صحیفه سجادیه بخش دوم

 دعاهای صحیفه سجادیه شماره۲۱تا۳۶

(21)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا حَزَنَهُ أَمْرٌ وَ أَهَمَّتْهُ الْخَطَایَا)

اللَّهُمَّ یَا کَافِیَ الْفَرْدِ الضَّعِیفِ، وَ وَاقِیَ الْأَمْرِ الْمَخُوفِ، أَفْرَدَتْنِی الْخَطَایَا فَلَا صَاحِبَ مَعِی، وَ ضَعُفْتُ عَنْ غَضَبِکَ فَلَا مُؤَیِّدَ لِی، وَ أَشْرَفْتُ عَلَى خَوْفِ لِقَائِکَ فَلَا مُسَکِّنَ لِرَوْعَتِی وَ مَنْ یُؤْمِنُنِی مِنْکَ وَ أَنْتَ أَخَفْتَنِی، وَ مَنْ یُسَاعِدُنِی وَ أَنْتَ أَفْرَدْتَنِی، وَ مَنْ یُقَوِّینِی وَ أَنْتَ أَضْعَفْتَنِی لَا یُجِیرُ، یَا إِلَهِی، إِلَّا رَبٌّ عَلَى مَرْبُوبٍ، وَ لَا یُؤْمِنُ إِلَّا غَالِبٌ عَلَى مَغْلُوبٍ، وَ لَا یُعِینُ إِلَّا طَالِبٌ عَلَى مَطْلُوبٍ. وَ بِیَدِکَ، یَا إِلَهِی، جَمِیعُ ذَلِکَ السَّبَبِ، وَ إِلَیْکَ الْمَفَرُّ وَ الْمَهْرَبُ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَجِرْ هَرَبِی، وَ أَنْجِحْ مَطْلَبِی. 5) اللَّهُمَّ إِنَّکَ إِنْ صَرَفْتَ عَنِّی وَجْهَکَ الْکَرِیمَ أَوْ مَنَعْتَنِی فَضْلَکَ الْجَسِیمَ أَوْ حَظَرْتَ عَلَیَّ رِزْقَکَ أَوْ قَطَعْتَ عَنِّی سَبَبَکَ لَمْ أَجِدِ السَّبِیلَ إِلَى شَیْ‏ءٍ مِنْ أَمَلِی غَیْرَکَ، وَ لَمْ أَقْدِرْ عَلَى مَا عِنْدَکَ بِمَعُونَةِ سِوَاکَ، فَإِنِّی عَبْدُکَ وَ فِی قَبْضَتِکَ، نَاصِیَتِی بِیَدِکَ. لَا أَمْرَ لِی مَعَ أَمْرِکَ، مَاضٍ فِیَّ حُکْمُکَ، عَدْلٌ فِیَّ قَضَاؤُکَ، وَ لَا قُوَّةَ لِی عَلَى الْخُرُوجِ مِنْ سُلْطَانِکَ، وَ لَا أَسْتَطِیعُ مُجَاوَزَةَ قُدْرَتِکَ، وَ لَا أَسْتَمِیلُ هَوَاکَ، وَ لَا أَبْلُغُ رِضَاکَ، وَ لَا أَنَالُ مَا عِنْدَکَ إِلَّا بِطَاعَتِکَ وَ بِفَضْلِ رَحْمَتِکَ. إِلَهِی أَصْبَحْتُ وَ أَمْسَیْتُ عَبْداً دَاخِراً لَکَ، لَا أَمْلِکُ لِنَفْسِی نَفْعاً وَ لَا ضَرّاً إِلَّا بِکَ، أَشْهَدُ بِذَلِکَ عَلَى نَفْسِی، وَ أَعْتَرِفُ بِضَعْفِ قُوَّتِی وَ قِلَّةِ حِیلَتِی، فَأَنْجِزْ لِی مَا وَعَدْتَنِی، وَ تَمِّمْ لِی مَا آتَیْتَنِی، فَإِنِّی عَبْدُکَ الْمِسْکِینُ الْمُسْتَکِینُ الضَّعِیفُ الضَّرِیرُ الْحَقِیرُ الْمَهِینُ الْفَقِیرُ الْخَائِفُ الْمُسْتَجِیرُ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَجْعَلْنِی نَاسِیاً لِذِکْرِکَ فِیمَا أَوْلَیْتَنِی، وَ لَا غَافِلًا لِإِحْسَانِکَ فِیمَا أَبْلَیْتَنِی، وَ لَا آیِساً مِنْ إِجَابَتِکَ لِی وَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَنِّی، فِی سَرَّاءَ کُنْتُ أَوْ ضَرَّاءَ، أَوْ شِدَّةٍ أَوْ رَخَاءٍ، أَوْ عَافِیَةٍ أَوْ بَلَاءٍ، أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْمَاءَ، أَوْ جِدَةٍ أَوْ لَأْوَاءَ، أَوْ فَقْرٍ أَوْ غِنًى. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ ثَنَائِی عَلَیْکَ، وَ مَدْحِی إِیَّاکَ، وَ حَمْدِی لَکَ فِی کُلِّ حَالَاتِی حَتَّى لَا أَفْرَحَ بِمَا آتَیْتَنِی مِنَ الدُّنْیَا، وَ لَا أَحْزَنَ عَلَى مَا مَنَعْتَنِی فِیهَا، وَ أَشْعِرْ قَلْبِی تَقْوَاکَ، وَ اسْتَعْمِلْ بَدَنِی فِیمَا تَقْبَلُهُ مِنِّی، وَ اشْغَلْ بِطَاعَتِکَ نَفْسِی عَنْ کُلِّ مَا یَرِدُ عَلَیَّ حَتَّى لَا أُحِبَّ شَیْئاً مِنْ سُخْطِکَ، وَ لَا أَسْخَطَ شَیْئاً مِنْ رِضَاکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ فَرِّغْ قَلْبِی لِمَحَبَّتِکَ، وَ اشْغَلْهُ بِذِکْرِکَ، وَ انْعَشْهُ بِخَوْفِکَ وَ بِالْوَجَلِ مِنْکَ، وَ قَوِّهِ بِالرَّغْبَةِ إِلَیْکَ، وَ أَمِلْهُ إِلَى طَاعَتِکَ، وَ أَجْرِ بِهِ فِی أَحَبِّ السُّبُلِ إِلَیْکَ، وَ ذَلِّلْهُ بِالرَّغْبَةِ فِیمَا عِنْدَکَ أَیَّامَ حَیَاتِی کُلِّهَا. وَ اجْعَلْ تَقْوَاکَ مِنَ الدُّنْیَا زَادِی، وَ إِلَى رَحْمَتِکَ رِحْلَتِی، وَ فِی مَرْضَاتِکَ مَدْخَلِی، وَ اجْعَلْ فِی جَنَّتِکَ مَثْوَایَ، وَ هَبْ لِی قُوَّةً أَحْتَمِلُ بِهَا جَمِیعَ مَرْضَاتِکَ، وَ اجْعَلْ فِرَارِی إِلَیْکَ، وَ رَغْبَتِی فِیمَا عِنْدَکَ، وَ أَلْبِسْ قَلْبِیَ الْوَحْشَةَ مِنْ شِرَارِ خَلْقِکَ، وَ هَبْ لِیَ الْأُنْسَ بِکَ وَ بِأَوْلِیَائِکَ وَ أَهْلِ طَاعَتِکَ. وَ لَا تَجْعَلْ لِفَاجِرٍ وَ لَا کَافِرٍ عَلَیَّ مِنَّةً، وَ لَا لَهُ عِنْدِی یَداً، وَ لَا بِی إِلَیْهِمْ حَاجَةً، بَلِ اجْعَلْ سُکُونَ قَلْبِی وَ أُنْسَ نَفْسِی وَ اسْتِغْنَائِی وَ کِفَایَتِی بِکَ وَ بِخِیَارِ خَلْقِکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْنِی لَهُمْ قَرِیناً، وَ اجْعَلْنِی لَهُمْ نَصِیراً، وَ امْنُنْ عَلَیَّ بِشَوْقٍ إِلَیْکَ، وَ بِالْعَمَلِ لَکَ بِمَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى، إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ، وَ ذَلِکَ عَلَیْکَ یَسِیرٌ.

نیایش بیست و یکم

.دعاى آن حضرت است هنگامى که چیزى غمگینش مى‏ساخت یا گناهان سبب‏اندوهش مى‏شد.

اى خداوندى که تنها تو بسنده‏اى بنده تنها و ناتوان را،و اى‏خداوندى که تنها تو نگهدارنده‏اى از هر چه سهمناک و وحشت خیزاست.خطاهاى من سبب تنهایى من شده و یاور و همراهى براى من‏نمانده است.از خشم تو ناتوان گشته‏ام و کس مرا مددکار نیست.

وحشت از دیدار تو بر من چیره شده و وحشتم را تسکین دهنده‏اى‏نیست.

اى خداوند،چه کسى مرا از ایمنى بخشد،اگر تو مرا به وحشت‏افکنده باشى؟چه کسى مرا یارى دهد،اگر تو بى کس و تنهایم ساخته‏باشى؟چه کسى مرا توانایى بخشد،اگر تو ناتوانم خواسته باشى؟

اى خداوند من،تنها پرورنده است که پرورده خود پناه تواند داد وغالب است که مغلوب خود را ایمنى تواند بخشید و جوینده است که‏گریخته را یارى تواند داد.

اى خداوند من،همه اینها به دست توست و گریزگاهى جز به آستان‏تو نیست.پس بر محمد و خاندانش درود بفرست و اکنون که به سوى توگریخته‏ام پناهم ده و اکنون که حاجت به تو آورده‏ام حاجت من بر آور.

اى خداوند،اگر تو روى نیکوى خود از من بگردانى،یا مرا از فضل‏و احسان عظیم خویش منع فرمایى،یا روزیت را از من دریغ دارى،یارشته عنایت خود از من ببرى،باز هم براى رسیدن به آرزوهایم راهى‏جز تو نمى‏یابم و براى رسیدن به رحمت تو جز تو یاورى نمى‏جویم،که‏من بنده تو هستم،و در قبضه اقتدار تو و موى سرم چون زمام من به دست‏توست.

اى خداوند،جز آنچه تو فرمایى مرا فرمانى نیست.حکم تو بر من‏روان است.هر چه براى من مقدر گردانى عین عدالت است و مرا یاراى‏بیرون شدن از حیطه فرمانروایى تو نباشد.از دایره قدرت تو پاى‏بیرون نتوانم نهاد.و نیاورم که خود را محبوب تو گردانم و تو را از خودخشنود سازم .و به آنچه در نزد توست جز به طاعت و بخشش و بخشایش‏تو نتوانم رسید.

اى خداوند،شب را به روز مى‏آورم و روز را به شب مى‏رسانم،درحالى که بنده ذلیل تو هستم .مالک سود و زیان خود نیستم مگر به نیروى‏تو.بر این گواهى مى‏دهم و به ناتوانى و بیچارگى خود معترفم.پس اى‏خداوند،آن وعده که مرا داده‏اى برآور و هر چه مرا عطا کرده‏اى به‏کمال رسان،که من بنده بینواى زار ناتوان زیان دیده حقیر بى‏مقدارفقیر ترسان پناهنده توام .

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و چنان مکن که سپاسگزارى در برابر نعمتت را فراموش کنم،یا از ذکر احسان وبخشش تو غافل شوم،یا از استجابت دعایمـهر چند به تأخیر افتدنومید گردم،چه در مسرت باشم یا اندوه،چه در سختى باشم یا آسایش،چه در عافیت به سر برم یا در بلا،چه در توانگرى باشم یا بینوایى،چه درفراخى نعمت باشم یا در تنگى معیشت و چه در فقر یا غنا.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و مرا در همه حال‏توفیق ده که ذکر جمیل تو گویم و به ستایش تو بر خیزم و سپاست‏بگزارم،تا به آنچه از مال دنیا بر من ارزانى داشته‏اى دلخوش نباشم و به‏منع تو اندوه نخورم.خوف خود شعار دلم گردان و تنم را به کارى‏برگمار که تواش مى‏پسندى و مرا از هر چه به من روى آورد،به‏فرمانبردارى خود مشغول دار،تا چیزى که تو را به خشم آورد به دوستى‏نگیرم و از چیزى که رضاى تو در آن است خشم نگیرم.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و دلم از هر محبتى تهى‏گردان تا تنها جاى محبت تو باشد،و به یاد خود مشغول دار و از بیم خودتوانگر نماى و رغبت آن به خود برانگیز و به طاعت خود گرایش ده وبدان راه که بیشترش دوست دارى روان بدار و چنان کن که تا زنده‏ام‏مقهور رغبت به چیزى باشد که در نزد توست.

اى خداوند،چنان کن که در این جهان پرهیزگارى رهتوشه من باشدو مقصد من در این سفر رسیدن به رحمت تو و خشنودى تو سراى من‏و بهشت تو جایگاه من.و مرا نیرویى ده که بار رضاى تو بر دوش توانم‏کشید و از هر که گریزم در تو گریزم و خواست من چیزى باشد که در نزدتو باشد .قلبم را از بدسیرتان به بیم افکن و انس خود و دوستان خود وبندگان فرمانبردارت را نصیب من کن.

بار خدایا،بار منت هیچ گنهکار و کافر بر دوش من منه و براى هیچ‏یک از آنان در نزد من نعمت و بهره‏اى قرار مده و مرا نیز به آنان محتاج مکن،بلکه آرامش دل و آسایش جان و بى‏نیازى و کفایت مرا تنها به‏خود و بندگان نیکوکارت منحصر فرماى.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و مرا همدم ایشان سازو مرا یاور ایشان گردان و بر من منت نه و شوق خود در دل من افکن و به‏کاریم بر گمار که تواش دوست بدارى و تو از آن خشنود شوى،که تو برهر کارى توانایى.و ذلک علیک یسیر.

(22)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الشِّدَّةِ وَ الْجَهْدِ وَ تَعَسُّرِ الْأُمُورِ)

اللَّهُمَّ إِنَّکَ کَلَّفْتَنِی مِنْ نَفْسِی مَا أَنْتَ أَمْلَکُ بِهِ مِنِّی، وَ قُدْرَتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیَّ أَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتِی، فَأَعْطِنِی مِنْ نَفْسِی مَا یُرْضِیکَ عَنِّی، وَ خُذْ لِنَفْسِکَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِی فِی عَافِیَةٍ. 2) اللَّهُمَّ لَا طَاقَةَ لِی بِالْجَهْدِ، وَ لَا صَبْرَ لِی عَلَى الْبَلَاءِ، وَ لَا قُوَّةَ لِی عَلَى الْفَقْرِ، فَلَا تَحْظُرْ عَلَیَّ رِزْقِی، وَ لَا تَکِلْنِی إِلَى خَلْقِکَ، بَلْ تَفَرَّدْ بِحَاجَتِی، وَ تَوَلَّ کِفَایَتِی. وَ انْظُرْ إِلَیَّ وَ انْظُرْ لِی فِی جَمِیعِ أُمُورِی، فَإِنَّکَ إِنْ وَکَلْتَنِی إِلَى نَفْسِی عَجَزْتُ عَنْهَا وَ لَمْ أُقِمْ مَا فِیهِ مَصْلَحَتُهَا، وَ إِنْ وَکَلْتَنِی إِلَى خَلْقِکَ تَجَهَّمُونِی، وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِی إِلَى قَرَابَتِی حَرَمُونِی، وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِیلًا نَکِداً، وَ مَنُّوا عَلَیَّ طَوِیلًا، وَ ذَمُّوا کَثِیراً. فَبِفَضْلِکَ، اللَّهُمَّ، فَأَغْنِنِی، وَ بِعَظَمَتِکَ فَانْعَشْنِی، وَ بِسَعَتِکَ، فَابْسُطْ یَدِی، وَ بِمَا عِنْدَکَ فَاکْفِنِی. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ خَلِّصْنِی مِنَ الْحَسَدِ، وَ احْصُرْنِی عَنِ الذُّنُوبِ، وَ وَرِّعْنِی عَنِ الْمَحَارِمِ، وَ لَا تُجَرِّئْنِی عَلَى الْمَعَاصِی، وَ اجْعَلْ هَوَایَ عِنْدَکَ، وَ رِضَایَ فِیمَا یَرِدُ عَلَیَّ مِنْکَ، وَ بَارِکْ لِی فِیمَا رَزَقْتَنِی وَ فِیمَا خَوَّلْتَنِی وَ فِیمَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَیَّ، وَ اجْعَلْنِی فِی کُلِّ حَالَاتِی مَحْفُوظاً مَکْلُوءاً مَسْتُوراً مَمْنُوعاً مُعَاذاً مُجَاراً. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اقْضِ عَنِّی کُلَّ مَا أَلْزَمْتَنِیهِ وَ فَرَضْتَهُ عَلَیَّ لَکَ فِی وَجْهٍ مِنْ وُجُوهِ طَاعَتِکَ أَوْ لِخَلْقٍ مِنْ خَلْقِکَ وَ إِنْ ضَعُفَ عَنْ ذَلِکَ بَدَنِی، وَ وَهَنَتْ عَنْهُ قُوَّتِی، وَ لَمْ تَنَلْهُ مَقْدُرَتِی، وَ لَمْ یَسَعْهُ مَالِی وَ لَا ذَاتُ یَدِی، ذَکَرْتُهُ أَوْ نَسِیتُهُ. هُوَ، یَا رَبِّ، مِمَّا قَدْ أَحْصَیْتَهُ عَلَیَّ وَ أَغْفَلْتُهُ أَنَا مِنْ نَفْسِی، فَأَدِّهِ عَنِّی مِنْ جَزِیلِ عَطِیَّتِکَ وَ کَثِیرِ مَا عِنْدَکَ، فَإِنَّکَ وَاسِعٌ کَرِیمٌ، حَتَّى لَا یَبْقَى عَلَیَّ شَیْ‏ءٌ مِنْهُ تُرِیدُ أَنْ تُقَاصَّنِی بِهِ مِنْ حَسَنَاتِی، أَوْ تُضَاعِفَ بِهِ مِنْ سَیِّئَاتِی یَوْمَ أَلْقَاکَ یَا رَبِّ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْزُقْنِی الرَّغْبَةَ فِی الْعَمَلِ لَکَ لِآخِرَتِی حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِکَ مِنْ قَلْبِی، وَ حَتَّى یَکُونَ الْغَالِبُ عَلَیَّ الزُّهْدَ فِی دُنْیَایَ، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً، وَ آمَنَ مِنَ السَّیِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً، وَ هَبْ لِی نُوراً أَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ، وَ أَهْتَدِی بِهِ فِی الظُّلُمَاتِ، وَ أَسْتَضِی‏ءُ بِهِ مِنَ الشَّکِّ وَ الشُّبُهَاتِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْزُقْنِی خَوْفَ غَمِّ الْوَعِیدِ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى أَجِدَ لَذَّةَ مَا أَدْعُوکَ لَهُ، وَ کَأْبَةَ مَا أَسْتَجِیرُ بِکَ مِنْهُ اللَّهُمَّ قَدْ تَعْلَمُ مَا یُصْلِحُنِی مِنْ أَمْرِ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی فَکُنْ بِحَوَائِجِی حَفِیّاً. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ ارْزُقْنِی الْحَقَّ عِنْدَ تَقْصِیرِی فِی الشُّکْرِ لَکَ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَیَّ فِی الْیُسْرِ وَ الْعُسْرِ وَ الصِّحَّةِ وَ السَّقَمِ، حَتَّى أَتَعَرَّفَ مِنْ نَفْسِی رَوْحَ الرِّضَا وَ طُمَأْنِینَةَ النَّفْسِ مِنِّی بِمَا یَجِبُ لَکَ فِیمَا یَحْدُثُ فِی حَالِ الْخَوْفِ وَ الْأَمْنِ وَ الرِّضَا وَ السُّخْطِ وَ الضَّرِّ وَ النَّفْعِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْزُقْنِی سَلَامَةَ الصَّدْرِ مِنَ الْحَسَدِ حَتَّى لَا أَحْسُدَ أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ عَلَى شَیْ‏ءٍ مِنْ فَضْلِکَ، وَ حَتَّى لَا أَرَى نِعْمَةً مِنْ نِعَمِکَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ فِی دِینٍ أَوْ دُنْیَا أَوْ عَافِیَةٍ أَوْ تَقْوَى أَوْ سَعَةٍ أَوْ رَخَاءٍ إِلَّا رَجَوْتُ لِنَفْسِی أَفْضَلَ ذَلِکَ بِکَ وَ مِنْکَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْزُقْنِی التَّحَفُّظَ مِنَ الْخَطَایَا، وَ الِاحْتِرَاسَ مِنَ الزَّلَلِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ فِی حَالِ الرِّضَا وَ الْغَضَبِ، حَتَّى أَکُونَ بِمَا یَرِدُ عَلَیَّ مِنْهُمَا بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ، عَامِلًا بِطَاعَتِکَ، مُؤْثِراً لِرِضَاکَ عَلَى مَا سِوَاهُمَا فِی الْأَوْلِیَاءِ وَ الْأَعْدَاءِ، حَتَّى یَأْمَنَ عَدُوِّی مِنْ ظُلْمِی وَ جَوْرِی، وَ یَیْأَسَ وَلِیِّی مِنْ مَیْلِی وَ انْحِطَاطِ هَوَایَ وَ اجْعَلْنِی مِمَّنْ یَدْعُوکَ مُخْلِصاً فِی الرَّخَاءِ دُعَاءَ الْمُخْلِصِینَ الْمُضْطَرِّینَ لَکَ فِی الدُّعَاءِ، إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ.

نیایش بیست و دوم

.دعاى آن حضرت است به هنگام سختى و مشقت و بسته شدن کارها.

بار خدایا،مرا در اصلاح خویش به کارى فرمان داده‏اى که خود به‏ گزاردن آن تواناتر از من هستى و قدرت تو بر آن و بر من از قدرت من‏ بیش است.پس مرا به کارى بر انگیز که تو را از من خشنود مى‏گرداند و خشنودى خود از من بخواه،بدان هنگام که از عافیت بر خوردار باشم.

بار خدایا،مرا طاقت رنج نیست و مرا یاراى شکیبایى در بلا نیست و مرا توان درویشى نیست .پس روزى من از من دریغ مدار و مرا به دیگر آفریدگانت وامگذار و تو خود نیاز من برآر و تو خود کفاف من بر عهده‏ دار.

