مردم بدون محاسبات  نجومی و رجوع  به اهل خبره امکان پذیر است .

همچنین فرمود « یسئلونک عن الاهله قل هی مواقیت للناس والحج »

« ای پیامبر  در باره هلال های ماه از تو سئوال می کنند ، بگو آنها بیان اوقات برای نظام زندگی مردم و تعیین وقت حج است »

و همچنین فرمود :

« الشمس و القمر بحسبان  »

« یعنی خورشید و ماه بر طبق  حساب منظمی می گردند »

 و بر حرکت زمین گرد خورشید و گردش نجومی ماه دور کره زمین تکیه می نماید و  فرمود

«  والقمر قدرناه منازل حتی عاد کالعرجون القدیم »

 که برای ماه منزل هایی را مقدر فرموده است .

اسباب اختلاف رؤیت

عوامل ذیل موجب اختلاف رؤیت می شود:

الف ) اختلاف طول (جغرافیایی) شهرها

هر شهری که طول (جغرافیایی) آن نزدیک تر به مبداء طول جغرافیایی( گرینویچ ) باشد در بسیاری از اوقات رؤیت در آن بیش از مناطقی است که طول شرقی آنها زیادتر از مبداء مزبور باشد یعنی در بلاد غربی تر امکان رؤیت بیش از بلاد شرقی است .

ب ) اختلاف عرض (جغرافیایی)شهرها

 دوری بُعد معدل النّهار  از منطقه البروج و نزدیک شدن به آن در کوتاهی و بلندی شب و روز تاثیر دارد و بنابر این اگر دو شهر در طول و عرض جغرافیایی برابر باشند اما یکی در نیم کره جنوبی  ودیگری در نیم کره شمالی باشد امکان دارد هلال در شهر اول دیده نشود ودر شهر دوم رؤیت شود. از طرفی بُعد ( عرض )  قمر از دایره بروج موثر است .

ج ) اوضاع فلکی

دور و نزدیک بودن ماه به زمین در رؤیت موثر است لذا امکان رؤیت در حال حضیض بیش از حال دوری است .

همچنین بعد معدل ( بعد و فاصله غروب ماه پس از غروب خورشید )  فاکتور مهمی است و لذا هر اندازه فاصله غروب ماه زیادتر باشد زمان مکث هلال فوق افق بیشتر است و بهتر می توان رؤیت نمود .

عناصر دیگری مثل قرآن نیّرین ( نزدیکی ماه و خورشید یا به عبارتی در یک راستا قرار گرفتن ماه و خورشید ) و ارتفاع ماه و سن هلال می تواند نقش تعیین کننده ای داشته باشد .

ثبوت هلال

 در این که حلول ماه به رؤیت و مشاهده هلال ثابت می شود اختلاف و تردیدی وجود ندارد اکثر فقها ، اثبات هلال را به رؤیت ضروری دین شمرده و اجماع و اتفاق مسلمانان را بر اعتبار آن ثابت دانسته اند . در سیره پیامبر ثابت است که  حضرت به جستجوی هلال می پرداخت و این امر را به عهده داشت .

در احادیث متواتر رویت هلال موجب صوم و فطر دانسته شده است.

صحیح  محمدبن مسلم از امام باقر علیه السلام نقل میکندکه حضرت فرمودند : اذا رأیتم الهلال  فصوموا و اذ رأیتموه فافطروا

با دیدن  هلال روزه بدار و  با دیدن آن روزه بگشا

البته بسیاری از فقها" رویة عن حس" را معتبر می دانند یعنی با چشم غیر مسلح ماه دیده  شود واگر توسط دوربین و تلسکوپ هلال دیده شود آنرا معتبر نمی دانند و اما فقهایی  هم هستندکه رویت با چشم مسلح را در حکم  رویت با چشم غیر مسلح می دانند و هر دو را حجت می دانند .

 پس اگر  دو شخص عادل ادعای رؤیت هلال نمودند و شهادتشان بر مبنای دلیل و مدرک بود از آنها پذیرفته می شود .

