مذهب شافعی
مجموعه مقالههای اسلام | |
اصول | |
توحید | |
اصول خاص تشیع | |
امامت • عدل | |
فروع | |
نماز • روزه • زکات | |
فروع خاص تشیع | |
خمس | |
منابع اسلامی | |
قرآن • عقل | |
شخصیّتها | |
محمد | |
مذهبها | |
تسنن • تشیع • تصوف | |
مذاهب فقهی | |
جعفری • شافعی | |
مذاهب کلامی | |
امامیه | |
علوم اسلامی | |
حدیث • تفسیر | |
تاریخ اسلام | |
امویان • عباسیان | |
جغرافیای اسلام | |
مکه • مدینه |
شافعی نام یکی از شاخههای کیش سنی از دین اسلام است. واز مذاهب فقهی و پیرو ابوعبدالله محمد ادریس شافعی و از ائمه چهار گانه سنت وجماعت است.
شافعی مابین سالهای ۱۴۶ تا ۱۵۰ قمری در غزه به دنیا آمد ودر سال ۲۰۴ وفات یافت.
وی با داخل کردن مذهب حنفی با مالکی روشی نوین را بنا نهاد که از حدیث در آن بهره میجست.
دیدگاه
در کلام پیرو ابوالحسن اشعری بود و ادله اربعه:
را قبول داشت و قائل به استدلال بود ولی به استحسان و مصالح مرسله اعتنا نداشت و آن را مردود میشمرد.
ایمان در عقیده شافعیه دارای سه شرط عمدهاست:
نخستین کسی است که مسائل اصول فقه را تدوین وتالیف کرد در کتابی بنام الرساله.
مطالب این کتاب عبارتاند از:
منابع استنباط شافعی عبارتاند
کتاب
او همانند دیگر فقیهان قرآن را در صدر همه منابع قرار میدهد و آن را نخستین منبع فـقهی میداند و به ظواهر آن استدلال میکند مگر زمانی که دلیلی حاکی از آن که مقصوداز آیه چیزی جز ظاهر آن است اقامه شود.
سنت
شافعی از خبر واحد و عمل به آن بشدت دفاع کردهاست مشروط بدان که راوی ثقه و ضابط و حدیث به رسول خدا(ص) متصل باشد.
او بر حنفیه خرده گرفتهاست که قیاس را بر خبر واحد مقدم داشتهاند.
نیز شرایطی را که حنفیه و مالکیه برای عمل به خبر واحدگذاشتهاند معتبر نـدانسته، بر این باور است که در صورت اثبات صحت سنت و روایت پیروی از آن همانند پیروی از قرآن، واجب است.
البته شافعی برای عمل به حدیث مرسل شرایطی گذاشت، مثلاً این که از احادیث مرسل سعید بن مسیب باشد.
اجـمـاع
وی بـه ایـن دلـیـل کـه آگـاهـی یـافتن از اتفاق همگان ناممکن است اجماع را به مـعـنـای آگـاهی نیافتن از نظر مخالف دانست و نظریه استاد خود مالک مبنی بر حجیت اجماع مردم مدینه را رد کرد و گفت : اجماع درجه نخست اجماع صحابهاست.
گـفـتـه صـحـابـی
شـافـعـی در فتاوی قدیم خود به گفته صحابه عمل کردهاست اما در فـتاوی جدیدش، چنان که بسیاری از اصحابش میگویند به گفته صحابه احتجاج نکردهاست دلیلش این است که که وی گفتههایی از صحابه نقل کرده و سپس با آنها مخالفت ورزیدهاست.
با این همه ازگـفـتـار او در کـتـاب الام برمی آید که وی گفته صحابی را تا زمانی که مخالفی برای آن پیدانشود، حجت میدانستهاست.
شکل کلی فقه شافعی
به همین دلـیـل بـرنـامهای روشن در استدلال کردن به حدیث و برخی از منابع تبعی در پیش گرفت و به دفاع ازاین برنامه برخاست و مخالفان برنامه خود را، خواه عراقی یا حجازی، مورد حمله قرارداد.
او بـه مـسـایـل فـرضـی اهـمـیتی نمیدهد و تنها ازاحکام امور واقعی که وجود خارجی دارند بحث وجستجو میکند و به همین دلیل در فقه او مسایل فرضی اندکی مییابیم.
همین اختلاف پویایی و حیات فقه شافعی را پدید آورده و مجتهدان پس ازاو را در بـرابـر آرای گوناگونی قرار داده تا هر کدام را مطابق شرایط و اوضاع، به پذیرش واجرا سزاوارتر یافتند برگزینند.
منبع
منبع:برگرفته از سایت ویکیپدیا دانشنامه آزاد به نشانی :http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%81%D8%B9%DB%8C