بار خدایا،در من بنگر و همه کارهاى من زیر نظر دار،که اگر مرا به‏ خود واگذارى،از گزاردن هر کار ناتوانم و زمام مصلحت خویش از کف‏ بدهم.و اگر کار من به آفریدگان خود واگذارى،بر من روى ترش کنند و اگر مرا به پناه خویشاوندانم فرستى،محرومم دارند و اگر دهند،اندک‏ دهند و بى‏مقدار و بسى بر من منت نهند و مرا مذمت کنند.

بار خدایا،به فضل خود توانگرم گردان و به عظمت خود مرتبتى‏ بزرگم ده و به توانگرى خود گشاده دستى‏ام عطا کن و از هر چه تو راست‏ به من بخش تا بى‏نیاز گردم.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و مرا از حسد برهان و از گناهان در امان دار و از حرامها پرهیز ده و مرا بر ارتکاب معاصى‏ گستاخ مفرماى و میل و خواهشم را به ساحت خود معطوف دار و چنان‏ کن که به هر چه از تو مى‏رسد خرسند باشم.اى خداوند،در هر چه مرا روزى کرده‏اى و در هر چه بخشیده‏اى و در هر چه نعمت که ارزانى‏ام‏ داشته‏اى برکت ده و چنان کن که در هر حالت که هستم،در حفظ تو باشم‏ و در حراست تو باشم و مستور از چشم بدخواهان باشم و دور از تطاول‏ دشمنان باشم و در پناه تو باشم و در زینهار تو باشم.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و مرا توفیق اداى آن ده‏ که مرا بر آن ملزم ساخته‏اى و در راه طاعت خویش یا خدمت به خلق بر عهده من گذاشته‏اى،هر چند تنم از گزاردن آن ناتوان باشد و نیرویم به‏ سستى گراید و توانم بدان پایه نرسد و مال و دارایى‏ام از آن قاصر آید، خواه به یادش داشته باشم یا از یادش برده باشم.

اى پروردگار من،آن وظیفه‏اى است که تو بر من مقرر داشته‏اى و من از آن غفلت ورزیده‏ام .آن را تو خود،از جانب من،از عطاى جزیلت‏ و نعمت کثیرت ادا فرما،که تو بس توانگر و بخشنده‏اى،آن سان که‏ چیزى از آن بر ذمه من نماند تا موجب آن شود که از حسنات من بکاهى‏ یا در روز دیدار بر سیئات من بیفزایى.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و روزى من چنان‏ قرار ده که شوق عمل در راه تو توشه روز باز پسینم باشد،آن سان که‏ صدق آن در دل خود نیک احساس کنم و آن سان که دل بر کندن از دنیا بر رغبت من غالب آید و با اشتیاق تمام به انجام حسنات پردازم و از روى‏ بیم و هراس از سیئات در امان مانم.بار خدایا،بر من فروغى تابناک‏ افکن که در پرتو آن در میان مردم راه بسپرم و در تاریکیها راه خود بیابم و در روشنایى آن از دام هر شک و شبهه برهم.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و وحشت از اندوه‏ عذاب و شوق ثواب موعود را بر من ارزانى دار،تا لذت چیزى را که تو را براى حصول آن مى‏خوانم و اندوه چیزى را که از وصول آن به تو پناه‏ مى‏برم،دریابم.

بار خدایا،تو مى‏دانى که دنیا و آخرت مرا چه چیز به صلاح مى‏آورد، پس به مهربانى حوایج من بر آور.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و بدان هنگام که‏ در سپاسگزارى در برابر نعمتهاى تو که در آسودگى و سختى و تندرستى‏ و بیمارى به من عطا کرده‏اى قصور ورزم،تو حقیقت را روزى من ساز تا در حالت بیم و آسودگى و خشنودى و خشم و زیان و سود،روحانیت‏ خشنودى و آرامش جان خود را در انجام وظایفم نسبت به تو نیک‏ احساس کنم.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و سینه مرا از حسد خالى گردان،آن سان که بر هیچ یک از بندگان تو که در حق آنان احسان‏ کرده‏اى رشک نبرم،و تا به جایى رسم که چون بنگرم که به یکى از بندگانت در دین و دنیا و تندرستى و پرهیزگارى و توانگرى و آسودگى‏ نعمتى داده‏اى،من نیز براى خود از تو آرزوى برتر از آن کنم،اى خداى‏ یکتاى بى‏همتا.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و مرا در این جهان و آن‏ جهان،چه خشنود باشم چه خشمگین،از خطاها دور دار و از لغزشها بر کنار،آن سان که در برابر آنچه موجب خشنودى یا خشم است بر یک‏ حال باشم و در کار فرمانبردارى تو باشم و در حق دوستان و دشمنان تو رضایت تو را بر خشنودى و خشم خود ترجیح دهم،تا دشمن من از جور من در امان ماند و دوست من از توجه و هواى نفسم نومید گردد.

بار خدایا،مرا از کسانى قرار ده که تو را از روى اخلاص مى‏خوانند به هنگام آسودگى،آن سان که درماندگانت از روى اخلاص مى‏خوانند به هنگام درماندگى.انک حمید مجید.

(23)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا سَأَلَ اللَّهَ الْعَافِیَةَ وَ شُکْرَهَا)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْبِسْنِی عَافِیَتَکَ، وَ جَلِّلْنِی عَافِیَتَکَ، وَ حَصِّنِّی بِعَافِیَتِکَ، وَ أَکْرِمْنِی بِعَافِیَتِکَ، وَ أَغْنِنِی بِعَافِیَتِکَ، وَ تَصَدَّقْ عَلَیَّ بِعَافِیَتِکَ، وَ هَبْ لِی عَافِیَتَکَ وَ أَفْرِشْنِی عَافِیَتَکَ، وَ أَصْلِحْ لِی عَافِیَتَکَ، وَ لَا تُفَرِّقْ بَیْنِی وَ بَیْنَ عَافِیَتِکَ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ عَافِنِی عَافِیَةً کَافِیَةً شَافِیَةً عَالِیَةً نَامِیَةً، عَافِیَةً تُوَلِّدُ فِی بَدَنِی الْعَافِیَةَ، عَافِیَةَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ. وَ امْنُنْ عَلَیَّ بِالصِّحَّةِ وَ الْأَمْنِ وَ السَّلَامَةِ فِی دِینِی وَ بَدَنِی، وَ الْبَصِیرَةِ فِی قَلْبِی، وَ النَّفَاذِ فِی أُمُورِی، وَ الْخَشْیَةِ لَکَ، وَ الْخَوْفِ مِنْکَ، وَ الْقُوَّةِ عَلَى مَا أَمَرْتَنِی بِهِ مِنْ طَاعَتِکَ، وَ الِاجْتِنَابِ لِمَا نَهَیْتَنِی عَنْهُ مِنْ مَعْصِیَتِکَ. اللَّهُمَّ وَ امْنُنْ عَلَیَّ بِالْحَجِّ وَ الْعُمْرَةِ، وَ زِیَارَةِ قَبْرِ رَسُولِکَ، صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ رَحْمَتُکَ وَ بَرَکَاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَى آلِهِ، وَ آلِ رَسُولِکَ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی فِی عَامِی هَذَا وَ فِی کُلِّ عَامٍ، وَ اجْعَلْ ذَلِکَ مَقْبُولًا مَشْکُوراً، مَذْکُوراً لَدَیْکَ، مَذْخُوراً عِنْدَکَ. وَ أَنْطِقْ بِحَمْدِکَ وَ شُکْرِکَ وَ ذِکْرِکَ وَ حُسْنِ الثَّنَاءِ عَلَیْکَ لِسَانِی، وَ اشْرَحْ لِمَرَاشِدِ دِینِکَ قَلْبِی. 6) وَ أَعِذْنِی وَ ذُرِّیَّتِی مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ، وَ مِنْ شَرِّ السَّامَّةِ وَ الْهَامَّةِ و الْعَامَّةِ وَ اللَّامَّةِ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ شَیْطَانٍ مَرِیدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ سُلْطَانٍ عَنِیدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ مُتْرَفٍ حَفِیدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ ضَعِیفٍ وَ شَدِیدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ شَرِیفٍ وَ وَضِیعٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ صَغِیرٍ وَ کَبِیرٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ قَرِیبٍ وَ بَعِیدٍ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ مَنْ نَصَبَ لِرَسُولِکَ وَ لِأَهْلِ بَیْتِهِ حَرْباً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ، وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دَابَّةٍ أَنْتَ آخِذٌ بِنَاصِیَتِهَا، إِنَّکَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ مَنْ أَرَادَنِی بِسُوءٍ فَاصْرِفْهُ عَنِّی، وَ ادْحَرْ عَنِّی مَکْرَهُ، وَ ادْرَأْ عَنِّی شَرَّهُ، وَ رُدَّ کَیْدَهُ فِی نَحْرِهِ. وَ اجْعَلْ بَیْنَ یَدَیْهِ سُدّاً حَتَّى تُعْمِیَ عَنِّی بَصَرَهُ، وَ تُصِمَّ عَنْ ذِکْرِی سَمْعَهُ، وَ تُقْفِلَ دُونَ إِخْطَارِی قَلْبَهُ، وَ تُخْرِسَ عَنِّی لِسَانَهُ، وَ تَقْمَعَ رَأْسَهُ، وَ تُذِلَّ عِزَّهُ، وَ تَکْسُرَ جَبَرُوتَهُ، وَ تُذِلَّ رَقَبَتَهُ، وَ تَفْسَخَ کِبْرَهُ، وَ تُؤْمِنَنِی مِنْ جَمِیعِ ضَرِّهِ وَ شَرِّهِ وَ غَمْزِهِ وَ هَمْزِهِ وَ لَمْزِهِ وَ حَسَدِهِ وَ عَدَاوَتِهِ وَ حَبَائِلِهِ وَ مَصَایِدِهِ وَ رَجِلِهِ وَ خَیْلِهِ، إِنَّکَ عَزِیزٌ قَدِیرٌ.

نیایش بیست و سوم

.دعاى آن حضرت است به هنگامى که از خدا طلب عافیت مى‏کرد و شکر بر عافیت.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و جامه عافیت خویش‏بر تن من بپوش و مرا در عافیت خود فروپوشان و در حصار عافیت خودجاى ده و به عافیت خود گرامى دار و به عافیت خود بى‏نیاز فرماى وعافیت خود به من بخش و عافیت خود به من ارزانى دار و عافیت خودبراى من بگستران و عافیت خود در خور من گردان و میان من و عافیت‏خود در دنیا و آخرت جدایى میفکن.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرا عافیت ده،عافیتى کفایت کننده و شفا بخش و عالى و افزاینده،عافیتى که از آن درتن من تندرستى زاید،عافیت این جهانى و آن جهانى .

اى خداوند،بر من احسان نماى به اعطاى تندرستى و امنیت وسلامت در دین من و جسم من.و مرا به ارزانى داشتن بصیرت دل و نفاذامر و خشیت در برابر عظمت تو و خوف از تو بنواز و نیرویم ده بر طاعتى‏که بدان فرمان داده‏اى و اجتناب از هر معصیت که از آن نهى فرموده‏اى.

اى خداوند،بر من احسان نماى به اعطاى نعمت اداى حج و عمره وزیارت قبر پیامبرتـصلوات تو و رحمت تو و برکات تو بر او و آلش‏بادـو زیارت خاندان پیامبرتـبر ایشان سلام بادـهمواره تا هرگاه‏که مرا زندگى بخشیده‏اى در این سال و هر سال دیگر،زیارتى که مقبول‏و مشکور تو افتد و تو را در نظر آید و در نزد تو ذخیره روز بازپسین باشد.

اى خداوند،زبانم را به حمد خود و شکر خود و ذکر خود و ثناى نیک‏خود گویا کن و دریچه‏هاى دلم را در برابر مقاصد دین خود بگشاى.

اى خداوند،مرا و ذریه مرا از شیطان رجیم در پناه خود دار و از آسیب‏هر گزنده زهر دارنده و هر بیم و هراس و بلا و چشم زخم در امان دار و ازشر هر شیطان سرکش و هر پادشاه ستمگر کینه توز و هر مخدوم غرقه‏در ناز و نعمت و هر ناتوان و نیرومند و هر بلند پایه و فرومایه و هر خرد وکلان و هر نزدیک و دور و هر کسـاز پریان و آدمیانـکه به خلاف‏رسول تو و اهل بیت او برخاسته و هر جنبنده‏اى که زمامش به دست‏قدرت توست،پناه ده.تو که فرمانرواى دادگر و راستکارى.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و هر کس را که با نیتى‏پلید آهنگ من کند،از من بازگردان و مکر او از من دور دار و آسیبش ازمن دفع فرماى و نیرنگش را بر سر او زن .

بار خدایا،در برابر او سدى بر آر تا دیده‏اش از دیدن من نابینا گردد و گوشش از آنچه درباره من گویند ناشنوا.و در قلب او را قفل بر نه که یادمن بدان در نیاید.و زبانش را از بردن نام من لال کن و سرش فروکوب وعزتش را به ذلت آور و باد غرور از سرش بیرون بر و از همه زیانهاى او وبدیهاى او و غمازى او و غیبت کردن او و عیبجویى او و رشک بردن او وعداوت او و بندها و دامهاى او و پیادگان و سواران او،مرا در امان دار.

انک عزیز قدیر.

پى‏نوشتها

توضیح آنکه«عافیت»معنى وسیع‏ترى از تندرستى دارد.و آن عبارت است از سلامت ازبیمارى و مکروهات در بدن و باطن و دین و دنیا و آخرت.

(24)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ لِأَبَوَیْهِ عَلَیْهِمَا السَّلَامُ)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ، وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّاهِرِینَ، وَ اخْصُصْهُمْ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ رَحْمَتِکَ وَ بَرَکَاتِکَ وَ سَلَامِکَ. وَ اخْصُصِ اللَّهُمَّ وَالِدَیَّ بِالْکَرَامَةِ لَدَیْکَ، وَ الصَّلَاةِ مِنْکَ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْهِمْنِی عِلْمَ مَا یَجِبُ لَهُمَا عَلَیَّ إِلْهَاماً، وَ اجْمَعْ لِی عِلْمَ ذَلِکَ کُلِّهِ تَمَاماً، ثُمَّ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا تُلْهِمُنِی مِنْهُ، وَ وَفِّقْنِی لِلنُّفُوذِ فِیمَا تُبَصِّرُنِی مِنْ عِلْمِهِ حَتَّى لَا یَفُوتَنِی اسْتِعْمَالُ شَیْ‏ءٍ عَلَّمْتَنِیهِ، وَ لَا تَثْقُلَ أَرْکَانِی عَنِ الْحَفُوفِ فِیمَا أَلْهَمْتَنِیهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ کَمَا شَرَّفْتَنَا بِهِ، وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، کَمَا أَوْجَبْتَ لَنَا الْحَقَّ عَلَى الْخَلْقِ بِسَبَبِهِ. اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی أَهَابُهُمَا هَیْبَةَ السُّلْطَانِ الْعَسُوفِ، وَ أَبَرُّهُمَا بِرَّ الْأُمِّ الرَّءُوفِ، وَ اجْعَلْ طَاعَتِی لِوَالِدَیَّ وَ بِرِّی بِهِمَا أَقَرَّ لِعَیْنِی مِنْ رَقْدَةِ الْوَسْنَانِ، وَ أَثْلَجَ لِصَدْرِی مِنْ شَرْبَةِ الظَّمْآنِ حَتَّى أُوثِرَ عَلَى هَوَایَ هَوَاهُمَا، وَ أُقَدِّمَ عَلَى رِضَایَ رِضَاهُمَا وَ أَسْتَکْثِرَ بِرَّهُمَا بِی وَ إِنْ قَلَّ، وَ أَسْتَقِلَّ بِرِّی بِهِمَا وَ إِنْ کَثُرَ. اللَّهُمَّ خَفِّضْ لَهُمَا صَوْتِی، وَ أَطِبْ لَهُمَا کَلَامِی، وَ أَلِنْ لَهُمَا عَرِیکَتِی، وَ اعْطِفْ عَلَیْهِمَا قَلْبِی، وَ صَیِّرْنِی بِهِمَا رَفِیقاً، وَ عَلَیْهِمَا شَفِیقاً. اللَّهُمَّ اشْکُرْ لَهُمَا تَرْبِیَتِی، وَ أَثِبْهُمَا عَلَى تَکْرِمَتِی، وَ احْفَظْ لَهُمَا مَا حَفِظَاهُ مِنِّی فِی صِغَرِی. اللَّهُمَّ وَ مَا مَسَّهُمَا مِنِّی مِنْ أَذًى، أَوْ خَلَصَ إِلَیْهِمَا عَنِّی مِنْ مَکْرُوهٍ، أَوْ ضَاعَ قِبَلِی لَهُمَا مِنْ حَقٍّ فَاجْعَلْهُ حِطَّةً لِذُنُوبِهِمَا، وَ عُلُوّاً فِی دَرَجَاتِهِمَا، وَ زِیَادَةً فِی حَسَنَاتِهِمَا، یَا مُبَدِّلَ السَّیِّئَاتِ بِأَضْعَافِهَا مِنَ الْحَسَنَاتِ. اللَّهُمَّ وَ مَا تَعَدَّیَا عَلَیَّ فِیهِ مِنْ قَوْلٍ، أَوْ أَسْرَفَا عَلَیَّ فِیهِ مِنْ فِعْلٍ، أَوْ ضَیَّعَاهُ لِی مِنْ حَقٍّ، أَوْ قَصَّرَا بِی عَنْهُ مِنْ وَاجِبٍ فَقَدْ وَهَبْتُهُ لَهُمَا، وَ جُدْتُ بِهِ عَلَیْهِمَا وَ رَغِبْتُ إِلَیْکَ فِی وَضْعِ تَبِعَتِهِ عَنْهُمَا، فَإِنِّی لَا أَتَّهِمُهُمَا عَلَى نَفْسِی، وَ لَا أَسْتَبْطِئُهُمَا فِی بِرِّی، وَ لَا أَکْرَهُ مَا تَوَلَّیَاهُ مِنْ أَمْرِی یَا رَبِّ. فَهُمَا أَوْجَبُ حَقّاً عَلَیَّ، وَ أَقْدَمُ إِحْسَاناً إِلَیَّ، وَ أَعْظَمُ مِنَّةً لَدَیَّ مِنْ أَنْ أُقَاصَّهُمَا بِعَدْلٍ، أَوْ أُجَازِیَهُمَا عَلَى مِثْلٍ، أَیْنَ إِذاً یَا إِلَهِی طُولُ شُغْلِهِمَا بِتَرْبِیَتِی وَ أَیْنَ شِدَّةُ تَعَبِهِمَا فِی حِرَاسَتِی وَ أَیْنَ إِقْتَارُهُمَا عَلَى أَنْفُسِهِمَا لِلتَّوْسِعَةِ عَلَیَّ هَیْهَاتَ مَا یَسْتَوْفِیَانِ مِنِّی حَقَّهُمَا، وَ لَا أُدْرِکُ مَا یَجِبُ عَلَیَّ لَهُمَا، وَ لَا أَنَا بِقَاضٍ وَظِیفَةَ خِدْمَتِهِمَا، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِنِّی یَا خَیْرَ مَنِ اسْتُعِینَ بِهِ، وَ وَفِّقْنِی یَا أَهْدَى مَنْ رُغِبَ إِلَیْهِ، وَ لَا تَجْعَلْنِی فِی أَهْلِ الْعُقُوقِ لِلْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ یَوْمَ تُجْزَى کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ وَ هُمْ لَا یُظْلَمُونَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ذُرِّیَّتِهِ، وَ اخْصُصْ أَبَوَیَّ بِأَفْضَلِ مَا خَصَصْتَ بِهِ آبَاءَ عِبَادِکَ الْمُؤْمِنِینَ وَ أُمَّهَاتِهِمْ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ. اللَّهُمَّ لَا تُنْسِنِی ذِکْرَهُمَا فِی أَدْبَارِ صَلَوَاتِی، وَ فِی إِنًى مِنْ آنَاءِ لَیْلِی، وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ نَهَارِی. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اغْفِرْ لِی بِدُعَائِی لَهُمَا، وَ اغْفِرْ لَهُمَا بِبِرِّهِمَا بِی مَغْفِرَةً حَتْماً، وَ ارْضَ عَنْهُمَا بِشَفَاعَتِی لَهُمَا رِضًى عَزْماً، وَ بَلِّغْهُمَا بِالْکَرَامَةِ مَوَاطِنَ السَّلَامَةِ. اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُکَ لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِیَّ، وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُکَ لِی فَشَفِّعْنِی فِیهِمَا حَتَّى نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِکَ فِی دَارِ کَرَامَتِکَ وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِکَ وَ رَحْمَتِکَ، إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ الْمَنِّ الْقَدِیمِ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ.

نیایش بیست و چهارم

.دعاى آن حضرت است در حق پدر و مادرش.

توضیح آنکه مادر ایشانـبه روایتى‏شهربانو دخت یزدگرد سوم آخرین شهریار ساسانى بود.

بار خدایا،درود بفرست بر بنده‏ات و پیامبرت محمد و خاندان او که‏همه پاکانند.و برترین صلوات خود و رحمت خود و برکات و سلام خود،خاص آنان گردان.

اى خداوند،پدر و مادر مرا نیز به کرامت خود و رحمت خودمخصوص گردان،اى مهربان‏ترین مهربانان .

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و وظیفه‏ام را نسبت به‏پدر و مادرم به من الهام کن و همه دانش خدمتگزارى به آن دو را به من‏بیاموز و مرا به گزاردن آنچه به من الهام کرده‏اى برگمار و توفیق ده تاآنچه را که از علم به من ارزانى داشته‏اى به کار بندم،تا چیزى از آنچه‏مرا آموخته‏اى فرونگذارم و پیکرم از آنجا آنچه مرا الهام کرده‏اى‏مانده نگردد.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش همچنان که ما را به‏وجود او شرافت بخشیدى،و درود بفرست بر محمد و خاندانش‏همچنان که به برکت وجود او براى ما بر دیگر مردم حقى واجب‏گردانیدى .