اقوال فقها

گروهی از فقها با بهره گیری از اصول و قواعد علمی بر این نظرندکه ادله نقلی ( آیات و روایات )  دلالت تام  بر لزوم اتحاد آفاق  ( شهرهای نزدیک به هم )  و موضوعیت رویت دارند و نقطه مقابل گروهی دیگر با استفاده از قواعد وادله مزبور معتقدند اتحاد آفاق  لازم نیست و ادله نقلی هم طریق و کاشف از واقع می باشند .

قائلین به اتحاد افق از اطلاقات و عمومات روایات  استفاده نموده اندکه پیامبر اسلام فرمود : صوموا لرؤیته  وافطروا لرؤیته یعنی با دیدن ماه روزه بگیرید و با دیدنش افطار کنید پس رویت شرط دخول ماه  است ودیدن هلال موضوعیت دارد . اما گروهی  که رویت را برای همه آفاق معتبر می دانند به دعای وارده در قنوت نماز عید فطر  اشاره کرده اند . در این دعا می خوانیم :

و اسئلک بحق هذاالیوم  الذی جعلته للمسلمین عیدا ، یعنی این عید برای همه مسلمین است .

همچنین لیله القدر ظاهر در این است که این لیله معین دارای احکام مشخص برای جمیع مسلمین است .

این اختلاف میان علمای عامه هم وجود دارد . حنفیها و مالکی ها و حنبلی ها قائل به ثبوت  رؤیت هلال  برای همه نقاط عالم در صورت رؤیت در یک نقطه هستند و شافعیه معتقدند اگر افقها مختلف باشند رؤیت هر ناحیه برای همان ناحیه حجت است .

آن هنگام که ماه رمضان به پایان می رسد عید فطر است . عید ، بازگشت به اصل است ؛  نه بازگشت به زندگی معمولی و دنیوی  که قبلاٌ وجود داشت . چنانچه واژه دیگری که از ریشه  « عادیعود »  می آید ،  واژه معاد است .معاد یعنی  بازگشت نزد پروردگار خود . در واقع عید ، معاد و عود جملگی از یک ریشه اند . رمضان که به پایان می  رسد ، عید است ، یعنی بازگشت به مبدا به تحقق می رسد اگر چه بازگشت به مبدا برای همه ما متحقق نشده  اما به یمن اینکه برای مردان خدا و ذات مقدسی که در هر عصری هستند به تحقق پیوسته ، ما هم به متابعت  از آنها عید می گیریم و این عید ، عید فطر است . فطر مناسبت با فطرت دارد و فطرت ،  فطرت ایمان است . در واقع این عید برای سلامت فطرت  ایمان برگزار می شود .

منبع: سایت تبیان به نشانی: http://www.tebyan.net/Religion_Thoughts/Articles/Ramadhan/2003/11/26/20458.html

در ایران

گفتنی است در ایران تعیین عید فطر بر عهده حاکم شرع (سید علی خامنه‌ای حاکم شرع فعلی) است و پیروی از آن طبق نظر اکثریت مراجع تقلید [۱][پیوند مرده] و علمای شیعه بر تمام شیعیان حتی مراجعی که نسبت به آن علم ندارند لازم است.ولی برخی از مراجع تقلید خود به اعلام روز فطر اقدام می‌کنند در سال ۱۳۸۴ مراجع تقلید محمد تقی بهجت و فاضل لنکرانی و یوسف صانعی روز عید فطر را متفاوت با نظر رهبر وقت جمهوری اسلامی ایران ، سید علی خامنه ای مشخص کردند.[۲] هر چند اگر فردی مطمئن شود که آن روز آخر ماه رمضان و یا دوم ماه شوال است شرعا نمی‌توان او را از عمل به علم خود بازداشت.[۳]

در عربستان سعودی

در کشور عربستان سعودی به عنوان مهم‌ترین کشور سنی مذهب (سنی وهابی) این وظیفه را شورای عالی قضایی عربستان سعودی که مهم‌ترین مرجع اسلامی و تصمیم گیری است بر عهده دارد. معمولاً سایر کشورهای عربی و اسلامی منطقه نیز با پیروی از روز خاصی که توسط شورای عالی قضایی عربستان سعودی تعیین شده، آن روز را به عنوان روز عید فطر اعلام می‌کنند. در تمامی کشور های اسلامی گذشته از نوع حکومت مشخص کردن عید فطر بر مبنای شروع ماه شوال و از همه مهمتر رویت هلال شوال معین می‌شود [۵]

آداب و سنن عید فطر

تکبیر

از سنت های مسلمانان در روز عید فطر، تکبیر (الله اکبرگفتن ) است. تکبیر در روز عید فطر، برگرفته از آیه‌ای از قرآن است [۴] و پیش از نماز عید فطر و شروع خطبه، در خانه‌ها و کوچه و بازار خوانده می‌شود. متن تکبیری که در روز عید فطر خوانده می شود بشرح زیر است:

الله أکبر الله أکبر الله أکبر (الله بزرگ تر است، الله بزرگ تر است، الله بزرگ تر است. )

لا إله إلا الله (خداوندی نیست مگر الله )

الله أکبر الله أکبر (الله بزرگ تر است. الله بزرگ تر است. )

ولله الحمد (و ستایش همه از آن الله است. )

الله أکبر کبیراً (الله به راستی بزرگتر است)

والحمد لله کثیراً (و ستایش بسیار از آن الله است )

منبع: سایت ویکی پدیادانشنامه آزادبه نشانی: http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D8%B7%D8%B1

اعمال عید فطر

از جمله لیالى شریفه شب عید فطر می باشد و درفضیلت و ثواب عبادت و احیاى آن احادیث ‏بسیار وارد شده و روایت‏ شده است که آن شب کمتراز شب قدر نیست . برای درک این شب عزیز انجام اعمالی از ائمه علیهم السلام به ما سفارش شده است :

1- در هنگام غروب آفتاب غسل انجام شود.

در متون اسلامی، توصیه شده است که مسلمانان در روز عید فطر و عید قربان، تن خود را در آب بشویند و غسل کنند. غسل عید، از سنت های مسلمانان در روز عید است و در آن فرقی بین مردان، زنان و کودکان نیست. برخلاف غسل جمعه، غسل عید می‌تواند قبل از اذان صبح انجام گیرد. علاوه بر غسل، عطر زدن و مسواک کردن نیز از سنت های روز عید فطر است.

2- آن شب به نماز، دعا، استغفار، درخواست ازحق تعالى و بیتوته در مسجد احیا گردد.

3- بعد از نماز مغرب و عشا ، نماز صبح و نمازعید فطرذکر؛" الله اکبر الله اکبر، لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لله الحمد الحمد لله على ما هدانا و له الشکر على ما اولانا " گفته شود.

4- بعد ازنماز مغرب و نافله آن ، دستها را بسوى آسمان بلند کرده و بگوید:" یا ذاالمن و الطول یا ذاالجود یا مصطفی محمد و ناصره صل على محمد وآل محمد و اغفرلی کل ذنب احصیته وهو عندک فی کتاب مبین " . پس به سجده برود و صد مرتبه در سجده بگوید: " اتوب الى الله " پس هرحاجت که دارد از حق تعالى بخواهد که ان شاء الله تعالى بر آورده خواهد شد. در روایتی از ‏شیخ آمده که: بعد از نماز مغرب به سجده رود و بگوید" یا ذاالحول یا ذاالطول یا مصطفیا محمدا و ناصره صل على محمد وآل محمد واغفرلی کل ذنب اذنبته و نسیته انا و هو عندک فی کتاب مبین." سپس صد مرتبه بگو.

 " اتوب الى الله "

5- زیارت امام حسین علیه السلام که فضیلت ‏بسیار دارد.

6- ده مرتبه ذکر" یا دائم الفضل علی البریة یا باسط الیدین بالعطیة یا صاحب المواهب السنیة صل علی محمد وآله خیرالوری سجیة فاغفرلنا یا ذاالعلی  فی هذه العشیة." که ازاعمال شب جمعه است، گفته شود.