بار خدایا،چنان کن که هیبت پدر و مادرم در دل من چنان باشد که‏هیبت پادشاهى سخت مهیب،و به آن دو نیکى و مهربانى کنم آن سان که‏مادرى مهربان به فرزند خود نیکى و مهربانى کند .خداوندا،فرمانبردارى از پدر و مادر و نیکى و مهربانى مرا در حق ایشان براى من‏شادى بخش‏تر گردان از به خواب رفتن بى‏خوابى کشیدگان و آب سردنوشیدن جگر سوختگان،تا میل و خواهش ایشان را بر میل و خواهش‏خویش برترى نهم و خشنودیشان را بر خشنودى خود پیش دارم.

خداوندا،چنان کن که نیکى و مهربانى آن دو را در حق خود بسیار شمرم‏هر چند اندک بود و نیکى و مهربانى خود را در حق آن دو اندک شمرم‏هر چند بسیار بود.

خداوندا،آواز مرا در پیشگاه ایشان پست گردان و سخنم راخوشایندشان نماى و با ایشان نرمخوییم ده و دل من بر ایشان مهربان‏ساز و چنان کن که با آنان به مدارا رفتار کنم و بر آنان مشفق باشم. خداوندا،آن دو را پاداش ده که مرا پرورده‏اند و از ثواب بهره‏مندگردان که مرا گرامى داشته‏اند،و حق ایشان نگه‏دار که مرا در خردى‏محافظت کرده‏اند.

بار خدایا،هر آزار که از من به آن دو رسیده و هر ناپسند که از من‏در حق آن دو سر زده و هر حقى از آن دو که من ضایع کرده‏ام،همه را سبب‏کاستن از گناهانشان و علو درجاتشان و افزونى حسناتشان قرار ده،اى‏خداوندى که سیئات را به چند برابر حسنات بدل مى‏فرمایى .

خداوندا،هر تعدى که در گفتار و هر تجاوز که در رفتار بر من رواداشته‏اند و هر حقى که از من تباه کرده‏اند و هر قصور که در وظایف خودنسبت به من ورزیده‏اند،همه را به ایشان بخشیدم و به احسان ارزانى‏داشتم.از تو خواهم که بار عواقب آن از دوش آن دو بردارى،که مرا به‏آن دو ادعایى نیست و نمى‏گویم که در نیکى و مهربانى با من دستخوش‏مسامحه گشته‏اند و از آنچه بر من روا داشته‏اند ملول نیستم،اى‏پروردگار من.

اى خداوند،حق ایشان بر من واجب تر است و احسانشان در حق‏من دیرینه‏تر و نعمتشان بیش از آن است که من بخواهم به عدالت‏قصاص کنم یا به مثل مقابله.اى خداوند،اگر چنین کنم،پس آن همه‏سالها که در پرورش من سر کردند و آن همه رنج که در نگهدارى من برخود هموار ساختند و آن همه سختى که به جان خریدند تا من در آسایش‏باشم،چه خواهد شد؟نه!هرگز نتوانند همه حقى را که بر گردن من‏دارند به تمامى استیفا کنند و من نیز آن سان که شایسته آنهاست‏هرگز نتوانم حقشان شناخت و هرگز نتوانم حق خدمتشان را به جاى‏آورم.پس درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا یارى دهـاى بهتر ازهر کس دیگر که از او یارى خواهندـو توفیقم دهـاى راه‏نماینده‏ترین کسان که بدو روى مى‏نهندـو مرا در روزى که هر کس در برابر عملش جزا داده مى‏شود و بر کس ستم نرود،در شمار آن گروه که‏پدر و مادر را نافرمانى کرده‏اند قرار مده.

بار خدایا،بر محمد و آل او و ذریه او درود بفرست و پدر و مادر مرا به‏برترین موهبتهایى که خاص پدران و مادران بندگان مومن خودگردانیده‏اى،مخصوص گردان.اى مهربان‏ترین مهربانان .

خداوندا،پس از هر نماز من و در هر وقت دیگر از اوقات شب و در هرساعت از ساعات روز،پدر و مادرم را از یاد من مبر.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا به سبب دعایى‏که در حق ایشان مى‏کنم بیامرز و آن دو را به سبب نیکى و مهربانى که درحق من کرده‏اند به مغفرت خویش بنواز و به شفاعت من از ایشان‏خشنود شو و نیک خشنود شو.و آنان را گرامى دار و به جایهاى امن وآسایش بهشت رسان.

خداوندا،آن دو را شفیع من گردان اگر پیش از من آمرزیده‏اى،ومرا شفیع ایشان گردان اگر پیش از ایشان آمرزیده‏اى،تا من و پدرم ومادرم در سایه لطف و رأفت تو،در سراى کرامت و جایگاه مغفرت ورحمت تو،همنشین هم گردیم،که تو را بخشایش بزرگ است و نعمت‏دیر ساله.و انت ارحم الراحمین.

(25)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ لِوُلْدِهِ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ)

اللَّهُمَّ وَ مُنَّ عَلَیَّ بِبَقَاءِ وُلْدِی وَ بِإِصْلَاحِهِمْ لِی و بِإِمْتَاعِی بِهِمْ. إِلَهِی امْدُدْ لِی فِی أَعْمَارِهِمْ، وَ زِدْ لِی فِی آجَالِهِمْ، وَ رَبِّ لِی صَغِیرَهُمْ، وَ قَوِّ لِی ضَعِیفَهُمْ، وَ أَصِحَّ لِی أَبْدَانَهُمْ وَ أَدْیَانَهُمْ وَ أَخْلَاقَهُمْ، وَ عَافِهِمْ فِی أَنْفُسِهِمْ وَ فِی جَوَارِحِهِمْ وَ فِی کُلِّ مَا عُنِیتُ بِهِ مِنْ أَمْرِهِمْ، وَ أَدْرِرْ لِی وَ عَلَى یَدِی أَرْزَاقَهُمْ. وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِیَاءَ بُصَرَاءَ سَامِعِینَ مُطِیعِینَ لَکَ، وَ لِأَوْلِیَائِکَ مُحِبِّینَ مُنَاصِحِینَ، وَ لِجَمِیعِ أَعْدَائِکَ مُعَانِدِینَ وَ مُبْغِضِینَ، آمِینَ. اللَّهُمَّ اشْدُدْ بِهِمْ عَضُدِی، وَ أَقِمْ بِهِمْ أَوَدِی، وَ کَثِّرْ بِهِمْ عَدَدِی، وَ زَیِّنْ بِهِمْ مَحْضَرِی، وَ أَحْیِ بِهِمْ ذِکْرِی، وَ اکْفِنِی بِهِمْ فِی غَیْبَتِی، وَ أَعِنِّی بِهِمْ عَلَى حَاجَتِی، وَ اجْعَلْهُمْ لِی مُحِبِّینَ، وَ عَلَیَّ حَدِبِینَ مُقْبِلِینَ مُسْتَقِیمِینَ لِی، مُطِیعِینَ، غَیْرَ عَاصِینَ وَ لَا عَاقِّینَ وَ لَا مُخَالِفِینَ وَ لَا خَاطِئِینَ. وَ أَعِنِّی عَلَى تَرْبِیَتِهِمْ وَ تَأْدِیبِهِمْ، وَ بِرِّهِمْ، وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ مَعَهُمْ أَوْلَاداً ذُکُوراً، وَ اجْعَلْ ذَلِکَ خَیْراً لِی، وَ اجْعَلْهُمْ لِی عَوْناً عَلَى مَا سَأَلْتُکَ. وَ أَعِذْنِی وَ ذُرِّیَّتِی مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ، فَإِنَّکَ خَلَقْتَنَا وَ أَمَرْتَنَا وَ نَهَیْتَنَا وَ رَغَّبْتَنَا فِی ثَوَابِ مَا أَمَرْتَنَا وَ رَهَّبْتَنَا عِقَابَهُ، وَ جَعَلْتَ لَنَا عَدُوّاً یَکِیدُنَا، سَلَّطْتَهُ مِنَّا عَلَى مَا لَمْ تُسَلِّطْنَا عَلَیْهِ مِنْهُ، أَسْکَنْتَهُ صُدُورَنَا، وَ أَجْرَیْتَهُ مَجَارِیَ دِمَائِنَا، لَا یَغْفُلُ إِنْ غَفَلْنَا، وَ لَا یَنْسَى إِنْ نَسِینَا، یُؤْمِنُنَا عِقَابَکَ، وَ یُخَوِّفُنَا بِغَیْرِکَ. إِنْ هَمَمْنَا بِفَاحِشَةٍ شَجَّعَنَا عَلَیْهَا، وَ إِنْ هَمَمْنَا بِعَمَلٍ صَالِحٍ ثَبَّطَنَا عَنْهُ، یَتَعَرَّضُ لَنَا بِالشَّهَوَاتِ، وَ یَنْصِبُ لَنَا بِالشُّبُهَاتِ، إِنْ وَعَدَنَا کَذَبَنَا، وَ إِنْ مَنَّانَا أَخْلَفَنَا، وَ إِلَّا تَصْرِفْ عَنَّا کَیْدَهُ یُضِلَّنَا، وَ إِلَّا تَقِنَا خَبَالَهُ یَسْتَزِلَّنَا. اللَّهُمَّ فَاقْهَرْ سُلْطَانَهُ عَنَّا بِسُلْطَانِکَ حَتَّى تَحْبِسَهُ عَنَّا بِکَثْرَةِ الدُّعَاءِ لَکَ فَنُصْبِحَ مِنْ کَیْدِهِ فِی الْمَعْصُومِینَ بِکَ. اللَّهُمَّ أَعْطِنِی کُلَّ سُؤْلِی، وَ اقْضِ لِی حَوَائِجِی، وَ لَا تَمْنَعْنِی الْإِجَابَةَ وَ قَدْ ضَمِنْتَهَا لِی، وَ لَا تَحْجُبْ دُعَائِی عَنْکَ وَ قَدْ أَمَرْتَنِی بِهِ، وَ امْنُنْ عَلَیَّ بِکُلِّ مَا یُصْلِحُنِی فِی دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی مَا ذَکَرْتُ مِنْهُ وَ مَا نَسِیتُ، أَوْ أَظْهَرْتُ أَوْ أَخْفَیْتُ أَوْ أَعْلَنْتُ أَوْ أَسْرَرْتُ. وَ اجْعَلْنِی فِی جَمِیعِ ذَلِکَ مِنَ الْمُصْلِحِینَ بِسُؤَالِی إِیَّاکَ، الْمُنْجِحِینَ بِالطَّلَبِ إِلَیْکَ غَیْرِ الْمَمْنُوعِینَ بِالتَّوَکُّلِ عَلَیْکَ. الْمُعَوَّدِینَ بِالتَّعَوُّذِ بِکَ، الرَّابِحِینَ فِی التِّجَارَةِ عَلَیْکَ، الْمُجَارِینَ بِعِزِّکَ، الْمُوَسَّعِ عَلَیْهِمُ الرِّزْقُ الْحَلَالُ مِنْ فَضْلِکَ، الْوَاسِعِ بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ، الْمُعَزِّینَ مِنَ الذُّلِّ بِکَ، وَ الْمُجَارِینَ مِنَ الظُّلْمِ بِعَدْلِکَ، وَ الْمُعَافَیْنَ مِنَ الْبَلَاءِ بِرَحْمَتِکَ، وَ الْمُغْنَیْنَ مِنَ الْفَقْرِ بِغِنَاکَ، وَ الْمَعْصُومِینَ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الزَّلَلِ وَ الْخَطَاءِ بِتَقْوَاکَ، وَ الْمُوَفَّقِینَ لِلْخَیْرِ وَ الرُّشْدِ وَ الصَّوَابِ بِطَاعَتِکَ، وَ الْمُحَالِ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ الذُّنُوبِ بِقُدْرَتِکَ، التَّارِکِینَ لِکُلِّ مَعْصِیَتِکَ، السَّاکِنِینَ فِی جِوَارِکَ. 12) اللَّهُمَّ أَعْطِنَا جَمِیعَ ذَلِکَ بِتَوْفِیقِکَ وَ رَحْمَتِکَ، وَ أَعِذْنَا مِنْ عَذَابِ السَّعِیرِ، وَ أَعْطِ جَمِیعَ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِمَاتِ وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِثْلَ الَّذِی سَأَلْتُکَ لِنَفْسِی وَ لِوُلْدِی فِی عَاجِلِ الدُّنْیَا وَ آجِلِ الْآخِرَةِ، إِنَّکَ قَرِیبٌ مُجِیبٌ سَمِیعٌ عَلِیمٌ عَفُوٌّ غَفُورٌ رَءُوفٌ رَحِیمٌ. وَ آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً، وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ.

نیایش بیست و پنجم

.دعاى آن حضرت است در حق فرزندانش علیهم السلام.

اى خداوند،بر من احسان کن و فرزندانم را برایم باقى گذار وشایستگیشان بخش و مرا از ایشان بهره‏مند گردان.

اى خداوند،براى من،عمرشان دراز نماى و بر زندگانیشان‏بیفزاى.خردسالشان را پرورش ده.ناتوانشان توانا گردان.تنشان ودینشان و اخلاقشان به سلامت دار.در جانشان و جسمشان و در هر کار ازکارهایشان که روى در من دارد،عافیت بخش و وظیفه روزى ایشان،براى من و بر دست من پیوسته گردان.

اى خداوند،فرزندان مرا همه نیکان و پرهیزگاران و بینایان قرار ده.

و چنان کن که فرمانهاى تو را بنیوشند و اطاعت کنند،یاران تو را محبان‏و نیکخواهان و با دشمنان تو دشمنان و کینه‏توزان باشند.آمین.

بار خدایا،بازوى من به نیروى فرزندانم توانا گردان و به آنان،نابسامانیهاى من به سامان آور و به ایشان،شمار یاران من فزونى ده ومجلس من به وجود ایشان بیاراى و نام من به ایشان زنده دار و در غیاب‏من ایشان را کارساز من گردان و به ایشان یاریم ده که بر حاجت خوددست یابم.اى خداوند،چنان کن که فرزندان من دوستدار من باشند وبر من مهر ورزند.روى دلشان با من باشد و در یارى من پایدار باشند.

فرمانبرداران من باشند نه عصیانگران و نه نافرمانان و نه مخالفان و نه‏خطاکاران.

بار خدایا،مرا به تربیت ایشان و تأدیب ایشان و نیکى و مهربانى‏در حق ایشان یارى فرماى .و افزون بر ایشان مرا فرزندانى نرینه عطاکن و خیر مرا در آن قرار ده و آنان را یاوران من بر هر چه از تو مى‏طلبم.

اى خداوند،مرا و نسل مرا از شیطان رجیم در پناه خود دار.تو ما راآفریده‏اى و به نیکى امر کرده‏اى و از بدى نهى و به ثواب آنچه ما را بدان‏امر کرده‏اى مشتاق و از عقاب آن بیمناک.براى ما دشمنى ساخته‏اى‏همواره در کار نیرنگ و فریب ما.در امورى بر ما چیره‏اش گردانیده‏اى‏که ما را بر او چیرگى نداده‏اى.در درون سینه ما جایش داده‏اى و چون‏خون در رگهاى ما روانش گردانیده‏اى.اگر ما از او غافل شویم،او از ماغافل نشود.اگر ما فراموشش کنیم،او ما را فراموش نکند.عقاب تو رادر نظر ما ناچیز مى‏نماید و ما را از دیگرى جز تو بیم مى‏دهد.اگر آهنگ‏گناه کنیم،در ارتکاب آن دلیرمان گرداند و اگر آهنگ کارى شایسته‏کنیم،از گزاردن آن بازمان دارد.براى ما هر چه مى‏طلبد هواهاى‏نفسانى است و به هر چه اشارت مى‏کند اعمال شبهه‏آمیز.اگر وعده‏دهد،وعده‏اش دروغ است و اگر آرزویى در دل ما برانگیزد،خود به‏خلاف آن برخیزد.اى خداوند ما،اگر مکرش را از ما باز نگردانى،گمراهمان کند و اگر ما را از تبهکاریهایش در امان ندارى،پاى ثبات ما بلغزاند.

بار خدایا،به قدرت خویش مقهورش کن که بر ما سلطه نیابد،تاآنگاه که دست دعا به سوى تو بر مى‏داریم نگذارى که سوى ما راه‏جوید و در زمره مصون ماندگان از کید او در آییم.

بار خدایا،هر چه از تو خواسته‏ام به من عطا کن و حوایج من برآور.وچون بر عهده گرفته‏اى که دعاى من به اجابت رسانى،پس دعاى من ازدرگاه خود مران.و چون خود مرا به دعا فرمان داده‏اى،دعاى من از آن‏پیشگاه محجوب مدار.اى خداوند،از فضل خویش هر چه سبب‏اصلاح من در دنیا و آخرت شود،به من عطا کن،خواه آن را بر زبان‏آورده باشم یا فراموش کرده باشم،آشکار کرده باشم یا نهان داشته‏باشم،دیگران را از آن آگاه کرده باشم یا از دیگران پنهان کرده باشم.

خداوندا،چنان کن که در همه حال به درخواستى که از تو مى‏کنم درزمره مصلحان درآیم و به چیزى که از تو طلب مى‏دارم در شمار کام‏یافتگان و به توکل بر تو در عداد آن کسان که دست ردشان بر سینه‏نزده‏اى.

اى خداوند،در شمار آنانم بر که خو گرفته‏اند پناه جستن به تو راو سودها برده‏اند از سوداى با تو و پناه گرفته‏اند در مأمن عز تو و تو ازخزانه فضل و نعمت خویش به فراوانى روزى حلالشان داده‏اى و به‏جود و کرم تو فراخ نعمتى یافته‏اند و به تو از ذلت به عزت رسیده‏اند و ازجور و ستم ستمکاران در سایه دادگرى تو غنوده‏اند و به رحمت تو از بلارهیده‏اند و به توانگرى تو از بینوایى به توانگرى رسیده‏اند و به یمن‏تقواى تو از گناه و لغزش و خطا در امان مانده‏اند و به طاعت تو به خیرو رشاد و صواب توفیق یافته‏اند و به قدرت تو میان ایشان و گناهان مانع‏پدید آمده است،آن کسان که همه معاصى تو را ترک گفته‏اند و در جواررحمت تو خفته‏اند. اى خداوند،همه این موهبتها را به توفیق و رحمت خود به من‏ارزانى دار و ما را از عذاب دوزخ نگه دار و همه مردان مسلمان و زنان‏مسلمان و همه مردان مؤمن و زنان مؤمن را در این جهان گذران و آن‏جهان آینده،هر چه براى خود و فرزندانم از تو طلب داشته‏ام عنایت‏فرما،زیرا تو نزدیکى و اجابت کننده‏اى،تو شنوایى و دانایى،توعفو کننده‏اى و آمرزنده‏اى،تو مشفق و مهربانى.ما را در این دنیا نیکى‏ده و در آخرت نیکى ده و از عذاب آتش حفظ فرما.

(26)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ لِجِیرَانِهِ وَ أَوْلِیَائِهِ إِذَا ذَکَرَهُمْ)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَوَلَّنِی فِی جِیرَانِی وَ مَوَالِیَّ الْعَارِفِینَ بِحَقِّنَا، وَ الْمُنَابِذِینَ لِأَعْدَائِنَا بِأَفْضَلِ وَلَایَتِکَ. وَ وَفِّقْهُمْ لِإِقَامَةِ سُنَّتِکَ، وَ الْأَخْذِ بِمَحَاسِنِ أَدَبِکَ فِی إِرْفَاقِ ضَعِیفِهِمْ، وَ سَدِّ خَلَّتِهِمْ، وَ عِیَادَةِ مَرِیضِهِمْ، وَ هِدَایَةِ مُسْتَرْشِدِهِمْ، وَ مُنَاصَحَةِ مُسْتَشِیرِهِمْ، وَ تَعَهُّدِ قَادِمِهِمْ، وَ کِتْمَانِ أَسْرَارِهِمْ، وَ سَتْرِ عَوْرَاتِهِمْ، وَ نُصْرَةِ مَظْلُومِهِمْ، وَ حُسْنِ مُوَاسَاتِهِمْ بِالْمَاعُونِ، وَ الْعَوْدِ عَلَیْهِمْ بِالْجِدَةِ وَ الْإِفْضَالِ، وَ إِعْطَاءِ مَا یَجِبُ لَهُمْ قَبْلَ السُّؤَالِ وَ اجْعَلْنِی اللَّهُمَّ أَجْزِی بِالْإِحْسَانِ مُسِیئَهُمْ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِی کَافَّتِهِمْ، وَ أَتَوَلَّى بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ، وَ أَغُضُّ بَصَرِی عَنْهُمْ عِفَّةً، وَ أُلِینُ جَانِبِی لَهُمْ تَوَاضُعاً، وَ أَرِقُّ عَلَى أَهْلِ الْبَلَاءِ مِنْهُمْ رَحْمَةً، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَیْبِ مَوَدَّةً، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِی، وَ أَرْعَى لَهُمْ مَا أَرْعَى لِخَاصَّتِی. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ ارْزُقْنِی مِثْلَ ذَلِکَ مِنْهُمْ، وَ اجْعَلْ لِی أَوْفَى الْحُظُوظِ فِیمَا عِنْدَهُمْ، وَ زِدْهُمْ بَصِیرَةً فِی حَقِّی، وَ مَعْرِفَةً بِفَضْلِی حَتَّى یَسْعَدُوا بِی وَ أَسْعَدَ بِهِمْ، آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.

نیایش بیست و ششم

.دعاى آن حضرت است به هنگام یاد کردن از همسایگان و دوستانش.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا یارى فرما که‏حق آن گروه از همسایگان و دوستان خود را که حق ما را مى‏شناسند و بادشمنان ما دشمنى مى‏ورزند به وجهى نیکوتر بگزارم.

بار خدایا،همسایگان و دوستان مرا یارى ده که سنت تو بر پاى دارندو رهنمودهاى نیکوى تو را فرا گیرند:در یارى ناتوانانشان و رفع نیاز ازنیازمندانشان و عیادت بیمارانشان و راهنمایى رهجویانشان و اندرز به‏مشورت کنندگانشان و دیدار مسافرانشان به هنگامى که باز مى‏گردند ونهان داشتن اسرارشان و پوشیدن عیبهایشان و یارى ستمدیدگانشان ودستگیرى از ایشان به اطعام و سود رسانیدن به ایشان به عطایا وبخششها و بر آوردن نیازهایشان زان پیش که لب به سؤال بگشایند.