7- ده رکعت نماز که در شب آخرماه رمضان اقامه می شود که به صورت پنج نمازدو رکعتی ، درهر رکعت بعد از حمد، سوره توحید ده بارخوانده شود. و در رکوع وسجود ده مرتبه ذکر" سبحان الله والحمدلله ولا اله الاالله والله اکبر" گفته شود. پس از نمازهزارمرتبه استغفار کند وبعد ازآن سربه سجده گذارد وبگوید:" یا حی یا قیوم یا ذاالجلال و الاکرام  یا رحمان الدنیا والاخرة و رحیمهما یا ارحم الراحمین  یا اله الاولین والآخرین اغفرلنا ذنوبنا و تقبل منا صلواتنا و صیامنا و قیامنا."

8- بعد از نماز مغرب و نافله آن دو رکعت نماز بجا آورد، در رکعت اول بعد از حمد هزار مرتبه توحید و دررکعت دوم بعد از حمد، یک مرتبه توحید بخواند. بعد از سلام سر به سجده بگذارد و صد مرتبه ذکر" اتوب الى الله " گفته شود. پس ازآن بگوید: " یا ذاالمن والجود یا ذاالمن والطول یا مصطفی محمد صلى الله علیه وآله  صل على محمد وآله و افعل بی کذا و کذا و به جاى کذا حاجات خود را بطلبد و روایت است که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام این دو رکعت را به این کیفیت ‏بجا مى‏آورد پس سراز سجده برمى‏داشت و مى‏فرمود به حق آن خداوندى که جانم به دست قدرت او است هرکه این نماز رابخواند، هر حاجتی از خدا بطلبد البته عطا کند و اگر به عدد ریگهاى بیابان گناه داشته باشد خدا بیامرزد. و در روایت دیگر به جاى هزارمرتبه توحید صد مرتبه وارد شده است. شیخ و سید بعد از نماز این دعا را نقل کرده‏اند: " یاالله  یاالله  یاالله  یا رحمان یاالله  یا رحیم یاالله  یا ملک یاالله  یا قدوس یاالله  یا سلام یاالله  یا مؤمن یاالله  یا مهیمن یاالله  یاعزیز یاالله  یا جبار یاالله  یا متکبر یاالله  یا خالق یاالله  یا بارئ یاالله  یا مصور یاالله  یاعالم یاالله  یا عظیم یاالله  یا علیم یاالله  یا کریم یاالله  یا حلیم یاالله  یا حکیم یاالله  یا سمیع یاالله  یا بصیر یاالله  یا قریب یاالله  یا مجیب یاالله  یا جواد یاالله  یا ماجد یاالله  یا ملی یاالله  یا وفی یاالله  یا مولى یاالله  یا قاضی یاالله  یا سریع یاالله  یا شدید یاالله  یا رئوف یاالله  یا رقیب یاالله  یا مجید یاالله  یا حفیظ یاالله  یا محیط یاالله  یا سیدالسادات یاالله  یا اول یاالله  یا آخر یاالله  یا ظاهر یاالله  یا باطن یاالله  یا فاخر یاالله یا قاهر یا الله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا ودود یاالله  یا نور یاالله  یا رافع یاالله  یا مانع یاالله  یا دافع یاالله  یا فاتح یاالله  یا نفاح [نفاع] یاالله  یا جلیل یاالله  یا جمیل یاالله  یا شهید یاالله  یا شاهد یاالله  یا مغیث ‏یاالله  یا حبیب یاالله  یا فاطر یاالله  یا مطهر یاالله  یا ملک یاالله  یا مقتدر یاالله  یا قابض یاالله  یا باسط یاالله  یا محیی یاالله  یا ممیت ‏یاالله  یا باعث‏ یاالله  یا وارث یاالله  یا معطی یاالله  یا مفضل یاالله  یا منعم یاالله  یا حق یاالله  یا مبین یاالله  یا طیب یاالله  یا محسن یاالله  یا مجمل یاالله  یا مبدئ یاالله  یا معید یاالله  یا بارئ یاالله  یا بدیع یاالله  یا هادی یاالله  یا کافی یاالله  یا شافی یاالله  یا علی یاالله  یاعظیم یاالله  یا حنان یاالله  یا منان یاالله  یا ذاالطول یاالله  یا متعالی یاالله  یا عدل یاالله  یا ذاالمعارج  یاالله  یا صادق یاالله  یا صدوق یاالله  یا دیان یاالله  یا باقی یاالله  یا واقی یاالله  یا ذاالجلال یاالله  یا ذاالاکرام  یاالله  یا محمود یاالله  یا معبود یاالله  یا صانع یاالله  یا معین یاالله  یا مکون یاالله  یا فعال یاالله  یا لطیف یاالله  یا غفور یاالله  یا شکور یاالله  یا نور یاالله  یا قدیر یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  اسالک ان تصلی على محمد و آل محمد و تمن علی برضاک و تعفوعنی بحلمک و توسع علی من رزقک الحلال الطیب من حیث احتسب و من حیث لا احتسب فانی عبدک لیس لی احد سواک ولا احد اساله غیرک یا ارحم الراحمین ما شاء الله لا قوة الا بالله العلی العظیم. پس به سجده مى‏روى و مى‏گویى: یاالله  یاالله  یاالله  یا رب یا رب یا رب یا منزل البرکات بک تنزل کل حاجة اسالک بکل اسم فی مخزون الغیب عندک والاسماء المشهورات عندک المکتوبة على سرادق عرشک ان تصلی على محمد وآل محمد وان تقبل منی شهررمضان و تکتبنی من الوافدین الى بیتک الحرام و تصفح لی عن الذنوب العظام و تستخرج لی یا رب کنوزک یا رحمان.

9- چهارده رکعت نمازاقامه کند.بعدازهردو رکعت سلام دهد ودرهر رکعت بعد ازحمد، یکبارآیةالکرسی و سه مرتبه توحید خوانده شود. براى هررکعت، ثواب عبادت چهل سال وعبادت هرکه درآن ماه روزه گرفته و نماز خوانده اعطاء می شود.

10- شیخ درمصباح فرموده که درآخرشب غسل کن وبر سجاده خود تا طلوع فجربنشین وعبادت کن.

اعمال روزعید

1- بعد ازنمازصبح ونمازعید آن تکبیراتى را که درشب عید ذکر شد، گفته شود.

2- پرداخت زکات فطره پیش ازنمازعید.

3- انجام غسل روزعیداست.که زمان آن بعدازطلوع فجر تا زمان به جا آوردن نمازعید است. در هنگام غسل بگو: " اللهم ایمانا بک وتصدیقا بکتابک واتباع سنة نبیک محمد صلى الله علیه وآله." و پس ازغسل بگو:" اللهم اجعله کفارة لذنوبی وطهر دینی اللهم اذهب عنی الدنس."

4- برای اقامه نمازعید لباس نیکو پوشیده وازعطراستفاده نمایید.

5- پیش از نماز عید، دراول روزافطار کنى. و بهتر آن است که به خرما یا به شیرینى باشد. و شیخ مفید فرموده مستحب است خوردن مقدارکمى ازتربت‏ سیدالشهداء علیه السلام که براى هر دردى شفا است.

6- قبل ازخروج ازمنزل برای نمازعید، دعایی را که ازامام باقرعلیه السلام روایت شده را بخوانی: " اللهم من تهیا فی هذاالیوم اوتعبا اواعد واستعد لوفادة الى مخلوق رجاء رفده ونوافله وفواضله وعطایاه فان الیک یا سیدی تهیئتی و تعبئتی واعدادی واستعدادی رجاء رفدک وجوائزک ونوافلک و فواضلک و فضائلک وعطایاک و قد غدوت الى عید من اعیاد امة نبیک محمد صلوات الله علیه وعلى آله ولم افد الیک الیوم بعمل صالح اثق به قدمته ولا توجهت ‏بمخلوق املته ولکن اتیتک خاضعا مقرا بذنوبی واسائتی الى نفسی فیا عظیم یا عظیم یا عظیم اغفرلی العظیم من ذنوبی فانه لا یغفرالذنوب العظام الا انت ‏یا لا اله الا انت ‏یا ارحم الراحمین."

7- اقامه نمازعید.

8- زیارت امام حسین علیه السلام.