بار خدایا،مرا برگمار که همسایگان و دوستان بد کردار خود را به‏نیکى پاداش دهم و از ستمکارشان در گذرم و از بد گمانى در حق ایشان‏بپرهیزم و با همگان مشفق و مهربان باشم و پاس پاکدامنى را دیده ازنگریستن بر بندم و با آنان از روى تواضع به نرمى سر کنم وبر دردمندانشان به رحمت نظر کنم و در غیبت ایشان مودت خویش‏نشان دهم و از روى خیر خواهى خواستار دوام نعمتشان باشم و هر چه‏براى خویشاوندان خود مى‏خواهم براى ایشان بخواهم و هر چه براى‏خاصان خود منظور مى‏دارم براى ایشان منظور دارم.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و آنچه من براى ایشان‏خواسته‏ام،مرا نیز از سوى ایشان،همانند آن،روزى ده.به فراوانى ازایشان بهره‏مند گردان.و بر بصیرتشان بیفزاى که حق مرا رعایت کنندو فضل مرا بشناسند،تا ایشان به من نیکبخت شوند و من به ایشان.آمین‏رب العالمین.

(27)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ لِأَهْلِ الثُّغُورِ)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ حَصِّنْ ثُغُورَ الْمُسْلِمِینَ بِعِزَّتِکَ، وَ أَیِّدْ حُمَاتَهَا بِقُوَّتِکَ، وَ أَسْبِغْ عَطَایَاهُمْ مِنْ جِدَتِکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ کَثِّرْ عِدَّتَهُمْ، وَ اشْحَذْ أَسْلِحَتَهُمْ، وَ احْرُسْ حَوْزَتَهُمْ، وَ امْنَعْ حَوْمَتَهُمْ، وَ أَلِّفْ جَمْعَهُمْ، وَ دَبِّرْ أَمْرَهُمْ، وَ وَاتِرْ بَیْنَ مِیَرِهِمْ، وَ تَوَحَّدْ بِکِفَایَةِ مُؤَنِهِمْ، وَ اعْضُدْهُمْ بِالنَّصْرِ، وَ أَعِنْهُمْ بِالصَّبْرِ، وَ الْطُفْ لَهُمْ فِی الْمَکْرِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ عَرِّفْهُمْ مَا یَجْهَلُونَ، وَ عَلِّمْهُمْ مَا لَا یَعْلَمُونَ، وَ بَصِّرْهُمْ مَا لَا یُبْصِرُونَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَنْسِهِمْ عِنْدَ لِقَائِهِمُ الْعَدُوَّ ذِکْرَ دُنْیَاهُمُ الْخَدَّاعَةِ الْغَرُورِ، وَ امْحُ عَنْ قُلُوبِهِمْ خَطَرَاتِ الْمَالِ الْفَتُونِ، وَ اجْعَلِ الْجَنَّةَ نُصْبَ أَعْیُنِهِمْ، وَ لَوِّحْ مِنْهَا لِأَبْصَارِهِمْ مَا أَعْدَدْتَ فِیهَا مِنْ مَسَاکِنِ الْخُلْدِ وَ مَنَازِلِ الْکَرَامَةِ وَ الْحُورِ الْحِسَانِ وَ الْأَنْهَارِ الْمُطَّرِدَةِ بِأَنْوَاعِ الْأَشْرِبَةِ وَ الْأَشْجَارِ الْمُتَدَلِّیَةِ بِصُنُوفِ الثَّمَرِ حَتَّى لَا یَهُمَّ أَحَدٌ مِنْهُمْ بِالْإِدْبَارِ، وَ لَا یُحَدِّثَ نَفْسَهُ عَنْ قِرْنِهِ بِفِرَارٍ. اللَّهُمَّ افْلُلْ بِذَلِکَ عَدُوَّهُمْ، وَ اقْلِمْ عَنْهُمْ أَظْفَارَهُمْ، وَ فَرِّقْ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ أَسْلِحَتِهِمْ، وَ اخْلَعْ وَثَائِقَ أَفْئِدَتِهِمْ، وَ بَاعِدْ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ أَزْوِدَتِهِمْ، وَ حَیِّرْهُمْ فِی سُبُلِهِمْ، وَ ضَلِّلْهُمْ عَنْ وَجْهِهِمْ، وَ اقْطَعْ عَنْهُمُ الْمَدَدَ، وَ انْقُصْ مِنْهُمُ الْعَدَدَ، وَ امْلَأْ أَفْئِدَتَهُمُ الرُّعْبَ، وَ اقْبِضْ أَیْدِیَهُمْ عَنِ الْبَسْطِ، وَ اخْزِمْ أَلْسِنَتَهُمْ عَنِ النُّطْقِ، وَ شَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ وَ نَکِّلْ بِهِمْ مَنْ وَرَاءَهُمْ، وَ اقْطَعْ بِخِزْیِهِمْ أَطْمَاعَ مَنْ بَعْدَهُمْ. اللَّهُمَّ عَقِّمْ أَرْحَامَ نِسَائِهِمْ، وَ یَبِّسْ أَصْلَابَ رِجَالِهِمْ، وَ اقْطَعْ نَسْلَ دَوَابِّهِمْ وَ أَنْعَامِهِمْ، لَا تَأْذَنْ لِسَمَائِهِمْ فِی قَطْرٍ، وَ لَا لِأَرْضِهِمْ فِی نَبَاتٍ. اللَّهُمَّ وَ قَوِّ بِذَلِکَ مِحَالَ أَهْلِ الْإِسْلَامِ، وَ حَصِّنْ بِهِ دِیَارَهُمْ، وَ ثَمِّرْ بِهِ أَمْوَالَهُمْ، وَ فَرِّغْهُمْ عَنْ مُحَارَبَتِهِمْ لِعِبَادَتِکَ، وَ عَنْ مُنَابَذَتِهِمْ لِلْخَلْوَةِ بِکَ حَتَّى لَا یُعْبَدَ فِی بِقَاعِ الْأَرْضِ غَیْرُکَ، وَ لَا تُعَفَّرَ لِأَحَدٍ مِنْهُمْ جَبْهَةٌ دُونَکَ. اللَّهُمَّ اغْزُ بِکُلِّ نَاحِیَةٍ مِنَ الْمُسْلِمِینَ عَلَى مَنْ بِإِزَائِهِمْ مِنَ الْمُشْرِکِینَ، وَ أَمْدِدْهُمْ بِمَلَائِکَةٍ مِنْ عِنْدِکَ مُرْدِفِینَ حَتَّى یَکْشِفُوهُمْ إِلَى مُنْقَطَعِ التُّرَابِ قَتْلًا فِی أَرْضِکَ وَ أَسْراً، أَوْ یُقِرُّوا بِأَنَّکَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ. اللَّهُمَّ وَ اعْمُمْ بِذَلِکَ أَعْدَاءَکَ فِی أَقْطَارِ الْبِلَادِ مِنَ الْهِنْدِ وَ الرُّومِ وَ التُّرْکِ وَ الْخَزَرِ وَ الْحَبَشِ وَ النُّوبَةِ وَ الزَّنْجِ وَ السَّقَالِبَةِ وَ الدَّیَالِمَةِ وَ سَائِرِ أُمَمِ الشِّرْکِ، الَّذِینَ تَخْفَى أَسْمَاؤُهُمْ وَ صِفَاتُهُمْ، وَ قَدْ أَحْصَیْتَهُمْ بِمَعْرِفَتِکَ، وَ أَشْرَفْتَ عَلَیْهِمْ بِقُدْرَتِکَ. اللَّهُمَّ اشْغَلِ الْمُشْرِکِینَ بِالْمُشْرِکِینَ عَنْ تَنَاوُلِ أَطْرَافِ الْمُسْلِمِینَ، وَ خُذْهُمْ بِالنَّقْصِ عَنْ تَنَقُّصِهِمْ، وَ ثَبِّطْهُمْ بِالْفُرْقَةِ عَنِ الِاحْتِشَادِ عَلَیْهِمْ. اللَّهُمَّ أَخْلِ قُلُوبَهُمْ مِنَ الْأَمَنَةِ، وَ أَبْدَانَهُمْ مِنَ الْقُوَّةِ، وَ أَذْهِلْ قُلُوبَهُمْ عَنِ الِاحْتِیَالِ، وَ أَوْهِنْ أَرْکَانَهُمْ عَنْ مُنَازَلَةِ الرِّجَالِ، وَ جَبِّنْهُمْ عَنْ مُقَارَعَةِ الْأَبْطَالِ، وَ ابْعَثْ عَلَیْهِمْ جُنْداً مِنْ مَلَائِکَتِکَ بِبَأْسٍ مِنْ بَأْسِکَ کَفِعْلِکَ یَوْمَ بَدْرٍ، تَقْطَعُ بِهِ دَابِرَهُمْ وَ تَحْصُدُ بِهِ شَوْکَتَهُمْ، وَ تُفَرِّقُ بِهِ عَدَدَهُمْ. اللَّهُمَّ وَ امْزُجْ مِیَاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ، وَ أَطْعِمَتَهُمْ بِالْأَدْوَاءِ، وَ ارْمِ بِلَادَهُمْ بِالْخُسُوفِ، وَ أَلِحَّ عَلَیْهَا بِالْقُذُوفِ، وَ افْرَعْهَا بِالْمُحُولِ، وَ اجْعَلْ مِیَرَهُمْ فِی أَحَصِّ أَرْضِکَ وَ أَبْعَدِهَا عَنْهُمْ، وَ امْنَعْ حُصُونَهَا مِنْهُمْ، أَصِبْهُمْ بِالْجُوعِ الْمُقِیمِ وَ السُّقْمِ الْأَلِیمِ. اللَّهُمَّ وَ أَیُّمَا غَازٍ غَزَاهُمْ مِنْ أَهْلِ مِلَّتِکَ، أَوْ مُجَاهِدٍ جَاهَدَهُمْ مِنْ أَتْبَاعِ سُنَّتِکَ لِیَکُونَ دِینُکَ الْأَعْلَى وَ حِزْبُکَ الْأَقْوَى وَ حَظُّکَ الْأَوْفَى فَلَقِّهِ الْیُسْرَ، وَ هَیِّئْ لَهُ الْأَمْرَ، وَ تَوَلَّهُ بِالنُّجْحِ، وَ تَخَیَّرْ لَهُ الْأَصْحَابَ، وَ اسْتَقْوِ لَهُ، الظَّهْرَ، وَ أَسْبِغْ عَلَیْهِ فِی النَّفَقَةِ، وَ مَتِّعْهُ بِالنَّشَاطِ، وَ أَطْفِ عَنْهُ حَرَارَةَ الشَّوْقِ، وَ أَجِرْهُ مِنْ غَمِّ الْوَحْشَةِ، وَ أَنْسِهِ ذِکْرَ الْأَهْلِ وَ الْوَلَدِ. وَ أْثُرْ لَهُ حُسْنَ النِّیَّةِ، وَ تَوَلَّهُ بِالْعَافِیَةِ، وَ أَصْحِبْهُ السَّلَامَةَ، وَ أَعْفِهِ مِنَ الْجُبْنِ، وَ أَلْهِمْهُ الْجُرْأَةَ، وَ ارْزُقْهُ الشِّدَّةَ، وَ أَیِّدْهُ بِالنُّصْرَةِ، وَ عَلِّمْهُ السِّیَرَ وَ السُّنَنَ، وَ سَدِّدْهُ فِی الْحُکْمِ، وَ اعْزِلْ عَنْهُ الرِّیَاءَ، وَ خَلِّصْهُ مِنَ السُّمْعَةِ، وَ اجْعَلْ فِکْرَهُ وَ ذِکْرَهُ وَ ظَعْنَهُ وَ إِقَامَتَهُ، فِیکَ وَ لَکَ. فَإِذَا صَافَّ عَدُوَّکَ وَ عَدُوَّهُ فَقَلِّلْهُمْ فِی عَیْنِهِ، وَ صَغِّرْ شَأْنَهُمْ فِی قَلْبِهِ، وَ أَدِلْ لَهُ مِنْهُمْ، وَ لَا تُدِلْهُمْ مِنْهُ، فَإِنْ خَتَمْتَ لَهُ بِالسَّعَادَةِ، وَ قَضَیْتَ لَهُ بِالشَّهَادَةِ فَبَعْدَ أَنْ یَجْتَاحَ عَدُوَّکَ بِالْقَتْلِ، وَ بَعْدَ أَنْ یَجْهَدَ بِهِمُ الْأَسْرُ، وَ بَعْدَ أَنْ تَأْمَنَ أَطْرَافُ الْمُسْلِمِینَ، وَ بَعْدَ أَنْ یُوَلِّیَ عَدُوُّکَ مُدْبِرِینَ. اللَّهُمَّ وَ أَیُّمَا مُسْلِمٍ خَلَفَ غَازِیاً أَوْ مُرَابِطاً فِی دَارِهِ، أَوْ تَعَهَّدَ خَالِفِیهِ فِی غَیْبَتِهِ، أَوْ أَعَانَهُ بِطَائِفَةٍ مِنْ مَالِهِ، أَوْ أَمَدَّهُ بِعِتَادٍ، أَوْ شَحَذَهُ عَلَى جِهَادٍ، أَوْ أَتْبَعَهُ فِی وَجْهِهِ دَعْوَةً، أَوْ رَعَى لَهُ مِنْ وَرَائِهِ حُرْمَةً، فَآجِرْ لَهُ مِثْلَ أَجْرِهِ وَزْناً بِوَزْنٍ وَ مِثْلًا بِمِثْلٍ، وَ عَوِّضْهُ مِنْ فِعْلِهِ عِوَضاً حَاضِراً یَتَعَجَّلُ بِهِ نَفْعَ مَا قَدَّمَ وَ سُرُورَ مَا أَتَى بِهِ، إِلَى أَنْ یَنْتَهِیَ بِهِ الْوَقْتُ إِلَى مَا أَجْرَیْتَ لَهُ مِنْ فَضْلِکَ، وَ أَعْدَدْتَ لَهُ مِنْ کَرَامَتِکَ. اللَّهُمَّ وَ أَیُّمَا مُسْلِمٍ أَهَمَّهُ أَمْرُ الْإِسْلَامِ، وَ أَحْزَنَهُ تَحَزُّبُ أَهْلِ الشِّرْکِ عَلَیْهِمْ فَنَوَى غَزْواً، أَوْ هَمَّ بِجِهَادٍ فَقَعَدَ بِهِ ضَعْفٌ، أَوْ أَبْطَأَتْ بِهِ فَاقَةٌ، أَوْ أَخَّرَهُ عَنْهُ حَادِثٌ، أَوْ عَرَضَ لَهُ دُونَ إِرَادَتِهِ مَانِعٌ فَاکْتُبِ اسْمَهُ فِی الْعَابِدِینَ، وَ أَوْجِبْ لَهُ ثَوَابَ الْمُجَاهِدِینَ، وَ اجْعَلْهُ فِی نِظَامِ الشُّهَدَاءِ وَ الصَّالِحِینَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، صَلَاةً عَالِیَةً عَلَى الصَّلَوَاتِ، مُشْرِفَةً فَوْقَ التَّحِیَّاتِ، صَلَاةً لَا یَنْتَهِی أَمَدُهَا، وَ لَا یَنْقَطِعُ عَدَدُهَا کَأَتَمِّ مَا مَضَى مِنْ صَلَوَاتِکَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَوْلِیَائِکَ، إِنَّکَ الْمَنَّانُ الْحَمِیدُ الْمُبْدِئُ الْمُعِیدُ الْفَعَّالُ لِمَا تُرِیدُ.

نیایش بیست و هفتم

.دعاى آن حضرت است درباره مرزبانان.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرزهاى مسلمانان رابه پیروزمندى خویش استوار گردان و مرزبانان را به نیروى خود یارى‏ده و از خزانه افضال خویش عطایشان به فراوانى ارزانى دار.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و شمارشان افزون کن‏و سلاحشان برنده.حوزه‏هاشان حراست فرماى و پیرامونشان رانفوذ ناپذیر گردان.جمعشان متحد کن و خود به تدبیر کارهاشان پرداز.

سر رشته آذوقه‏شان گسسته مگردان و دشواریها از پیش پایشان بردار.

آنان را به نصرت خویش قوت بخش و به شکیبایى مدد نماى و دفع مکردشمن را به ایشان بیاموز .

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و به مدافعان مرزهاهر چه نمى‏شناسند بشناسان و ایشان را هر چه نمى‏دانند بیاموز وچشمانشان را بر هر چه نمى‏بینند بگشاى.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و چون با دشمنان‏رویاروى شوند،یاد دنیاى مکار فریبنده از خاطرشان بزداى و هوس‏حطام فتنه‏انگیز این جهانى از دلشان محو کن و بهشت را پیش چشم‏ایشان دار و آن مساکن جاوید و آن منازل کریم و آن حوران خوبروى وآن جویباران سرشار از آشامیدنیهاى نغز و گوارا و آن درختان‏سر فرو داشته و بارور از میوه‏هاى گونه‏گون بهشتى را به آنان بنماى،تاهواى پشت کردن به دشمن در دل هیچ یک از ایشان نجنبد و خیال‏گریختن از هماورد از خاطر کس نگذرد.

اى خداوند،به این نیایش،خصمشان درهم شکن و چنگال دشمن ازتنشان کوتاه کن و میان دشمنان و سلاحهایشان جدایى افکن و بنددلشان بگسل و چنان کن که میان ایشان و زاد و توشه ایشان فاصله‏اى‏بزرگ پدید آید و در راه سرگشته و حیرانشان گردان و آن سان کن که راه‏خویش گم کنند.اى خداوند،دشمنانشان را راه مدد بربند و ازشمارشان بکاه و قلوبشان لبریز از وحشت نماى و دستشان از تطاول کوتاه کن و زبانشان از گفتن به بند آر و چنان کن که شکست ایشان سبب‏پراکندگى و عبرت آن کسان گردد که از پى‏شان مى‏آیند و چون ایشان‏را به خوارى در افکنى از آن پس هیچ لشکر انگیز طمع در ستیز با مانکند.

اى خداوند،زنانشان از زادن سترون دار و مردانشان را از آب پشت‏بخشکان و نسل چارپایان و ستورانشان منقطع گردان.آسمانشان رامفرماى که بر آنان قطره‏اى ببارد و زمینشان را مفرماى که گیاهى‏برویاند.

بار خدایا،بدین نیایش،بلاد مسلمانان نیرومند گردان و شهرهاشان‏استوار.اموالشان را فزونى ده و چنان کن که از نبرد با دشمن فراغت‏جویند و روى به پرستش تو نهند و به جاى پیکار با دشمن با تو خلوت‏کنند،تا مردم سراسر زمین کسى جز تو نپرستند و در برابر کس جز توچهره بر خاک نسایند.

بار خدایا،مسلمانان هر ثغرى را براى نبرد با مشرکانى که در برابرایشانند بسیج فرماى و آنان را به گروههایى از ملائکه که پى در پى،ازپس هم،به یاریشان فرود مى‏آیند یارى نماى،تا دشمنان تو را تا آنجا که‏خاک زمین به پایان مى‏رسد به کشتن و اسیر کردن واپس رانند،یا آنکه‏مشرکان اقرار کنند که تویى الله،آن خداى که جز او خدایى نیست،یکتاو بى‏انباز .

اى خداوند،چنان کن که این دعا همه دشمنانت را در اقطار بلاددر بر گیرد:از هندوان و رومیان و ترکان و خزران و حبشیان و مردم نوبه وزنگبار و سقلابیان و دیلمیان و دیگر امم مشرک که نام و صفاتشان کس‏نداند و تو خود به علم خود شمارشان کرده‏اى و به قدرت خود بر آنان‏اشراف دارى.

اى خداوند،مشرکان را به مشرکان مشغول دار تا از تطاول بر بلاد اسلامیان باز مانند و از شمار ایشان بکاه تا از شمار مسلمانان نکاهند.

میانشان جدایى افکن تا بر ضد مسلمانان متحد شدن نتوانند.

بار خدایا،آرامش از دلشان و نیرومندى از تنشان دور کن و اندیشه‏هر حیله و نیرنگ از قلوبشان بپرداز.به هنگام نبرد با مردان ما دست وپایشان سست گردان و در دلشان بیم افکن تا از جدال و آویز باسلحشوران اسلام عاجز آیند.لشکرى از ملائکه خود،همراه با خشم وعذاب خود بر سرشان فرست،آن سان که در جنگ بدر فرستادى،تارگ حیاتشان قطع کنى و جاه و جلالشان از میان ببرى و جمعشان‏پراکنده سازى.

اى خداوند،آبهاشان را به وبا بیالاى و طعامشان به دردها بیامیز وشهرهاشان در زمین فرو بر و پى در پى سنگ بلا بر سرزمینشان ببار و آن‏را به قحطسال دچار کن و توشه و زادشان را در بى‏باران‏ترین وخشک‏ترین و دورترین زمینها قرار ده،پناهگاههاى زمین به رویشان سدکن و به گرسنگى مداوم و بیمارى دردناک مبتلایشان گردان.

بار خدایا،هر جنگجویى از گروندگان به آیین تو که به جنگ با آنان‏برخیزد و هر مجاهدى از پیروان سنت تو که با آنان جهاد کند تا دین توبیشتر اعتلا یابد و حزب تو تواناتر شود و نصیب تو افزون‏تر گردد،پس‏هر چه خواهد برایش میسر گردان و اسباب کار او مهیا کن و بر عهده‏گیر که پیروزى‏اش دهى.خداوندا،یارانى موافقش ده و پشتش محکم‏گردان و هزینه‏اش به فراوانى ارزانى دار و او را به نشاط و خرمى متمتع‏ساز و آتش اشتیاق او به یار و دیار در دلش فرو نشان و از غم تنهاییش‏در پناه خود دار و یاد زن و فرزند از خاطرش محو کن .

خداوندا،به حسن نیتش راه نماى و عافیتش بخش و سلامتش بدارو ترس از او دور دار و دلش به جرئت و شهامت قوى گردان و صلابت وسختى‏اش ده و به نصرت خویش یارى نما و سیرتها و سنتهاى دین به او بیاموز و در فرماندهى راه صوابش پیش پاى بگشاى و از ریاکارى‏بر کنار دار و از دلبستگى به نام و آوازه برهان و چنان کن که فکر و سخن وسفر و حضرتش در تو و براى تو باشد.