9- دعاى ندبه خوانده شود. سید بن طاوس فرموده که چون ازدعا فارغ شود به سجده رود و بگوید:" اعوذ بک من نار حرها لا یطفى و جدیدها لا یبلى وعطشانها لا یروى" پس گونه راست را برخاک بگذارد و بگوید:" الهی لا تقلب وجهی فی النار بعد سجودی وتعفیری لک بغیرمن منی علیک بل لک المن علی" سپس گونه چپ را برخاک بگذارد و بگوید: " ارحم من اساء واقترف واستکان واعترف" پس به حال سجده شود وبگوید:" ان کنت‏ بئس العبد فانت نعم الرب عظم الذنب من عبدک فلیحسن العفو من عندک یا کریم " پس از آن صد بار بگوید: العفو العفو.

منبع : سایت تبیان به نشانی: http://www.tebyan.net/religion_thoughts/articles/ramadhan/2003/11/26/20455.html

نماز عید فطر

 نماز عید فطر دو رکعت است در رکعت اوّل سوره حمد و سپس سوره  أعْلى خوانده می شود و دارای پنج تکبیر است و بعد از هر تکبیرى این قنوت خوانده می شود:اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکِبْرِیاَّءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ
خدایا اى اهل بزرگى و عظمت و اى شایسته بخشش و قدرت و سلطنت و اى شایسته عفو

وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوى وَالْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذَا الْیَومِ الَّذى
و رحمت و اى شایسته تقوى و آمرزش از تو می خواهم به حق این روزى که

جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ ذُخْراً وَشَرَفاً
براى مسلمانان عید و براى محمد صلى الله علیه و آله ذخیره و شرف

وَکَرامَة وَمَزِیْداً اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تُدْخِلَنى فى کُلِّ خَیْرٍ
وکرامت وفزونى مقام قرارش دادى
، که درود فرستى بر محمد و آل محمد و واردکنی مرا در هر خیرى

اَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تُخْرِجَنى مِنْ کُلِّ سُوَّءٍ اَخْرَجْتَ
که واردکردی در آن خیر محمد و آل محمد را و برونم آرى از هر بدى و شرّى که برون آوردى

مِنْهُ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ
از آن محمد و آل محمد را - که درودهاى تو بر او و بر ایشان باد - خدایا از تو می خواهم

خَیْرَ ما سَئَلَکَ مِنْهُ عِبادُکَ الصّالِحُونَ وَاَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ
بهترین چیزى را که درخواست کردند از تو بندگان شایسته ات و پناه می برم به تو از آنچه پناه بردند

مِنْهُ عِبادُکَ الْْمُخلُصُونَ. 

از آن بندگان خالصت.

پس از تکبیر ششم به رکوع رفته ذکر رکوع خوانده میشود و بعد از رکوع و ذکر سجود برخاسته به رکعت دوّم  رفته و بعد از سوره حمد سوره وَالشَّمْسِ خوانده میشود سپس چهار تکبیر گفته میشود و بعد از هر تکبیرى ذکر قنوت فوق خوانده می شود و بعداز قنوت آخر تکبیر پنجم گفته می شود و پس از رفتن به رکوع و سجود سلام داده  نماز تمام می شود.

 بعد از سلام تسبیح حضرت زهراء عَلیهَاالسَّلام مستحب است.  بعد از نماز عید دعاهاى بسیار وارد شده است و شاید بهترین آنها دعاى چهل و ششم صحیفه کامله سجادیه باشد و مستحب است که نماز عید در زیر آسمان و بر روى زمین بدون فرش و بُوریا واقع شود وبهتراست نمازگزارازمُصَلّى از غیر آن راهى که رفته بود برگردد و دعا کند از براى برادران دینى خود برای قبولى اعمال.

منبع : سایت بچه های قلم به نشانی: http://www.bachehayeghalam.ir/articles/cat_09/007878.php

عید فطر در کشورها و فرهنگها

در مالزی

در مالزی، عید فطر بیشتر به نام های هاری رایا پواسا یا هاری رایا عیدالفطری خوانده می‌شود. هاری رایا در لغت به معنی « روز جشن» است؛ و برای اشاره به عیدهای اسلامی چون عید فطر و عید قربان به کار می‌رود.