اى خداوند،هر گاه با دشمن تو و دشمن خود مصاف در پیوندد،شمارهماوردان در چشمش اندک آور و هیبتشان در دلش خرد بنماى.او را بردشمن چیره گردان و دشمن را بر او چیره مگردان.و اگر خواهى‏زندگى‏اش را به نیکبختى پایان دهى و به خلعت شهادتش بنوازى،چنان کن که شهادت او پس از آن باشد که دشمنت را هلاک ساخته باشد.

یا به بند اسارت آورده باشد و اطراف بلاد اسلامیان از تجاوز خصم ایمن‏گردیده باشد و دشمنان تو پشت کرده روى به هزیمت نهاده باشند.

اى خداوند،هر مسلمانى که پس از رفتن یکى از غازیان یا مرزبانان‏به میدان نبرد،به جاى او عهده‏دار امور خانه‏اش گردد،یا بازماندگانش‏را سرپرستى کند یا به بخشى از مال خود جنگجو را مدد رساند یا به سازو برگ نبرد یارى دهد،یا بر جهادش بر انگیزد،یا دعاى خیر خود بدرقه‏راهش گرداند،یا در غیاب او حرمتش رعایت کند،او را پاداشى ده‏همچند پاداش آن جنگجو،به همان مقدار و همان گونه.اى خداوند،جزاى کار او،بهرى در این دنیا عطا کن که سود آن مال که تقدیم داشته وشادمانى عملى که به جاى آورده،به زودى فراچنگ آرد و چون عمرش‏به پایان رسد فضل و نعمتى که برایش قرار داده‏اى و کرامتى که مهیاداشته‏اى،نصیبش گردد.

بار خدایا،هر مسلمانى که امر اسلام دل مشغولش دارد و بسیج‏مشرکان بر ضد مسلمانان ملولش کند و آهنگ جنگ در دل او پدید آید یاجهاد را کار بندد،سپس به سبب ناتوانى جسم از کار بازماند یا فقر وبینوایى کار او به تعویق افکند،یا حادثه‏اى از عزمش باز دارد،یا به ناگاه‏مانعى بر سر راهش پدید آید،نامش در زمره عابدان بنگار و ثواب مجاهدانش ده و در شمار شهیدان و صالحانش در آر.

بار خدایا،بر محمد بنده خود و رسول خود و آل محمد درود بفرست،درودى برتر از هر درود دیگر و فراتر از هر تحیت،درودى که زمانش‏پایان نیابد و شمارش منقطع نگردد،درودى تمام‏تر و کامل‏تر از هر دروددیگر که یکى دیگر از دوستانت را فرستاده‏اى،که تو بخشنده‏اى وستوده‏اى،پدید آورنده‏اى و به صندوق عدم باز گرداننده‏اى و هر چه‏خواهى همان کنى.

(28)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ مُتَفَزِّعاً إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ)

اللَّهُمَّ إِنِّی أَخْلَصْتُ بِانْقِطَاعِی إِلَیْکَ وَ أَقْبَلْتُ بِکُلِّی عَلَیْکَ وَ صَرَفْتُ وَجْهِی عَمَّنْ یَحْتَاجُ إِلَى رِفْدِکَ وَ قَلَبْتُ مَسْأَلَتِی عَمَّنْ لَمْ یَسْتَغْنِ عَنْ فَضْلِکَ وَ رَأَیْتُ أَنَّ طَلَبَ الْمُحْتَاجِ إِلَى الْمُحْتَاجِ سَفَهٌ مِنْ رَأْیِهِ وَ ضَلَّةٌ مِنْ عَقْلِهِ. فَکَمْ قَدْ رَأَیْتُ یَا إِلَهِی مِنْ أُنَاسٍ طَلَبُوا الْعِزَّ بِغَیْرِکَ فَذَلُّوا، وَ رَامُوا الثَّرْوَةَ مِنْ سِوَاکَ فَافْتَقَرُوا، وَ حَاوَلُوا الِارْتِفَاعَ فَاتَّضَعُوا، فَصَحَّ بِمُعَایَنَةِ أَمْثَالِهِمْ حَازِمٌ وَفَّقَهُ اعْتِبَارُهُ، وَ أَرْشَدَهُ إِلَى طَرِیقِ صَوَابِهِ اخْتِیَارُهُ. فَأَنْتَ یَا مَوْلَایَ دُونَ کُلِّ مَسْئُولٍ مَوْضِعُ مَسْأَلَتِی، وَ دُونَ کُلِّ مَطْلُوبٍ إِلَیْهِ وَلِیُّ حَاجَتِی أَنْتَ الْمَخْصُوصُ قَبْلَ کُلِّ مَدْعُوٍّ بِدَعْوَتِی، لَا یَشْرَکُکَ أَحَدٌ فِی رَجَائِی، وَ لَا یَتَّفِقُ أَحَدٌ مَعَکَ فِی دُعَائِی، وَ لَا یَنْظِمُهُ وَ إِیَّاکَ نِدَائِی لَکَ یَا إِلَهِی وَحْدَانِیَّةُ الْعَدَدِ، وَ مَلَکَةُ الْقُدْرَةِ الصَّمَدِ، وَ فَضِیلَةُ الْحَوْلِ وَ الْقُوَّةِ، وَ دَرَجَةُ الْعُلُوِّ وَ الرِّفْعَةِ. وَ مَنْ سِوَاکَ مَرْحُومٌ فِی عُمُرِهِ، مَغْلُوبٌ عَلَى أَمْرِهِ، مَقْهُورٌ عَلَى شَأْنِهِ، مُخْتَلِفُ الْحَالَاتِ، مُتَنَقِّلٌ فِی الصِّفَاتِ فَتَعَالَیْتَ عَنِ الْأَشْبَاهِ وَ الْأَضْدَادِ، وَ تَکَبَّرْتَ عَنِ الْأَمْثَالِ وَ الْأَنْدَادِ، فَسُبْحَانَکَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ.

نیایش بیست و هشتم

.دعاى آن حضرت است به هنگام زارى به درگاه خداوند عز و جل.

اى خداوند،من از روى اخلاص،تنها و تنها تو را برگزیده‏ام و با همه‏وجودم به تو روى آورده‏ام و از هر کس که خود نیازمند توست‏رو بر تافته‏ام و به هر کس که از نعمت تواش بى‏نیازى نیست تمنایى‏نکرده‏ام.و بر آنم که در خواست نیازمندى از نیازمند دیگر سفاهت رأى‏است و ضلالت عقل.

چه بساـاى خداوند منـدیده‏ام کسانى را که عزت نه از توطلبیده‏اند و به ذلت افتاده‏اند و جز از خزانه فضل تو توانگرى جسته‏اندو بینوا شده‏اند و آهنگ بلندى کرده‏اند و به پستى گراییده‏اند.پس آن‏دور اندیش که از سر اعتبار نگریسته و چنین کسان را دیده،دردور اندیشى خویش به راه خطا نرفته است و اختیارش به راه صواب‏رهنمون گشته است.

تویىـاى سرور و مولاى منـکه تنها و تنها پیشگاه توست که‏باید دست طلب به سوى آن دراز کرد،نه هر کس دیگر که از او چیزى‏مى‏طلبند،تنها و تنها درگاه توست که باید از آنجا حاجت خواست،نه‏هر کس دیگر که از او حاجت مى‏خواهند.

پیش از آنکه دیگرى را بخوانم تنها و تنها تو را مى‏خوانم و تنها به توامید مى‏بندم و تنها دست دعا به آستان تو بر مى‏دارم و تنها تو را ندامى‏دهم.

تویى اى خداوند من که به شمار یکتایى و آن توانایى که در آن‏ناتوانى راه نیابد،تنها و تنها صفت توست.قدرت و نیرومندى و علودرجت و رفعت،تنها و تنها از آن توست.

هر کس جز تو،در زندگى‏اش خواستار ترحم است،در کارش‏مغلوب است و مقهور،دستخوش گونه‏گون حالات است و سرگشته‏گونه‏گون صفات.

اى خداوند،تو برتر از آنى که تو را همتایانى باشند یا اضدادى،بزرگ‏تر از آنى که تو را همانندانى باشند یا اقرانى.منزهى تو و هیچ‏خدایى جز تو نیست.

(29)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا قُتِّرَ عَلَیْهِ الرِّزْقُ)

اللَّهُمَّ إِنَّکَ ابْتَلَیْتَنَا فِی أَرْزَاقِنَا بِسُوءِ الظَّنِّ، وَ فِی آجَالِنَا بِطُولِ الْأَمَلِ حَتَّى الْتَمَسْنَا أَرْزَاقَکَ مِنْ عِنْدِ الْمَرْزُوقِینَ، وَ طَمِعْنَا بِآمَالِنَا فِی أَعْمَارِ الْمُعَمَّرِینَ. فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لَنَا یَقِیناً صَادِقاً تَکْفِینَا بِهِ مِنْ مَئُونَةِ الطَّلَبِ، وَ أَلْهِمْنَا ثِقَةً خَالِصَةً تُعْفِینَا بِهَا مِنْ شِدَّةِ النَّصَبِ وَ اجْعَلْ مَا صَرَّحْتَ بِهِ مِنْ عِدَتِکَ فِی وَحْیِکَ، وَ أَتْبَعْتَهُ مِنْ قَسَمِکَ فِی کِتَابِکَ، قَاطِعاً لِاهْتِمَامِنَا بِالرِّزْقِ الَّذِی تَکَفَّلْتَ بِهِ، وَ حَسْماً لِلِاشْتِغَالِ بِمَا ضَمِنْتَ الْکِفَایَةَ لَهُ فَقُلْتَ وَ قَوْلُکَ الْحَقُّ الْأَصْدَقُ، وَ أَقْسَمْتَ وَ قَسَمُکَ الْأَبَرُّ الْأَوْفَى وَ فِی السَّمَاءِ رِزْقُکُمْ وَ مَا تُوعَدُونَ. ثُمَّ قُلْتَ فَوَ رَبِّ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّکُمْ تَنْطِقُونَ.

نیایش بیست و نهم

.دعاى آن حضرت است به هنگامى که روزى بر او تنگ مى‏شد.

خداوندا،تو ما را آزمودى تا در کم و بیش روزیهایمان بدگمان شدیم‏و در مدت عمرمان به آرزوهاى دور و دراز گرفتار آمدیم،تا آنگاه که‏روزى خود از درگاه دیگر روزیخواران طلبیدیم و به عمرى دراز چون‏عمر پیران کهنسال طمع بستیم.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را به یقینى صادق‏برسان که ما را از رنج طلب معاش کفایت کند و اطمینانى خالص بخش‏که ما را از شدت تعب معاف دارد.

خداوندا،آن وعده‏اى را که در وحى خود بر پیامبر(ص)بدان تصریح‏کرده‏اى و در قرآن بر آن سوگند خورده‏اى سبب قطع دلمشغولى ما به‏رزقى که خود آن را تکفل کرده‏اى قرار ده.

خداوندا،تو خود گفته‏اى«روزى شما و هر چه به شما وعده شده درآسمان است.»#(1) و در پى آن سوگند خورده‏اى که«سوگند به پروردگارآسمانها و زمین که این سخن آن چنان که سخن مى‏گویید حتمى‏است.»#(2) اى خداوند گفته تو راست‏ترین گفته‏هاست و سوگند تودرست‏ترین و کامل‏ترین سوگندهاست.

پى‏نوشتها

1.و فى السماء رزقکم و ما توعدون.(سوره 51/آیه 22)

2.فو رب السماء و الارض انه لحق مثل ما انکم تنطقون.(سوره 51/آیه 23)

(30)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الْمَعُونَةِ عَلَى قَضَاءِ الدَّیْنِ)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لِیَ الْعَافِیَةَ مِنْ دَیْنٍ تُخْلِقُ بِهِ وَجْهِی، وَ یَحَارُ فِیهِ ذِهْنِی، وَ یَتَشَعَّبُ لَهُ فِکْرِی، وَ یَطُولُ بِمُمَارَسَتِهِ شُغْلِی وَ أَعُوذُ بِکَ، یَا رَبِّ، مِنْ هَمِّ الدَّیْنِ وَ فِکْرِهِ، وَ شُغْلِ الدَّیْنِ وَ سَهَرِهِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنِی مِنْهُ، وَ أَسْتَجِیرُ بِکَ، یَا رَبِّ، مِنْ ذِلَّتِهِ فِی الْحَیَاةِ، وَ مِنْ تَبِعَتِهِ بَعْدَ الْوَفَاةِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَجِرْنی مِنْهُ بِوُسْعٍ فَاضِلٍ أَوْ کَفَافٍ وَاصِلٍ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْجُبْنِی عَنِ السَّرَفِ وَ الِازْدِیَادِ، وَ قَوِّمْنِی بِالْبَذْلِ وَ الِاقْتِصَادِ، وَ عَلِّمْنِی حُسْنَ التَّقْدِیرِ، وَ اقْبِضْنِی بِلُطْفِکَ عَنِ التَّبْذِیرِ، وَ أَجْرِ مِنْ أَسْبَابِ الْحَلَالِ أَرْزَاقِی، وَ وَجِّهْ فِی أَبْوَابِ الْبِرِّ إِنْفَاقِی، وَ ازْوِ عَنِّی مِنَ الْمَالِ مَا یُحْدِثُ لِی مَخِیلَةً أَوْ تَأَدِّیاً إِلَى بَغْیٍ أَوْ مَا أَتَعَقَّبُ مِنْهُ طُغْیَاناً. اللَّهُمَّ حَبِّبْ إِلَیَّ صُحْبَةَ الْفُقَرَاءِ، وَ أَعِنِّی عَلَى صُحْبَتِهِمْ بِحُسْنِ الصَّبْرِ وَ مَا زَوَیْتَ عَنِّی مِنْ مَتَاعِ الدُّنْیَا الْفَانِیَةِ فَاذْخَرْهُ لِی فِی خَزَائِنِکَ الْبَاقِیَةِ وَ اجْعَلْ مَا خَوَّلْتَنِی مِنْ حُطَامِهَا، وَ عَجَّلْتَ لِی مِنْ مَتَاعِهَا بُلْغَةً إِلَى جِوَارِکَ وَ وُصْلَةً إِلَى قُرْبِکَ وَ ذَرِیعَةً إِلَى جَنَّتِکَ، إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ أَنْتَ الْجَوَادُ الْکَرِیمُ.

نیایش سى‏ام

دعاى آن حضرت است در یارى خواستن بر اداى وام.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرا عافیت بخش ازوامى که بدان چهره‏ام دژم شود و خاطرم پریشان گردد و فکرم پراکنده‏ماند و تلاش من در اداى آن به دراز کشد.

خداوندا،به تو پناه مى‏آورم از اندوه وامدارى و اندیشه آن ودلمشغولى براى آن و بى‏خوابى کشیدن در غم آن.پس درود بفرست برمحمد و خاندانش و مرا از وام در پناه خوددار.اى پروردگار من،از توزنهار مى‏خواهم از ذلت وامدارى در این جهان و از تبعات و عواقب آن‏پس از مرگ .پس درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرا در امان خودگیر،یا به مالى سرشار یا به کفافى ناگسستنى.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرا از اسراف وزیاده‏روى دور دار و به بخشش همراه با میانه‏روى از کجروى بازدار و به‏من بیاموز آن روش نیکو را که هزینه‏ام از درآمد بیش نبود و به لطف‏خویش از تبذیر نگه‏دار و روزى من از حلال روان گردان و انفاقهاى مرابه راههاى خیر متوجه ساز و از من بستان آن مال که مرا مغرور سازد یا به‏ستمگرى اندازد یا به طغیانم کشاند.

اى خداوند،محبوب من گردان همنشینى با درویشان را و یارى‏ام ده‏که بر مصاحبت آنان شکیبا باشم.هر چه از متاع این جهانى از من‏گرفته‏اى،در خزاین باقى خود براى من اندوخته گردان .و آنچه را ازخواسته دنیوى نصیب من ساخته‏اى و در این جهان به من عطا کرده‏اى‏وسیله‏اى ساز براى رسیدن من به آستان عز خود و پیوستن من به مقام‏قرب خود و دست یافتن من به بهشت جاوید خود.انک ذو الفضل العظیم‏و انت الجواد الکریم.

(31)

وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السّلَامُ فِی ذِکْرِ التّوْبَةِ وَ طَلَبِهَا

اللّهُمّ یَا مَنْ لَا یَصِفُهُ نَعْتُ الْوَاصِفِینَ‏ وَ یَا مَنْ لَا یُجَاوِزُهُ رَجَاءُ الرّاجِینَ‏ وَ یَا مَنْ لَا یَضِیعُ لَدَیْهِ أَجْرُ الْمُحْسِنِینَ‏ وَ یَا مَنْ هُوَ مُنْتَهَى خَوْفِ الْعَابِدِینَ. وَ یَا مَنْ هُوَ غَایَةُ خَشْیَةِ الْمُتّقِینَ‏.
هَذَا مَقَامُ مَنْ تَدَاوَلَتْهُ أَیْدِی الذّنُوبِ، وَ قَادَتْهُ أَزِمّةُ الْخَطَایَا، وَ اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِ الشّیْطَانُ، فَقَصّرَ عَمّا أَمَرْتَ بِهِ تَفْرِیطاً، وَ تَعَاطَى مَا نَهَیْتَ عَنْهُ تَغْرِیراً.کَالْجَاهِلِ بِقُدْرَتِکَ عَلَیْهِ، أَوْ کَالْمُنْکِرِ فَضْلَ إِحْسَانِکَ إِلَیْهِ حَتّى إِذَا انْفَتَحَ لَهُ بَصَرُ الْهُدَى، وَ تَقَشّعَتْ عَنْهُ سَحَائِبُ الْعَمَى، أَحْصَى مَا ظَلَمَ بِهِ نَفْسَهُ، وَ فَکّرَ فِیمَا خَالَفَ بِهِ رَبّهُ، فَرَأَى کَبِیرَ عِصْیَانِهِ کَبِیراً وَ جَلِیلَ مُخَالَفَتِهِ جَلِیلًا.فَأَقْبَلَ نَحْوَکَ مُؤَمّلًا لَکَ مُسْتَحْیِیاً مِنْکَ، وَ وَجّهَ رَغْبَتَهُ إِلَیْکَ ثِقَةً بِکَ، فَأَمّکَ بِطَمَعِهِ یَقِیناً،

 وَ قَصَدَکَ بِخَوْفِهِ إِخْلَاصاً، قَدْ خَلَا طَمَعُهُ مِنْ کُلّ مَطْمُوعٍ فِیهِ غَیْرِکَ، وَ أَفْرَخَ رَوْعُهُ مِنْ کُلّ مَحْذُورٍ مِنْهُ سِوَاکَ.فَمَثَلَ بَیْنَ یَدَیْکَ مُتَضَرّعاً، وَ غَمّضَ بَصَرَهُ إِلَى الْأَرْضِ مُتَخَشّعاً، وَ طَأْطَأَ رَأْسَهُ لِعِزّتِکَ مُتَذَلّلًا، وَ أَبَثّکَ مِنْ سِرّهِ مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنْهُ خُضُوعاً، وَ عَدّدَ مِنْ ذُنُوبِهِ مَا أَنْتَ أَحْصَى لَهَا خُشُوعاً،
 وَ اسْتَغَاثَ بِکَ مِنْ عَظِیمِ مَا وَقَعَ بِهِ فِی عِلْمِکَ وَ قَبِیحِ مَا فَضَحَهُ فِی حُکْمِکَ مِنْ ذُنُوبٍ أَدْبَرَتْ لَذّاتُهَا فَذَهَبَتْ، وَ أَقَامَتْ تَبِعَاتُهَا فَلَزِمَتْ.لَا یُنْکِرُ یَا إِلَهِی عَدْلَکَ إِنْ عَاقَبْتَهُ، وَ لَا یَسْتَعْظِمُ عَفْوَکَ إِنْ عَفَوْتَ عَنْهُ وَ رَحِمْتَهُ، لِأَنّکَ الرّبّ الْکَرِیمُ الّذِی لَا یَتَعَاظَمُهُ غُفْرَانُ الذّنْبِ الْعَظِیمِ‏
اللّهُمّ فَهَا أَنَا ذَا قَدْ جِئْتُکَ مُطِیعاً لِأَمْرِکَ فِیمَا أَمَرْتَ بِهِ مِنَ الدّعَاءِ، مُتَنَجّزاً وَعْدَکَ فِیمَا وَعَدْتَ بِهِ مِنَ الْإِجَابَةِ، إِذْ تَقُولُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ.اللّهُمّ فَصَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، وَ الْقَنِی بِمَغْفِرَتِکَ کَمَا لَقِیتُکَ بِإِقْرَارِی، وَ ارْفَعْنِی عَنْ مَصَارِعِ الذّنُوبِ کَمَا وَضَعْتُ لَکَ نَفْسِی، وَ اسْتُرْنِی بِسِتْرِکَ کَمَا تَأَنّیْتَنِی عَنِ الِانْتِقَامِ مِنّی.اللّهُمّ وَ ثَبّتْ فِی طَاعَتِکَ نِیّتِی، وَ أَحْکِمْ فِی عِبَادَتِکَ بَصِیرَتِی، وَ وَفّقْنِی مِنَ الْأَعْمَالِ لِمَا تَغْسِلُ بِهِ دَنَسَ الْخَطَایَا عَنّی، وَ تَوَفّنِی عَلَى مِلّتِکَ وَ مِلّةِ نَبِیّکَ مُحَمّدٍ عَلَیْهِ السّلَامُ إِذَا تَوَفّیْتَنِی.اللّهُمّ إِنّی أَتُوبُ إِلَیْکَ فِی مَقَامِی هَذَا مِنْ کَبَائِرِ ذُنُوبِی وَ صَغَائِرِهَا، وَ بَوَاطِنِ سَیّئَاتِی وَ ظَوَاهِرِهَا، وَ سَوَالِفِ زَلّاتِی وَ حَوَادِثِهَا، تَوْبَةَ مَنْ لَا یُحَدّثُ نَفْسَهُ بِمَعْصِیَةٍ، وَ لَا یُضْمِرُ أَنْ یَعُودَ فِی خَطِیئَةٍ
وَ قَدْ قُلْتَ یَا إِلَهِی فِی مُحْکَمِ کِتَابِکَ إِنّکَ تَقْبَلُ التّوْبَةَ عَنْ عِبَادِکَ، وَ تَعْفُو عَنِ السّیّئَاتِ، وَ تُحِبّ التّوّابِینَ، فَاقْبَلْ تَوْبَتِی کَمَا وَعَدْتَ، وَ اعْفُ عَنْ سَیّئَاتِی کَمَا ضَمِنْتَ، وَ أَوْجِبْ لِی مَحَبّتَکَ کَمَا شَرَطْت‏
وَ لَکَ یَا رَبّ شَرْطِی أَلّا أَعُودَ فِی مَکْرُوهِکَ، وَ ضَمَانِی أَنْ لَا أَرْجِعَ فِی مَذْمُومِکَ، وَ عَهْدِی أَنْ أَهْجُرَ جَمِیعَ مَعَاصِیکَ.اللّهُمّ إِنّکَ أَعْلَمُ بِمَا عَمِلْتُ فَاغْفِرْ لِی مَا عَلِمْتَ، وَ اصْرِفْنِی بِقُدْرَتِکَ إِلَى مَا أَحْبَبْتَ.اللّهُمّ وَ عَلَیّ تَبِعَاتٌ قَدْ حَفِظْتُهُنّ، وَ تَبِعَاتٌ قَدْ نَسِیتُهُنّ، وَ کُلّهُنّ بِعَیْنِکَ الّتِی لَا تَنَامُ، وَ عِلْمِکَ الّذِی لَا یَنْسَى، فَعَوّضْ مِنْهَا أَهْلَهَا، وَ احْطُطْ عَنّی وِزْرَهَا، وَ خَفّفْ عَنّی ثِقْلَهَا، وَ اعْصِمْنِی مِنْ أَنْ أُقَارِفَ مِثْلَهَا.اللّهُمّ وَ إِنّهُ لَا وَفَاءَ لِی بِالتّوْبَةِ إِلّا بِعِصْمَتِکَ، وَ لَا اسْتِمْسَاکَ بِی عَنِ الْخَطَایَا إِلّا عَنْ قُوّتِکَ، فَقَوّنِی بِقُوّةٍ کَافِیَةٍ، وَ تَوَلّنِی بِعِصْمَةٍ مَانِعَةٍ.اللّهُمّ أَیّمَا عَبْدٍ تَابَ إِلَیْکَ وَ هُوَ فِی عِلْمِ الْغَیْبِ عِنْدَکَ فَاسِخٌ لِتَوْبَتِهِ، وَ عَائِدٌ فِی ذَنْبِهِ وَ خَطِیئَتِهِ، فَإِنّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَکُونَ کَذَلِکَ، فَاجْعَلْ تَوْبَتِی هَذِهِ تَوْبَةً لَا أَحْتَاجُ بَعْدَهَا إِلَى تَوْبَةٍ، تَوْبَةً مُوجِبَةً لِمَحْوِ مَا سَلَفَ، وَ السّلَامَةِ فِیمَا بَقِیَ.اللّهُمّ إِنّی أَعْتَذِرُ إِلَیْکَ مِنْ جَهْلِی، وَ أَسْتَوْهِبُکَ سُوءَ فِعْلِی، فَاضْمُمْنِی إِلَى کَنَفِ رَحْمَتِکَ تَطَوّلًا، وَ اسْتُرْنِی بِسِتْرِ عَافِیَتِکَ تَفَضّلًا.اللّهُمّ وَ إِنّی أَتُوبُ إِلَیْکَ مِنْ کُلّ مَا خَالَفَ إِرَادَتَکَ،
 أَوْ زَالَ عَنْ مَحَبّتِکَ مِنْ خَطَرَاتِ قَلْبِی، وَ لَحَظَاتِ عَیْنِی، وَ حِکَایَاتِ لِسَانِی، تَوْبَةً تَسْلَمُ بِهَا کُلّ جَارِحَةٍ عَلَى حِیَالِهَا مِنْ تَبِعَاتِکَ، وَ تَأْمَنُ مِمَا یَخَافُ الْمُعْتَدُونَ مِنْ أَلِیمِ سَطَوَاتِکَ.اللّهُمّ فَارْحَمْ وَحْدَتِی بَیْنَ یَدَیْکَ، وَ وَجِیبَ قَلْبِی مِنْ خَشْیَتِکَ، وَ اضْطِرَابَ أَرْکَانِی مِنْ هَیْبَتِکَ، فَقَدْ أَقَامَتْنِی یَا رَبّ ذُنُوبِی مَقَامَ الْخِزْیِ بِفِنَائِکَ، فَإِنْ سَکَتّ لَمْ یَنْطِقْ عَنّی أَحَدٌ، وَ إِنْ شَفَعْتُ فَلَسْتُ بِأَهْلِ الشّفَاعَةِ.اللّهُمّ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، وَ شَفّعْ فِی خَطَایَایَ کَرَمَکَ، وَ عُدْ عَلَى سَیّئَاتِی بِعَفْوِکَ، وَ لَا تَجْزِنِی جَزَائِی مِنْ عُقُوبَتِکَ،
 وَ ابْسُطْ عَلَیّ طَوْلَکَ، وَ جَلّلْنِی بِسِتْرِکَ، وَ افْعَلْ بِی فِعْلَ عَزِیزٍ تَضَرّعَ إِلَیْهِ عَبْدٌ ذَلِیلٌ فَرَحِمَهُ، أَوْ غَنِیّ‏ٍ تَعَرّضَ لَهُ عَبْدٌ فَقِیرٌ فَنَعَشَهُ.اللّهُمّ لَا خَفِیرَ لِی مِنْکَ فَلْیَخْفُرْنِی عِزّکَ، وَ لَا شَفِیعَ لِی إِلَیْکَ فَلْیَشْفَعْ لِی فَضْلُکَ، وَ قَدْ أَوْجَلَتْنِی خَطَایَایَ فَلْیُؤْمِنّی عَفْوُکَ.فَمَا کُلّ مَا نَطَقْتُ بِهِ عَنْ جَهْلٍ مِنّی بِسُوءِ أَثَرِی، وَ لَا نِسْیَانٍ لِمَا سَبَقَ مِنْ ذَمِیمِ فِعْلِی، لَکِنْ لِتَسْمَعَ سَمَاؤُکَ وَ مَنْ فِیهَا وَ أَرْضُکَ وَ مَنْ عَلَیْهَا مَا أَظْهَرْتُ لَکَ مِنَ النّدَمِ، وَ لَجَأْتُ إِلَیْکَ فِیهِ مِنَ التّوْبَةِ.فَلَعَلّ بَعْضَهُمْ بِرَحْمَتِکَ یَرْحَمُنِی لِسُوءِ مَوْقِفِی، أَوْ تُدْرِکُهُ الرّقّةُ عَلَیّ لِسُوءِ حَالِی فَیَنَالَنِی مِنْهُ بِدَعْوَةٍ هِیَ أَسْمَعُ لَدَیْکَ مِنْ دُعَائِی، أَوْ شَفَاعَةٍ أَوْکَدُ عِنْدَکَ مِنْ شَفَاعَتِی تَکُونُ بِهَا نَجَاتِی مِنْ غَضَبِکَ وَ فَوْزَتِی بِرِضَاکَ.اللّهُمّ إِنْ یَکُنِ النّدَمُ تَوْبَةً إِلَیْکَ فَأَنَا أَنْدَمُ النّادِمِینَ، وَ إِنْ یَکُنِ التّرْکُ لِمَعْصِیَتِکَ إِنَابَةً فَأَنَا أَوّلُ الْمُنِیبِینَ، وَ إِنْ یَکُنِ الِاسْتِغْفَارُ حِطّةً لِلذّنُوبِ فَإِنّی لَکَ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ.اللّهُمّ فَکَمَا أَمَرْتَ بِالتّوْبَةِ، وَ ضَمِنْتَ الْقَبُولَ، وَ حَثَثْتَ عَلَى الدّعَاءِ، وَ وَعَدْتَ الْإِجَابَةَ، فَصَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، وَ اقْبَلْ تَوْبَتِی، وَ لَا تَرْجِعْنِی مَرْجِعَ الْخَیْبَةِ مِنْ رَحْمَتِکَ، إِنّکَ أَنْتَ التّوّابُ عَلَى الْمُذْنِبِینَ، وَ الرّحِیمُ لِلْخَاطِئِینَ الْمُنِیبِینَ.اللّهُمّ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، کَمَا هَدَیْتَنَا بِهِ، وَ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، کَمَا اسْتَنْقَذْتَنَا بِهِ، وَ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، صَلَاةً تَشْفَعُ لَنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ یَوْمَ الْفَاقَةِ إِلَیْکَ، إِنّکَ عَلَى کُلّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ، وَ هُوَ عَلَیْکَ یَسِیرٌ.

نیایش سى و یکم

دعاى آن حضرت است در ذکر توبه و طلب توبه.

بار خدایا،اى آن که توصیف واصفان،وصف کردنت نتواند و اى آن‏که امید امیدواران از تو در نگذرد و اى آن که پاداش نیکوکاران در نزد توتباه نگردد.اى خداوندى که پرستندگان چون از تو ترسند از دیگر کس‏نترسند و اى خداوندى که پرهیزگاران چون بیم تو به دل دارند،بیم کس‏به دل راه ندهند.

اینجا که من ایستاده‏ام،جایگاه کسى است که بازیچه دست گناهان‏است و زمام اختیارش در کف خطاها و لغزشها.شیطان بر او تاخته وچیرگى یافته،پس،از روى تفریط،از انجام هر چه بدان فرمان داده‏اى‏قصور ورزیده و از سر غرور،هر چه را از آن نهى کرده‏اى مرتکب شده،همانند کسى که گستردگى عرصه قدرت تو را نمى‏شناسد یا آنکه‏احسان تو را در حق خود انکار مى‏کند .و آنگاه که دیده هدایتش بیناشود و آن ابرهایى که بصیرتش را فرو پوشانیده پراکنده گردد،آن‏ستمها که در حق خود کرده بر شمرد و در آن خلافها که در امرپروردگارش مرتکب شده بیندیشد.پس عصیان بزرگ خود را به همان‏بزرگى که هست بنگرد و خلاف عظیم خود را به همان عظمت که هست‏مشاهده کند.آنگاه با دلى پر امید به تو روى نهد در حالى که دیده ازپشت پاى خجالت بر نتواند داشت.همه رغبت خویش در تو بسته و تنهااعتمادش به توست.با امیدى که در دل خود پرورده از روى یقین آهنگ‏تو کرده و با دلى بیمناک و اخلاصى تمام به درگاه تو روى آورده است .واگر دیگران طمع در دیگرى بسته‏اند او جز در تو طمع نبسته،اگر دیگران‏از دیگرى هراسناکند او را جز از تو هراسى در دل نیست.بار خدایا،بنده‏تو در پیشگاه تو به تضرع ایستاده و به خشوع چشم بر زمین دوخته و درپیشگاه عز تو سر به خوارى فرو داشته و خاضعانه راز دلش را که تو خودبدان آگاه‏ترى با تو در میان نهاده و فروتنانه گناهانش را که تو خودشمارشان بهتر مى‏دانى یک یک بر مى‏شمرد.به درگاه تو استغاثه مى‏کنداز واقعه شگرفى که بدان گرفتار آمده و تو خود از آن با خبرى و زارى‏مى‏کند از عملى ناپسند که به سبب سرپیچى از حکم تواش رسواساخته:همان گناهانى که لذات آنها سپرى گشته و شتابان گریخته‏است و عواقب شومشان باقى است چنان که گویى هرگز سر رفتنش‏نیست.

اى خداوند من،چنین بنده‏اى اگر به عدل خود عقوبتش کنى زبان‏به انکار نمى‏گشاید و اگر عفوش کنى و بر او رحمت آورى عفوو رحمتت را در برابر عظمتت بزرگ نشمارد.زیرا تو آن پروردگارکریمى هستى که آمرزش گناهان بزرگ را بزرگ نمى‏شمرى.

اى خداوند،این منم که به سوى تو آمده‏ام،مطیع فرمان توام آنجا که‏فرمان داده‏اى که بندگانت دست به دعا بر دارند.اینک خواهم به آن‏وعده اجابت که داده‏اى وفا کنى،که تو خود گفته‏اى :بخوانید مرا تا شمارا اجابت کنم.#(1)

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و آن سان که من دربرابر تو به گناه خود اعتراف کرده‏ام،تو نیز به آمرزش خود مرا بپذیر.وآن سان که خود را در برابر تو پست گردانیده‏ام مرا از لغزشگاههاى‏گناه برگیر و آن سان که در انتقام گرفتن از من درنگ کرده‏اى،مرا درپرده رحمت خویش مستور دار.

بار خدایا،قصد مرا در اطاعت خویش پایدارى بخش و بصیرتم را در پرستشت قوى گردان و مرا توفیق کارهایى ده که با آن از آلودگى‏گناه شست و شویم دهى،و چون بمیرانى بر آیین خود و آیین پیامبرت‏محمدـعلیه السلامـبمیران.

اى خداوند،در همین مکان که ایستاده‏ام،از گناهان خرد و کلان‏خود،از بدیهاى پنهان و آشکار خود،از لغزشهاى گذشته و حال خود به‏درگاه تو توبه مى‏کنم،چونان توبه کسى که از آن پس حتى با خود سخن‏از گناه نگوید و در خاطر نگذراند که خطاى پیشین از سر گیرد.

اى خداوند من،تو خود در کتاب محکمت گفته‏اى که توبه بندگانت‏را مى‏پذیرى و گناهانشان را عفو مى‏کنى‏#(2)و توبه کنندگان را دوست‏مى‏دارى‏#(3)،پس همچنان که وعده داده‏اى توبه من بپذیر و همچنان که برعهده گرفته‏اى از خطاهاى من درگذر و آن سان که شرط کرده‏اى‏محبت خود نصیب من ساز.

اى پروردگار من،من نیز شرط مى‏کنم که زین پس کارى را که‏تواش ناخوش داشته‏اى مرتکب نشوم و بر عهده مى‏گیرم که عملى راکه تواش ناپسند دانسته‏اى انجام ندهم و از هر چه معصیت توست دورى‏گزینم.

اى خداوند،تو بهتر مى‏دانى که من چه کرده‏ام،پس آن گناهان را که‏خود بدانها آگاهى بیامرز و به قدرت خود مرا بدان سو ببر که خوددوست دارى.

اى خداوند،بر ذمه من تبعاتى است که در حفظ دارم و تبعاتى که از یادبرده‏ام،ولى همه را چشم تو که هرگز به خواب نمى‏رود مى نگرد و علم‏تو که هیچ چیز از آن نهان نمى‏ماند،مى‏داند .تو خود کسانى را که بر من‏ذمه دارند عوض ده و بار گناه آن از دوش من برگیر و از سنگینى آن بکاه ومرا از ارتکاب چنان گناهانى نگه‏دار.

اى خداوند،من در توبه خویش پایدارى نتوانم،مگر تو مرا از گناه‏نگه‏دارى و از گناه پرهیز نتوانم مگر تو توان آنم دهى.پس مرا به نیرویى‏به حد کفایت توانا گردان و به عصمتى باز دارنده از گناه مدد فرماى.

اى خداوند،هر بنده‏اى،به درگاه تو توبه مى‏کند و حال آنکه تو به‏علم خود مى‏دانى که توبه خود خواهد شکست و بار دیگر به گناه وخطاى خود باز خواهد گشت.خداوندا،به تو پناه مى‏آورم اگر در این‏زمره باشم.اى خداوند،این توبه من از آن گونه قرارده که بعد از آن‏نیازمند توبه نشوم.توبه‏اى که موجب زداییدن گناهان گذشته من باشد وسبب در امان ماندن در باقى عمر از گنهکارى.

اى خداوند،از نادانى خود،از درگاه تو،پوزش مى‏طلبم و بخشایش‏کردار بدم را از تو مى‏خواهم .به احسان خویش مرا در کنف رحمت خودجاى ده و به فضل و کرم خویش در پرده عافیت خود بپوشان .

اى خداوند،به درگاه تو توبه مى‏کنم از هر خاطره بد که در دلم خطورکرده و هر نگاه گناه آلود که چشمم مرتکب شده و هر سخن بیجا که برزبانم جارى گشته که خلاف اراده تو و بیرون از دایره دوستى تو بوده‏است،توبه مى‏کنم آن چنان که یک یک اعضایم از عقوبتهاى تو به‏سلامت مانند و از خشم دردناک تو که متجاوزان و ستمکاران از آن‏بیمناکند در امان باشند.

بار خدایا به تنهایى من در برابر خود و تپیدنهاى دلم از خوف خود ولرزش اعضایم از هیبت خود رحمت آور،که گناهانم،اى پروردگار من،مرا در پیشگاه تو در مقام رسوایى بر پاى داشته .اگر خود خاموشى‏گزینم،کسى درباره من سخن نخواهد گفت و اگر شفیعى بطلبم،دانم که سزاوار شفاعت نیستم تا کسى مرا شفاعت کند.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست و کرمت را شفیع‏خطاهاى من قرار ده و به عفو و بخشایش خود گناهانم عفو کن و مرا به‏عقوبتى که سزاوار آنم جزا مده و احسان خود به فراوانى به من ارزانى‏دار و مرا در پرده عفو خود بپوشان.اى خداوند،با من همانندپیروزمندى رفتار کن که بنده‏اى ذلیل در برابرش زارى مى‏کند و آن‏پیروزمند بر او رحمت مى‏آورد،یا همانند توانگرى که فقیرى راه بر اومى‏گیرد و آن توانگر بى‏نیازش مى‏سازد.

بار خدایا،کس نیست که مرا پناه دهد،سایه عز توست که بایست مراپناه دهد.کس نیست که به درگاه تو شفیع من شود،فضل و کرم توست که‏بایست مرا شفاعت کند.گناهانم مرا مى‏ترساند،عفو توست که بایست‏مرا ایمنى بخشد.

اى خداوند من،آنچه بر زبان مى‏آورم نه از آن روست که از اعمال‏ناستوده خود بى‏خبرم،یا کردارهاى ناپسند خود از یاد برده‏ام،بل براى‏آن است که آسمانها و ساکنان آنها و زمین و هر چه بر روى آن است،پشیمانى مرا که در برابر تو اظهار کرده‏ام بشنوند و بدانند که توبه‏کرده‏ام و به تو پناه آورده‏ام.باشد که یکى از آنها بر شوربختى من‏رحمت آرد یا بر بد حالى منش رقت آید و در حق من دعایى کند که توزودتر از دعاى من مستجاب فرمایى،یا روى شفاعت بر زمین نهد وشفاعت او از درخواست من مقبول‏تر افتد و سبب رهایى من از خشم توو توفیق یافتن من به خشنودى تو باشد.

بار خدایا،اگر پشیمانى به درگاه تو توبه است،من پشیمان‏ترین‏پشیمانانم و اگر ترک گناه بازگشت به توست،من نخستین بازگشتگانم واگر استغفار است که گناهان را مى‏ریزد،من در زمره استغفار کنندگانم.

اى خداوند،همچنان که ما را به توبه فرمان داده‏اى و پذیرفتنش بر عهده گرفته‏اى،همچنان که ما را به دعا بر انگیخته‏اى و وعده اجابت‏داده‏اى،پس بر محمد و خاندانش درود بفرست و توبه من بپذیر و به‏جایى که نومیدان از رحمت خود را باز مى‏گردانى باز مگردان.تویى آن‏که توبه گنهکاران مى‏پذیرى و با خطاکاران بازگشته از خطا مهربان‏هستى.

بار خدایا،بر محمد و خاندانش درود بفرست آن سان که ما را به‏سبب او راه هدایت نمودى .بر محمد و خاندانش درود بفرست آن سان‏که ما را به هدایت او نجات بخشیدى.بر محمد و خاندانش درودبفرست،درودى که در روز بازپسین،روز بینوایى،شفیع ما به نزد توباشد،که تو بر هر کارى توانایى.و هو علیک یسیر.

پى‏نوشتها

1.ادعونى استجب لکم.(سوره 40/آیه 60

2.و هو الذى یقبل التوبة عن عباده و یعفو عن السیئات و یعلم ما تفعلون.(سوره 42/آیه 25)

3.ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین.(سوره 2/آیه 222)

(32)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ بَعْدَ الْفَرَاغِ مِنْ صَلَاةِ اللَّیْلِ لِنَفْسِهِ فِی الِاعْتِرَافِ بِالذَّنْبِ)

اللَّهُمَّ یَا ذَا الْمُلْکِ الْمُتَأَبِّدِ بِالْخُلُودِ وَ السُّلْطَانِ الْمُمْتَنِعِ بِغَیْرِ جُنُودٍ وَ لَا أَعْوَانٍ. وَ الْعِزِّ الْبَاقِی عَلَى مَرِّ الدُّهُورِ وَ خَوَالِی الْأَعْوَامِ وَ مَوَاضِی الْأَزمَانِ وَ الْأَیَّامِ عَزَّ سُلْطَانُکَ عِزّاً لَا حَدَّ لَهُ بِأَوَّلِیَّةٍ، وَ لَا مُنْتَهَى لَهُ بِآخِرِیَّةٍ وَ اسْتَعْلَى مُلْکُکَ عَلُوّاً سَقَطَتِ الْأَشْیَاءُ دُونَ بُلُوغِ أَمَدِهِ وَ لَا یَبْلُغُ أَدْنَى مَا اسْتَأْثَرْتَ بِهِ مِنْ ذَلِکَ أَقْصَى نَعْتِ النَّاعِتِینَ. ضَلَّتْ فِیکَ الصِّفَاتُ، وَ تَفَسَّخَتْ دُونَکَ النُّعُوتُ، وَ حَارَتْ فِی کِبْرِیَائِکَ لَطَائِفُ الْأَوْهَامِ کَذَلِکَ أَنْتَ اللَّهُ الْأَوَّلُ فِی أَوَّلِیَّتِکَ، وَ عَلَى ذَلِکَ أَنْتَ دَائِمٌ لَا تَزُولُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الضَّعِیفُ عَمَلًا، الْجَسِیمُ أَمَلًا، خَرَجَتْ مِنْ یَدِی أَسْبَابُ الْوُصُلَاتِ إِلَّا مَا وَصَلَهُ رَحْمَتُکَ، وَ تَقَطَّعَتْ عَنِّی عِصَمُ الْآمَالِ إِلَّا مَا أَنَا مُعْتَصِمٌ بِهِ مِنْ عَفْوِکَ قَلَّ عِنْدِی مَا أَعْتَدُّ بِهِ مِنْ طَاعَتِکَ، و کَثُرَ عَلَیَّ مَا أَبُوءُ بِهِ مِنْ مَعْصِیَتِکَ وَ لَنْ یَضِیقَ عَلَیْکَ عَفْوٌ عَنْ عَبْدِکَ وَ إِنْ أَسَاءَ، فَاعْفُ عَنِّی. اللَّهُمَّ وَ قَدْ أَشْرَفَ عَلَى خَفَایَا الْأَعْمَالِ عِلْمُکَ، وَ انْکَشَفَ کُلُّ مَسْتُورٍ دُونَ خُبْرِکَ، وَ لَا تَنْطَوِی عَنْکَ دَقَائِقُ الْأُمُورِ، وَ لَا تَعْزُبُ عَنْکَ غَیِّبَاتُ السَّرَائِرِ وَ قَدِ اسْتَحْوَذَ عَلَیَّ عَدُوُّکَ الَّذِی اسْتَنْظَرَکَ لِغَوَایَتِی فَأَنْظَرْتَهُ، وَ اسْتَمْهَلَکَ إِلَى یَوْمِ الدِّینِ لِإِضْلَالِی فَأَمْهَلْتَهُ. فَأَوْقَعَنِی وَ قَدْ هَرَبْتُ إِلَیْکَ مِنْ صَغَائِرِ ذُنُوبٍ مُوبِقَةٍ، وَ کَبَائِرِ أَعْمَالٍ مُرْدِیَةٍ حَتَّى إِذَا قَارَفْتُ مَعْصِیَتَکَ، وَ اسْتَوْجَبْتُ بِسُوءِ سَعْیِی سَخْطَتَکَ، فَتَلَ عَنِّی عِذَارَ غَدْرِهِ، وَ تَلَقَّانِی بِکَلِمَةِ کُفْرِهِ، وَ تَوَلَّى الْبَرَاءَةَ مِنِّی، وَ أَدْبَرَ مُوَلِّیاً عَنِّی، فَأَصْحَرَنِی لِغَضَبِکَ فَرِیداً، وَ أَخْرَجَنِی إِلَى فِنَاءِ نَقِمَتِکَ طَرِیداً. لَا شَفِیعٌ یَشْفَعُ لِی إِلَیْکَ، وَ لَا خَفِیرٌ یُؤْمِنُنِی عَلَیْکَ، وَ لَا حِصْنٌ یَحْجُبُنِی عَنْکَ، وَ لَا مَلَاذٌ أَلْجَأُ إِلَیْهِ مِنْکَ. فَهَذَا مَقَامُ الْعَائِذِ بِکَ، وَ مَحَلُّ الْمُعْتَرِفِ لَکَ، فَلَا یَضِیقَنَّ عَنِّی فَضْلُکَ، وَ لَا یَقْصُرَنَّ دُونِی عَفْوُکَ، وَ لَا أَکُنْ أَخْیَبَ عِبَادِکَ التَّائِبِینَ، وَ لَا أَقْنَطَ وُفُودِکَ الْآمِلِینَ، وَ اغْفِرْ لِی، إِنَّکَ خَیْرُ الْغَافِرِینَ. اللَّهُمَّ إِنَّکَ أَمَرْتَنِی فَتَرَکْتُ، وَ نَهَیْتَنِی فَرَکِبْتُ، وَ سَوَّلَ لِیَ الْخَطَاءَ خَاطِرُ السُّوءِ فَفَرَّطْتُ. 17) وَ لَا أَسْتَشْهِدُ عَلَى صِیَامِی نَهَاراً، وَ لَا أَسْتَجِیرُ بِتَهَجُّدِی لَیْلًا، وَ لَا تُثْنِی عَلَیَّ بِإِحْیَائِهَا سُنَّةٌ حَاشَا فُرُوضِکَ الَّتِی مَنْ ضَیَّعَهَا هَلَکَ. ] وَ لَسْتُ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِفَضْلِ نَافِلَةٍ مَعَ کَثِیرِ مَا أَغْفَلْتُ مِنْ وَظَائِفِ فُرُوضِکَ، وَ تَعَدَّیْتُ عَنْ مَقَامَاتِ حُدُودِکَ إِلَى حُرُمَاتٍ انْتَهَکْتُهَا، وَ کَبَائِرِ ذُنُوبٍ اجْتَرَحْتُهَا، کَانَتْ عَافِیَتُکَ لِی مِنْ فَضَائِحِهَا سِتْراً. وَ هَذَا مَقَامُ مَنِ اسْتَحْیَا لِنَفْسِهِ مِنْکَ، وَ سَخِطَ عَلَیْهَا، وَ رَضِیَ عَنْکَ، فَتَلَقَّاکَ بِنَفْسٍ خَاشِعَةٍ، وَ رَقَبَةٍ خَاضِعَةٍ، وَ ظَهْرٍ مُثْقَلٍ مِنَ الْخَطَایَا وَاقِفاً بَیْنَ الرَّغْبَةِ إِلَیْکَ وَ الرَّهْبَةِ مِنْکَ. وَ أَنْتَ أَوْلَى مَنْ رَجَاهُ، وَ أَحَقُّ مَنْ خَشِیَهُ وَ اتَّقَاهُ، فَأَعْطِنِی یَا رَبِّ مَا رَجَوْتُ، وَ آمِنِّی مَا حَذِرْتُ، وَ عُدْ عَلَیَّ بِعَائِدَةِ رَحْمَتِکَ، إِنَّکَ أَکْرَمُ الْمَسْئُولِینَ. اللَّهُمَّ وَ إِذْ سَتَرْتَنِی بِعَفْوِکَ، وَ تَغَمَّدْتَنِی بِفَضْلِکَ فِی دَارِ الْفَنَاءِ بِحَضْرَةِ الْأَکْفَاءِ، فَأَجِرْنِی مِنْ فَضِیحَاتِ دَارِ الْبَقَاءِ عِنْدَ مَوَاقِفِ الْأَشْهَادِ مِنَ الْمَلَائِکَةِ الْمُقَرَّبِینَ، وَ الرُّسُلِ الْمُکَرَّمِینَ، وَ الشُّهَدَاءِ وَ الصَّالِحِینَ، مِنْ جَارٍ کُنْتُ أُکَاتِمُهُ سَیِّئَاتِی، وَ مِنْ ذِی رَحِمٍ کُنْتُ أَحْتَشِمُ مِنْهُ فِی سَرِیرَاتِی. لَمْ أَثِقْ بِهِمْ رَبِّ فِی السِّتْرِ عَلَیَّ، وَ وَثِقْتُ بِکَ رَبِّ فِی الْمَغْفِرَةِ لِی، وَ أَنْتَ أَوْلَى مَنْ وُثِقَ بِهِ، وَ أَعْطَى مَنْ رُغِبَ إِلَیْهِ، وَ أَرْأَفُ مَنِ اسْتُرْحِمَ، فَارْحَمْنِی. اللَّهُمَّ وَ أَنْتَ حَدَرْتَنِی مَاءً مَهِیناً مِنْ صُلْبٍ مُتَضَایِقِ الْعِظَامِ، حَرِجِ الْمَسَالِکِ إِلَى رَحِمٍ ضَیِّقَةٍ سَتَرْتَهَا بِالْحُجُبِ، تُصَرِّفُنِی حَالًا عَنْ حَالٍ حَتَّى انْتَهَیْتَ بِی إِلَى تَمَامِ الصُّورَةِ، وَ أَثْبَتَّ فِیَّ الْجَوَارِحَ کَمَا نَعَتَّ فِی کِتَابِکَ نُطْفَةً ثُمَّ عَلَقَةً ثُمَّ مُضْغَةً ثُمَّ عَظْماً ثُمَّ کَسَوْتَ الْعِظَامَ لَحْماً، ثُمَّ أَنْشَأْتَنِی خَلْقاً آخَرَ کَمَا شِئْتَ. حَتَّى إِذَا احْتَجْتُ إِلَى رِزْقِکَ، وَ لَمْ أَسْتَغْنِ عَنْ غِیَاثِ فَضْلِکَ، جَعَلْتَ لِی قُوتاً مِنْ فَضْلِ طَعَامٍ وَ شَرَابٍ أَجْرَیْتَهُ لِأَمَتِکَ الَّتِی أَسْکَنْتَنِی جَوْفَهَا، وَ أَوْدَعْتَنِی قَرَارَ رَحِمِهَا. وَ لَوْ تَکِلُنِی یَا رَبِّ فِی تِلْکَ الْحَالَاتِ إِلَى حَوْلِی، أَوْ تَضْطَرُّنِی إِلَى قُوَّتِی لَکَانَ الْحَوْلُ عَنِّی مُعْتَزِلًا، وَ لَکَانَتِ الْقُوَّةُ مِنِّی بَعِیدَةً. فَغَذَوْتَنِی بِفَضْلِکَ غِذَاءَ الْبَرِّ اللَّطِیفِ، تَفْعَلُ ذَلِکَ بِی تَطَوُّلًا عَلَیَّ إِلَى غَایَتِی هَذِهِ، لَا أَعْدَمُ بِرَّکَ، وَ لَا یُبْطِئُ بِی حُسْنُ صَنِیعِکَ، وَ لَا تَتَأَکَّدُ مَعَ ذَلِکَ ثِقَتِی فَأَتَفَرَّغَ لِمَا هُوَ أَحْظَى لِی عِنْدَکَ. قَدْ مَلَکَ الشَّیْطَانُ عِنَانِی فِی سُوءِ الظَّنِّ وَ ضَعْفِ الْیَقِینِ، فَأَنَا أَشْکُو سُوءَ مُجَاوَرَتِهِ لِی، وَ طَاعَةَ نَفْسِی لَهُ، وَ أَسْتَعْصِمُکَ مِنْ مَلَکَتِهِ، وَ أَتَضَرَّعُ إِلَیْکَ فِی صَرْفِ کَیْدِهِ عَنِّی. وَ أَسْأَلُکَ فِی أَنْ تُسَهِّلَ إِلَى رِزْقِی سَبِیلًا، فَلَکَ الْحَمْدُ عَلَى ابْتِدَائِکَ بِالنِّعَمِ الْجِسَامِ، وَ إِلْهَامِکَ الشُّکْرَ عَلَى الْإِحْسَانِ وَ الْإِنْعَامِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ سَهِّلْ عَلَیَّ رِزْقِی، وَ أَنْ تُقَنِّعَنِی بِتَقْدِیرِکَ لِی، وَ أَنْ تُرْضِیَنِی بِحِصَّتِی فِیمَا قَسَمْتَ لِی، وَ أَنْ تَجْعَلَ مَا ذَهَبَ مِنْ جِسْمِی وَ عُمُرِی فِی سَبِیلِ طَاعَتِکَ، إِنَّکَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ. اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ نَارٍ تَغَلَّظْتَ بِهَا عَلَى مَنْ عَصَاکَ، وَ تَوَعَّدْتَ بِهَا مَنْ صَدَفَ عَنْ رِضَاکَ، وَ مِنْ نَارٍ نُورُهَا ظُلْمَةٌ، وَ هَیِّنُهَا أَلِیمٌ، وَ بَعِیدُهَا قَرِیبٌ، وَ مِنْ نَارٍ یَأْکُلُ بَعْضَهَا بَعْضٌ، وَ یَصُولُ بَعْضُهَا عَلَى بَعْضٍ. وَ مِنْ نَارٍ تَذَرُ الْعِظَامَ رَمِیماً، وَ تَسقِی أَهْلَهَا حَمِیماً، وَ مِنْ نَارٍ لَا تُبْقِی عَلَى مَنْ تَضَرَّعَ إِلَیْهَا، وَ لَا تَرْحَمُ مَنِ اسْتَعْطَفَهَا، وَ لَا تَقْدِرُ عَلَى التَّخْفِیفِ عَمَّنْ خَشَعَ لَهَا وَ اسْتَسْلَمَ إِلَیْهَا تَلْقَى سُکَّانَهَا بِأَحَرِّ مَا لَدَیْهَا مِنْ أَلِیمِ النَّکَالِ وَ شَدِیدِ الْوَبَالِ 31) وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَقَارِبِهَا الْفَاغِرَةِ أَفْوَاهُهَا، وَ حَیَّاتِهَا الصَّالِقَةِ بِأَنْیَابِهَا، وَ شَرَابِهَا الَّذِی یُقَطِّعُ أَمْعَاءَ وَ أَفْئِدَةَ سُکَّانِهَا، وَ یَنْزِعُ قُلُوبَهُمْ، وَ أَسْتَهْدِیکَ لِمَا بَاعَدَ مِنْهَا، وَ أَخَّرَ عَنْهَا. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَجِرْنِی مِنْهَا بِفَضْلِ رَحْمَتِکَ، وَ أَقِلْنِی عَثَرَاتِی بِحُسْنِ إِقَالَتِکَ، وَ لَا تَخْذُلْنِی یَا خَیْرَ الْمُجِیرِینَ اللَّهُمَّ إِنَّکَ تَقِی الْکَرِیهَةَ، وَ تُعْطِی الْحَسَنَةَ، وَ تَفْعَلُ مَا تُرِیدُ، وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، إِذَا ذُکِرَ الْأَبْرَارُ، وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، مَا اخْتَلَفَ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ، صَلَاةً لَا یَنْقَطِعُ مَدَدُهَا، وَ لَا یُحْصَى عَدَدُهَا، صَلَاةً تَشْحَنُ الْهَوَاءَ، وَ تَمْلَأُ الْأَرْضَ وَ السَّمَاءَ. صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ حَتَّى یَرْضَى، وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ بَعْدَ الرِّضَا، صَلَاةً لَا حَدَّ لَهَا وَ لَا مُنْتَهَى، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

نیایش سى و دوم

.دعاى آن حضرت است در حق خود پس از فراغت از نافله شب و اعتراف اوست به گناهان.

اى خداوندى که از آن توست پادشاهى ابدى جاویدان.

اى خداوندى که از آن توست آن سلطه نیرومند بى‏مدد هیچ لشکر وهیچ یاور.

اى خداوندى که از آن توست عزت و غلبه جاودانه،هر چندروزگاران بگذرند و سالها به سر آیند و زمانها و روزها سپرى شوند.

سلطه تو را آن پیروزمندى است که نه آغاز شناسد و نه انجام.

ملک تو را رفعتى است که هیچ چیزش در نیابد و توصیف واصفان‏هر چه فرا رود،به فروترین پایه آن رفعت و اعتلا که براى خود برگزیده‏اى‏نخواهد رسید.

در ساحت تو اوصاف گم شود و رشته هر نعمتى گسسته آید و اندیشه‏مردمان،هر چند دقیق و لطیف،در پیشگاه کبریاى تو حیران ماند.

آرى،تویى آن خداوند که در ازلیت خود بى‏آغازى و تویى آن‏خداوند که همواره هستى و زوال در تو راه نیابد.و من،بنده‏اى هستم به‏عمل ناتوان و به آرزو بزرگ،رشته پیوندها از کف داده‏ام مگر رحمت‏توام سر رشته به دست دهد،و سلسله امیدم از دل گسیخته جز سلسله عفوتو که در آن چنگ زده‏ام.

اى خداوند من،چون خواهم طاعات خویش بر شمرم،اندک است‏و چون بخواهم به معاصى خود اعتراف کنم،بسیار است.بنده تو،هر چه‏بد کردار بود،بخشایش خود از او دریغ ندارى،پس مرا ببخشاى .

اى خداوند من،علم تو بر اعمال نهان ما احاطه دارد و هر نهان دربرابر علم تو آشکار است .نه خردترین چیزها از تو پوشیده است و نه‏هیچ راز نهانى از تو پنهان.

اى خداوند من،شیطان،آن دشمن تو که از تو زمان خواست تامرا بفریبد و تو زمانش دادى،و براى گمراه ساختن من از تو تا روزقیامت مهلت طلبید و تو مهلتش عطا کردى،اینک بر من غلبه یافته است.

پس در آن حال که از گناهان خرد که هلاک من در آنها بود و گناهان بزرگ‏که تباهى مرا در پى داشت،به سوى تو مى‏گریختم،مرا به سر در آورد.تاچون مرتکب معصیت تو شدم و به کردار زشتم سزاوار خشم تو گشتم،لگام غدر خویش بازچید و سخن کفرش بر من خواند#(1).سپس بر من‏پشت کرد و از من بیزارى جست و به راه شوم خود رفت و در وادى تنهایى‏در برابر غضب تو رهایم ساخت و بر آستان خشم تو مطرودم بیفکند.نه‏شفیعى که در نزد تو شفاعتم کند،نه نگهبانى که در برابر تو ایمنیم‏بخشد،نه حصارى که از چشم توام پنهان دارد،نه پناهگاهى که از خشم‏توام پناه دهد.

اى خداوند من،در اینجا کسى ایستاده که جز آستان تواش پناهى‏نیست و در مقابل تو به گناه خویش معترف است.مباد که فضل تو از من‏دریغ آید و دستم به دامان بخشایش تو نرسد.و مباد که من نومیدترین‏بندگان تو باشم که روى توبه به درگاه تو آورده‏اند،و مباد که من‏محروم‏ترین آنان باشم که با دلى پر امید روى به سوى تو نهاده‏اند.

خدایا مرا بیامرز که تو بهترین آمرزندگانى.

بار خدایا،تو مرا فرمان دادى و من ترک فرمان کردم.تو مرا نهى‏فرمودى و من به جاى آوردم .اندیشه بد،خطا را در چشم من بیار است ومن مرتکب تقصیر شدم.

اى خداوند من،هیچ روزى را نیک روزه نداشته‏ام تا آن را به شهادت‏گیرم و هیچ شبى را نیک زنده‏دار نبوده‏ام تا به آن پناه جویم و هیچ‏مستحبى به جاى نیاورده‏ام تا در خور تمجید باشم.اگر به جاى آورده‏ام،فرایض تو بوده که هر که ضایعش گذارد به هلاکت رسد.چگونه توانم به‏فضیلت نوافل خود توسل جویم،حال آنکه از بسیارى از وظایف‏خویش در اداى فرایض تو غفلت کرده‏ام و از مرز مناهى تو گذشته ومرتکب اعمال حرام و گناهان بزرگ شده‏ام،گناهانى که عافیت توچونان پرده‏اى مرا از رسواییهاى آن در امان داشته است.

بار خدایا،در اینجا کسى ایستاده است که به سبب اعمال خود،از توشرمنده،بر خود خشمگین و از تو خشنود است.پس با قلبى خاشع وگردنى کج و پشتى خمیده از بار گناه،امیدوار به تو و ترسان از تو به‏پیشگاه تو ایستاده است.سزاوارتر از تو کس نیافته که دل در او بندد،یااز او بترسد،یا از او بپرهیزد.اى پروردگار من،آنچه را بدان امید بسته‏ام به من ارزانى دار و از آنچه بیمناکم امان ده و رحمت سودمند خویش‏صله من ساز،که تو کریم‏تر کسى هستى که دست سؤال پیش او دارند.

اى خداوند من،همچنان که مرا در این جهان فانى،در محضر اقران‏و همسران پرده عفو بر گناهان کشیدى و فضل و احسان خویش ارزانى‏داشتى،در آن جهان باقى هم در محضر ملائکه مقرب و رسولان مکرم‏و شهیدان و صالحان،از رسوایى نزد آن همسایه که گناهان خود از اوپوشیده مى‏داشتم و آن خویشاوند که در اعمال نهانى خود از او شرم‏مى‏داشتم،در پناه خود دار.

اى پروردگار من،به آنان اعتماد نکردم که راز مرا پوشیده دارند و به‏توـاى پروردگار منـاعتماد دارم که مرا مى‏آمرزى و تنها تو شایان‏آنى که بر تو اعتماد کنند.تو بخشنده‏ترین کسان هستى که به او روى‏توان کرد،تو مهربان‏ترین کسان هستى که از او رحمت توان خواست.

پس بر من رحمت آور.

بار خدایا،من قطره آبى بى مقدار بودم که مرا از پشت پدر از میان آن‏استخوانهاى درهم فشرده و راههاى باریک به تنگناى رحم مادرـدرپس آن پرده‏ها که بر آن پوشیده‏اىـفرو افکندى .مرا از حالى به حالى‏در آوردى،تا آنگاه که صورتى تمام یافتم و اعضا و جوارح من قوام‏گرفت،آن سان که در کتاب خود آورده‏اى:نطفه‏اى بود آن را خونى‏لخته ساختى،سپس چیزى همانند گوشت جویده،سپس استخوان‏آفریدى و آن استخوان به گوشت پوشانیدى و مرا چنان که خودخواسته بودى،آفرینش دیگر دادى.#(2) .تا چون نیازمند روزى تو شدم و ازفریادرسى فضل و احسان تو بى‏نیاز نبودم،از زیاد آمد طعام و آبى که به‏کنیز خودـهمان که مرا در درون او در قرارگاه زهدانش نشاندى‏روزى مى‏دادى،قوت مرا مقرر داشتى.

اى پروردگار من،اگر مرا در این حالات به توان خود وا مى‏گذاشتى‏یا ناچارم مى‏ساختى که از نیروى خویش مدد جویم،نه توانم مى‏بود ونه نیرویى.تو مرا از روى احسان به مهربانى و لطف غذا دادى و آن‏مهربانى و لطف تا این زمان که هستم همچنان از من دریغ نداشته‏اى .

سایه نیکى و مهربانى تو همچنان بر سر من است و جویبار احسان توبى‏هیچ درنگى همچنان روان است.با این همه،اعتمادم به روزى دادن‏تو استوارى نگیرد،تا همه سعى خویش در پرستش تو به کار دارم و آن‏سود کرامند سرشار نصیب من گردد.

شیطان عنان من به دست گرفته و مرا به عرصه بدگمانى مى‏کشد وپایه‏هاى یقین من سست مى‏گرداند .پس اى خداوند من،از مجاورت‏چنین همنشین نابکار،که مرا به اطاعت خود وا مى‏دارد،به تو شکایت‏مى‏کنم و از تسلط او بر خود،به تو پناه مى‏آورم و به درگاه تو زارى‏مى‏کنم،مگر کید و مکر او از من دور دارى.

بار خدایا،از تو مى‏خواهم که راه مرا به روزى‏ام هموار سازى.پس‏حمد باد تو را بر آن نعمتهاى بزرگم که در آغاز دادى،و حمد باد تو را که‏سپاس احسان و انعام خود به من الهام فرمودى.بر محمد و خاندانش‏درود بفرست و روزى من به آسانى به من برسان و به هر مقدار که براى‏من مقدر مى‏فرمایى خرسند گردان و به حصه‏اى که براى من مقررمى‏دارى خشنودم ساز و چنان کن که هر چه از جسم من مى‏کاهد و ازعمر من سپرى مى‏شود،در راه فرمانبردارى تو باشد،که تو بهترین‏روزى دهندگانى.

اى خداوند،پناه مى‏برم به تو از آتشى که به لهیب آن هر که را از تو فرمان نبرد به سختى بیم داده‏اى و هر که را در راه خشنودى تو گام نزند،به عذاب تهدید کرده‏اى،از آتشى که روشنایى آن تاریکى است و اندک‏آن دردناک است و اگر چه دور باشد گویى نزدیک است،از آتشى که‏شعله‏هایش یکدیگر را مى‏بلعند و بر یکدیگر مى‏پیچند،از آتشى که‏استخوانها را مى‏پوشاند و ساکنانش را آب جوشان به کام مى‏ریزد،ازآتشى که نه بر آن کس که زارى کند ابقا کند و نه بر آن کس که از او ترحم‏جوید رحمت آورد و یاراى آتش نیست که بر خاشعان و تسلیم شدگانش‏اندکى سبک‏تر تازد،بلکه آنان را با سوزنده‏ترین و دردناک‏ترین شکنجه‏و سخت‏ترین عقاب بگدازد .

اى خداوند،به تو پناه مى‏برم از کژدمهاى سهمناک آن،که دهانهاگشوده‏اند و از مارهاى دهشت افزاى آن،که نیشها آخته‏اند و از آن آب‏جوشان که احشاء و امعاء دوزخیان را شرحه شرحه کند و دلهایشان را ازجاى برکند.اى خداوند،از تو راهى مى‏جویم که از آن آتشم دور گرداند .

و واپس دارد.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرا به فضل و رحمت‏خود از آن آتش پناه ده و به حسن عفو خویش از خطاهایم در گذر.اى‏بهترین پناه‏دهندگان،خوارم مگردان و فرو مگذارم .

بار خدایا،تو بندگانت را از هر رنج و مصیبت نگه مى‏دارى وحسناتشان ارزانى مى‏دارى و هر چه خواهى کنى،که تو بر هر کارى‏توانایى.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او هنگامى که از نیکان به‏نیکى یاد شود و شب و روز از پى یکدیگر آیند،درودى که امدادش راانقطاع نباشد و عددش در شمار نیاید،درودى که هوا را در بر گیرد و زمین‏و آسمان را لبریز گرداند. درود خدا بر محمد باد،تا آنگاه که خشنود گردد.درود خدا بر او باد،پس از آنکه خشنود گردید،درودى بى‏حد و بى‏انتها.یا ارحم‏الراحمین.

پى‏نوشتها

1.اشاره است به این آیه:اذ قال للانسان اکفر فلما کفر قال انى برى‏ء منک.(سوره 59/آیه 16)

2.اشاره است به این آیه:ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظامافکسونا العظام لحما،ثم انشأناه خلقا آخر،فتبارک الله احسن الخالقین.(سوره 23/آیه 14)

(33)

(وَ کَانَ، مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الِاسْتِخَارَةِ)

اللَّهُمَّ إِنِیِّ أَسْتَخِیرُکَ بِعِلْمِکَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اقْضِ لِی بِالْخِیَرَةِ وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ الِاخْتِیَارِ، وَ اجْعَلْ ذَلِکَ ذَرِیعَةً إِلَى الرِّضَا بِمَا قَضَیْتَ لَنَا وَ التَّسْلِیمِ لِمَا حَکَمْتَ فَأَزِحْ عَنَّا رَیْبَ الِارْتِیَابِ، وَ أَیِّدْنَا بِیَقِینِ الْمُخْلِصِینَ. وَ لَا تَسُمْنَا عَجْزَ الْمَعْرِفَةِ عَمَّا تَخَیَّرْتَ فَنَغْمِطَ قَدْرَکَ، وَ نَکْرَهَ مَوْضِعَ رِضَاکَ، وَ نَجْنَحَ إِلَى الَّتِی هِیَ أَبْعَدُ مِنْ حُسْنِ الْعَاقِبَةِ، وَ أَقْرَبُ إِلَى ضِدِّ الْعَافِیَةِ حَبِّبْ إِلَیْنَا مَا نَکْرَهُ مِنْ قَضَائِکَ، وَ سَهِّلْ عَلَیْنَا مَا نَسْتَصْعِبُ مِنْ حُکْمِکَ وَ أَلْهِمْنَا الِانْقِیَادَ لِمَا أَوْرَدْتَ عَلَیْنَا مِنْ مَشِیَّتِکَ حَتَّى لَا نُحِبَّ تَأْخِیرَ مَا عَجَّلْتَ، وَ لَا تَعْجِیلَ مَا أَخَّرْتَ، وَ لَا نَکْرَهَ مَا أَحْبَبْتَ، وَ لَا نَتَخَیَّرَ مَا کَرِهْتَ. وَ اخْتِمْ لَنَا بِالَّتِی هِیَ أَحْمَدُ عَاقِبَةً، وَ أَکْرَمُ مَصِیراً، إِنَّکَ تُفِیدُ الْکَرِیمَةَ، وَ تُعْطِی الْجَسِیمَةَ، وَ تَفْعَلُ مَا تُرِیدُ، وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ.

نیایش سى و سوم

.دعاى آن حضرت است در طلب خیر.

بار خدایا،از تو راه خیر را مى‏طلبم،که تو به آن آگاهى.پس درودبفرست بر محمد و خاندان او و هر چه خیر است براى من مقدر فرماى.وبه ما الهام کن شناخت راهى را که باید اختیار کنیم.و آن را وسیله‏اى سازکه به آنچه براى ما مقرر کرده‏اى راضى باشیم و در برابر حکم تو تسلیم‏شویم.پس غبار تردید از دل ما بزداى و ما را به یقینى چون یقین‏مخلصان یارى فرماى.

بار خدایا،براى ما مخواه که در شناخت آنچه براى ما گزیده‏اى‏عاجز آییم،آنگاه تقدیر تو را حقیر شماریم و آنچه را خشنودى تو در آن‏است مکروه داریم و به راهى رویم که ما را از سرانجام نیک دور دارد و به‏غیر عافیت نزدیک گرداند.

خداوندا،ناخشنودى ما را از قضاى خود به خشنودى بدل فرماى وهر حکم تو را که دشوار مى‏شماریم بر ما آسان گردان.در دل ما انداز که‏مطیع اراده و منقاد مشیت تو باشیم،تا در گزاردن هر کار که فرمان داده‏اى‏در آن شتاب ورزیم درنگ نکنیم و در هر کار که خواسته‏اى درنگ کنیم‏شتاب نورزیم و آنچه را که تو دوست مى‏دارى ناخوش نینگاریم و آنچه‏را تو ناخوش مى‏دارى اختیار نکنیم.

بار خدایا،کار ما به راهى انداز که فرجامش پسندیده‏تر بودو سرانجامش بهتر،که هر فایدت که از تو رسد گرانبهاست و هربخشش که کنى عظیم است و هر چه خواهى کنى،و انت على کل شى‏ء قدیر.

(34)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا ابْتُلِیَ أَوْ رَأَى مُبْتَلًى بِفَضِیحَةٍ بِذَنْبٍ)

اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَى سِتْرِکَ بَعْدَ عِلْمِکَ، وَ مُعَافَاتِکَ بَعْدَ خُبْرِکَ، فَکُلُّنَا قَدِ اقْتَرَفَ الْعَائِبَةَ فَلَمْ تَشْهَرْهُ، وَ ارْتَکَبَ الْفَاحِشَةَ فَلَمْ تَفْضَحْهُ، وَ تَسَتَّرَ بِالْمَسَاوِئِ فَلَمْ تَدْلُلْ عَلَیْهِ. کَمْ نَهْیٍ لَکَ قَدْ أَتَیْنَاهُ، وَ أَمْرٍ قَدْ وَقَفْتَنَا عَلَیْهِ فَتَعَدَّیْنَاهُ، وَ سَیِّئَةٍ اکْتَسَبْنَاهَا، وَ خَطِیئَةٍ ارْتَکَبْنَاهَا، کُنْتَ الْمُطَّلِعَ عَلَیْهَا دُونَ النَّاظِرِینَ، وَ الْقَادِرَ عَلَى إِعْلَانِهَا فَوْقَ الْقَادِرِینَ، کَانَتْ عَافِیَتُکَ لَنَا حِجَاباً دُونَ أَبْصَارِهِمْ، وَ رَدْماً دُونَ أَسْمَاعِهِمْ فَاجْعَلْ مَا سَتَرْتَ مِنَ الْعَوْرَةِ، وَ أَخْفَیْتَ مِنَ الدَّخِیلَةِ، وَاعِظاً لَنَا، وَ زَاجِراً عَنْ سُوءِ الْخُلُقِ، وَ اقْتِرَافِ الْخَطِیئَةِ، وَ سَعْیاً إِلَى التَّوْبَةِ الْمَاحِیَةِ، وَ الطَّرِیقِ الْمَحْمُودَةِ وَ قَرِّبِ الْوَقْتَ فِیهِ، وَ لَا تَسُمْنَا الْغَفْلَةَ عَنْکَ، إِنَّا إِلَیْکَ رَاغِبُونَ، وَ مِنَ الذُّنُوبِ تَائِبُونَ. 5) وَ صَلِّ عَلَى خِیَرَتِکَ اللَّهُمَّ مِنْ خَلْقِکَ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الصِّفْوَةِ مِنْ بَرِیَّتِکَ الطَّاهِرِینَ، وَ اجْعَلْنَا لَهُمْ سَامِعِینَ وَ مُطِیعِینَ کَمَا أَمَرْتَ.

نیایش سى و چهارم

.دعاى آن حضرت است به هنگام ابتلا و یا به هنگامى که کسى را به رسوایى گناهى گرفتار مى‏دید.

اى خداوند،حمد باد تو را که گناهان را مى‏دانى و مى‏پوشانى.

حمد باد تو را که بر حال درون ما آگاهى و ما را عافیت عطا مى‏کنى.

اى خداوند،ما همگان در پى عیب و عار بوده‏ایم و حال آنکه تو ما رابر زبانها نیفکنده‏اى،مرتکب گناهان بزرگ شده‏ایم و حال آنکه تورسوایمان نساخته‏اى.در نهان بدیها کرده‏ایم و حال آنکه تو کسى را بربدیهاى ما راه ننموده‏اى.

بسا کارها که نهى فرموده‏اى و ما به جاى آورده‏ایم.بسا کارها که‏فرمان داده‏اى و ما را بر آنها آگاه ساخته‏اى،و ما تجاوز ورزیده‏ایم.

بسا گناهان که در کسب آن کوشیده‏ایم و بسا خطاها که مرتکب‏شده‏ایم و تنها تو از آن آگاه بوده‏اى نه نگرندگان و تو از هر کس دیگر به‏افشاى آن تواناتر بوده‏اى.اى خداوند،عافیت تو چونان پرده‏اى برروى چشمانشان فرو افتاد و چون سدى راه گوشهایشان را بگرفت.

اى خداوند،چنان کن که هر عیب ما که پوشیده داشته‏اى و هر گناه‏که نهان کرده‏اى،ما را اندرز دهنده‏اى شود که از اخلاق بد و ارتکاب‏خطاها بازمان دارد و به سوى توبه‏اى محو کننده گناهان براند و به آن راه‏که پسند توست بکشاند.

اى خداوند،زمان توبه ما نزدیک گردان و به غفلت گرفتارمان مساز،که ما به تو مى‏گراییم و از گناهان توبه مى‏کنیم.

بار خدایا،درود بفرست بر آن برگزیدگان از میان آفریدگانت:

محمد و عترت او،آن پاکان و گزیدگان،و چنان که خود فرمان داده‏اى مارا نیوشنده سخن ایشان و فرمانبردار حکم ایشان قرار ده.

(35)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الرِّضَا إِذَا نَظَرَ إِلَى أَصْحَابِ الدُّنْیَا)

الْحَمْدُ لِلَّهِ رِضًى بِحُکْمِ اللَّهِ، شَهِدْتُ أَنَّ اللَّهَ قَسَمَ مَعَایِشَ عِبَادِهِ بِالْعَدْلِ، وَ أَخَذَ عَلَى جَمِیعِ خَلْقِهِ بِالْفَضْلِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تَفْتِنِّی بِمَا أَعْطَیْتَهُمْ، وَ لَا تَفْتِنْهُمْ بِمَا مَنَعْتَنِی فَأَحْسُدَ خَلْقَکَ، وَ أَغْمَطَ حُکْمَکَ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ طَیِّبْ بِقَضَائِکَ نَفْسِی، وَ وَسِّعْ بِمَوَاقِعِ حُکْمِکَ صَدْرِی، وَ هَبْ لِیَ الثِّقَةَ لِأُقِرَّ مَعَهَا بِأَنَّ قَضَاءَکَ لَمْ یَجْرِ إِلَّا بِالْخِیَرَةِ، وَ اجْعَلْ شُکْرِی لَکَ عَلَى مَا زَوَیْتَ عَنِّی أَوْفَرَ مِنْ شُکْرِی إِیَّاکَ عَلَى مَا خَوَّلْتَنِی وَ اعْصِمْنِی مِنْ أَنْ أَظُنَّ بِذِی عَدَمٍ خَسَاسَةً، أَوْ أَظُنَّ بِصَاحِبِ ثَرْوَةٍ فَضْلًا، فَإِنَّ الشَّرِیفَ مَنْ شَرَّفَتْهُ طَاعَتُکَ، وَ الْعَزِیزَ مَنْ أَعَزَّتْهُ عِبَادَتُکَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ مَتِّعْنَا بِثَرْوَةٍ لَا تَنْفَدُ، وَ أَیِّدْنَا بِعِزٍّ لَا یُفْقَدُ، وَ اسْرَحْنَا فِی مُلْکِ الْأَبَدِ، إِنَّکَ الْوَاحِدُ الْأَحَدُ الصَّمَدُ، الَّذِی لَمْ تَلِدْ وَ لَمْ تُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَکَ کُفُواً أَحَدٌ.

نیایش سى و پنجم

.دعاى آن حضرت است در مقام رضا هنگامى که دنیاداران را مى‏دید.

حمد خداوند را رضا به قضاى خداوندى را.شهادت مى‏دهم که خداى‏یکتا روزیهاى بندگانش را به عدالت تقسیم کرده و با همه بندگانش به‏فضل و احسان رفتار کند.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرا به آنچه‏توانگران را عطا کرده‏اى مفتون منماى و آنان را به آنچه مرا نداده‏اى به‏عجب میفکن،تا مباد بر آفریدگانت رشک برم و تقدیر تو حقیر شمارم.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندان او و خاطر من به قضاى‏خود شاد دار و آنجا که تقدیر توست سینه من بگشاى و همتى بلند عطاکن و دلم را اطمینانى چنان بخش که به پایمردى آن اقرار کنم که قضاى‏تو جز به خیر و نیکى روان نگشته است.اى خداوند،سپاس مرا به‏درگاهت بر آنچه مرا نداده‏اى افزون‏تر نماى از سپاس من به درگاهت‏بر آنچه مرا عطا کرده‏اى.

اى خداوند،مرا در امان دار از اینکه به درویشى گمان فرومایگى برم‏یا به توانگرى گمان فضل و شرف.زیرا شریف کسى است که‏فرمانبردارى تو شرافتش بخشیده باشد و عزیز کسى است که ازپرستش تو عزت یافته باشد.

پس بر محمد و خاندان او درود بفرست و ما را از خواسته‏اى‏بهره‏مند گردان که پایان نپذیرد و به عزتى یارى ده که زوال نگیرد و ما رابه آن ملک ابدى روانه فرماى،که تو آن خداى یکتایى هستى که به کس‏نیازت نیست،فرزندى نیاورده‏اى و فرزند کس نبوده‏اى و تو را هیچ‏همتا و همسرى نیست.

(36)

(وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا نَظَرَ إِلَى السَّحَابِ وَ الْبَرْقِ وَ سَمِعَ صَوْتَ الرَّعْدِ)

اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَیْنِ آیَتَانِ مِنْ آیَاتِکَ، وَ هَذَیْنِ عَوْنَانِ مِنْ أَعْوَانِکَ، یَبْتَدِرَانِ طَاعَتَکَ بِرَحْمَةٍ نَافِعَةٍ أَوْ نَقِمَةٍ ضَارَّةٍ، فَلَا تُمْطِرْنَا بِهِمَا مَطَرَ السَّوْءِ، وَ لَا تُلْبِسْنَا بِهِمَا لِبَاسَ الْبَلَاءِ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَنْزِلْ عَلَیْنَا نَفْعَ هَذِهِ السَّحَائِبِ وَ بَرَکَتَهَا، وَ اصْرِفْ عَنَّا أَذَاهَا وَ مَضَرَّتَهَا، وَ لَا تُصِبْنَا فِیهَا بِآفَةٍ، وَ لَا تُرْسِلْ عَلَى مَعَایِشِنَا عَاهَةً. اللَّهُمَّ وَ إِنْ کُنْتَ بَعَثْتَهَا نَقِمَةً وَ أَرْسَلْتَهَا سَخْطَةً فَإِنَّا نَسْتَجِیرُکَ مِنْ غَضَبِکَ، وَ نَبْتَهِلُ إِلَیْکَ فِی سُؤَالِ عَفْوِکَ، فَمِلْ بِالْغَضَبِ إِلَى الْمُشْرِکِینَ، وَ أَدِرْ رَحَى نَقِمَتِکَ عَلَى الْمُلْحِدِینَ. اللَّهُمَّ أَذْهِبْ مَحْلَ بِلَادِنَا بِسُقْیَاکَ، وَ أَخْرِجْ وَحَرَ صُدُورِنَا بِرِزْقِکَ، وَ لَا تَشْغَلْنَا عَنْکَ بِغَیْرِکَ، وَ لَا تَقْطَعْ عَنْ کَافَّتِنَا مَادَّةَ بِرِّکَ، فَإِنَّ الْغَنِیَّ مَنْ أَغْنَیْتَ، وَ إِنَّ السَّالِمَ مَنْ وَقَیْتَ مَا عِنْدَ أَحَدٍ دُونَکَ دِفَاعٌ، وَ لَا بِأَحَدٍ عَنْ سَطْوَتِکَ امْتِنَاعٌ، تَحْکُمُ بِمَا شِئْتَ عَلَى مَنْ شِئْتَ، وَ تَقْضِی بِمَا أَرَدْتَ فِیمَنْ أَرَدْتَ فَلَکَ الْحَمْدُ عَلَى مَا وَقَیْتَنَا مِنَ الْبَلَاءِ، وَ لَکَ الشُّکْرُ عَلَى مَا خَوَّلْتَنَا مِنَ النَّعْمَاءِ، حَمْداً یُخَلِّفُ حَمْدَ الْحَامِدِینَ وَرَاءَهُ، حَمْداً یَمْلَأُ أَرْضَهُ وَ سَمَاءَهُ 7) إِنَّکَ الْمَنَّانُ بِجَسِیمِ الْمِنَنِ، الْوَهَّابُ لِعَظِیمِ النِّعَمِ، الْقَابِلُ یَسِیرَ الْحَمْدِ، الشَّاکِرُ قَلِیلَ الشُّکْرِ، الْمُحْسِنُ الْمُجْمِلُ ذُو الطَّوْلِ، لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، إِلَیْکَ الْمَصِیرُ.

نیایش سى و ششم

.دعاى آن حضرت است به هنگامى که به ابر و برق مى‏نگریست یا آواز رعد مى‏شنید.

بار خدایا،این دو،دو نشانه از نشانه‏هاى تو و دو کارگزار ازکارگزاران تواند،که به فرمانبردارى تو مى‏شتابند،آنگاه که بخواهى‏رحمت سودمند خود را فرستى یا عقوبت و عذاب زیانبار خویش را.

اى خداوند،به آن دو،باران عذاب بر ما مبار و جامه محنت و بلا بر مامپوشان.

بار خدایا،درود بفرست بر محمد و خاندانش و سود و برکت این‏ابرها را بر ما بباران و آزار و زیانشان از ما دور گردان و به آفت آن گرفتارمساز و برگ معیشت ما دچار بلا مگردان.

اى خداوند،اگر این ابر برانگیخته‏اى که ما را بدان عذاب کنى،یااز سر خشم و سخط فرستاده‏اى،از خشم و سخط تو به تو پناه مى‏آوریم‏و به درگاهت زارى مى‏کنیم مگر عفوت را به ما ارزانى دارى.اى‏خداوند،خشم و سخط خویش بر سر مشرکان بگمار و آسیاب انتقامت‏را بر سر ملحدان به چرخش آر.

اى خداوند،باران بفرست و خشکى از زمینهاى تشنه ما ببر و به‏رزقى که ما را ارزانى مى‏دارى وسوسه و اضطراب از دل ما بزداى و ما رااز خود به دیگرى مشغول مدار.ماده فضل و کرم خویش از ما همگان‏منقطع مفرماى،که غنى کسى است که تواش غنى گردانیده باشى وتندرست کسى است که تواش از بلا نگه‏دارى.کس در برابر تو دفاع‏نتواند و کس در برابر سطوت تو پناهى نیابد .بر هر کس به هر چه‏خواهى حکم کنى و بر هر کس به هر چه خواهى قضا رانى.

حمد باد تو را که ما را از بلا در امان داشته‏اى.سپاس تو را که نعم خودبه ما عطا فرمودى .حمدى که حمد دیگر حمد گویان را واپس گذارد،حمدى که زمین و آسمانها را بینبارد.

تویى که انعامت،نعمتهاى بزرگ است.تویى که بخشایشت،بخششهاى سترگ است.ستایشى اندک را پذیرنده‏اى و سپاسى ناچیزرا سپاسگوى.احسان کننده‏اى،نیکى رساننده‏اى،صاحب نعمتى،هیچ خدایى جز تو نیست و سرانجام همگان به سوى توست.