معمولاً در شب پیش از عید فطر، خانواده‌های مالایی، به ویژه زنان خانه دار به تهیه غذاها و شیرینی های سنتی مخصوص این عید می‌پردازند. از مهم ترین این غذاها، رندانگ است که از گوشت گاو و مرغ پخته شده در شیرنارگیل درست می‌شود. دیگر غذای سنتی مخصوص عید فطر، کتوفات است که از برنج پیچیده شده در برگ خرما تهیه می‌شود.

در فرهنگ مالزی، شب بیست و هفتم ماه رمضان توجوه لیکور خوانده می‌شود که به معنی عدد بیست و هفت است. در طی این شب ها، مردم مالزی با روشن کردن شمع ها و چراغ های نفتی(که پلیته نامیده می‌شود) در جلوی خانه‌ها و آذین بندی و چراغانی کردن خیابان ها به استقبال عید فطر می‌روند. این سنت از این باور سنتی مالایی ها سرچشمه می‌گرفت که در شب قدر، فرشتگان و روح القدس در خانه‌هایی که در آن نور وجود دارد، فرو می‌آیند؛ البته امروزه چنین باوری وجود ندارد و روشن کردن چراغ های نفتی صرفاً جنبه تزیینی دارد.

در طول عید فطر، مرسوم است که مالایی ها لباس های سنتی و محلی را می پوشند؛ لباس سنتی مردان باجوملایو و لباس سنتی زنان باجوکورونگ یا باجوکبایا خوانده می‌شود. همچنین در بین مردان و زنان مسلمان مالزی مرسوم است که شال های سنتی موسوم به سونگت را در روزهای عید فطر بر شانه‌های خود بیندازند.

مسلمانان مالزی عموماً در روز و پس از طلوع آفتاب، در نماز عید فطر شرکت می جویند؛ پس از نماز زیارت اهل قبور مرسوم است. در زمان زیارت قبور، سوره یس از قرآن  کریم را می خوانند و برای آرامش روح مردگان دعا می‌کنند.

در باقی روز، مالایی ها به دیدار آشنایان و خویشاوندانشان می‌روند؛ به بچه‌ها در روز عید فطر مقداری پول داده می‌شود که دویترایا نام دارد.

در ایام عید فطر، دانشگاه‌ها و مدارس مالزی یک هفته تعطیل است، هرچند ادارات و موسسات دولتی تنها دو روز تعطیل هستند. سابقاً تعطیلی عید فطر، دو هفته بود؛ که به دلیل بعضی مخالفت ها به یک هفته کاهش داده شد.

نخست وزیر مالزی هم در روز اول عید فطر معمولاً بارعام می‌گیرد و مردم می‌توانند برای عرض تبریک به خانه او بروند؛ این مراسم در شهر پوتراجایا برگزار می‌شود.

آتشبازی در شب های عید فطر مرسوم است؛ البته برای آتش بازی محدودیت های قانونی وجود دارد، اما مواد آتش بازی به طور غیرقانونی از بازارسیاه خریده می‌شود؛ با وجود ممنوعیت آتشبازی، این مراسم به ویژه در بین بچه‌های مالایی از محبوبیت برخوردار است. آتشبازی از روزهای آخر ماه رمضان شروع شده و تا یک هفته پس از پایان ماه رمضان نیز ادامه دارد.

عید فطر در مالزی، تنها یک عید مذهبی و دینی نیست؛ بلکه عید ملی است[نیازمند منبع]و تمام چینی های مقیم مالزی و پیروان دیگر ادیان نیز در این جشن شرکت می جویند.[نیازمند منبع]

پانویس مطالب ویکیپدیا

  1. ↑ [۱]
  2. ↑ درپی التهابات در قم، مدیرمسئول کیهان صریحا از مراجع عظام عذزخواهی کرد. وبگاه ادوار نیوز
  3. ↑ دیدار ماه نو ملاک های فقهی رؤیت هلال
  4. ↑ قرآن بقره:185

‎‎

منابع مطالب ویکیپدیا

  • بی بی سی (فارسی)
  • ملاک‌های فقهی رؤیت هلال
  • ملاک فقهی رؤیت هلال و حکم شرعی

منبع: سایت ویکیپدیادانشنامه آزادبه نشانی: http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D8%B7%D8%B1

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد